Austri - 27.11.1901, Blaðsíða 2

Austri - 27.11.1901, Blaðsíða 2
NE 43. A U S T E I 156 taka pað fram, aðpað|er heppilegt að l Jiessar skaldir eiga heima her á vorum < eigia hnetti, en ekki á einkverjum ’ hnetti úti á himingeiminum, sem máske tæki upp á pví að heimta skuldina greidda alla í einu, pví pá yrði okk- ar heimur gjaldprota. Vér höldum ®ú sarnt, að hann verði pað hvort sem f ■er, pví pegar eitt ríki hefir getað í borgað nokkurn hluta af skuld sinni, ]j pá kemur venjulega einhver ófriður, sem eykur hana um helming. þjóðirnar eru pó iieldur að hægja á sér með oð gjöra allt að ófriðarsök. \ ítalir sættu sig við ósigurinn í A- | bessiniu, Jfrakkar poldu Englending- ■ um að talca Eashoda og Japanar ! virðast ekki lengur telja aðfarir f Jtússa í Mansjuríinu ónjákvæmilega | ófriðarsök, og vér höldum að Eng- j lendingar nú sem stendur taki ekki ] undir síðustu hendingu kvæðisins, sem \ nefnd er hér að framan, um peningana. f Hvað duga skip, og hvað duga menn jj ef peninrana vantar.? Hvorttveggja | mun reynast sem dauð áhöld, já, ? jafnvel hugmyndiu „heiður“ verður | dautt áhald. Og pá getur pað komið | I ljós. að pað land, sem hefir fáa ] menn en góða, og fá skip, en góð, en S sem hefir gnægð af peningum, verði $ heimsins voldugasta ríki pegar gömlu stórveldin eru orðin gjaldprota. [Eptir norsku blaði.] KTÆÐI sungið á aldamotahátíð 1 Þórshöfn 17. júní 190]. Vöknum nú með nýrri öld! Nú er dáið hinnar kvöld. Eögnum henni’ af hjarta blítt, hér er tímans skeiðhlaup nýtt. Heil til vor, vors píns spor vísa fyrst með gleði og iist. Vegsemd pín og heiður hár hundrað faldist við hvert ár. 5 Ljúfa öld með líf og vald líttu’ á 'tímans málað spjald par sem móður raynd pín er, \ mun hún ekki skýra pér jj hvað hún bjó, hvað hún hjó harlalangt í bergið strangt. Og við farið frægðarskeið fæddi’ hún pig. og dó um leið. f>annig urðu forlög fyllt. Eeldu merki ljómar gyllt minninganna markvert hrós, mannlífsheill við Drottins ljós. Gefi pér, allt hvað er, árahjól með lífi og sól löndin, ríkin, listasöfn. Lif nú stærri, en hinni jöfn. Hver fær sagt um söfnun fjár, sorg og gleði í hundrað ár undra verk á allri leið óhöpp slys og margskyns neyð. Öllum hag hvern einn dag hver fær lýst? En eitt er víst: Drottinn gaf oss, Drottinn tók; dýrð hans ríkis öldin jók. Meðtak nú pinn móðurarf: margbreytt, fagurt heillastarf liðnar aldir, öldin mín ung, sem barn með skírnarlín. Sumt er heilt, sumt pó veilt, sumt er smátt, en fleira hátt. J>ví er mikið, mikið gert mirntngar og frægðar vert. Minnstu aldrei á pau sár, eymdir böl og hryg rð irtár er hún tók í arfinn sinn; annað nú hún leiddi inn inn til pin, öldin mín! ung og fn’ð og heillablíð: Menntir, framkvæmd, mikið fé; minning hennar blessuð sé. Fyrst var landið frægt og ríkt, fræðirit oss kynna slíkt. Svo varð iandið aumt og autt, auður, hreysti’ og frelsið dautt. Kúgað land leið sitt grand langri kvöl við margskyns böl par til liðna öldin ein öll nam giæða pessi mein. Fóstra mín! Hve fárleg neyð fannst pér verða á tímans leið. Nú af audans himni hýr helg pér ljómar vonin dýr, að pín börn veiti vorn, vinni pér sem maklegt er. Einum huga sérhver sál sitt pér vinni tryggða mál. Eátæktin er flestra nauð. Eé oss vantar, meira brauð. Samtök purfa. að safna fé sérhver leggi allt í té. Samtök smá sínu ná, sé par allt af liðsemd fallt, vaxið geta, vorðið stór, viðtæk einsog ramnrar sjór. Kærleikurinn, alheimsafl, örlaganna