Austri - 10.01.1903, Blaðsíða 3

NR. 1
A U P T R x
3
Danmerkur og lætur hann ágætlega
jfir framtíðarhorfunum og segir par
drjúpi smjör af hverjum kvisti og strái
eins og J>órólfur gamli smjör héi á
Islandi.
í nefnd peirri. er stjórnin og ping-
deildirnar völdu til pess að fara vestur
og segja álit sitt um hvað væri tiltæki-
legast að gjöra eyjuuum til framfara
eru pessir: Deildarstjóri atvinnumála-
ráðaneytisins, ííordlien, (formaður),
borgmeistari Rosenstand, pióðpingis-
maður og bóndi J. J. Jensen, og
landspingismaður og kammerherra J.
D. Scavenius, og ætlaði nefndin að
leggja á stað vestur um haf úr nýár-
inu, eru Danir nú allflestir miklu von-
betri um framtíð eyjanna. en er hæst
stöðu æsingarnar fyrir sölunni í baust.
Nokkrir efnamenn danskir hafa
myndað dálítið félag og skotið saman
fé til pess að rannsaka í sumar málm-
ríkida;mi Grrænlands, er ýmsir
par kunnugir menn álíta að sé mikið.
I'jármálaráðgjafi Dana, Hage, hefir
meðal annars lagt eptirfarandi laga-
frumvörp fyrir pjóðpingið: 1. frumvarp
til laga um hafnarbyggingu við Jót-
landsskaga, 1,750,000 kr. 2. hlégarð
fyrir skip við Hansthólm, 1 mill. kr.
3, annan hlégarð við Yorupej'ri, 1 mill.
kr. báðir við Vesturhafið, og 4. höfða
og hlégarða á nyrðra Limatjarðartang-
anum, 1,445,000 kr. auk nokkurra
smærri hlégarða fyrir skip. Sýna
pessar stórkostlegu fjárveitingar og
samskot til Vestindisku eyjanna bezt,
hve stórauðug pjóð Danir eru. og að
peir horfa eigi i skildinginn til pess
að styrkja sjávarútvegiun hjá sér og
gjöra sér nú miklu annaraum nýlend-
ur sínar en áður, og er eigi ólíklegt
að ísland geti líka haft eitthvað gott
af peirri stefnubreytingu, pó eigi sé
nýlenda peirra, t. d. með vitabyggingar,
fréttapráð og póstsomgöngur.
Norvegur, Norðmena héldu 70.
afmælisdag pjóðskáldnns Björnstjerne
Björnsons með ákaflegri viðhöin í
Kristjaníu 8. desember með stórveizlum
gjöfum, ávörpum og kveðjusendingum,
víðsvegar að af Korðurlöndura, par á
meðal ávarp frá Dönum með
undirskriptum.. Óskar Sviakonungur
sendi Björnson svolátandi hraðskeytis'
kveðju:
„Kær kveðja til Björnsons fyrsta,
frá
Óst-ari öðru-u.'1
Rorðmenn hafa skipt friðarverðlaun-
um Alfred Kobels, 150,000 kr. í ár
milli Svisslendinganna, Elir du Commun
og Dr. Albert Gobat, er báðír eru fræg-
ir friðarpostular.
Svíþjöð. far hafa verðlaun Nobels
verið veitt pessum mönnura: sagnafræð-
ingnum D. Theodór Mommsen Berlín,
vísindaverðlaunin, í læknisfræði Dr.
Banold Ross í Liverpool, efnafræði.
prófessor Emil Fischer í Berlín, í eðl-
isfræði var verðlaununum skipt milli
ingum mundi varla. hafa tekizt að
sigrast á Búum, hefði eigi meðal Búa
gefizt alltof margir Júdasarnir.
