Austri - 04.12.1903, Side 1

Kttmwú; 3Llibiafi ámánuði
12 arkir minnst til næsta
nýárs,kostar hér á lanch
aðeins 3 kr., erlendis 4 ir,
Jialddagi 1. júlí.
Uyps'cgn skrideg bund>n vtð
áramót. óqild nema komm
sl til ritstj. fynr 1. oldo
ler. Innl. augl.10 aura.
línan,eða 70 a. hver piw7
dálksoghálfu dýrara á 1.
síðu.
XIII. Ar. |
Seyðisfirði 4. desember 1903.
IÍK. 40
AMTSBÓKASAFNIÐ á Sevðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 2—3
e. m.
Fjárboðimin.
—o—
fví miður hefir lausafregnin urn að
fjárböðuuum væri frestað nm óákveð-
inn tíma, reynzt sönn. Líklega er
pessi gjörsamlega breyting á fyrir-
skipunum alþingis, amtmanns og fjár-
kláðalæknis Ole Mykiestad, tekin af
undirmanni hans, Davíð Jónssyni, hér
eystra sökum heyskorts bænda og
fjárhúsaleysis sumra bænda í syðri
hluta Suðurmúlasýslu, þó ólíklegt megi
pykja að fjárhúsavöntun geti átt sér
stað á tuttugustu öldinni!
I stað fjárböðunarinnar kvað Davíð
Jónsson hafa ákveðið 3 fjárskoðanir,
er eiga að fara fram: sú fyrstanúum
mánaðamótin og vera lokið fyrir miðjan
desember, sú önnur fyrir miðjan jan-
úar, og hin priðja fyrir lok febrúar-
mánaðar. Skal baða pað fé, er kláði
finnst í, en læknirinn bannar. að bera
nokkuð í skepnurnar á skaðunartím-
anum vegna annara ópriía, pví sá
íburður geti leynt kláðauum.
Yér erum aiveg hisra á pllu pessu
ráðalagi og ráðabreytingum. — Yér
áttum tal við yfirkláðalækni Ole
Myklestad hér, fyrir miðjan október^
mánuð og var hann pá staðráðinn íað
láta kláðabaðanirnar fram fara bér
sem fyrst væri hægt við að koma; og
vér höfum síðan séð á norðanhlöðun-
nm, að baðanirnar eru byrjaðar par
nyrðra. A alveg sama máli var uai-
boðsmaður Myklestads, herra Davíð
Jónsson, er hann fór héðau suður á
firði, og hafði hann á Reyðarfirði tekið
mjög fjærri undanfærslu nokkurra
bænda um að baða. Haíði og sýslu-
maður Axel Tulinius heitið lækninum
sinni aðstoð við framkvæmdbaðananna
hjá peiia, er vjldu koma sér undan
peira.
Ur Suðurfjörðunum fór Davíð
Jónsson upp Fagradal að F,gilsstöðuui
og var pá alveg fastur á pví,að fram<-
kvæma baðanirnar, pó nokkuð síðar
en upprunalega var til ætlazt af
Myklestad og amtraanni, eptir sam-
ráði við sýslumennina hér eystra,
sem vér álítum vel ránið með tilliti til
heyleysis bæuda. Davíð Jónssynibefir
pví snuizt hugur eða látið telja sér
hughvarf á „suðurgöngu" sinni og
erum vér hræddir um, að honum muni
eigi svo laus „lausnin“ hjá peim amt-
manni og Ole Myklestad, sem vér
getum ekki hugsað oss að hafi breytt
steínu sinni og fyrirskipunum í málinu^
og allra sízt fari nú að hringla með
Það aptur og fram, eptir að
baðanirnar eru byrjaðar og víst víða
afstaðnar nyrðra. J>ví að baða sum-*
staðar á kiáðasvæðinu, en sumstaðar
ekkí, væri hið versta k á k og yrði
óefað til pess að kasta hinni rniklu
fjárveitingu alpingis til kláða-baðan-
anna sama sem í sjóinu,par lítt mögu«
legt yrði að hamla samgöngum að
sumri komanda milli haðaðs fjár og
óbaðaðs; og pö vörður yrði settur,
| mundi hann verða afar dýr, og pó
< ætíð ótryggur.
I Og hvernig er svo útrýmingu fjár-
| kláðans borgið héðan af á Austurlandi,
j ef eigi verður baðað hér í vetur?
