Austri - 27.11.1901, Síða 1

Komaút 31lsblað á m&n. eða
42 arkir minnst til næsia
nýárs:, kostar hér á landz
aðeins 3 kr., erlendis 4 kr.
Ojalddagi 1. júlí.
UppsSffm skriflsg bundfa wð
áramót. ógild ntma kom-
in sé tilntstf. jtyrwt. <4^-
tor. Innl. awjl 10 mtru
ttnan, eða 70 a* hser&í&tL
dáíks ög hálfu cftjfftrm á í.
síðw.
XI. AR !'!
Seyðisíirði, 27. nóveml>er 1901.
! ísra, 48
ii
Biðjið ætíð um
Otto Monsteds
danska smjorlíki,
sem er alveg eins notadrjúgt og úragðgott og smjör.
Yerksmiðjan er liin elzta og stærsta i Danmörku, og öýr til
óefað Mna beztu vöru og ödýrustu í samankurði við gæðin.
Fæst hjá kanpmönnnm.
Reknetaveiðar.
—)o(—
EPTIRRIT
af bréfi konsúls Palcks í Stafangri
um árangurinn af tilraunum hans með
síldarreknetaveiðar við ísland á gufu-
og seglskipum sumarið 1901 (annað
ár.)
Stafangri 12. október 1901
Herra Thor E. Tulinius
Havnegade 43
Kaupmannahöfji.
Eg skrifaði yður í fyrra haust 24.
október, nm hvernig síldarreknetaveiði
mín með gufuskipum við strandir
íslands hefði ])á gengið, og þar skip
mín eru nú heim komin frá sömu
veiðum í ár, ætla eg að skýra yður
frá pví, hvernig pessi veiði hefir
gengið í ár.
Eins og yður mun reka minni til,
pj fékk eg í fyrra í reknet mín 536
tunnur síldar við ísland. Síldin var
góð vara, en meðferðin ekki sem bezt
af pví að veiðimenn voru óæfðir i að
fara með síldina svo nákvæmlega á
skipunum, sem pnrft hefiði, og svo
voru peir eigi vanir við að taka
magann ur hverri síld, sem er nauð-
synlegt til pess að ná átunni úr síld-
inni, en pað mátti pó heita góð vara,
pó hausinn hefði slitnað af stöku síld
um leið og hún var tekin úr netunnm,
og gat pví eigi talizt til fyrstu teg-
undar.
Eg notaði mér reynsluna til að útbúa
gufuskip mín, „A 1 b a t r o s“ og
„B r æ m n e s“ og seglskip mín „S o 1 o“
og „D u o“ sem bezt til reknetaveið-
anna.
Eins og yður er kunnugt voru öll
fiessi skip á fiskimiðum við ísland,
og seldu aflann á Seyðisfirði og ísa-
firði. pað var svo fyrirlagt, að skipin
skyldu reyna fyrir sér með rekneta-
veiðar, er nótt tæki að dimma, og
seglskipunum var sagt að reyna rek-
netaveiði eptir síld við hentugleika
og til að útvega sér beitu til porsk-
veiðanna.
„Albatrosw veiddi í reknet 317
tunnnr síldar, en „Bremnse s“ 309
tunnur. „S o 1 o“ og „D u o“ hvorum
sig 45 tunnur, auk pess sem skipin
hafa eytt til beitu. Allar pessar
síldartunnur voru fuilar, svo að pað
má ætla pyngdina um 160 pd á bverri
sildartunnu, og nemur pá öll veiðin
916 tunnum. Skipin voru einsog í fyrra
fremur óheppin með veður og vind, og
svo kom síldin í ár í fyrra lagi, og
er skipin komust út, pá stóð síldin
dreift og í smá torfum. pannig lágu
pau „Albatror' og „Bremnæs“ eina
nótf rétt að segja hvert hjá öðru, en
pá fékk „Bremnæs" 100 tunnur, en
„Albatros“ aðeins eina tunnu
síldar.
Síldin var stórsíld, svo að pá er
sildin var hér aðgreind og búið um
hana á ný, pá fóru aðeins um 300
síldar i fulla tunnu, er vóg 180 pd. —
petta frá 300—330 síldir. Síldin er
afbragðsvara, og pað fór pví að
líkindum, að eg fékk hátt verð fyrir
síldina.
