Austri - 30.07.1903, Page 1

Kemnrút 3l/2oiað ámanuði
42 arkir minnst til næsia
nýáis,kostar liér á land
aðeins 3 kr., er'iendis 4 kr.
slialddagi 1. júlí
Vpjjs'cgn íkrideg bundin xið
áramót. 0<nM n ma komm
sé til ritstj. fyrtr 1. októ
ler. lnnl. avgl. 10 aura
línan,eða 70 a. hver þnnl.
dálks oy hálfu dýrara á 1
síðu.
Xm. Ar.jj
Seyðisfirði 30. júlí 1903
NR. 26
eg undirritaður hefi falið
á hendur herra Hans K. Beck i Breiðu-
vík alla innheimtu á skuldum mínum
hér Austanlands, vil eg biðja menn
um að semja við hann sem allra fyrst,
pareð þær ella verða söttar að lög-
um.
Carl F. Schiötli.
Aðalfúndur Gránufélagsins
fyrir 1903
verður haldinn á Vestdalseyri við
Seyðisfjörð miðvikudaginn 12. ágúst
næstk. á hádegi.
Fetta tilkynnist hinum kjörnu íull“
trúum félagsins.
Akureyri 9. júní 1903.
Félagsstjórnin.
AMTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði
verður lokað frá 1. júlí til 15. ágúst.
CQXOXQOC/?XOmCQO^ moxoxoxoxoxgr
ilíokkur orð
um '•
skógræktarmál Islands.
—:x:—
Á ferð peirri, er eg hefi tekizt á
hendur til að rannsaka hin fjárhags-
legu og náttúrusögulegu skilyrði fyrir
skógrækt á íslandi, hefi eg farið
sjóleiðis (með Ceres) frá Reykjavlk
til Seyðisfjai ðar og paðan landveg til
Akureyrar. Mér hefir alstaðar verið
ágætlega vel tekið, og virðist mér
pegar vera vaknaður almennur áhugi
á skógræktarmálinu, og er pað sýni-
lega góður grundvöllur fyrir fræðslu-
starf pað, sem vinna þarf til að koma
skógræktarmálinu á réttan rekspöl.
Eg hefi skoðað birkiskógana við
Egilsstaði, Hallormstað^
Háls, V a g 1 i og jpórðarstaðh
og stóra víðirunna bjá Sörlastöð-
u m, paraðauki mikið af skógarleífum
hér og hvar á landinu. J>að er auð-
frjáanlega satt, sem skýrt er frá í
fornsögunum, að landið hafi verið
skógi vaxið milli fjalls og fjöru. Kú
eru pessi stóru skögarflæmi pví miður
eyðilögð, til ómetanlegs tjóns fyrir íbúa
landsins. Að mínu áliti er pað eink-
um skógarhögg, sem hefir eyðilagt
skógana, af pví par hafa höggvin verið
stór rjóður og sumstaðar heil svæðigjör-
eydd; sauðféð hefir svo bitið hinar ungu
plöntur, svo rjóðrið hefir haldið áfram
uð vera nakið og bert. Sól og vindur
eyðir pá moldinni, og vatnið skolar
leifununv. af gróðrarmoldinni burtu, svo
eptir verður pá aðeins gróðurlaus urð.
Ennpá ver fer, par sem grundvöllurinn
er sendinn, pví pá hefst sandfok, sem
eyðileggur landið í grenndinni,stundum
jafnvel heila sveit. A binn bóginn f
er pað líka skakkt að höggva alls
ekkert í skógnurn; bann vex pá svo
pétt, að hin einstöku tré verða mjó
og próttlaus, limið, sem alstaðar nær
saman að ofan, tekur á móti snjónum,
sem sligar trén, svo pau verða krækl-
ótt og bogin. J>að er vandaverk að
fara með skóga á réttan hátt, 11 pess
parf sérpekkingu, eins og til allra
iðnfræðislegra starfa.