Gullnámur Salomons konungs ætla
Rjóðverjar sig nú hafi fundið í ný -
lendu p'eirra í Austur-Afríku, og telja
pær miklu auðugri en Trancvaal guíl-
n*murnar, sem Englendingar eru húnir
að kosta fleiri milliörðum kröna og
mörgum púsnndum manna til að ná í;
en hefðu getað náð pessum gömlu og
nýju námum áður fyrir svo sem ekk-
ert, og er eigi laust við, að peir nagi
sig nú í handarbökin fyrir að hafa
sleppt landinu við fjóðverja.
EngJendingar eru komnir í stríð
við hálfvitlausan „^pámann* í Somoli-
laudi á norðausturhorni Afríku, og
hefir hingað til veitt fremar örðugt og
misst töiuvert af mpnnum. En síðustu-
lausafregnir segja „spámanninn" skot-
iun til bara á meðan hann baðst fyrir;
og fer Englendingnm pá sjálfsagt að
veita hetur.
Yenezuelalýðveldið hefir komizt í ill-
deilur við Englendínga og Rjóðverja,
er hóta pví hörðu, ef peir hegði sér
ekki sem siðaðir menn, er lengi hefir
pótt, mikið á vanta. Englendingar og
pjóðverjar hafa kallað heim sendi-
herra sína frá Veneznela og tekið
herskip nokkur frá Venezuelani0nnum.
Ráðaneytaskípti hafa nýlega orðið
á Grikklandi eg Spáni. Er Delyannis
kominn til valda á Grikklandi, eu
Silvela á Spáni, báðir hafa áður
verið forsætisráðgjafar.
Samsöng íslenzkra stúdenta
í Kaupmannahöfn í Oddfellowhöllinni
p. 9- desbr. s. 1. lýsir L e o p o 1 d
R o s e n f e 1 d, einhver frtegasti spng-
kennari Dana, í „Dannebrog“ 10. des.
á pessa leið:
„J>að var sönn cnun að hlusta á
hinn snilldarlega samsöng hinna íslenzku
stúdenta í gærkvöldi, pvi peim tókst
svo meistaraleg vel að skýra í hinum
fagra söng sínum hina eiukennilegu
smum
fegurð islenzks skáldskapar, og pað
alit svo látlanst og án hmnar minnstu
30,000 jj tilgerðar.
| Erá söngfræðislegu sjónarmiði sungu
j pessir 15 menn alveg rétt, með hár-
j fínum tilbreytingum, með hvellnm
I skærum iðddum, og blíðasta iág- tóna-
eim, allt eptir pví sem við átti. Sam-
söngnum stýrði herra S i g f ú s E i n-
a r s s o n með hinni mestu snilld, svo
allar raddirnar nutu sín ágætlega, og
voru svo samstiltar sem kærnu pær
úr einum barka.
Söngflokkurinn hefir sérílagi ágæta
„Sekundbassa“, en sumir stúdentanna
hafa lika rojög pægilegar „$oloraddir“,
sem í gærkvöldi hrifu áheyrendurna
með hinum fagra látlausasöng pessara
hámenntuðu spngmanna, pó sönglistin
sé eigi peirra aðalnámsgrein.
______ ^ ________ ^ J>að var hugðnæmt að sjá kurteisi
Hollendingauna, prófessoranna Lorenz og gleði söngflokksins, er hann pakkaði
og Zeemann.
Rússland. Æðsti yfirmaður hinnar
rússnesku kirkju, Pobjedonoszew, 75
ára að aldri, hefir nú loks sagt
af sér, og heitir sá Sergius Scher-
metieu, greifi, er komið hefir í hins
stað, er var hinn versti apturhalds-
seggur, en pó að öðru leyti heiðarleg-
ur og réttsýnn maður.
Frakkland, Ný hrunnin er til
kaldra kola aðalhöll Orleansættarinnar,
í grend við Róðuborg í Kor-
miandíi, með mörgum fásénum kjörgnp-
lim ættarinnar, myndum, skjölum o. fl.
rrxi, 'in Eu var reist árið 1558 af
Hin '- k I. af Guise. I peirri höll
+ Valdemar prinz Maríu prin-
sessn oí. " Þar hafa íafnan farið fram
,]i„ ’ t(1L kátíðar Orleansættarinnar.