Reynslan hefir pví staðfest nú pað
álit mitt, er eg pegar komst að í
fyrra, að hringinn í kring um ísland
er afbragðs síld, en hún fer fram hjá
landinu, af pví menn eru ekki útbúnir
til pess að ná í hana.
|>að hefir glatt mig, að ýmsir hafa
nú reynt pessa síldarveiðaaðferð í
smærri stíl, og eg hefi útvegað ýmsum
Islendingum síldarnet og skýrt peim
frá pessari veiðiaðferð og hvernig fara
skyldi með síldina, og eg efast ekki
um o.ð peim mönnum muni fjölga
óðum, er kaupi sér reknet, svo mikla
eptirtekt, sem pessar tilraunir mínar
með reknetaveiði hafa vakið á ís-
landi.
Yeiði pessa má reka á skútum, pil-
skipum og gufuskipnm, i stuttu raáli:
á allskonár íleytum, en pess verður að
gæta, að hlekkjafestirnar samsvari
skipunum.
fað er áiit nntt, að íslendingar
heima fyrir ættu að leggja mikla stund
á pessa veiði, par pessi tveggja ára
reynsla mín, einkum pó í ár, hefir
sýnt og sannað, að pessi síld er svo
ágæt, að hana mun veiða hægt að
selja háu verði, pó nægð sé af síld
fyrir á markaðinum.
Eg hefi séð eitthvað í blaði nokkru
um pessar tliráunir mmar, en sú
skýrsla var mjög st.utt, og eg efast
um að hún hafi orðið peini verzlunar-
húsum kunn, er vilja styðja að vexti
og viðgangi fiskiveiða íslands. Eg
bið yður pví að birta pessa skýrslu
mína á pann hátt, að sem flestir getl
haft gagn af pessum tilraunum mínum
í ár, og er eg fús til að gefa hér að
lútandi nánari upplýsingar.
* *
*
Yér erum hinum háttvirta stórkaup-
manni Thor E. Tulinius mjög pakklát-
ir fvrir að hánn hefir sýnt Austra
pann heiður að senda honum pessa
merkilegu skýrslu konsúls Falcks,
einhvers áreiðanlegasta og framtaks-
samasta manns meðal norskra stór-
kaupmanua, er á beztu pakkir skilið
af oss Islendingum fyrir pann mikla
áhúga er hann hefir á framför fiski-
veiða landsins og góðvild pá og hjálp-
semi, er hann hefir sýnt mönnum, er
hans ráða og aðstoðar hafa leitað í
pví efni.
Er óskandí og vonandi að sem flestir
Islendingar fari nú að ráðum herra
Ealcks og reyni pessar síidarrekneta-
veiðar, hver eptir efnum og ástæðum,
sérstaklega par sem auðsætt er af
framanritaðri skýrslu, hve arðherandi
pær geta verið.
Ritstj.
Hvenær
verður heiiuurimi
gjaldþrota?
—0 —
„Yér höfum' skipin, meunina og
peningana“ sögðu'Englendingar 1878,
pegar hernaðarhugurinn var ríkastur
hjá peim út af pví að Rússar gjörðust
líklegir til að taka Konstantínópel.
„Yér höfum skipin, mennina og pen*
ingana“ var viðiagið í kvæði, sem pá
var á allra vörum, orS, sem nú geta
gefið tilefni til ýmsra hugleiðinga.
fað er ekkert vafamál, að síðan
1878 hefir ekki einungis England
heldur og önnur [stórveldi — og pví
miður smáríkin líka — fengið meií en
nóg af skipurn og mönnum. En hve
mörg ríki ætli nú geti sagt, að pau
hafi nóga peninga? Og menn hljóta
ósjálfrátt að spyrja: Hve lengi getur
pessi kappleikur hervæðinga og ný-
lendu-tilrauna haldið áfram? Hann
hefir nú í Suður-Afríku aukið ríkis-
skuldir Englands, á Eilippsevjum ríkis-
skuldír Bandaríkjaqna, og í Kína rík-
isskuldir allra stórveldanna.
