Austri - 22.12.1899, Blaðsíða 2

NR. 35
A 13 S T R I
138
sameiginlegum óvinum þeirra, Eng-
lendingum. Er mælt að sá árungur
hafi orðið af pessari áskorun, að uiu
8000 hafi vopnazt í Natal og Kap-
landinu gegn Engíendingum. Geta
pessir uppreistarmenn orðiö aliskæðir
Englendíngum að baki herdeilda peirra
norður í landi. J>urfa Englendingar
sjálfsagt mörg púsund hermanna til
pess að gæta samganganna við* borg-
irnar Durban og Kapstaðinn, par sem
herinn heiman að og frá nýlendnnum
fer í land, og paðan sem herinnnorð-
ur í landi fær öll hergögn og vistir
og allar aðrar nauðsynjar sínar.
Ófriðurinn hefir hingað til gengið
par eptir sem Joubert hershöfðingi á
að hafa ritað blaðinu „Magdeburger
Zeitung41 frá Ladysmith 27. okt. s. 1.:
Joubert heldur Búum vissan sigurinn.
Hann álítur, að Englendingar geti ekki
sent yfir 85 pús. hermanna á vigvöll-
inn, og hann heldur að par af muni
10 pús. vera fallnar, særðar og hand-
teknar áður Englendingar fái safnað
öllu pessu liði par syðra. Af peim
75 pús. er pá verða eptir, purfi fullan
helminginn til pess að halda uppi sam-
göngunum milii hersins og sjávar-
borganna. Hann heldur ekki að Eng-
lendingar muni geta hrakið Búa aptur
inn yfir landamærin. En fari svo,
muni Englendingum sækjast enn iniður
í Búanna eigin landi, par sem allir
íbúar sitji á svikráðum við pá og verji
peim hverja púfu. Joubert játar, að
Englendingar séu hroustir hermenn.
En hann heldur að peir muni upp-
gefast á löngum hergöngum, í óvönu
loptslagj og af allskonar skorti; og
loks muni uppreist frænda Búanna á
Kaplandinu og í Natal líða Englend-
ingum að fullu. En ófriðurinn lieldur
Joubert að muni vara íramt að heilu
ári, en pá muni líka Englendingar
vera orðnir uppgefnir, enda pá fyrir
löngu orðnir miklu liðfærri en Búar og
peirra sambandsmenn.
Núna síðast voru Englendingar að
hugga sig með peirri fregn paðan að
sunnan, að gamli Joubert væri orðinn
sjúkur og væri kominn frá hernum
til Yolksrust, og hefði sett pann yfir-
hershöfðingja í sinn stað, er Siiaik-
burger heitir. En sú fregn er má-
ske ekki áreiðanlegri, en er peir sögðu
karl f&llinn við Ladysmith pegar í
byrjun umsátursins.
Englendingar hafa nú loks tilkynnt
hinum stórveldunum, að peir væru
komnir í ófrið við Búa i Transvaal og
Oraníuríkinu, og par með haf'a peir
viðurkennt sjálfstæði beggja ríkjanna,
sem Chamberlain vildi alltaf neita peim
um í haust, og vildi álíta pá sem enska
pegna, en par af leiddi að önnur ríki
máttu eigi skipta sér neitt af ófriðn-
um eða reyna að miðla málum, senr uú
er peim leyfilegt, er Euglendingar
hafa viðurkennt sjúlfstæði mótstöðu-
manna sinna.
Jpegar Yilbjálmur keisari var nýlega
á Englandi gaf hann 5400 kr. til her-
deildar peirrar ensku, er hann er
heiðursforingi fyrir. Hin ensku blöð
pakka keisara gjöfina. En segja að
hann hefði sýnt Englendingum eDnpá
meira vinabragð, ef hann vildi banna
öllum pýzkum herforingjum og her-
nrönnum að ganga í lið með Búum.
