Austri - 29.06.1900, Page 2

NR. 22
A U S T R 1.
80
Samþ. með 20 atkv.
e. Fundurinn lýsir oð öðru leyti yfir,
að nann vill láta oinskis ófreistað
um frekari umbætur á stjórnar-
skránni, þar á meðal lenging ping-
tímans.
Samp. með 19. atkv.
2. TJm fjármál.
Tillaga: Fundurinn lýnir pví yfir,
að hann getur fallizt á stefnu síðustu
pinga í fjármálum, par sem pað virð-
ist hafa vakað fyrir pinginu, að auka
fé til aðalatvinnuvega landsins og til
saifigöngumála, en spara fé í öðrum
efnum.
Samp. með öllum atkv.
3. Um bankamálið.
Tillaga: Fundurinn lý-nr pví yfir,
að hann álíti peningapröng pá, semnú
er hér í landihu, standa framförum
landsins fyrir prifum, og að pví beri
brýna nauðsyn til pess, að bæta úr
henni, og álítur pví afarnauðsynlegt
að koroið sé á fót öflugum banka í
landinu, er sem bezt bæti úrpeninga-
prönginni.
Samp. með samhijóða atkv.
4. Um atvinnumál.
Tillaga: Fundurinn mælir eindregið
með pví, að styrkur úr landssjóði til
lands og sjávar sé einkum fólginn í
haganlegum lánum til manua, ríkra og
fátækra, og félaga, sem áhuga og dug
hafa sýnt í atvinnu sinni.
Samp. með 11 gegn 4.
5. Bitsíinamálið.
Tillaga: Fundurinn mælir eindregið
með pví, að pirigið veiti enn á ný
sama styrk sem áður til ritsíma á sjó
og landi og með sömu skilyrðum og
sett eru i núgildandi fjárlögum.
Sarap. með 15 samhl. atkv.
6. Málið um breyting á launum
presta.
Tillaga: Funduriun er mótfallinn
öllu pví sem bindur fastar saman ríki
og kirkju en nú á sér stað, og pví
mótfallinn að prestar séu settir áföst
laun úr landssjóði að nokkru eða öllu
leyti. — Samp. með 10 atkv. gegn 3.
7. Málið um akveg milli Héraðs og
Fjarða.
Tillaga: Fundurinn lýsir yfir sam-
pykki sínu á áliti sýslunefndarinnar í
Rorður-Múlasýslu á fundi 17.—20.
apríl p. á. að pví er suertir akveg á
milli Héraðs og Fjarða, að pví við-
bættu, að möguleikar til uppsiglingar í
Lagarfljótsós séu jafnframt rækilega
rannsakaðir.
Samp. með 9 atkv. gegn 1.
8. Fundurinn skorar á pá menn,
sem ætla að gefa kost á sér til ping-
mennsku í Norður-Múlasýslu, að hafa
auglýst pað fyrir 1. ágúst n. k. íbáð-
um Seyðisfjarðarblöðunum.
Fleiri mál komu eigi til umræðu á
fundinum.
*
Austrí mun síðar láta álit sitt í ljós
um ákvæði fundarins í stjórnarskrár-
málinu.
Ititstj.
Samtoman a Moðruvöllum,
—o—
Herra ritstjóri!
Eg var búinn að lofa, að segja pér
nokkur orð um minninguna á Möðru
völlum, sem haldin var p. 26. f. ra.,
en vegna tímaleysis verður pað ein-
ungis í fáum orðum.
Orsök pess, að pessi samkoma var
haldin, var, að árið 1880 komu piltar
á Möðruvöllum sér saman um að
koma saman árið 1900.