Mun ekki sá tími koma, par sem
pað ekki verða friðarsamkomurnar og
loptkastalar um að leggja niður vopnin,
heldur gjaldprot ríkjanna, sem innleiða
friðaröldina, pegar störir, verðlausir
peningaseðiar verða að líkklæði dauðra
stórveldisdrauma og pen ngagyðingarn-
ir drottna í heiminum?
Nú sem stendur, virðist Japanhafa
oftekið sig á bryndrekum og herliði,
á Englandi hefir verið sampykkt fjár-
lagafrumvarp, sem umsteypir allii
fínanz-pólitík landsins til margra ára,
Ítalía er á beljarpröminni, og Banda-
ríkjamenn hafa takmarkað hernaðar-
stefnuna af fjárhagslegum ástæðum.
Gæti menn að hinum opinberu skýrsl-
um, sést pað, að Evrópu-stórveldin 6
og Japan og Bandaríkin, hafa tilbúið
eða í smíðum 500 herskip, stór bryn-
varin strandvarnarskip og niósnarskip,
sem víst eru fleiri piisund raillíóna
feróna virði. Á prem árum, 1898,1899
og 1900 vom á tnskum skipasmíða-
stöðam byggð herskip fyrir 5—600
millíónir króna.
A landi hafá pjýzkaland, Frakkland,
Rússland, England, Ítalía og Austur-
riki stöðugt undir vopnum rúmar 3
millíónir ungra verkfærra manna, og
lierinagnið getur sjálfsagt orðið rceira
en 10 millíónir nmnna.
Líti menn á kostnaðinn, pá sést, að
á jþýzkalandi kostaði her og floti ária
1900—1901 822 millíönír ríkismarka,
á Erakklandi na?stuni 1000 rnilliónir
franka, og á Englandi 70 milliónir
pund Sterling. Ura 1840 kostaði her
og iloti Erakklands ekki nema 430
milliónir franka. og pá höfðu Frakkar
pó rnikinn her i Algier.
Yór höfum tilfært petta se’n dæmi
upp á hvað milliónaskip og miilióna-
her kosta, og tökum svo fyrir aðrar
töiur, ríkisskuldirnar.
Yér byrjum pá á Frakklandi, sem
sfeuldar 21—22,000 milliónir króna,
par næst kemnr Rússland, sem sknld-
ar 12,000 milliónir, England 11,500
milliónir, Austurríki 10,5@0. milliónir,
og pýzka ríkið 2000 milliónir, en pa,r
við bætast skuldir hinua einstöku ríkja:
t. d. Prússland með 6000 millióna
skuld, Bayern 1300, Sachsen 700, svo
að allar skuldir ríkisins verða víst
10—12 púsund milliónir. Yesalings
Ítalía skaldar 9000 milliónir og Spánn
6400. Yfir höfuð nema skuldir pessara
ríkja, að viðbættum skuldum Banda-
ríkjanna, Japans og Tyrldands, líkl.
um 100,000 milliónir króna, uppliæð,
sem er iíkari hngmyndasmíði barna,
pegar pau eru að reikna billiónir og
trilliónir, heldur en réttri fjárhagSE-
upphæð. það er hálf óskemmtiiegt
að sjá, að á Frakklandi kemur 560
króna rikisskuld á hvern einstakling.
í Portugal 382. á Spáni 356, á
Hollandi 333 o. s. frv. og jafnvel hór
í Koregi yfir 100 kaónur á hvern ein-
stakling, pannig að Krístianía t. d.
yrði að borga 23 milliónir króna, ef
ríkisskuld okkar yrði jafnað niður á
alla íbúa landsins til útborgunar pegar
í stað; París mundi mega borga
1800—2000 milliónir, ef ríkisskuld
Frakka yrði jafnað niður. En pess
skal líka minnst, að t. d. rikisskuld
Englands hefir verið hærri en nú, og
pó hefir landið getað greitt hana.
Eptir JSTapöleonsstríðin 1816 var hún
nefnilega yfir 900 ra ll. pd. St. og eptip
Krímsti íðið 840 millíónir. Yér viljum