Austri - 30.11.1897, Blaðsíða 2

NR. 33
A U S T R I.
132
ast það, að annar eins framúrskarandi
heiðurs- og dugnaðarmaður og Eirík-
ur Biörnsson, skuli ekki vera sæmdur
einhverju heiðursmerki, en sjá orður
og krossa annars hrúgast á menn „sem
uppfylling í eyður verðleikanna“.
Innaf Beyðarfirði er breitt og fag-
urt undirlendi með 3 dölum eða skörð-
um til Héraðsins, jpórdalsheiði, Svína-
dal og Fagradal í miðið, par sem ak-
vegurinn ætti að liggja um.
Yið botninn á Reyðarfkði hafa ver-
ið aðal síldarveiðastöðvarnar (og Eski-
firði) hér austanlands á seinni árum,
og hefir sú veiði útvegað fjölda manns
vinnu og auðgað stórum alla landeig-
endur, er flestir hafa hýst vel upp
hæi sína og margir einfaldir síldar-
veiðamenn byggt sér lagleg hús par í
grennd við síldarveiðastöðvarnar; og
eiga peir menn mikið gott skilið af
oss xslendingum, er einkum er pað
að pakka, að sá atvinnuvegur ekki
lagðist niður á aflaleysisárunum.
En pað er eínkum Otto Watline og
bróðir hans,kaupmaður Friðrik, ogkon-
súl Carl D. Tuliníns og synir hans og
Randulph, er eiga hér mestan og beztan
hlut að máli. Af peimliefir og merk-
isbóndinn, Jlans Beck á Sómastöðum,
og synir hans, numið veiðiaðferðiua og
fénast svo vel af henni, að hann hefir
getað fyrir nokkru reist laglegt stein-
hús á bæ sínum, og er nú að byggja
par stórt tvíloptað íbúðarhús.
Á Bakkagerðiseyri við norðanverð-
an Beyðarfjarðarbotn, hefir kaupmað-
ur Friðrik 'Wathne reist eitthvert
stærsta og prýðilegasta íbúðarhús hér
austanlands, með vatnleiðslu, baðher-
bergjum og öðrum pægindum. Hann
hefir og látið gjöra inndælan trjágarð
í kringum húsið, sem haun er nú að
ala upp í ýmsar trjáategundir frá
Norvegi, er verður hin mesta prýði
að með tímanum.
Útaf Beyðarfirði norðanver ðum ligg-
ur Seley, en Skrúðurinn í útsuður af
lronum.
Fáskrúðsfjnrður liggur suður og inn
af Skrúðnum, og í mynni hans hin
fagra Andey, sem mikið æðarvarp er
í, pó eigi sé jafnmikið og í Hólmaeyjun-
um á Reyðarfirði. far gengur á báð-
um stöðunum fé sjálfala á vetrum.
J>ar er Kolfreyjustaður yzt i firðin-
um að norðanverðu, en Hafnarnes að
sunnan, og er frá peim stöðum bezt
útræði, en róið mun frá flestum bæj-
um í peim firði, allt innan frá kaup-
staðnum Búðum, sem á fám áium hefir
margfaldazt að húsatölu, og ekki
pekkjanlegur frá pví sem hann var
fyrir fám árum.
Innaf fjarðarbotninum gengur pó
nokkur dalur inn á milli fjallanna, og
liggur par hinn fríði bóndabær Halir,
mjög unaðslega.
Is- og frystihús er og reist á Eá-
skrúðsfirðí, og fjörðurinn opt mjög afla-
sæll, jafnvel um hávetur.
A Eáskrúðsfirði liggja opt á sumr-
in yfir hálft hundrað frakkneskra fiski-
skjpa í einu, og hafa kaupmenn og
fjarðabúar allmikil viðskipti við pá
og flestir Eáskrúðsfirðingar skilja frakk-
nesku og flæmsku, og geta gjört sig
skiljanlega fyrir skipverjum; en eigi
mun par allt talað á Parísarmáli.
Stoðvarfjorður er lítill fjörður, en
fagur, suður af Fáskrúðsfirði. J>ar er
nú að aukast sjósókn síðan hinn dug-
andi kaupmaður Carl Quðmundsson
reisti par nýlega stórt verzlunarhús
og. ís- og frystihús i samlögum við
Stöðvfirðiníra.
