Austri - 30.11.1900, Page 1

Koma út 3* l/2 blað á m&n. cð í
142 arkir mmnst til nrtsS'a
nýár.-; 'costar hér á landt
r^§ aðeí'is 3 kr., erlendis 4 kr.
e i3 -
G]alddagí l. j>Ví.
Vppsogn skrijiey bundin við
áramót. Ógild nema kom-
in sé td rtstj. fvrir 1 etdið
c.r. Innl. augl 1Q aura
:ínan,eða 70 a. hverþuinl.
dálks og liá'fn dýrarg yl.
SÍðll.
X. AR.
Seyðisflrði, 30 nóvember 1900.
Biðjið ætíð um
Otto Monsteds
d a n s k a smjðrliki,
sem er alveg eins notadrjugt og flragðgott og smjör.
Verksmiðjan er hin elzta og stærs^a í Danmörku, og býr til
óefað hina heztu vöru og ódýrustu i samanhurði við gæðin.
Pæst hjá kaupmönnum.
AMTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði enn eptir pvi, að einhverjir muni pó
i loksins koma peim til liðs og banna
er opið á laugardögum frá kl. 4—5 e. m
Austri.
Þeir, sem gjörast nýirkaup-
endur að XI. arg, Austra, og
horga hann skilvislega, fá
ökoypis 2 sögusöfn hlaðsins
(1899 og 1900). í sögusöfúum
pessum eru tvær hinar heztu
sögur, er nokkru sinni hafa
komið i islenskum hlöðum:
„Herragarðurinn og prestsetr-
ið“ og „Æflsaga unga mannsinn
fátæka“.
líýir kaupendur gefl sig
fram sem fýrst.
Nokkrar hugleiðingar
um
Búastríðið.
— :o:—
Ófriðurinn í Suður-Afríku befir nú
staðið yfir á annað ár, petta stríð,
sem Englendingar voru fyrst að monta
af að peir mundu hafa lokið á tæpum
mánuði(!). Og ennpá eru flestir beztu
herforingjar Búa á lífi og bera vopn
á móti Englendingum, peir kapparnir,
flefet, Botha, delaRey o.
m. fl. Ennpá hafa Englendíngar eigi
uáð k sitt vald stórum svæðum af
Oraníu og Transvaal, og pað getur
enn dregizt svo mánuðum skipti fyrir
Englendingum, að leggja bæði lýð-
veldin algjörlega undir sig.
En reyndar eru allar líkur til pess,
að Englendingum takist um síðir að
hrjóta Búa á bak aptur með peim
ógurlega liðsmun, er peir nú hafa par
syðra. En Búar halda samt ennpá
vörninni uppi, af pví peir hafa alltaf
gjört sér von um, að stórveldin mundu
loks skerast í leikinn, einsog víst
sum peirra höfðu lofað Búum statt og
stöðugt áður en ófriðurinn hófst; og
petta fullyrtu forsetar lýðveldanna, og
pjóðin hefir alltaf treyst pví ogvonar
Englendingum að níðast á peim.
Fyrst héldu Búar, að Vilhjálmur
J>ýzkalandskeisari -mundi rétt peiin
hjálparhönd, síðan Bússland, eða pá
Frakkland, að afstaðinni heimssýning-
unni miklu, eða Bandarikin, eptir
forsetakosninguna. En sýningin hefir
fremur misheppnast fyrir Frökkum, og
Mc Kiniey er nú endurkosinn í
Bandaríkjunum; en pjóðverjar og
Rússar pykjast víst hafa nóg að starfa
í Kína.
Og enn vilja Búar samt ekki sleppa
voninni um pað, að Englendingum
verði eigi látið haldast pað uppi, að
níðast á peim, pessum tveimur litlu
saklausu pjóðveldum, er sýnt hafa svo
ágæta vörn, að slíks eru eigi dæroi til
i veraldarsögunni frá pví er Grikkir
reistu sigursæla rönd við ofurefli Persa.
