Austri - 01.09.1900, Blaðsíða 2

NR. 30
A U S T R I.
110
0
fyrir hina núlifandi kynslóð og eptir-
komendnrna, pessi málefni eru mér
miklu meiri áhugamál heldur en stjórn-
arskrármálið eínsog pví horfir nú við,
pví hvorki Bjarki nó ísafold hafa
getað sannfært mig um pað að hið
nú verandi stjórnaríyrirkomulag hindri
atvinnuvegi vora eða að stjórn vor
mundi standa pinginu i v egi, ef pað
fyrir alvöi’u vildi með ráðum og dáð
beinast að pessmn málum.
Vopuafirði 22. ág. 1900.
Jón Jónsson.
j> ingmamiaefni.
Kosningarbaráttan er pá byrjuð hér
eystra, pví miður með ofboð ópokka-
legum kosningarógi „stjórnarflokksins“
og Garðarsliðsins í 2 síðustu tbl.
Bjarka, par som ráðizt er ástæðulaust
á alsýkna menn; kveður einkum að
peim dónaskap í 34. tbl. Bjarka, sem
vonlegt var, pareð þorsteinn Erlings-
son var pá heim kominn, og er par
líka auðpekktur hans venjulegi ópokka-
legi ritháttur á peirri grein, par sem
hann slæst með skömmum upp á verzl-
unarfélagið Öruin & Wulff, meira en
saklaust, par eð formenn pess verzl-
unarfélags hafa einmitt bannað Ólafi
verzlunarstjöra Davíðssyni að taka á
móti kosningu, sem iiann hefði átt
vísa; munu flestir kjósendur, að undan
teknum stjórnarsinnum, sein Ólafur
hefir verið mestur reykur í augum, —
telja pað mikinn skaða fyrir kjördæmið
að hann gat eigi boðið sig fram.
En halda mun hann áliti sinu sem
einhver hyggnasti og menntaðasti
maður pessarar sýslu prátt fyrir árásir
Bjarka; og vonandi er að Vopnfirðingar
haldi einurð sinni prátt fyrir skammir
blaðsins.
Héraðslækni Jóni Jónssyni
tinnur Bjarki pað til foráttu, að hann
hafi riðið um Eljótsdalshérað með
Ólafi Davíðssyni. en gleymir að geta
pess, að báðir frambjóðendur Bjarka
hafa dyggilega reynt að smala sér par
atkvæðum og riðið aptur og fram í
peim erindagjöiðum, sein heldur er
ekkert tiltökumál, enda mun eigi af
veita fyrir pessi pingmannaetni hinnar
dönsku stjórnar.
Bjarki bendlar svo Jón lækni við
upplognar apturhaldsskoðanir Ólafs
Davíðssonar, sem öllum er til pekkja
er kunnugt um að hvergi eiga sér
stað nema í heilanum á ritstjóra Bjarka.
Munu kjósendurnir, er pekkthafaJón
lækni í mörg ár, álíta sig vel sæmda
af hotium sem alpingismanni, pví hann
er maður vel hygginn, stilltur og gæt-
inn, og menntaður vel um almennings-
mál vor, sem hann liefir lengi kynnst
sem alpingisskrifari. Jón læknir hefir
og langfremstur í röð stéttarbræðra
sinna gjört landbúnaði vorum hið mesta
gagn með bólusetningum sínum á sauð-
fé gegn bráðafárinu, og sýnir hinn
mikli áhugi hans og framtakssemi öðr-
uin fremur í pví nauðsynjamáli, að
hann lætur sér mjög annt um velgengni
landbúnaðarins, er mundi eiga visan
öruggan talsmann á pingi par sem Jön
læknir er. Hann situr og í einbverri
stærstu veiðistöð vorri, og er pví líka
vel kunnugt um liagsmuni sjávarbónd-
ans, sem hanr. mun frarnfylgja á alpingi
einsog hagsinunum landbúnaðarins.
|<að er og heppilegt, að einhverjir
af lækastétt landsins sitji á alpingi,
pví peir bera eðlilega bezt skynbragð
á heilbrigðismál landsins, er pjóðiuui
allri er svo áríðandi.