Erakkar hlakka mjög yfir óförum
Englendinga fyrir Búum, og mnna
peim nú hinar nöpru skammir, er ensk
blöð létu í heilt ár dynja yfir Erakka
útaf Dreyfusarmálinu. Hafa Englend-
ingar orðið pví reiðastir, að Erakkar
hafa dregið Viktoríu drottningu inn í
málið og dregið dár að sætindagjöfum
hennar til hinna særðu hermanna, og
jafnvel flutt myndir af blessaðri kerl-
inguani par sem einhverjir ópverrar
eru að flengja hana. En drottningu
sína álíta Englendingar nær helga
fyrir mannkosta og aldurs sakir, og
hafa hótað Erökkum hörðu fyrir strák-
skap sinn.
Kreuzzeitung ber pað á bróður Cham-
berlains að hann hafi á undan ófriðn-
um selt Búum allra mesta kynstur
af skotfærum, en haan neitar pví. hvað
sem svo satt er.
í ófriðnum vjð Kalifann af Sudan
gengur Englendingum miklu betur en
við Búana.
Eptir hinn mikla sigur yfir Kalifan-
um og berserkjum hans, Dervisjunum
við O m d u r m a n i sumar, er áður
er ýtarlega getið í Austra, sendi
Kitchener lávarður ungan herforingja,
er heitir Yindgate, með nokkrn liði
í eptirför. Hefir Vindgate og her-
menn hans loks náð Kalífanum og
liði hans lengst upp með Kílarkvíslum.
og barizt par við pá par er G e d i d
heitir og unnið par algjörðan sigur á
honum og Dervisjum hans, er par féilu
hver urn annan pveran, en pó komst
yfirherforingi Kalífans, Osman Ðígma
enn undan á flótta, en flestir
herforingjar fellu par og allur
liðsins, ásamt Kalifanum sjálfum. Tóku
Englendingar par marga hernrenn til
fanga og hlutu mikið annað herfang.
Er nú hetjunnar Gordons, er
Kalífinn sveikst að í Kartum, og lét
par myrða — að fullu irefnt, og öll
Nuiiía og Sudan á valdi Englendinga
suður undir Mrðjarðarbaug, og hinn
versti grinimdarseggur og níðingur
felldur til jarðar, og flestir hans fylgd-
armenn.
Danmerk. Konungur vor er ekki
vel frískur, pó hann beri sig ágætlega,
einsog hann á vanda fyrír, á öllum
mannfundum, og réðu ættingjar hans
og læknarnir honum fastlega til pess
að fara sér til heilsustyrkingar suður
i lönd, en konungur vildi helzt vera
kyrr heinia fyrir á Amalíuhöll um
hátíðar og hávetur. En pó lét hanrr
loks til leiðast og fór af stað suður
með dóttur sinni, keisaraekkjunni af
Bússlandi, 2, desember, og var ferð-
ínni fyrst lreitið til yngstu dóttur
konucgs, jJyri, í Gmunden r grennd
við Vínarborg, par senr hann líklega
situr jólin, en fer svo úr nýárinu suður
að Miðjarðarhafi, par sem margir
pjóðhöfðingjar eru nú farnir að hafa
vetursetu sér til heilsubótar.
Ungur læknir, dr. .med. llsöe, var
með konungi, pví líflæknir hans, Schou,
var lasinn.
Dönsknm blöðunr verður tíðrætt um
níðingsverk bo.tnverpinganna á Dýra-
firði. Var pað álit bæjarfógetans i
Friðrikshöfn, Ramsings, að fara ætti
nreð glæpanrenn pessa heini til íslands
og dæma pá par, er glæpurinn var
frarainn, gegn ísienzkum lögum. þar
skall hurð nærri hælum, er „Royalist“
var tekinn í Eriðrikshöfn. Skipið var
að enduðu prófi og feldunr dómi yfir
broti hans við Jótlandskaga að fara
út úr höfninni, er hraðskeytíð kom til
Eriðrikshafnar frá íslenzka ráðaneytinu
unr að lrepta för skipsins, pvi einmitt
pá barst ráðaneytinu sagan af nýðings
i
verkunum á Dýrafirði og brá bæði
fljótt og vel við með að ná í prælmenni
pessi. Eu stór skaði var pað að
ekki náðist í Valdimar Rögnvaldsson
frá Keflavík, er nrun hafa farið í land
með hjski sínu í Hull. En hann átti
pó einkum ráðningu skilið fyrir að
hafa bent botnverpingum á að par
færi Hannes Hafstein að peim, sem
urðu banaráð við Hafstein. Er vonandi
að ráðaneytið íslenzka, er svo duglega
hefir snúizt við pessu rnáli, sjái um
að náð verdi sem fyrst í pennan pokka-
pilt Valdimar.