Búar eru og trúmenn miklir, og
peir treysta pví margir, að forsjónin
geti ekki látið pvílikt hróplegt rang-
læti viðgangast, enda lieíir gamli
Krúger jafnan fullvissað pá um pað
af prédikunarstólnum, er karl sté í á
hverjum sunnudegi á meðan hann var
heima og heill heilsu.
J>ví verður og eigi neitað, að pað
er ógn sorglegt að vita til pess, að
drengskapur og mannúð vorra tíma
sé eigi lengra komin en svo, að pað
eru allar líkur til pess, að fégirni
Englendinga muni haldast pað uppi,
að níðast á pessum tveimur litlu,
hraustu pjóðveldum og útsjúgá hið
auðuga land peirra, eptir að hafa
drepið meiri hluta af pess hraustustu
sonum.
Og pó lá nærri pví, um tíma, að
stríðið hefði fengið allt önnur endalok.
I fyrra, seint í desembermánuði, pá
er svo nefndur fyrsti hluti stríðsins
var á enda, pá var útlitið um horfur
stríðsins mjög svo bágborið fyrir Eng-
lendinga. J>eir höfðu pá á öllum víg-
völlum par syðra beðið ósigur, sem
óefað mátti nota betur en Búar gjörðu.
p>á haíði B u 11 e r nýlega beðið mik-
inn ósigur við Colenso, pó hann hefði
20,000 manns, G a t a c r e við Storm-
berg með 4000 manns og M e t h u e n
með 11,000 manns við Magersfontain,
og pó höfðu Búar á pessum stöðum
sem annarsstaðar, margfalt minna lið
en Englendingar.
pessir ósigrar færðu Englendingum
heim sanninn um pað, að hér purft^
meira lið en pær 70,000, er peir í
byrjun stríðsius ætluðu yfirfljótanlegt
til pess að ganga á milli bols og höf-
l nðs á pessum tveimur smáríkjum; svo
' Englendingar fjölguðu smám saman liðp
sínu par syðra allt upp í 2 3 0,000.
Og pó unnu Búar mikinn sigur
síðar við Spionkop.
En pað er auðséð á öilu, að Búar
kunna betur lagið á pví, að sigrast á
óvinum sínum, heldur en að nota sér
af sigrinum. f>egar peir höfðu í pess-
um orustum rekið Englendinga á flótta,
pá létu peir sér pað nægja, en létu hjá
líða að reka flóttann og eyðileggja hina
sigruðu gjörsamlega, sem peim mönn-
um, er bafa gott vit á hernaði, kemur
saraan um, að Búum hafi verið í lófa
lagt eptir hvern pessara sigra peirra*
En Búar leyfðu Englendingum nær
pví öhindrað að hörfa aptur til sinna
fyrri herstöðva og draga par saman
nýtt lið. Einnig gættu Búar pess eigi,
að fæia sér pað sem bezt í hag, er
Englendingar voru sundraðir í fleiri
herdeildir, með iitlum samgöngum á
milli deildanna; hefðu Búar líklega
getað notað sér betur af pessu með
pví að veita hverri herdeild fyrir sig
atlögu með sameinuðum kröptum, pareð
peir höfðu svo miklu betri hcstakost
en Englendingar, pekktu betur landið
og poldu betur loptslag og alla áraun-
En pað varð Búum að ógagni, að
yfirstjórn hersins var eigi hjá einum
manni, og að pá vantaði gott samheldi
yfir- og undirherforingja, og allt liðið
óvant heræfingum og herpjónustu og
kunni lítt að hlýða yfirmönnum sínuin;
en ágætir hreystimenn eru peir allir, og
harðfærir og polgóðir í öllum manu-
raunum.
Húsavíkurfundurinn
og BjarkabréfinA
Frá „fundarmanni“ til brófritarans.
„J>etta erum við komnir áleiðis i
meuningunni," eg að rita skammyrða-
laust um stjórnarskrármálið, og pú á
pann hátt, sem Bjarkabréfin bera vitni
um.