I Baðlyf (tóbakið), böðunarpottar, ker
I og önnur áhöld,sem nú eru komin í
í 7
j flestar sveitir með töluverðum kostnaði,
í verður að flytja héðan til útrýmingar
i fjárkláðanum annarstaðar á landinu á
j næsta vetri, og yrði peim tvpfalda
í flutningskostnaði fleygt út til ónýtis,
; en utrýmingu fjárkláðans hér eystra
I frestað um cákveðinn tírna. Gæti pað
I orðið til ómetanlegs fjártjóns fynr
íjársöluna héðan til útlanda.
„Svo skal bol bæta, að bíða
a n n að m e i r a.“
Svo virðist, sera pessi málsháttur
j hafi vakað fyrir peim, er ráðið hafa í
j pessu máli hér eystra.
j En hvað fjárhúsaleysið í Suður.-
i hluta Stiðurmúiasýslu suertir, pá mun
j pað pví betur ekki eiga sér stað á
j raörgum hæjum. Yér böfum heyrt,að
| Myklostad hafi í pví tilefni svarað
j fyrirspurn merks manns hér eystra
, á pá leið, að par, sem hús vantaði yfir
féð, yrði að baða t v i s v a r, en engan
veginn sleppa að baða.
En hvað peím ráðstöfunum herra
Davíðs Jónssonar viðvíkur, er koma
skulu í stað böðimarinnar — pá verða
pessar prjár skoðanir tpluvert dýrar;
pó sá kostnaður muni samkvsemt gild-
andi logum lenda á landssjóði. En
pó mun bændum verst við h a n n
læknisins gegn pvi að bera megi
ofaní fóð við öðrum óprifum á skoð-
anatímabilinu, pareð pað getur hæg-
lega kostað pá fullt eins mikið heyog
: gengið hefði upp til pessarar 8 daga
jí innistöðu eplir kláðaböðunina; og svo
jj mega bændur máske pola rýruun eða
I uppveslun nokkurs hluta fjár sins í
pokkabót. pví mun pað töluvert
almenu ósk bænda hér eystra, og húu
mjög skynsamleg, er á alla afstöðu
pessa máls er btið — að æskja miklu
fremur kláðababananna nú, er fóð
Iverður á hey tekið, heldur en pola
bannið gegn íburði vegna annara ó-
óprifa en fjárkláða, með öllum peim
^annmörkum er pví fylgja, — og svo
' viðhald fjárkláðans hér eystra í ofaná-
lag, pví pó baðaðsr verði p»r kindur,
er kláði finnst á við skoðanirnar, pá
má ganga rð pví vísu, að pær baðanir
utrýma eigi fjárkléðanum hér eystra,
svo j sóttnæmur sem hann er og illt
að finna hanu,sem rejnzt liefir annars-
staðar á landinu.
Veturinnn hefir,pað sem af er, verið
mjög góður hér austanlands og lítið
hey gengið upp enn pá, nú komin
jólafasta, og engin mikil umskipti á
tíðarfarinu fyrirsjáanleg nu sem stend-
ur, svo bændur hafa sagt oss, að hey-
forði peirra muni eigi miklu lakari
en í meðallagi, haldist bærileg t:ð til
jóla, f<g pá væri kláðaböðunin eigj
nein frága.ngssök heybýrgðanna vegna^
eptir hátíðirnar, einsog sýslumönn-
unum og böðunarstjóra Davið hafði
komið seman um. Enda vonum vér,
að ráðstafanir peirra, amtmanns Páls
Briems og Ole Mvklestads fari í pá
átt.
Að endingu getum vér eigi anoað en
látið undrun vora 1 ljós yfir pví, að
alpingismenu vorir, er veittu í sumar
170,000 kr. til útrýmingar fjárkláðan-
um — skuli steinpegja um petta vel-
ferðarmál alpýðu og sitja hjá og horfa
upp h, að pessi mikla fjárveitiug al-
þingis komi eigi að tilætluðum notum,
já verði að miklu leyti fleygt út til
ónýtis. p>ví vér erum sannfærðir um,
að peir eru eigi einungis pjóðhollir
menn meðan peir beiðast að verða
kosnir á alping, heldur séu peir pað
líka utan pings og í hjarta sínu.
Rá er eitthvað ánægjulegra að sjá
hinn einlæga,pjóðlega áhuga amtmanns
Páfis Briems á bjóðmálum vorum, • er
virði3t ekkert hafa minnkað við pað,
pó hann hafi eigi náð kosningu við
tvær síðustu alpingisk osningar, sem
sýnir Ijóslega hve einbeittur áhugi
amtmanus Brieins er á velferðarmál-
um vorum
Yonandi muu pjóð vor einhvern-
tíma láta pað í ljós, að hún kann
réttilega að meta hinn viturlega og
öfluga áhuga hans fyrir velfarnan
hennar.
