Austri - 09.12.1899, Page 2

m. 34
A D BTRI
134
verðlaun sjaldan gefin á hinum smærri
sýmngum, en smjörinu gefin einkunn,
og þykir mjög mikið varið í pað að fá
hana sem bezta. En á hinum stærri
sýníngum eru veitt verðlaun og heið-
ursmerki fyrir ágætt smjör. far eru
og haldnir fyrirlestrar af hinum fær-
ustu smjörfræðiugum landsins.
Mjólkurskólar eru prír í Danmörku,
par sem kennslan er aðallega bókleg^
en nemendumir verða áður að hafa
notið tilsagnar í öllu pví verklega á
einhverju mjólkurbúi. fessir mjólk-
urskólar eru í Ladeland pr. Brörup,
Dalum pr. Odense og Rip pr. Ríp.
og er hinn síðasti skóli sameiginlegur
fyrir stúlkur sem karlmenn. Nemend-
urnir fá fæði og húsnæði fyrir 35—40
kr. um mánuðinn, en leggja verða peir
sér til aðrar nauðsynjar. —
Einnst eigi hinum háttvirtu sýslu-
nefndum landsins nú tími til pess
kominn, að senda nokkra efnilega ungl-
inga, er kynnu dönsku, bæði karla sem
konur, á einhver af pessum ágætu
mjólkurhúum í Danmörku, sem varla
gæti orðið nokkur tilfinnanlegur kostn-
aður við, par vér ímyndum oss að
ívilnun gæti fengizt með fargjald pví-
líkra nemenda, og að veran á mjólk-
urbúinu mundi lítið kosta, par sem
lærlingurinn að sjálfsögðu yrði að gjöra
alla pá vinnu er fyrir félli, svo hann
vendist sem bezt öllum mjólkurbús-
störfum og gæti kenut pau út frá sér
bæði verklega og munnlega er til Ts-
lands kæmi aptur. En til pess að verða
vel fær um pá kennslu yrðu pessir
unglingur að ganga á mjólkurskólana.
Og svo skulum við sjá, hvort pessir
menn og konur verða eigi eins parfir
íslandi einsog sumir „lærðu mann-
anna“.
Um pað, hvert lysthafendur til pví-
líkrar utanferðar ættu helzt að snúa
sér, gæti víst hinn háttvirti höfundur
ritgjörðarinnnr í Búnaðarritinu g. fið
góðar leiðbeiningar, og verður hann í
vetur í Reykjavík; eða pá mjólkur-
fræðingur (Mejeriassistent) Ahrent
Bömler í Banders, er var hér heima
í sumar.
Niðurl. næst.
ÚTLENDAR FRÉTTIR.
—o-
Meira um glœpamennina á „líoy-
alist“. Eptir að búið var að setja
í síðu bréfsíra forsteins Ilalldórsson-
ar, er flutti tíðindin um handsöm-
un pessara pokkapilta og stendur hér
fyrst í blaðinu, barst oss í hendur blað
pað af „Politiken“, er bréfið getur um.
Yar pað sent oss af stórkaupm. Thor
E. Tulinius með „Hjálmari" yfirNor-
veg. Er pað pví velvild stórkaup-
mannsins að pakka að vér getum nú
pegar látið Austra flytja losendum
sinum greinilegar fregnir um handsöm-
un prælmennanna. Blaðið kom með
pósti frá Borgarfirði, par sem ,Hjálmar4
hafði komið a norðurleið. Setjumvér
hér orðrétta pýðingu á hraðfréttunum,
er í blaðinu standa:
„Friðrikshöfn 8. nóvember;
Varðskipið „A b s a 1 o n“, skipstjóri
Premierlautenant K o n o w kom hing-
að inn í gærkveldi með hið enska botn-
vörpuskip „Iioyalist, H. 428“, skipstj.
Holmgreen, frá Hull, er Absalon hafði
náð í við ólöglega veiði norður af
Jótlandsskaga.
í dag dæmdi sjórétturinn botnverp-
ing pennan í 200 kr. sekt og gjörði
upptæka veiðina og botnvörpu skips-
ins á bakborða, ,en stjórborðabotn-
vörpuna hafði skipið áður misst við
veiðar milli Hausthólma og Skagans,
sem að öllum líkindum vildi til af pví;
að botnvarpan festist í gömlum skip-
skrokki er hefir legið par á sjávar-
botni.
Friðrikshöfn 8. nóvember.
(Seinni hraðfrétt):
Botnverpingur sá er náðist í gær-
kveldi, er að öllum líkindum sá hinn
sami, sem nýlega hvolfdi báti við ís~
land, er ætlaði að ná í liann par.