Saman var komið um 150 manns,
höfðu tjöld verið reist, og fánar blökkt-
uðu. Er pað pá fyrst frá að greina,
að Guðmundur .Guðmundsson á f»úfna-
völlum setti hátíðina með ræðu og
bað gestina velkomna, var pví :'æst
sungið nýtt kvæði eptir síra Matthias
Jochumsson með nýju lagi eptir síra
Bjarna á Siglufirði; síðan flutti amt-
maður Páll Briem langan og sojallan
fyrirlestur um unglinga menntun á
íslandi samanborið við í öðrum lönd-
um, og pótti sumum amtmaðurinn líta
svart á málið. Að loknum fyxirlestr-
inum mælti Páll Jónsson á Akureyri
fram kvæði eptir sjálfan sig, og var
pað kvæði seinna sungið með nýjulagi
eptir síra Bjarna. þá voru upplesin
ýms bréf er forstöðuncfnd samkom-
unnar höfðu borizt frá nokkrum skóla-
piltum frá Möðruvöllum, par á meðal
bréf frá Jóhanni frá Knarrarnesi sem
nú dvelur í Ameríku og pótti mönnum
bréfið ritað af mikilli snilld. pá sung-
ið kvæði eptir Gísla Jónsson prentara
og pótti mönnum kvæðið gott eptir
svo ungan mann.
Siðau var gengið til borðs, og var
yfir borðum mælt fyrir minrii Islands
af Stefáni Stefánssyni í Fagraskógi,
fyrir minni Möðruvallaskólans af
skólastj. Hjaltalín, fyrir mínni kennara
skólansaf Ingimar Jónatanssyni, enn-
fremur var flutt kvæði fyrir rninni
kennaranna og fyrir fl. minnum var
mælt. Að endaðri máltíð var gengið
á fund og hafði komið bréfleg tillaga
til fundarins um að stofna límarit
líkt Iðunni og var pað rætt mikið, en
niðurstaðan varð, að málið var fellt
með flestöllum atkvæðum.
Síðan urðu langar umræður um hvað
hægt væri að gjöra fyrir skólann. og
kom fundarmönnum saman um að brýna
nauðsyn bæri til að stækka skólann
pareð optlega roætti vísa aptur um-
sækendum vegna rúmleysis, ennfremur
að lengja námstímann um eitt ár og
koma skólanum í samband við latínu-
skólann.
Að lokum var safnað saman nokkr-
um krómim til útgáfu minningarrits
fyrir skólann.
Gráuufélagið,
I vetur stóð grein nokkur í „pjóð-
viljanum unga“ par sem var staðhæft,
að umboðsmaður félagsins, stórkaup-
maður F. Holme væri engu betri
viðskiptis en aðrir umboðsmenn ís-
lenzkra kaupmanna erlendis, og að
kaupstjóri Chr. Havsteerx múndi eigi
bæta hag félagsins, pó hann kynni vel
að græða fó fyrir sjálfán sig.
Hvað stóx'kaupmann F. Ilohne
snertir, pá hefir Iiann reynzt Gránu-
félagi hinn bezti lánardrottinn og mjög
tekið venjulegum umboðsmönnum fram
að drengskap og örlæti við félagið, og
nægir hér að tilfæra, að hann gaf
Gránufélagi á 25 ára afmæli pess
1891 upp skuldir svo tugum þúsunda
króna nam, og nýlega hefir hann gefið
félagiuu enn k ný 10,000 kr., par að
auki hefir hann nú í mörg ár gefið
félaginu upp skuldir sem svaraði
hálfum ákvæðisvöxtum af hlutabréfun-
um, og er petta allt saman stórfé og
góðra pikka vert af hluthöfum fé-
lagsins, og mikill styrkur til pess að
komast úr skuldum, sem standa félag-
inu mest fyrir prifum. Og engan
mann mundi pað nxeira gleðja en stór-
kaupmann F. Holme, að hann gæti
endað pennan aðalæfistarfa sinn svo,
að Gránufélagið stæði alveg óháð og
skuldlaust við fráfall hans.