Hinni stærstu verzlun Dana, Magasin
du Nord, verzlun peirra cWessel &
Vett, hefir nú verið breylt r hlutafélag
með 7 milliona höfuðstól. Er herra
J. Ferd. Pctersen cinhver helzti maður
í stjórn pessa nýja félags, einstaklega
lipur og áreiðaniegur rnaður að skipta
við, sem vér af eigin reynd viijum
ráðleggja kaupmönnum vorum og
privatmönnum að reyna viðskipti við.
Yér efumst ei;J unr, að peinr rnuni
pað vel gefast einaog oss.
þjóðskáldið llsen hefir að vanda
sent bókverzlun Gyldendahls í Höfn
skáldrit til prentunar fyvir jólin, nefnist
pað: ,,K a a r v i d 0 d e v a a g n e r“,
og átti að koma út 19. desember.
Hæstiréttur hefir bert á dörni
yfirréttarins yfir Bjarna presti J>ór-
arinssyni og fært hann úr 8 máuuðum
betrunarhússvinnu. En
nú langt undan landi,
vestur í AV’innipeg. par sem hann
heldur nú fyrirlestra „fyrir fólkið“
um ísland!
Dáinn er Nutzhorn, amtmaður
í Yeile, er var íslands ráðgjafi á
árunum fyrir 18/0, og íslandi fremur
velviljaður.
Baron Gregers Wedell
W edellsborg, sem fyrir 1 x/2 ári
síðan datt af hesti við veðreiðarnar
i Óðinsey og meiddist ákaflega eins
og áður hefir verið skýrí frá hér í
blaðinu, er nú dáinn suður á J>ýzka-
landi, par sem hann var sér til heilsu-
bótar. Baron Wedellsborg var einhver
glæsilegasti rnaður í riddaraliði Dana.
Frakkland. J>ar stendur nú yfir
landráðamálið fyrir Senatinu gegn peirn,
er kollvarpa ætluðu lýðveldinu við
jarðarför Eelix Eaure forseta, en
gátu eigi fengið herinennina til að
fylgja sér og ráðast á forsetahöllina
og stjórn lýðveldisins. Derulede
hét sá, er helzt var fyrrr pessunr
öaldarflokki, og hefir hann hagað sér
svo ósæmilega fyrir réttinum, að Sen-
atið hefir dæmt hann fyrir skammir
um Loubet lýðveldisforseta, í 3 mánaða
fangelsi.
þeim G a 11 i f f e t, hermálaráðgjafa
og W a 1 d e c k lí o s s e a u, forsætis-
ráðgjafa hefir tekizt svo vel að verja
aðgjörðir sinar gagnvart óhlýðnum
herforingjum, að pjóðpingið lauk lofs-
orði á pær rneð miklunr atkvæðamun,
var pó einkum Galliffet ali-harðorður
í garð herforingjaflokksins.
Yísindamenn og skáld á Erakklandi
hafa særnt Z o 1 a heiðursgjöf fyr-
frammistöðn hans í Dreyfusmáliuu.
Tyrkland. Soldán hefir látið setja
í höpt 3 ráðgjafa sína og dænra í
æfilangt fangelsi fyrir landráð. Ætl-
uðu peir að afsetja Soldán og koma
elzta. syrri hans til ríkis.
Spánn. par litur mjög ófriðlega
út og hafa ýmsar borgir sýnt stjórn-
inni og heriiðinu mótpróa, er einkum
aðrir \ u ppí 1 árs
porri presturinu “er
| fitafar af hinum pungu sköttum, or
hvíla irú par i landi á pjóðinni og
lrúrr l’ær eigi lengur un:lir risið.