J>ú hefir ekki kuunað við annað, en
segja e i 11 h v a ð gegn leiðréttingum
peim, er Austri flutti frá mér við
missagnir pínar um Húsavíkurfundinn,
enda pótt pú segir, að pig greini
„næsta lítið“ á við umsögn mína. —
Og pegar svo er, að næsta lítið er að
segja um merg málsins, umræðuefnið
* Vegna þess. að niðurlag greinar þess-
arar, sem gleymdist hjá höf.. er nýlega
komið oss í hendur, kemur greinin fyrst
nú út í blaðinu.
Ritstj.
d XR. 42
— pá er ekki að undra pótt orða-
lengjur pínar sé einkum glósur og
illyrði, pví fremur, sem hönd bregður
par á venju, — eða pá „hngleiðingar
um „landsins gagn og nauðsynjar"
alls- óvarðandi athugasemdirnar í
Austra. Nokkrum orðum víkur pú pó
að framkomu pinni á Húsavíkurfund-
inum og gjörðum hans, og pykir mér
pví ekki rétt að gjalda pögn við bréfi
pínu. Yil eg láta í fyrirrúmi sitja,
að leiðrétta pað, sem pú segir ekki
rétt um fundiun og framkomu pína par,
en pvínæst skal eg drepa á „hugleið-
ingarnar." Hnútukast pitt læt eg verða
á hakanum og bið pig pó að meta
ekki svo, sem eg vilji pér ósæmd gjöra
pótt eg fari pannig að gagnstætt pví
sem pú hefir kennt mér með dæmi
pínu.
Að pvf er frásögn píná um fundinn
snertir í bréfinu til „N. N.“, pá viltu
nú láta pað eitt nægja að „h e i m t a“
pað af almenningi, að hann trúi betur
nafni pínn en „fundarmanni“, en sá
er hængurinn á pví, að fundarmaður
hefir með rökum sýnt, að pú fórst
með rangt mál og pví hefir pú ekki
enn getað hrundið með öðru en nafn«
inu pínu. Mér pykir óvíst,, að svo
verði lítið á „út 1 frá“, að nafn i ð
t ó m t vegi á móti sannyrðum fundar-
manns.
lJú hefir pað eptir mér, að ekki
gætir púgjört greinarmun á ráðgjaf-
anum“ og Valtýskunni í heild sinni. Hér
slengir pú enn saman „ráðgjafanum“
(valtýska) og „pingsetu ráðgjafa,“
en annars skal eg ekki um pað segja,
hvort allur pessi ruglingur pinn stalar
af getuleysi, eða sé hanu uppgerð
ein, og hygg eg að pað komi í einn stað
niður. En gjörsaínlega ósatt er pað, að
ekki væri á Húsavíkurfundinum gjörður
glöggur munur á pví atriði í
stj órnarfyrirkomulagi, sem
heitir „pingseta ráðgjafa", og peirri
ópjóðlegu stefnu í pólitík Is-
fands, sem nefnd er „Valtýska“.
Hitt er aptur satt, að hjá pér rann
petta tvennt í eitt pá pegar á fundinum
og hefir furðulítið greiðst úr peirri
bendu pinni allt til pessa dags.
l>að er pví alls ekki rétt hermt, að
pö hafir rætt málið, eins og pað var
rætt á fundinum. Eundurinn hófst
með stillilegum umræðum pangað til
pú hófst n áls og byrjaðir á hávaða og
illdeilum og brást mönnum um „hita-
leysi“, enda var ekki hægt að fá pig
til pess að gefa gamn áð skynsam-
legum og hógværum röksemdum.
Og svo ertu að breiða pað út, að pú
hafir tekið aðra pér til fyrirmyndar,
til pess að koma yfir á pá ábyrgð
peirri, sem pú átt einn að bera fyrir
offors pitt og hvaívísi.
Ein missöglin verður pér um 61.
gr. stj.skr, og Húsavíkurfundinn. ]par
var rækilega skýrt frá megin peirrar
greinar og pú lézt pér pá pegar