Loks er Jón héraðslæknir Jónsson
kominn af einhverjum beztu ættum á
Héraði, og sjálfur Héraðsiuönnum að
góðu kunnur um fleiri ár, og ætti pví
vel við, að hann yrði pingmaður pessa
kjördæmis.
fá mun síra E i n a r pröfastur
Jónsson á Kirkjubæ gefa enn kost
á sér tíl pingmennsku, og er hann
kjósendunutu kunnur að valmennsku
og góðum pingmannshæfileikum, svo
að liann liefir jafnan verið talinn með
beztu starfsmönnum alpingis og er
hagsmunum pessa kjördæmis ná-
kunnugur, og teljum vér pað pví mjög
misráðið, ef kjósendurnir tækju nú upp
á pví að kafna honum fyrir einhverj-
um nýgræðingrium, sem engin reynd er
á hvernig gefast mundi á alpingi.
Hið dansk-íslenska ráðaneyti í Koup-
mannahöfn hefir nú verið svo heppið
að ná í pingmannsefni hjá oss Norð-
mýlingum, par sem Jóhannes sýslu-
maður er, sem lengi var aðstoðar-
maður í hinni svokölluðu íslenzku
stjórnardeild og par mjög handgeng-
inn, og nú hreinn og beinn útsendari
og pingmannsefni stjórnarinnar og
Yaltýs mágs síns; og mun par full von
um binn „sjönnda konungkjörna“ ef
hann nær kosningu. Er líklegt að
Norðmýlingar bregðist eigi pví trausti,
er ráðaneytið ber til peirra, með að
kjósa pennan pess trúa pjön, og annan
hans ótrauðan jábróður, einsog síra
Einar í Hoftegi hefir hátt og skýrt
lýst sig að vera í stjórnardeilu vorri.
pessum frambjóðendum kemur og
nú ágætt fylgi hjá Garðarsliðinu og
tvollarastjórunum, er ríða nú um í
liðsbón sinni fyrir Jóhannes sýslumann
og lambið hans, pennan „agnus dei“.
Er og sagt að pað eigi að lána öllum
stjórnarmannakjósendum úr Seyðisfirði
ókeypis hesta á Eossvöll, en á „Her-
manns Bauð“ eigi að prímenna pangað.
Er og eigi ólíklegt, að útvegsbændur
hér í Seyðisfirði og öðrum fjörðum
láti sýslumann og óskabarn hans njóta
pess nú við kosningar, hvílíkur verndari
og bjargvættur hann hefir reynzt
aðal-bjargræðisvegi peirra gagnvart
„Garðar“ og öllum peim yfirgangi,
eins og „Yigilantía“ hefir áður tekið
fram.
Hvað sýslumann Jóhannes sérlega
snertir, pá er pað hreinn nauðungar-
kostur að kjósa embættismenn úrjafn
umfangsmikilli og vandasamrieinbættis-
stöðu og hann skipar hér á hinni fjöl-
sóttustu höfn landsins af allskonar
útlendum skipuro, og ópjóðalýð sem
opt er mjög hneigður til sukks og svalls
og parf að hafa hið strangasta eptirlit
með, og getur á hverri stundu komið
hér í land með liinar skæðustu drep-
sóttir, ef eigi or haft hið nákvæmasta
eptirlit með peim, og sem kjósendur í
Héraði mundu eigi fara varhluta af,
kæmust pvílíkar drepsóttir hér í land
á annað borð. Vér álítum pað pvi
ótvíræða skyldu kjósendanna bæði
við Seyðisfjarðarkaupstað og sjálfa
sig, að svipta sig eigi með kosningu
sinni eptirliti og lögreglustjórn hins
reglulega og nákunnuga yíirvalds og að
vér ómögulege getum „verið péntir
með“ að fá í hans stað einhvern
ókunnugan lagamann, er varla gæti
fullnægt í s\o vandasamri stöðu.