A Breiðdal, sem er einhver með
stærri fjörðum hér eystra, og par sem
liggnr að stór og fögur og góð sveit, —
hvfía friðunarlögin á selnum sem nokk-
urskonar bölvun, er bannar alla fiski-
veið', til störtjóns fyrir almenning, og
er vonandi, að pess verði nú eigi langt
að bíða, að alpingi upphefji pau fiónsku-
lög, að i’riða pvílikt rándýr og óvætt
fiskveiðarinnar, sem selurinn er, og
hafa gjört landinu í heild sinni svo
mikið tjón.
Á Breiðdal reisti kaupmaður Sig.
Johansen fyrstur kaupmanna fasta-
verzlun á pverbamri í vor.
Berufjorður er syðstur af Austfjörð-
um, og er allstór fjörður. Útúr hon-
um gengur utarlega að sunnan Djúpi-
vogur. par hefir dugnaðarmaðurinn
Stefán verzlunarstjóri Quðniundsson
gengizt fyrir að reisa ís- og frosthús,
enda er par opt hlaðafii, og síldar-
hlaup mikil og pað um hávetur.
þar eru straumar miklir, einkum í
kringum Papey, eins og annars víðast
fram með Austurlandi, sem opt koma
sér illa fyrir sjósóknina, og parf opt
2 fullgilda menn til pess að halda
skipi við, gegn fallinu.
Sá er annar annmarki á Austfjörð-
um frá náttúrunnar hendi, að háir og
illir fjallgarðar skilja pá víðast frá
Eljótsdalshéraði og í milli þeirra inn-
byrðis, en vegir víða illir eða engir
byggða í milli, og má slíkt eigi hald-
ast lengur við sro búið, svo mikil um-
ferð sein víðast er Héraðs og Ejarða
á milli, og milli fjarðanna sjálfra.
Ætti laudssjóður að sjá um að bæta
fjallvegina, pví svo drjúgum leggja
Áustfirðingar í hann. En innfjarða-
vegina ættu Ejarðamenn sjálfir að
bæta og pað sem allra jyrst, pví í
flestum fjövðunum mega heita vegleys-
ur einar, og pað jafnvel í fjölbyggð-
um sjóplássum, sem er fjarðabúum ti.
hneysu, óhagræðis og leiðinda.
Ovíða, ef nokkursstaðar, berast pví-
lik auðæfi á land úr sjónum, sem á
Austfjörðum, sem sést bezt af pví, að
hér ganga á seinni árurn ein 8 gufu-
skip, auk seglskipa og póstskipanna,
— til vöruflutninga, og svo öll síldar-
veiðagufuskipin, er vel aflast. En eigi
eru menn almennt par eptir efnaðir,
og kemur pað til af pví, að bæði munu
menn hafa heldur betra viðurværi en
áður, kosta líka meira til klæðnaðar, og
húsbúnaðar, eru mjög gestrisnir og
höfðingjar heim að sækja, hafa dýr-
ara fólkshald, borga sjómönnum fyrst
hátt kaup og síðan margföld hlunnindi,
svo afgangurinn verður allt of lítill
handa útvegsbóndanum, sem leggur pó
mest í sölurnar og á mest á hættu
með fiskiríið, par fæstir Sunnlending-
ar ,vilja nú lengur vera uppá hlut.
I veizlu peirri, er sýslumanni Egg-
ert Briem var baldin hér áður hann
fór, pá sagði hann í skilnaðarræðu
sinni, að hér á Austfjörðum hefði hann
hitt fyrir hinn framgjarnasta og áræðn-
asta hluta landsmanna, og mun pað
satt mælt, enda hafa Austfirðingar
haft par foringjann ódeigan til fram-
kvæmdanna, par sem 0. Wathne hefir
verið, og dregur hver dám nokkurn af
sínum sessunaut.
|>að er og einkennilegt við Austfirði,
hve fáir eru hér útlendir kaupmenn,
er sitja erlendis, aðeins 2, peir 0rum
& Wulfi' og Y. T. Thostrup, hitt eru
al-innlendir menn, eða Norðmenn, sem
hafa tekið sér hér fastan bústað og
gengið margir að eiga íslenzkar konur
og hafa reist hér dýr verzlunar,- veiði-
og ibúðarhús og fært marga góða og
nytsama nýbreytni til landsins, eins
og líka framkvæmdarstjóri 0rum <&
Wnlffs verzlana, W. Bache, hefir lát-
ið sér mjög annt um að bæta fiski-
og ullarverkunina, svo peir munu nú
gefa einna hæst verð fyrir ull hér á
Austurlandi, eins og líka gengizt með
O. AVathne fyrir gufubátaveiðunum og
ýmsum öðrum nytsamlegum fyrirtækj-
um.