En hvað Chr. Havsteen snertir, telj-
um vér pað kost á honum að hann
kann að græða, pvi svo mun bezt
vera hagað kosningu kaupstjóra, að
hanu sé sem hagsýnastur, bæði fyrir
sjálfan sig og aðra. Og aldrei höfunx
vér heyrt pöntunarstjóra kaupfölags
ísfirðinga talið pað tíl ókosta, pó orð
leiki á pví, að hann sé maður hagsýnn
og knnni vel að græða fé sjálfur, og
er pess eigi illa beðið, að honum inegi
eigi hlotnast lakari vitnisburður hjá
umbjóðendum sínum hér á landi og
umboðsmönnum kaupfélags ísfirðinga
erlendis, en herra kaupstjóri Chr.
Havsteen á vísan, jafnthjá Gránungum
og utnboðsmanni peirra.
Ejarki minn!
—o—
„Upp er runninn dagur dóms,
daufur jiykir Bjarki;
blessuð þín er bullan góms
brennd með dauðans marki“.
(_Einar Jochumsson).
Já, „daufara“ svar til rotbögga
Austra í 21. tbl. en pað, er nú stend-
ur í 25. tbl. Bjarka, er nauraast hugs-
anlegt; pað eina sem nýtilegt er í pví
er upptugga af hnittni Austra um rit-
stjóra Bjarka, og skal pað vel unnt,
veslíngur, fyrst „blessuð pín er bullan
góms brennd með dauðans marki“.
Vér skulum trúa kollega vorum
fyrir pví, að oss langar alls ekki tilað
vera nærri undirtyllum hans og próf-
arkalesurum Bjarka, enda polum vér
illa trollara-lykt. Látum vér oss
nægja, er oss er hlýtt og brugðið eins
fljótt við og gjört var nú í spítala-
málinu: haldinn strax stjórnaríundur,
útnefndir matsmenn á áhöldum spítal-
ans, sett sú hjúkrunarkona, er Austri
hafði mælt með, og auglýst svo í síðasta
Bjarka að spítalinn tæki til starfa 1.
júlí n. k. Er pað pví eigi nema skylt,
að tjá spítalastjórninni pakklæti vort
og allrar alpýðu fyrir hvað peir hafa
verið fliótir að sinna erindi ritstióra
Austra.
En hollara mun peim að leggja ekki
út í neinar ritdeilur við karlinn, eptir
peirri útreið senx ritstjóri Bjarka hefir
fengið hjá honum.
Rað virðist vera dónxur á pví, hvað
blaðabróðnr vorum ferst illa að fást
við sannleikann.
I possari hér áminnstú grein sinni
ætlar haun svo sem að „reka á oss
stampinn“ með pví, að vér höfum farið
rangtmeð pað, að dr, juris Ernst Möller
væri eigi hæstaréttarmálafærslumaður;
hann liafi orðið pað nýlega.
En sannleikurinu í pví máli er pessi:
í vor vörðu prír ungir lögfræðingar
mál fyrir hæstarótti til próís xxm pað,
hvern peirra rétturinn áliti hæfastan
til pess að komast upp í liina mikils-
metnu stöðu málsfærslumanna við
hæstarétt, og var dr. Ernst Möller
einu af peiro; en Ulf Hansen,
sonur hæstaréttarmálafærslum. Octa-
viusar Hansen, er oss Islendingum er
að góðu kunnur, fékk nxálsfærslumanns-
stöðuna.
J>að væri nú varla til of mikils
mælst af blaðabróður vorum, að hann
pakkaði oss fyrir allar leiðréttingarnar
og heilræðin og hætti pessu leiða ó-
sannsögli; pví anuars er mjög hætt við
að „Actiurnar“ í Bjarka hans falli nú
enn ofan úr peim 5 0 a u r u m, er
pær stóðu í hér í bærxunx fyrir
skemmstu; og pá hafði Fljótshlíðar-
skáldið pó ekki ófrægt blað sitt með
versta sorpinu og leirburðinura, er mestu
óorðinu kom á blaði'æfii petinan, svo
mælt er að margir af pessutn fáu kaup-
endunx hans ráðgjöri nú að segja hon-
um upp; en ritstjóra Austra er pað
pó engin gleðifregn, pví hann hefir
jafnan haft mikinn hagnað af saman-
burði blaðauna.