!
i

|>ess ber vel að gæta, að báðir peir
sýslumaður Jóhannes og séra Einar á
Hoftegi voraog eru mjög andvígir
akbrautinni yfir Eagradal, sem er eitt-
hvert mest áríðandi mál fyrir Héraðs-
búa, er kemur fyrir á næsta alpingi,
og sem allt Miðhéraðið liggur svo vel
fvrir að nota, er brúin er komin á
Lagaríljót,
Að kjósa pessa menn nú á p'ng,
væri pví að kjósa gagnstætt hagsmun-
um kjósendanna.
Síra Einar í Hoftegi er og ungur
maður og óreyndur og mætti vel biða
að kjósa hann, sérstaklega par eð
öhætt mun vera að telja síra Einar
á Kirkjubæ vissan að ná kosningu, pá
finnst oss ofhlaðið með að b á ð i r
pingmenn vorir væru prestar.
En pað sem aðallega ætti að fella
pá Jóhannes sýslumanh og jábróður
hans í Hofteigi, eru skoðanir peirra á
stjörnarskrármálinu, Yaltýskan, sem
hefir ætið verið svo andstæð skoðun-
um kjósenda pessa kjördæmis, og vér
vonum, að kosningarnar sýni pað, að
Norðmýlingar séu engir vindhanar
í stjórnarskrármálinu, heldur en öðrum
málum, og að peir haldi arfgengri
einurð sinni prátt fyrír allar borða-
lagðar húfur og prestshempur með
Valtýska sniðinu.
I Suður-Múlasýslu höfum vér ekki
heyrt getið að byðu sig aðrir fram
en getið var í síðasta blaði, peir:
Guttormur Vigfússon, Ari
Brynjóltsson á |>verhamri og
V altýsliðinn Sveinn Ólafsson
í Borgarfirði, sem ekki getur komið
til mála að kjósa bæði vegna skoðaua
hans á stjórnarskrármálmu og svo
álítum vér ekki Sunnmýlinga í peim
pingmanna vandræðum, að peir purfi
að lána mann hjá Norðmýlingum.
f>ar sem pað er nú s j á 1 f s a g t, að
Norðmýlingar kjósa tvo embættismenn,
pætti oss pað mjög vel við eigandi,
að Sunnmýlingar kvsu nú tvo bæudur
á ping, svo með pví kæmist á jafnvægi
með pingmönnunum héðan að austan
og væri tveir embættismenn og tveir
bændur.
Vér getum ekki trúað pví, að pað
geti verið nokkur vafi á að Sunnmýl-
ingar kjósi sinn gamla og reynda
pingmann, Guttorm Vigfússon, sem
jafnan hefir reynzt peim hinn áreiðan-
legasti pingmaður og d\ggur flokks-
maður hins fr jálslyndara hluta alpingis.
og heimastjórnarmaður eindreginn.
Að hafna Guttormi fyrir einbverjum
pólitiskum nýgræðingi væri p ó 1 i-
tiskt vanpakklæti, er aldrei
gæti orðið kjördiéminu til heiðurs.
Ari Brynjólfsson er vel skynsamur
bóndi og vel menntur og skrifar
prýðilega vel fyrir sig, maður stefnu-
fastur og góður drengur, sem eigi er
minnst í varið, hefir mikinn áhuga á
almennum nrálum og pví mjög líklegur
til pess að verða góður pingmaður.
Hann mun og vera eindreginn h e i m a-
stjórriarmaður.
Úr öðrum kjördæmum hófum vér
frétt petta: Að pað sé all búið að
sira Jóní Stafafelli nái eigi
kosningu, ef einhver bjóði sig fram á
móti honum. Höfum vér heyrt til
pess nefnda: p> o r g r í m lækni á
Borgum og Eymund Jónsson
í Dilksnesi, greindan bónda og mikil-
hæfan, og mun hann heimastjórnar-
maður, en læknirinn Valtýingur.
Dr. Jón porkelsson yngri
er sagt að keppa muni um ping-
mennsku við Guðlaug sýslumann, og
muni reynast honum all-skæður, enda
paðan ættaður.
Kjörstaðurinn í Norður-þingeyjar-
sýslu er nú að pessu sinni settur að
Svalbarði í þistilfirði og mun par
von á all-harðri kosniugardeilu. En
ef löng pólitisk reynsla, mannvit og
‘ ágæt pekking ættiað ráða par úrslit-
um, virðist oss að s í r a A r n 1 j ó t u r
ætti að verða kosinn, enda er hann
eiubeittur heima‘<tjörnarmaður.