Ef kaupmannastéttin yrði sem inn-
lendust og yrði samtaka alpýðu að
framför í atvinnuvegum landsins, mundi
margt færast í lag, og í pá átt virðist
stefna tímans fara hér austanlands.
Úr bréíi úr Suður-þingeyjars. 15. }>. m..
Hin ýtarlega og einbeitta grein i
29. tölubl. Austra nm stjórnarskrár-
málið fær hér mjög gott orð. En
trauðir erum vér að trúa pví, að mál-
staður sá, er „Bjarki“ nú flytur með
ákafa miklum, hafi mikíð fylgi í Mula-
sýslum, pótt „Bjarki“ láti allvel yfir
iví, „Yerður pað er varir og ekki
varir“. — Og ósennileg spá hefðipað
pótt í fyrra haust, er „Bjarki“ hljóp
aí stokkunum, að hann innan árs yrði
orðinn sá nægjuseminnar hornsteinn,
er hann nú telur ágæti sitt að vera
og miklast af. Nei, við vonuðum að
hann yrði að allmiklu leyti fagurfræði-
legt blað og gæfi okkur auk pess við
og við fræðandi bendingar um almenn-
ar félagsstefnur og um framþróun
félagslífsins i umheiminum. Og ef
hann færi að fást við pólitík, vorum
við að ímynda okkur, að hann mundi
ráða okkur til að „reyna að brjótast
pað beint“. — En nú sjáum við hinir
mörgu hér, sem höfum hinar mestu
mætur á skáldinu þorsteini Erlings-
syni, að hann „signir nú sig, og sann-
færist eins og hann“ Yaltýr! —- ekki
eius og „hann Pétur“ enn pá! —
Okkur er harmur að sjá hann signa
sig svona, og það mun hann sjálfur
manna bezt geta skilið.
Er pað satt, er pað mögulegt, að
Seyðiirðingar séu flestir, einsog er að
skilja á frásögn „Bjarka“ um leiðar-
pingið; „ágataðir“ af fortölum þeirra
aðkonnimannanna, sýslumannsins og
ritstjóra „Bjarka“?
Úr bréfi af Akureyri, 16. þ. m..
þingmenn Eyfirðinga héldu 3 leið-
arping, á Hjalteyri, Akureyri ogGrund,
mætti á þeim pingum alls á priðja
hundrað kjósendur. þingmennirnir
skýrðu frá afdrifum ýmsra mála á
pinginu, en einkum og sér i lagi minnt-
ust peir á stjórnarskrármálið og gjörðu
rækilega grein fyrir afstöðu sinni í
pví, Á Hjalteyri urðu talsverðar um-
ræður, með pví einn fundarmaður
Stefán kennari á Möðruvöllum og
prívatvinur dr. Yaltýs, fór að pví er
menn póttust skilja, að halda fram
Yaltýs pólitíkinni, reyndar talaði hann
í almennum orðatiltækjum, en pað var
samt skiljanlegt, að hann var á bandi
vinar síns. A móti honum töluðu auk
pingmannanna, meðal annara Guð-
mundur sýslnneíndarmaður á |>úfna-
völlum og einkum og sér í lagi Egg-
ert verzlunarstjóri Laxdal mjög ræki-
lega. það má fullyrða, að hvert ein-
asta mannsbarn, að Stefáni undan-
teknum, hafi verið á móti Yaltýs flug-
unni. Á fundinum á Akureyri töluðu
engir af fundarmönnum, nema bóksali
Erb. Steinsson, og talaði hann mjög
þunglega í garð peirra Yaltýssinna,
einkum pó til vissra „frelsispostula“,
sem nú hafa gengið í lið hinnar dönsku
innlimunarpólitíkur. Á Grund urðu
litlar umræður, pó töluðu par Hall-
grímur hreppstjóri á Rifkelsstöðum
og Magnús kaupmaður á Grund, báðir
á móti Yaltý. það er pví vitanlegt,
að meiri partur Eyjafjarðarsýslu, sem
kunnugt er um, að einum kjósanda
undanskildum, erii á móti pessu Yal-
týs flani. J>að purftí reyndar ekki að
„constatera" pað, pað var öllum vit-
anlegt áður. Eyfirðingar eru fastari
en svo á svellinu, að þeir láti annað
eins flan ginna sig. — J>að eru sam-
tök hjá Eyfirðingum að segja upp
Bjarka og þjóðviljanum. ísafold parf
ekki að segja upp, pví hún er ekkert
xeypt hér áður. Eg parf eigi að segja
yður, herra ritstjóri, hvaða blað er
mest keypt og lesið hér auk „Stefnis",
sem er local blað, pví pér vitið það
áður, pað er Austri.