Skipstjóri, stýrimaður og 2 hásetarnir
eru settir í liöpt.
Friðrikshöfn 8. nóvember.
(Seinasta hraðfrétt):
Samkvæmt boði lögreglumálaráð-
gjafans hélt sjórétturinn í dag próf
yfir skipstjóra Holmgreen á botnverp-
ingnum „Éoyalist“ fráHull, er álitinn
var hinn. sarni, er hafði orðið 3 manna
bani á Onundarfirði (á að vera Dýra-
firði) á íslandi. Yið prófin varð
Holmgreen pessi að meðganga pað,
að hann hefði farið með fals, er hann
kvaðst vera skipstjórinu á „Royalist“,
pví hann væri par aðeins stýrimaður.
Bá sótti lögreglan pegar hinn rétta
skipstjóra, Nilsson, og varð hann, eptir
nokkrar vífilengjur, að játa, að „Roy-
alist“, er parna var handsamaður,
væri sama skipið, ásarat skipshöfn, er
fraraið hafði manndrápin víð ís-
land. Yfirheyrzlunni verður haldið á-
fram á morgun. Öll skipshöfnin er
sett í höpt, og dyrum að vélarrúminu
lokað og sett fyrir pær innsigli bins
hérverandi enska konsúls11.
I’að hittist svo merkilega á, að ein-
mitt sama daginn sem varðskipið
„Absalon“ hremmdi „Royalist“ við ó-
löglegar veiðar út af Jótlandsskaga,
fær „Politiken“ bréf frá Reykjavík
með greinilegum fréttum um níðings-
verkið á Dýrafirði, er kemur út í blað-
inu daginn eptir, 9. f. m., ásamt hrað-
íréttunum frá Eriðrikshöfn.
Síðustu fréttir.
(Með „Vaagen“, skipstj. Houeland).
Einsog ráð er fyrir gjört í síðustu
hraðfréttinni frá Friðrikshöfn, var
prófunum yfir skipshöfninni haldið
áfram daginn eptir, og kom pað pá
upp, að vélameistarinn á „Royalist“ og
nokkrir með honum hefðu viljað bjarga
mönnunum, en fengu pví eigi ráðið
fyrir skipstjóra og peim er honum
fylgdu, fyr um seinan. p>að sannaðist
og að 2 af skipshöfniuni voru sýknir
af glæpaverkinu á Dýrafirði, par eð
peir voru íyrst ráðnir á skipið í Eng-
landi eptir að pað kom frá Islandi, og
voru peir pví látnir lausir. En skip-
stjóri og öll skipshöfnin, er hafði verið
á „Royalist“ á Dýrafirði er fólsku-
verk petta var framið, situr í höptum
par tíl ráðgjafi Islands hefir fengið
frekari upplýsingar um málið frá Isa-
firði.
Skipið var látið laust, eri 6000 kr.
varð að setja að veði íyrir væntanleg-
um málskostnaði og sektum fyrir ó-
löglegar veiðar hér við land. Og svo
bætast sjálfsagt par ofan á sæmilegar
skaðabætur til vandamanna hinna
drepnu.
Eigandi skipsins varð svo að senda
aðra skipshöfn til Eriðrikshafnar eptir
„Royalist4*.
Ófriðurinn. Ensk blöð, er komu nú
með Vaagen, færðu fregnir af honum
til 26. f. m. Engin stórtíðindi eum;
og fréttir pær sem af' honum berast
svo margvislegar ao erfitter að koma
peim í nokkurt samræmi. Jpaniaig
segja sumar fregnir að herlið Eng-
lendinga hafi yfirgefið Ladysmith, og
sett herbúðir sínar á hæð einni nálægt
borginni, en aðrar að peir haldi borg-
inni enn. En víst er nm pað, að adltaf
er barizt við bo'rgina, og seinast 23.
f. m., og segja Englendingar að Búar
hafi hörfað undan. Svo hefir Englend-
ingum veitzt sú hugriun að peir bafa
unnið sigur á Búum við Belmont, sem
er nokkru sunnar en Kimberley. Ejöl-
yrðahlöð Englendinga mjög um hreysti
sinna manna, en kveða Búa hafa sýnt
ódrengskap í orustunni. þaanig hafi
peir brugðið upp friðarfána, og E.ng-
lendingar pá hætt skothriðinni, en
Búar hafið hana á ný hinumf að óvör-
um. Einnig hafi ýmsir særðir menn
úr liði Búa skotið á enska yfirliða,
er hafi ætlað að hagræða peim. Af
Englendingnm féllu og særðust 226,
en tap Búanna segja peir miklu meira,
en ekki urðu riema 40 handteknir af
peim. Bardaginn stóð 23. f. m.