TT AC[ ika bankar hafa oltið um
knii - x> 'nna fyrir JÓlin, osr hafa
ioll i Paris L ,i3 feiða' jöiagjíjf, er
trdað‘ fcafa^/essn. «ætram5n»um
fyrir fé sínu. ,. ... .
w , . . , 'efið ut á flestum
. Wet hehr nu fc >a af Búastrið-
holuðtuDgumalum sögui. -indum sínum
luu, og ber hann par k ;r Fnglend-
Iremur ílla soguna, og seg.
fyrir hina samdóma riðurkeaningn
ábeyrandanna.
Við Danir höfum ekki eins góða
söngvara meðal stúdenta vorra.
Bæði hliómfegurðin sönglistin og söng-
hlýðnin minnir mjög svo á M. M.ana.“*
Vinur vor Giröndal,
petta tilfinninganæmasta pjóðskald ís-
lands, heíir orðið að létta af sér pokkru
af galli í honum „Arnfirðingi“ er hann
sá ritdóminn í Austra um ljóðmæli
Matthiasar Jochumssonar. En sökum
fornrar Hnáttu við pennan oss svo
kæra ssáldaöldung, hefðum vér hans
vegna óskað, að hann hefði haft eitt-
hvað annað að setja út á ritdóm Austra
en að hann kom fyrstur út og var
síra Matthíasar ljóðmælum velviljaður,
pví par um mun Austri hafa alla hina
íslenzku pjóð sétRammála, og iritdómi
sínum um ljóðmælin aðein* verið túlkur
*) M; M táknar „De muntra musikant-
erna“ frá Jfinnlandi, er einna frægast mun
allra studentasöngfélagá í hei»i.
Eitotj.
hennar. Og pað dregur varla úr rít-
dómi Austra um kvæðin, að Gröndal
í gremju sinni útaf ritdóminum seílist
yfir 30 ár! aptur í tímann til að bríxla
skáldbróður sínum um að haDn hafi
fótbrotnað í Kaupmannahöfn! En vér
getum eigi séð, að petta rýri skálda-
ágæti síra M. J. Hann er og verður
ætíð á pjöðar vorrar tungu viður-
kenndur sem „skáldið af Guðs náð“,
einsog „Eramsðkn“ fyrst nefndi hann,
og síðan er almennt af pjóðinni viður-
kennt að vera réttnefni, Og petta
verður pú að pola gamli kæri skálda-
berserkur, og hugga pig við, að pú
átt sjálfur góðankvóta í pessari lýsmgu
og lofi, og færð varla klýju við, pó
sagt 8Ó pér.
Að endingu skulum vér hér nota
tækifærið tii pess að hiöja skáldaöld-
unginn auðmjúkrar afsökunar á aú
hafa eig; hælt hér í Austra meira en
orðið er, kvæðum hins elzta og háfleyg-
asta pjóðskálds vors, Gröndals. En
pað stafar af pví, að oss er svo hætt
við að sundla, er skáldið kemst svo
hátt upp úr öllum mannlegum skilnicgi
eins og kemur fyrir hjá snillingnum
Gröndai nokkuð opt. En allar loptfa.rir
hafa, allt frá Dædalos og allar götur
niður til dr. Andrée, reynzt mjög
hættulegar -
„Mjölnir,“
skipstjóri Enclresen, kom
liingað að kvöldi J). 5. jan.
„Mjölnir“ hafði hreppt þegar
hart veður og storinasamt á milli
Norvegs og Eæreyja, og Jiaðan
hingað til landsins; en útyfir
tók |)ó, er hann kom upp undir
Papey, þvi þar varð skipið að
hörfa frá sundinu milli Papeyjar
og lands fyrir ákaflegu norban-
veðri og hríð, svo skipið varð
ab leggja til drifs og ætlaði þá
flest að brotna, sem var ofan-
sjávar, og þá tók út alla dekk-
lest á framskipinu og braut báða !
borðstokkana, ög hefði skipið
víst farizt hefði það eigi verið
jafn-sterkt og ágætt í sjó að
leggja. Sögðu elztu sjómenn
I skípsins, að þeir hefðu aldrei 4
æfi sinni hreppt því líkt ofviðri á sjó.