Loks höfum vér nýlega frétt, að
sýslumaður Gísli ísleifsson og
J ú 1 í u s læknir Halldórsson
muni bjóða sig fram og verða kosnir
í Húnavatnssýslu. Og fari svo, sem
von er til, pá hafi peir Húnvetning-
arnir bæði pökk og heiður fyrir
hyggindi sín, framsýni og föðurlandsást.
— Svo útlitið virðist nú stórum vera
að versna fjnrir Valtýinga og Hafnar-
stjórnarmenn,
IJtlendar fréttir.
—0—
Með „Vaagen“, skipitj. Houeland,
er kom frá útlöndum í gær, bárust
oss pessar fréttir helztar:
Kina. Herlið stórveldanna náði pö
loks til Peking fyiir miðjan f. m. og
brauzt inn í borgina 15. ágúst og
frelsaði pá sendiherrana og fjölda
kristinna inanna úr umsátrinu og náði
síðan sjálfri keisarahöllinni á sittvald,
en sagt er að keisaraekkjan og keisari
ha.fi pá verið flúin paðan með
ógrynni fjár. Sumar fregnir segja
gamla Li Hung Shang látinn, en
aðrar bera pað til baka.
Stórveldin hafa komið sér saman
um að setja 'VValdersee gieifa yfir
allun herinn par eystra, og var hann
lagður á stað. Waldersee er prúss-
neskur marskálkur, og talinn ágætur
herforingi.
Búum hefir veitt betur í seinni tíð;
De Wett slapp úr greipum Kitcheners
með að halda líka áfram um nætur, en
pað gátu eigi Englendingar sökum
ókunnugleika.
Erá Lorenzo Marques er Lundúna
blöðunum p. 20 ág. sent hraðskeyti
um að De Wett hafi tekið 4000
Englendinga höndum og náð 7 fall-
byssum, og að Roberts marskálkur
hafi orðið að hörfa aptur frá Middels-
burg, og líklegtsé að De Wett takizt
að sameina sig við Botha við Maka-
dodorp, par sem Búar munu enn hafa
um 20,000 hermanns, |>ar er og
Kriiger forseti. — Stsíjn, forseti
Oraninga, er sagður andaður.
Boberts segir nú að aðeins 900
manns hafi verið handteknir, er
Prinsloo hershöfðingi varð að gefast
upp, í stað 5000, er fyrstu fregnir
sögðu
Nýlega uppgötvuðu Englendingar
samsæri mikið í Prætoría með peim
tilgangi, að kveikja í bænum, drepa
hersböfðingjana og taka Koberts
marskálk höndum.
Parísarsýningin gcngur miklu ver,
en Erakkar áttu von á, og hefir fjöldi
raanna orðið par gjaldprota, Jiað
hefir líka verið sá fjarska hiti um
miðsumarið í París, að mikið hefir
dregið úr aðsókninni.
Bæjarbruni varð ákaflegur nýlega
i Stenkjær í Norvegi. Brunnu par
55 hús og er fjártjónið talið á 2.
million króna.
Dáinn er Rumj), fyrverandi íslands-
rn ðgjafi, 66 ára gamall.
Einnig er ný látinn Liébknecht,
Sósialistaforinginn gamli og frægi í
Berlín. Honum fylgdu um 100,000
manna til grafar.
Sunnudaginn p. 26. ágústmánaðar,
var, að afstaðinni guðspjónustu haldin
undiibúningsfundur til alpingiskosninga
á Vopnafirði. Til fundarstjóra var
kosinn verzlunarstjóri Ólafur Daviðs-
son og skrifari Grímur verzlunarstjóri
Laxdal.
A fundinum gjörðist, er hér greinir.
1. Var upplesin hin áður framlagða
kjörskrá til alpingis og við liana
gjörðar nokkrar athugasemdir.
2. Var tekið til umræðu stjórnar-
skrármálið og eptir langar og ýtar-
legar umræður á hinum mismunandi