Veitir Eoglendingura ekki af pessari
glaðingu, pví allöröugt virðist peim
ganga par syðra yfirleitt. Liðsaukinn
er peir sendu pangað, og átti að vera
50,000 manns, segja kunnugir menn
að muni ekki hafa verið fleira en
31,000. Sá landher, sem Englendingar
ráða yfir heimafyrir auk landvarnar-
liðsins, er 80,000 og geta peir pví
sent tvisvar enn álíka liðsauka og nú,
en að pví húnu verða peir í vanda
staddir, pví pá purfa pcir að fá
hermálalöggjöf .sinni breytt, og annað-
livort fá lögleidda almenna varnar-
skyldu, sem varla mundi vinsælt hjá
pjóðinni, eða pá senda sjálf't land-
varnarliðið burtu, er mundi pjkja
óvarlega gjört og líka óieyfilegt eptir
gildandi lögum. Mikið af fótgöngn-
liðinu eru kornungir piltar, lítt hæfir
til slíkra svaðilfara, sem poirra bíða
í Suður-Afríku.
Lítið fréttist erm af aíiekum yfir-
hérshöfðingjans Sir Rodvers Bulier.
Hann hefir allt til pess er síðast
fréttist setið á ráðstefnu við helztu
menn og hershöföingja í Kapstaönum;
en síðast var sagt að hann mundi vera
farinn til Natal, par sem míklum
hluta af liðinu hefir verið skipað á
land i Durban, aðalhafriarstaðnum við
Delagóa-flóann. Veitir ekki af að par
sé tekið til öspilltra málanna, pví. Búar
prongja nú mjög að setuliði Englend-
inga í Eastcourt, er átti að stöðva
ferð peirra suður á hógipn. Gjörðu
Englendingar paðan harða árás á her
Búa 22. f. m. en urðu að hörfa undan,
og misstu allmarga menn.
Sambandspjóðirnar, Búar og Oran-
ingar, hafa herflokka sína alstaðar,
einsog peir líka purfa, par lönd óvin:
anna umkringja pá á alla vegu. I
Rhódesíu, er liggur norðanvert við
Transvaal, hafa nú staðið ýmsir smá-
bardagar; en lítið sögulegt er paöan
að frétta enn. Mafeking, sem
liggur vestanvert við landamæri Trans-
vaals, norðarlega, hafa Búar haldið í
herkvíum um langan tíma, og segja
áreiðanlegar fregnir paðan, að nú
prcngist mjög um hag borgarmanua
og herliðsins, er skotin alltaf dynja á
borgina, pó pau ekki hafa sakað haha
til muna enn. Ibúarnir hafa nú vikum
saman haldizt við í kjöllurum sínum,
og líf peirra manna í veði sem um
strætin ganga,,pví nú eru ekki einungis
fallbyssurnar, heldur og líka byssuskot
Búanna sem að ná pangað. Lausafregn
segir að borgin hafi pegar gefizt upp,
en pað er óvíst.
í Kimberley, sem liggur tals-
vert sunnar, stóð allt við sama, er
síðast fréttist. Borgin er umkringd af
herliði Búa, en verst pó enn. Mælt
er að (Jecil lihodes hafi par tilbúið
loptfar til að forða sér á, ef borgin
feilur. En nú er mögulegt að her-
deild peirri er vann sigurinn við Bel-
mont, takist að bjarga horginni.
I>á eru Oraningar ekki aðgjörðalausir.
Á landamærum Oraníu og Kaplandsins
liggur borg sú er Aliwal North
heitir. I>ar ræður f'yrir herliði peirra
maður að nafni Van Hendrich Oliver,
og hefir hann kvatt landsmenn sína
til vopna. og peir orðið vel við, og
skýrt borgiua upp og nefnt O 1 i v e r s-
f o n t a i n, houum til heiðurs. Haf'a
Oraningar paðan hafið hergöngu sína
suður í Kapnýlenauna og teiað par
fieiri borgir, svo sem Burgersdorf,
Jamestown og Colesburg, og virðast
peir lítilli mótstöðu hafa mætt ennpá.
Landstjórnin i Kapiandinu hefir há-
tíðlega skorað á pá Búa, sem búsettir
eru par í landi, að reynast Englend-
ingum trúir, og lofar peim öllu fögru.
f>að væri líka verra viðfangs, ef peir
risu allir upp' og gengju í lið með
löndura sínum. — Ejöldi Englendinga
hafa flúið eignir sínar í Transvaal, og
hópazt saman i Kapstaðnum, par sem
I peír allslausir, eru vandræðagestir, og
er talað um að senda pá . heim til
Englands.