brýtur tafl. Eignumst hann með hreinni trú hálfu stærri’ en pekkist nú. Yerður brátt hlutverk hátt heillum gert og mikils vert, ef að dregur mann. til manns megn og vilji kærleikans. Hvert pú hefir ærinn auð eða rétt pitt daglegt brauð, pó í stríði vörn sé veik, vertu með í hverjum leik sem til göðs sóknarmóðs sýnir dáð við bjargarráð. Með peim vilja mikill er máttur Guðs í sjálfum pér. J>ótt pú liggir karl í kör kom pú með pitt sálar fjör. Gef peim ungu rökstudd ráð, rektu beztan æfipráð einhvers manns er til sanns afrek vann og fremstur rann. J>að er lífshvöt lögð í té langtum betri’ en nokkurt fé. Drepum hjá oss leti, lyggð, lifi hjá oss prek og dyggð, segi hver í sinni fremd: svoddan heitorð læt eg efnd. Tímans mál, trúuð sál, talar hátt, um andans mátt, pekking, djörfung, por og líf, pjóðar vorrar styrk og hlíf. Kækta landið, reyna dug ráð og samtök mennt og hug, hver, og eins með allt sitt lið, æfilangt sé stefnu mið. Svo að auð, borgum brauð, blómastand pá prýðir land, annara pjóða eptir sið, aukum síðan mörgu við. Bezt pað sannar blómstruð fold, betri eign er ræktuð mold held’r en stofan stássi prydd. Stássið deyr, ef jörð er nýdd. Svartan mó, mýrar hró mel og grund að Edens lund, Gjöra kartn ineð góðri dáð göfugt bóndans hyggjuráð. Stefnum alhr beina braut bjargarvegs í opið skaut. Yzt um haf, og efst um land eitt sé bræðra líf og stand. Styðjum prennt: pjóðarmennt, pjóðarhag, og samfélag. p>á er eitt með öllum gott eins pó beri ueyðar vott. Gleym ei, maður, pú sem pá pér villt bjarga’ um land og sjá, Alvalds blessun Bðlast með auðmjúkt trúfast bænargeð. Guði dýrð, gjöld órýrð, greiða skalt fyrir lánið allt, að ei sjálíum pakkir pér pað sem Drottins gáfa er. I vors Drottins eilíft skaut aldar nýrrar iram á braut, f elum okkar æfihi g ár og síð sem penna dag. Verk og ráð, líf og láð, láuist hér sem verða ber. Ættland vort, pess auðnu stól alvöld blessi drottins sól. Jón Samsouarson. * * * Höf. kvæðis pessa er maður milli 50 og 60 ára og hefir allan sinn aldur lifað á afskektri heiðarjörð, (Hávarðs- stöðum, fram af póstilfirði,) og er maður sjálfmenntaður. Er pað furða hve ljóst og skipulega honum tekst að koma hugsunum síuum fyrir í peim skáldabúningi, er margt mennt- aða skáldið mætti öfunda hann af. Og eins kemur Jón pessi hugmynd- um sínum prýðilega vel fyrir í ræðu- formi; pað sýndi hann á pjöðhátíðinni á J>órshöfn 17. júni s. 1. er enginn efi á, að Jón Samsonarscn er ágætum andlegum hæiileikum búinn, sem jafn- vel ekki æfilöng fátækt og örðug lífskjör hefir getað sljóvgað til muna, Yæri pað eitthvað réttlátara af pjóöinni, að sýDa pvilíkum mönnum einhverja viðurkenuingu, heldur en guðníðingum, klámyrðiugum og mann- orðspjófum í skáldagervi, Kitst. Utan úr heimi4 —o— ¥anderbilt álitinn að vera „AnarkistiE J>á er hinn vellauðugi Ameríkumaður sýndi nýlega höfuðstað Hollands, „Haag“, pá virðingu, að heimsækja borgina, kom fyrir hann skrýtið æfintýri. Vanderbilt hafði haldið skrautskipi sínu, með nokkrum stór- auðugum Ameríkumönnum ásamt frúm peirra, til Botterdam. Ferðafólkinu kom saman um að fara paðan á bátum skurðaleiðina til að skoða nokkra gamla hollenzka bæi. En Yanderbilt sjálfur hafði farið pá leið áður, og pótti pað ekki ómaksins vert að fara pann veg í annað sinn og varð eptir við skipið. En svo kom honum til hugar, að pað væri nógu gaman að bregða sér til Scheveningen, pangað sem