Ennpá erfiðara hlutverk er pö að
rækta nýjan skóg á hinum eyddu svæð-
um. Að mínu áliti eru pó erfiðleik-
: arnir af hálfu jarðvegarins og veður-
f lagsins ekki óvinnanlegir; en pað verð-
ur að gjöra margvíslegar tilraunir,
til að geta komizt að, hver aðferð sé
réttust. J>að er petta verk, sem skóg-
í'ræðingur Elensbo rg hefir hafið
j á svo heppilegan hátt, og pað er nú
pegar komið í ljós, að mismunandi
aðferðir verður að viðhafa á hverjum
stað fyrir sig. Eg get samt ekki
komizt að fastri niðurstöðu í pessu
efni, fyr en eg hef til fulls yfirfarið
og borið saman uppteiknanir mínar
og myndir frá allri feroinni (eg fer
landveg frá Akureyri til Reykjavíkur).
En pað er mér pegar augljóst orðið,
að skógræktarmálið stendur í nánu
sambandi við jarðrækt yfir höfuð á
Islandi, við garðrækt og kvikfjárrækt;
en málið er mesta vandamál og um-
fangsmikið. — Eg er reyndar ekki
mjög sérfróður um jarðrækt og kvik-
fiárrækt, eu samt nógu fróður til að
sjá, að heyskapur einsog almennt
tíðkast á íslandi verður að teljast
akurníðsla gagnvart gróðrarœoldmni.
En skógræktín aptur á möti bætir
hana upp, pví skögurinn sækir nær-
ingarefni frá neðansvarðarjarðvegnum
og skilur pau eptir í efsta lagi gróðr-
armoldarinnar. Eg álít að skógrækt í
stórum stíl sé nauðsynlegt skilyrði fvr-
ir pví að ÖDnur jarðrækt á Islandi
geti tekið sýnilegum og varanlegum
framförum; pnð mun eflaust sannast,
að hugsun B, y d e r s kapteins um
skógrækt á Islandi befir mjög rnikla
pýðingu, og hana máske yfirgripsmeiri
en honum sjálfum í fyrstu hefir til
hugar komið.
Fyrir mig, sem kom frá sléttlendinu,
hefir Island verið stórkostlega fagurt
land að ferðast um. Eg get aðeins
óskað að landið megi aptur eignast
sinn glataða skartgrip, skógana, og
pað pví fremur par sem skógurinn
hér er ekki aðeins skartgripur, heldur
einnig nauðsynlegur klæðnaður.
P. t. Akureyri 20, júlí 1903.
C. V. Prytz,
prófessor i skógrækt.
Alþiugi.
—:x:—
(Erá fregnritara vorum í Reykjavik.)
Sarakomulag á pinginu hið
| ákjÓ3anlegasta. og verða menn ekki
f varir við að flokkaskipting komi fram :
j í öðru en að minnihlutinn (Valtýingar)
j heimta hlutfallskosningar í flestar .
nefndir. Almennt mælt, að meiri-
hlutinn beiti voldi sínu vel og vitur- j
lega.
Stjórnarskrármálið var
samp. i neðri deild við 3. umr. 14. júlí
og afgreitt til efri deildar. Nefnd var
par skipuð í málÍDU (Kristján Jónsson,
Guttormur, Valtýr, Guðjón Guðlögss.,
Eir. Briem). Sigorður Jeu3son talaði
við 1. umræðu í efri d. í anda og f
Íkrapti Jóns bróður síns. Hann er eini
„Landvarnarmaðurinn“ á pingi. Málið
verður sjálfsagt afgreRt frá pinginu i
pessum mánuði.
Jón Jensson kom úr sandiför sinni
til Albertis með „Lauru“ p. 17. p, m.
Arangur peirrar farar mun hafa verið
sára lítill enda hefir sljákkað raesti
hávaðinn í ,,Landvarnarliðinu“ eptir
heimkomu höfðingjans.
Ej árkláðamálið komið úr
nefnd. Ræður nefndin eindregið til j
að kláðanum verði útrýmt „syste-
matiskt“, en ekki kákað lengur við hano
eptir methoðu P. Br. — Herra
Myklestad verður að sjálfsögðu falin
yfirstjórn útrýmingarliðsins, enda mun
engum betur til pess verks trúandi.