Englendingar 0g Bandarikjamean
preyttu í haust kappsigliugu mdila, við
Nevv York, á bezt útbúnurn seglskipum,
„S c h a m r o c k“ frá Englandi og
„C 0 1 u m b í a“ fj'á Bandaríkjunum,
er tveir auðmenn beggja landa höfðu
kostað yfir T/2 nriilión króna upp á tíl
pess að hvort sldpið um sig væri sem
bezt og haganlegast útbúið, on undii:
var lagður bikar mikill og skrautbúinn,
er kallaður er „Ameríku bikarinn,“
og hafa peir áður preytt siglingar u:n
hanu og Bandamenn orðið hlutskarp-
ari, og hefir Englenrlingum pótt pað
súrt i broti. Og enn unnu Banda-
menn pessa kappsiglingu.
Hið mikla fréttabláð „New Yorfc
Heraid“ fékk M a r c o n i til pess að
senda blaðjnu fyrstu hraðskeyti um
kappsigliuguna og alian gang hennar,
utan práðar, og tókst honum pað svo
mæta vel, að lrann sendi blaðinu einn
daginn 4000 orð, og var pó úti á skipi
á hraðri ferð. Haun sendi líka hrað-
skeyti í land og tók á móti hraðskeyt-
um úr landi, er hann sneri aptur ireini
til Englands og kom par í nánd við
land, og gekk allt vel.
1 New York. ætiuðu lrinir blaða-
mennirnir að stela hraðskeytunum frá
„New York Herald“, en Marconi
bafði svo um búið, að peirn tókst pað
ekki.
Nú hafa Englendingar fengið 6 læri-
sveina Marconis suður á vígvölliun, og
eiga peir að senda skeyti práðarlaust
miili hinna umsetnu borga og hersveit-
anna, og má vel verða að petta komi
Englendingum að iniklu gagni.
Ferdinand Lesseps hefir nú verið
reistur mikill minnisvarði í Port Said
við myrmi Suezskurðarins Miöjarðar-
hafsmegin, og voru sendiherrar frá
öllum ríkjum. viðstaddir aíhjúpunina.
Tolsíor greifi, hinn frægi rússneski
skáldsagnahöfundur, liggur nú hættu-
lega veikur af gallsteini.
Heiðursmerki. Konungur hefir pann
1. p. m. sænrt pjóðskáld vor íslend-
inga, pá síra M a 11 lr í a s J 0 c h-
umsson og yfirkennara Stein-
g r i m Thorsteinsson, riddara-
krossi dannebrogsorðunnar. Á pað
vel við, og er verðskulduð viðurkenn-
ing, og pað pó fyr Jiefði verið En
marga mun furða á pví, aðelztapjóð-
skáld vort núlifandi, snillingurinn sí-
ungi, liann Benedikt vor Grön-
d a 1, er ekld líka í pessari tölu. J>að
hefði vrd farið á pví fyrir konung vorn,
að verða ekki nrinni cn Haraldur
hárfagri og eiga sér prjú höfuðskáldin.
Heiðurssamsæti hélt félag'.slenzkra
kauprnanna í Höfn 9. p. m. bunka-
stjóra T r y g g v a Gunnarss y n i,
er dvalið hafði um nokkurn tíma r
Höfn. og ætlaði nú hoirn til R.vrkur
moð póstskiprnu 15. p. m.
Amtmaður Páll Briem var nú í
Lundúnunr, er „Egill“ fór frá Höfn,
og kemur líklega ekki heim fyr en í
marzmánuði n. k. En frú amtmanns-
ins dvaldi sér til heilsubótar r Höfn.,
Stóra bankamálinu kvað miða frem-
ur lítið áfram, enda er ennpá engran
íslenzkur ráðgjafi tilkvaddur, en öllum
fjármálum Dana, dónrsniálum og Is-
lands málum, hrúgað upp á forsætis-
ráðgjafa Hörring; henda blöð Dana
mikið gamau að pví, hve iila honum
gangi að ná sér í reglulegan dóms-
málarágjafa.