Bjarfci og hið foraa sverð.
1 tilefni af pví, að föðurlandsvininn,
ritstjóra Bjarka tekur pað svo ákallega
sárt að vita til pess að forngripasafnið
í Reykjavík skuli nxissa af sverði pví,
er í'annst utn vorið 1897 í Hrafnkeils-
dal, — er mér sönn ánægja að pví,
að hugga ritstjórann með eptirfarandi
tilboðí:
I 24 klukkustundir frá birtingu
pessa tilboðs mxns í Austra stendur
herra Jjorsteini Erlingssyni petta
forna sverð til boða fyiir 112 krónur.
lxvar af 100 kr. slatlu skiptast milli
pess sem seldi mór sverðið, og stofnana
tii almennings heilia hér í kaupstaðn-
um, eptir opinberlega auglýstvi nkýrslu.
Að sjálfsögðu vevður herra þorsteinn
Erlingsson skriflega að ábyrgj.ast mér,
að forngripasafnid í Reykjavík njóti
sverðsins, pó pað ltyunu að verða mjög
deildar meimngar nxilli safnsins og
herra |>orsteins Erlingssonar nm
verðmæti sverðsins.
J>ess skal hér getið, að í fyrra
heppnaðist herra jþorsteini Erlingssyni
að gjöra æði mikið betri kaup, er hið
seyðtírzka botnvörpnfélag „Garðar“
keypti botnvörpugufuskipið „Suæfell,"
virt á 90,000 k/ónur, i'yrir — 5 —
fimm shiiltng — 4 kr. 50 aura, af
nokkrum Englendingum, einkar vel-
viljuðttnx Islandi.
En þeirra Jcaupa var ekki getið í
Bjarka!!
Seyðisfirði, pann 29. júní 1900.
H. I. Ernst
lyfsali,
p. t. eigandi hins forna sverðs.
f Jón Þorkellsson, öðalsbóndi á
Svaðastöðum í Skagafirði andaðist p.
13. maí, sjötugur að aldri, úr brjóst-
veiki, er lengi hafði pjáð hann.
Jón forkelsson var nxesti heiðurs-
nxaður, hjálpsamur, greiðvikinn og gest-
risinn og reglumaður mikill, hin mesta
stoð og stytta sveitar sinnar og pví
virtur og vel nxetinn af ríkum og fá-
tækum.
|>að mun hafa verið nær 60,000 kr.
er hann lét eptir sig alls, í jarðeignum,
góðu Ixúi í skepnum og innanstokks-
mununx, útistandandi skuldmi!, og 13,600
kr. í peninguni.
f Lárus Guðmundssoa, fyr bóndi
hér á Brimnesi og síðtin í Papey, nú
til heimilis að jþverhamri í Breiðdal,
varð bráðkvaddur á Berufjaxðarskarði
aðfaranótt pess 24. p. m.
Lárus Guðmundsson var mrxður vel
greindur og hygginn oggræddist honum
töluvert íé með stakri útsjón og dugn-
aði. Hann var hinn skemxiitilegasti í
allri viðræðu, var tryggur vinur vina
sinna, og gjörði mörgum maxtrá gott af
eínunx sínuin.
Seyðisfirði, 29. júuí 1900.
TÍÐARFAR fremur kalt og pokur
miklar.
Grasspretta allgóð, bæði hér í Fjörð-
um og upp í Héraði.
FISKIAFLl aptur mínkað núna
síðustu dagana.
BOTNY ÖRPUSKIP Garðarsfé-
lagsins, „Snæfell“ og „Norðfjöröur,“
höfðu misst eitthvað af botuvörpum
nýlega á veiðuin í............
„EGILL,“ skipstjóri Endreson, fór
liéðan áleiðis til útlanda 19. p. m.
Með skipnu var frá Akureyri skóla-
stjóri Jón Hjaltalíu með frú sinni og
dóítur, snöggva skexntiferS til útlanda.
»