Bróf úr Héraði.
Austri minn sœll!
Eg hefi opt og mörgum sinnum
ætlað að skrifa pér fáeinar línur, pér
til gamans og öðmm til góðs eptir-
dæmis. Jafnvel stundum hefi eg verið
byrjaður, en pá hefir ætíð eitth'vað
orðið til að trufla mig og fæla frá
mér andagiptina. En nú ætla eg að
láta verða af pví og lesa yfir pér dá-
lítinn Jónsbókar-lestur einsog menn
segja.
J>á er par fyrst til að taka, sem oss
bændunum liggur pyngst á hjarta, sem
er tiðarfarið í haust og sumar og af
pví leiðandi vandræði. |>ú tók&t nú
revndar tíðina til bæna snemma (12.
sept.) í haust, og pótt svo líti út um
tíma á eptir að pað ætlaði lítið að
duga, pá var ekki pig um pað að saka.
En svo kemur pú í gærkvóldi á nýj-
um „jakka“ frá amtmanninum, og sé
eg, að pað er um sama leyti eð pú
klæðir pig í hann og að tíðia batnar
fyrir alvöru. J>að er nefnilega 11. nóv,
síðastl. að pú ert alklæddur. Er, pótt
pá væru húnir að ganga nokkrir dagar
góðir, pá munt pú hafa verið næstum
eins lengi að klæða pig í „jakkann' og
„snurfusa* pig og snotra til, svo hann
færi pér nokkurn veginn ve:. Reynd-
ar sé eg, að amtmaðurinn hefir verið
búinn að sauma ,,jakkann“ 19. okt.
síðastl., og er pað rétt áður en hann
gekk í fannkomurnar; en pað ee vel
íyrirgefanlegt, pví nú lítur svo út sem
pað hafi kollhríðin verið.
En hvað sem pví líður, pi hafi pið
báðir pökk fyrir, pú og amtmaðurinn;
pví nú hefir mátt heita að hver dag-
i urinn hafi verið öðrum hetri í fullar
i prjár vikur. Reyndar hefir verið
j nokkuð frosthart og pyrkingslegt nú
síðnstu dagana og hefir pað orðið or-
1 sök pess, að orðið hefir að bóiusetja
fleira fé — eg meina sauðfé — eu
annars hefði orðiði Að visu hefir pað
skapað sumum atvinnu, og öðrum út-
gjöld, eu pað hefir ldsa fært nokkrum
björg í búið.
t Fjöldi hefir verið drepinn, seldur
og á allar lundir fargað af skepnum
l í haust hér á Héraði, einkum af hest-
| um og nautum. Héraðsmenn hafa
einnig drepið og selt mikið aílömbnra
f sínum Og eru til pess einkum tvær
j ástæður:
Hin fyrri ástæðan er hið alræmda
og illræmda bjargarleysi, — lítil og
skemmd hey —; en hin síðari er —
ja, eg veii nú ekki hvort eg má segja
pað nema í hljóði — pað er kláðinnf
eða öllu fremur pessi stranga böðun-
arskipun m. fl.
Einsog sakir stóðu var ekki nema
eðliiegt að mörgum manni segði illa
hugur um að purfa að taka fénað sinn
í hús strax í nóvember oggefa hoauin
inni á aðra viku hversu góð tíð sem
væri. En vandséð pó hvort betra yrði
að geyma böðunina lengra fram á vetur.
En nú lítur svo út, sem böðunar-
pöifin hafi lagt á flótta með ótíðinni.
J>ví nú síðast pegar pessi „kláða-
doktor“, D a v í ð J ó n s s o n, var hér
á Eiðum p, 16. nóv., gafhann útp <nn
fagnaðarboðskap! að ekki yrði baðuð
annarsstaðar en par sem kláði fyndist.
En pótt líklegt megi pykja, að 'flestir
bændur mundu fagna pessari tilbreytni,
pá er pó eigi sro að skilja, pví yfir
pessu eru fjölda margir sárreiðir.
Enda má um petta segja einsog par
stendur: „að fátt er svo með öhu illt
að ekki fylgi nokkuð gott“. J>ví nú
bannar Davíð oss stranglega að prifa
fénað vorn á nokkurn hátt með sósutn
eða smyrslum fyr en í fyrsta lagi í
febrúarlok næsta ár. J>ykir mörgu.u
sem pað muni litlu heydrýgra pegar
allt kemur til alls, enpótt menn hefðu
orðið að gefa inni hið ákveðna og Iwfa
féð fullkomlega prifað og í allri ullu
á útmánuðum.