Hingað kom með skipinn frá
útlöndumí konsúll I. M. Hansen
og kaupm. f>orsteínn Jónssonúr
Borgarfirði'
..Mjölriir “ fór héðan áleiðis
norður 7. þ, m. en varð að snúa
aptur fyrir stórsjó og hvassviðri
og lagði héðan aptur 8. þ. m.
Með skipinu tóku sér ’ far til
Akureyrar: verzlm. Olafur Briem,
trúboði Nils Anderson, skósmiður
Anton Sigurðsson.
f
Tiðarfarið
er nú á degi hverjum liarð-
viðra og hríöasamt, ogjarðlaust
i flestum sveitum, bæði hgr í
Fjörðum og á Héraði, þar sem
snjórinn kvab vera engu minni
en hér við sjóinn.
Kjörfundur
var hér haldinn 3. þ. m. og
voru þeir verzlunarstjóri Einar
Hallgrímsson og Ijósmyndari
Eyjólfur Jpnsson báðir endur-
kosnir í bæjarstj, kaupstaðarins,
f Dáin er 10. des. s. 1. puriður
Helgadóttir á Skútustöðum við Mý-
vatn, nær áttræð, fædd 21. sept. 1823,
Synir hennai eru pcir Arni prófastur
Jónsson, Sigurður Jónsson í Yztafelli,
Helgi Jónsson Grænavatni og Hjálmar
Jónsson á Ljótsstöðum. Auk pess
lifa hana tvær dætur. Hún var kona
einkar skýr og fróð, hreinskiiin. guð-
hrædd og umburðarlynd, vann fagurt
verk sem kona og móðir í kyrpey og
án alls yflrlætis.
97
framliðnu fögru kcnu eptir í hvílu og friði grafarinn
ar.
Eitt ár var liðið frá greptruD frú von Wittgenstein.
Sakamáladómarinn hafði eptir lækmsráði farið til Ítalíu með
son sinn til pess að leita honum lækningar, og var Emil með í peirri
för. En Max var svo langt leiddur, að breyting á loptslagi gat eigi
bjargað honum, hann hlaut að deyja fyrir tímann sökum ólifnaðar
síns, og hvíldi nú í erlendri mold.
Eptir að st kamáladómarinn var kominn heim, sagði hann af sér
embætti sínu eptir að herra von Wehlert, eða réttara sagt Gunther,
hafði fyrirfarið sér í fangelsinu, og pótti sakamáladómaranum vænt
um að purfa eigi að fást meira við pað mál, er snerti svo mjög pá,
er hunum voru mjög nákomnir.
Sorgarárið var nú á enda, og nú var tími kominn til að hugsa
um framtíð hinna lifandi.
Yér hittum pá alla vini vora aptur káta og glaða við veizlu í
höll von Wittgensteins,
þeir voru par allir samankomnir til pess að halda par trúlofun-
argildi peirra Emils og 0nnu, og til peirrar veizlu hafði og madömu
Baum og Karli syni hennar verið boðið. Dáðist fóstra Emils mjög
að hinni höfðinglegu framgöngu hans, er eigi skerði pó hið minnsta
ástúð hans við fóstru sina.
Henui fór nú að skiljast, að hinn gamli vin hennar, herra ná-
granninn, hefði haft rétt fyrir sér, er hann hafði ætíð verið fastur á
pví, að Emil væri betur laginn fyrir aðra stöðu en að verða smiður,
og hún bað nú með sjálfri sér vin sinn margfaldrar fyrirgefningar á
pví, að hún hafði svo opt prætt við hann útaf pessu.
Og pegar vínið hafði gjört veizlufólkið talliðugra og hvert