Eé verður veitt á fjárlögunum til að
standast kostuaðinn.
pað nýmæli hefir komið fram í efri
deild, að taka lán til að girða öll tún
á landínu. Málið fær líkl. ekki fram-
gang á pessu pingi, en verður lagt
fyrir almenning til íhugunar.
Somul. hefir Valtýr borið upp frv.
um innflutning af fólki hingað frá Nor-
vegi og Einnlandi.
Með áhugamál Austfjarða er all-
| gott útlit. Líklegt að álitieg upphæð
| íáist til Eagraaals, og sennilegt, að
Lagarfljótsbrúuni verði haldið áfram.
J>að má og telja víst að póstskipin fá-
ist til að koma við á Seyðisfirði og
Eáskrúðsfirói í desemher á leiðinni frá
Kböfn—Rvíkur. Christjansen (fyrv.
skipstj. á ,,Lauru“) er nú hér til að
semja við pingið, og að öllum líkind-
um ganga samniugarnir saman.
Hvalveiðamálið mun nefnd
sú, er kosin >ar til að íhuga fiski-
veiðamál, hafa til íhugunar.
Fmgnefndir:
(í n. d.)
Landsreikningasampykkt.
Guðlaugur Guðmundsson,
Ólafur Briem,
Olafur Thorlacius.
Um skipting Gullbringu-
og Kjósarsýslu:
Björn Kristjánsson,
Hannes forsteinsson,
Jón Magnússon,
Sv e i t a s t j ó r n a r m á 1 i ð:
Bjöin Kristjánsson,
Jóhannes Ólafsson, •
Jón Magnússon,
Pétur Jóns<!on,
Hermann Jónasson.
Um menntamál:
Hannes Hafstein,
fórhallur Bjarnarson,
Hermanu Jónasson.
Um heiraild tii löðasölu
fyrir Reykjavíkur kaup-
staðog um viðaukalög við
1 ö g n r. 17, 13. s e p t. 19 0 1 u m
breytingu á tilsk. 2 0. apríl
187 2 um bæjarstjórníkaup'
staðnum Rvík:
Tryggvi Gunnarsson.
Ólafur Ólafsson,
Guðl. Guðmundsson.
! Um aðra skipun biskupsem-
, bættisins, (irumvarp frá Lárusi
j Bjarnasyni o. fl. um að sameina
biskups og lectors embættin;) nefnd:
Lárus Bjarnason,
Maguús Andrésson.
Eggert Pálsson,
Jóh. Jóhannesson,
Pétur Jónsson.
Hagfræðisskýrslur:
Ólafur B riem,
Hannes J>orsteinsson,
Lárus Bjarnason.
Afengisverzlun:
Hannes f>orsteinsc,on,
Hermann Jónasson,
Lárus Bjarnason.
Ólafur Ölafsson,
jþórhallur Bjarnarson.
Samgöngum á 1:
Guðjón Guðlaugsson,
Jón Jakobsson,
Sigurður Jensson,
Fiskiveiðamál:
Björn Kristjánsson,
Jóhannes Ólafsson,
Ólafur Thorlacius,
Skúli Thoroddsen,
Tryggvi Gunnarsson.
J>jöðjarðasala:
Arni Jónsson,
Björn Kristjánsson,
Hannes Hafstein,
Ólafur Briem,
Ólafur Ólafsson,
(í e. d.)
Kosningalcg:
Eiríkur Briem,
Guðjón Guðlaugsson,
Guttormur Viefússon,
Hallgrímur Sveinssou,
Sigurður Jensson.
Eptirlaun og ellistyrkur,
Eiríkur Briem,
Guðjón Guðlaugsson,
Hallgrímur Sveinsson.
H e i láb r i g ð i s s a m p y kuk t i i:
Guðjón Guðlaugsson,
Jónas Jónassen,
J>orgrímur fórðarson.
Skipun lækni shéraða:
Jónas Jónassen,
Valtýr Guðmundsson,
forgrímur fórðarson.
L í k s k o ð u n:
Guttormur Vigfússon,
Jónas Jónassen,
porgrímur fórðarson.
R’a gfræ ðÍ3skýrslur:
Eiríkur Briem,