OFYIÐRIÐ 4. þ. m., hefir auðsjáanlega
gengið yfir land allt. því þær hörmulega
fregnir eru nú komnar hingað, að í því veðri
hafi farizt bátur frá Húsavík með 3 mönn-
um, og 5 bátar við ísafjarðardjúp með
mönnum.
VITAVÖRÐURINN á Dalatanga, Ásmund-
ur Jónsson bóndi á Dölum, hrapaði til dauos
18. þ. m. á fjárgöngu upp í fjalli.
Seyðisfirði 30. nóv. 1897.
TÍÐIN fremur östilt og snjókoma nokkur-
„INGA“, skipatjóri Larsen, kom hingað &a
Siglufirði 23. þ. m. hafði haft harða útiv>st-
Með skipinu kom aptur Gísli Eiríksson póst"
ur. Skipið tók hér fisk og kjöt, sem >'a,a'
aöist í þvi og fór héðan 27. þ. m. beina l®1^
til Hafnar.
„HJÁLMAR11 kom loks hingað norða»
um land 26. þ. m. og var rétt kominn í strand
á Húsavík, en komst út aptur með flóði- ÞaI
ekki hvessti meðan skipið stóð á grunnin*
um. Hjálmar tök nú flesta þá Sunnlendinga
er lengst höfðu beðið lians, cn sumir höfð'1
þegar vistað sig hér. Með Hjálmari voi'u
og nokkrir farþegar í fyrsta farrúmi, b*ð>
til Reykjavíkur og Km.hafnar, þar á »>eða
Björn Sigurðss. frá Ærlækjarseli til Hafcai-
Umboðsmaður farstjóra með Hjálmari v»l
herra Sigurður E. Waage.
Skipiö fór héðan 27. þ. m..
„EGILL“, skipstj. Olsen, kom aptur f
noröan 28. þ. m. og fór héðan til Suð>u
fjarðanna 29. þ. m. og þaöan til útlanda.
Með skipinu voru þessir farþegar að »01,
an: kaupm. Chr. Popp og verzlunarm. -y,'
Blöndal og Rarl Liliendahl og frökon 3°
hanna J ónsdóttir frá Hofi. ,
Héðan tóku sér far fröken Chr. Överla,u
konsúll I. M. Hansen og verslunarm. >>0
Johansen, kaupm. porst. Jónsson og u1’5
Priðrik Gíslason. .
Skijiiö fór héðan 29. p, m. og hafði fmA
farm síldar, með því sem það átti að tak*
Eskifirði af henni.
BRULLAUP. pann 27.,þ. m. héldu þau,Ú“
kennarí Jónsson frá Úlfsstöðum í
muudarfirði og ungfrú Guðrún Stef'111
dóttir, brullaup sitt hér í bænum.
Takið eptir!
Eptir 26. J>. m, verð eg
úr barnaskólahúsínu oían í Odó3,
(fyrv. eign konsúls I. M. tt0,1*'
sens) og vona eg að hinir heO'
ruðu skiptavinir mínir sýni úief
framvegis þann sama veivilja °%
|>eir hafa gjört hingað til.
Seyðisfirði 25. növb. 1897.
A. Jörgensen.
Á skraddaraverkstofu
Eyjólfs Jónssonar,
fæst saumaður alskonar ka^'
mannsfatnaður, fyrir mjög tJo
verð.
Snið og frágangur eptir úd'
ustu tísku. Eljöt afgreiðsla-
Hér eptir sníð eg eingöúfl1
sjálfur allan fatnað. svo eg Se^
nú sérstaklega ábyrgst skipt^
vinum raínum gott snið í
staði.
Eóður og alltannað að fötú111’
fæst hjá mér.
Betra en annarsstaðar. ^
Menn ættu að koma sem týlS
áður mestu jóla annir byrja.
Eyj. Jóiissoa.
Undertegnede Agent for lsl&a^
Óstland, for det kong-elige °c^r°^c0
rede. almindelige Brandassura11
Compagni, v
for Bygnínger, Yarer, Efíecter, uv
turer, Hö &c., stiftet 1798 i Kj^®^
:iavn,modtager Anmeluelser oin Bltl ^
forsikkring; meddeler Oplysninger
.Præmier &c. og udsteder Eolice:1,
Eskifirði í maí 1896.
Carl D. TulinWs-