drottning AVilhelmina var væntanleg. í Scev- eningen höfðu borgararnir búizt sem Íbezt við að fagna drottningu, en pað drógst að hún kæmi tii bæjarins. Vanderbilt leiddist biðin, og til að I hafa af sér leiðindin gaf hann sig á tal við pá, er ’oiðu par drottningarinnar eins og hann, En pað hittist svo á, að einmitt peir menn, er liann gaf sig a tal við, voru leynilögreglupjónar, og pareð Vandeibilt talaði illa hollenzku og virtist vera í töluverðn geðshræringu, fór pá pegar að gruna margt um pangaðkomu hans. Grunur peirra jókst við spurningar hans og forvitni, er hann meðal annars spurði pá um, hvort pað væri nú áreið- anlegt að drottningin kæmi, og hvaða varúðarreglur væru hér við hafðar til að vernda líf hennar, og hvort peir gætu sngt honum, hvað valda mundi biðinni og hvort pað gæti verið að | henni hefði verið veitt banatilræði á !> leiðinni. J>etta seinasta orð reið baggamuninn, einn af leynilögreglu- „ mönnunum gaf sig nú til kynna, Íog sagði Vanderbilt að hann yrði að koma með sér til Haag. Vanderbílt neitaði pví að sjálfsögðu, og reyndi til að gjöra leynilögreglu- manninum pað skiljanlegt, hver hann Iværi, en pað kom fyrir ekki. Hann varð nú nauðugur að fara alla hina löngu leið til Haag með lögreglumönnunum. Og á leiðinni í pótti peim hann enn grunsamari en ] áður, er hann fór að bjóða peira, stórfé til að láta sig lausan. I Til allrar hamingju skildi einn af | yfirmönnunum á lögreglustöðinni í Haag vel enskuna og sá, hver pessi meinti glæpamaður í raun og veru var. | Vanderbilt var auðmjúklega baðinn \ mikillega fyrirgefningar, og leynilög- < reglumennirnir fengu duglega ofanígjöf * fyrir frumhlaupið. ! En Vanderbilt sneri sem skjótast S til skrautskips síns, og hirti eigi um að [ fá framar að sjá hinaungu drottningu ]' Hollendinga, og sagðí svo samferða- I mönnum sínum frá æfintýri sínu l skellihlæjandi, Einvígi eða morð. j Einvígi eru hvergi eins almeun og ] í rómönsku löndunum, og sérstaklega \ hafa pau farið vaxandi á Spáni á j, seinni árum, svo til vandræða horiir. ; Joareð lunderni Spánverjans er svo ■ óstjórnlegt, að hann svífist einkis, er í pvi er að skipa, pá er ástæða til að | óttast, að einvígin á Spáni muni brátt I komast á pað stig að geta kallazt i morð. Eínvígi, sem fyrir skemmstu | hefir verið háð par, virðist fyllilega \ benda til pess: Caton ofursti og Velaquez hersir urðu missáttir, og endirinn á pví varð sá að peir skyldu há einvígi. Skil- málarnir voru peir, að hvor peirra skyldi skjóta 7 skotum, ef annar hvor væti eigi dauður áður. Allar pessar 14 kúlur hittu, ýmist í handleggina, axlirnar og jafnvel í kv ðinn. Mörgum sinnum leið yfir bardagamenn pessa af blóðmissi og sársauka, svo að peir urðu að láta hella yfir sig köldu vatni og drekka cognac til pess að geta haldið áfram skothríðinni. Um siðir kom kúla i eyrað á Velaquez hersi og gekk inn í höfuð, svo að hann dó pegar. Blöðín i Madrid eru sem von er mjög æst yfir pessu einvígi, pau láta undrun sína í ljós yfir pví, að einvígisvottarnir skyldu horfa rólegir á slíkar aðfarir, og segja jafnvel, að slíkt einvígi sé pannig vaxið, að öllum hlutaðeigendum ætti að hegna sem fyrir morð. Pöntunarfélag Fljótsdælinga. |>að stendur nú til, að par verði pöntunarstjóra skipti, er Jón i Mála,

x

Austri

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Austri
https://timarit.is/publication/141

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.