Englendingar í Zululandinu, er ligg-
ur austan að Transvaal, kvarta yiir
að landið sé varnarlaust, og segja að
Búar ræni hús sín, og Zuluarnir sjálf-
ir séu mjög uppivöðslnsamir, og ekki
ólíklegir til að hefja uppreisn pegar
minnst varir.
A milli Oraníu og Islatal liggur
landskiki, er Basutoland nefnist. Ibú-
avnir, Basutóar, eru viilipjóð; en uú
mælt að Englendingar hafi fengið peim
vopn í bendur til að bera á móti Búum.
p>að hefir alltaf farið orð af pví hve
ágætar skyttur Búar væru, og peir
hafa líka fyllilega sýnt pað í ófriði
pessum, par sem tiltölulufega margir
hafa í'allið af yfirmönnum í lierliði
Englendinga, og er pað vottur mn að
Búar hafa sérstaklega miðað byssum
sínum á pá og' bæft í betra lagi. En
nú hefir einn gamali og reyndur her-
foringi komið upp ineð paö að euskir
é yfirmenn skuli bera líkah búning og
Iaörir liósmenn, svo peir ekki verði
pekktir af einkennisbúningi peirra.
Ýmsar sögur hafa Euglendragar haft
eér til hughreystragar um ófarir Búa,
er flestar hafa reyuzt ósannar. þanuig
kom upp sá kvittur, að J o u b e r t
hershöfðingi Búa væri fallian, eða pá
mjög sár; en sú fregn er talinn upp-
spuni eiun. Einnig var pað breitt ut,.
að forsetar beggja ríkjanna, peir
Krúger og Stejn, væru bxiðir
hugsjúkir orðnir út af ófriðinum; en.
pá kom til allrar ógæfu aptur fregn .
frá Prætoríu um að Kruger væri með
fullu fjöri og í bezta skapi. Hann
vill pó vera v.ið öi.lu búiun, og lætur
búa allt sem bezt undir að höfuðborgin
geti polað umsátur. Allur her sam-
bandspjóðanna er talinn að vera 43
pús.; er sagt að peir hafi misst alis
1000 manns, helmingurinn af ,pví liði >
fallinn. 53 lierforingjar og 1400 her-
manna enskir eru fangar 1 Prætoria.
Búar og Oraningar ætla að sam-
eina ríkin í eitt lýðveldi að afioknum
ófriðnum. og er íaninn pegar tilbúinn,
Svo er ofurhugur peirra mikiil, að peir
búast við að geta lagt undir sig öll
Breta lönd í Suðurafríku. Oll pjóðin,
frá forseta og niður til hins lítilmót-
legasta pegns, er full af vígmóði,'gjöra
peir ráð fyrir að halda jólin í Durban.
Ofriðurinn halda peir að muni standa
yfir í 4—6 mðnuði. pessar fregnir eru
hafðar eptir flóttamönnum frá Præ-
toríu. — pó liætt sé við að Búar séu
helzt til vongóðir, pá er pað víst að
peir verða Engleudinguin pungir í
skauti.
Vilbjálmur Þýzkalandskeisari var
nu í kynnisför á Erglandi lijá ömmu.
sinni, og var drottning hans með
honum og prír synir peirra. Er pað
mál manna, að hann muni hafa viljað
leita liófanna um pað hvört Englend-
ingar væru fáaulegir til að semja frið
viö Búa, og að liánn hafi setið á tali
við Chamberlain og aðra stjórnmála-
garpa í London.
Rússar. Erá Odessa hefur frétzt
að Rússar, ætli að senda 10,000
hermanna í Austurv.eg. Áttu fyrstu
herskipin að leggja af stað frá
Oddessa 2. p. m. Eigi vita meim
hvað Rússar ætia sór með liösafia.
pennan, en grunsamt pykir Englend-
mgum petta athæfi peirra, og eigi væri.
pað all ólíkt lu'issum að ráöast nú á
indland, er mest herlið er paðan á
burt.
Á Filippseyjum hafa Ameríkumenn
nú loks unniö sigur, en pað pykir peim
á vanta fuilan sigur aö Aqvinald o
slapp úr greipum peirra.
Ausa verðnr
þótt a gangi.
Sv'o hefir víst herra j>. lækni Jóns-
syni í Vestmanneyjum virzt, er haun