Austri - 17.12.1903, Blaðsíða 2

42
AUSTEI
158
orð að Myklestad hefir færtinnistöðu-
dagina úr 14 niður í 8 daga.
Lengra mátti hann eigi fara, og
það er rangt gagnvart honum og mál-
efninu að reyna að fá hann til að
leyfa mónnura að hafa færri inni-
stöðudaga.—
í>að, sem eg því verð að álíta full-
tryggjandi til útrýminsar fjárkláðanum,
er eitt bað á sauðfé með öðru haði til
á kláðafé,og 8 daga innistaða. petta
var sú aðferð, sem eg tók fram yfir
hina og vil eg nú tæra nokkrar
stæður fyrir þessu.
Hér í Norðuramtinu gat eigi komið
til mála að hafa annað en almenna
böðun. Yið rannsöknir Myklestads
hefir það konrið í Ijós, að fjárkláðinn
er svo viða, að ailar sauðkindur verða
að teljast grunaðar. — í Austur-
amtinu er fjárkládinn aptur á móti
miklu minni fyrir ýmsar ráðstafauir,
sem þar hafa verið gjörðar. Með
fyrirskipunum mínum, þó að það hafi
verið prédikað fyrir mönnum a*' þær
væru tómt kák, tókst þó að útrýma
fjáikláðanum úr Yopnafirði, af þvi að
þar var fyrirskipunum mínum ræki-
lega fylgt. Síðastl. vor var eigi hægt
að finna vott' af fjárkláða frá Lagar-
fljóti að Norður-J>ingeyja rsýslu, nema
á eínni sauðkind á JökuldaL En þó
að þetta væri svo, getur fjárkláðínn
hafa borizt inn á þetta svæði í suraar
og haust. Austan Lagarfljóts var
fjárkláðinn ekki lífið útbreiddur.
Hann fanst þar í vor á 13 bæjum í
7 hreppum og því getur enginn sagt,
hversu útbreiddur hann er nú.
En látum svo vera, að fjárkláðinn
sé lítið útbreiddur.
Yér skulum nú bera saman báðar
aðferðirnar. Ef almenn höðnn er
höfð, þá fiarf að gefa sauðfé inni í 8
daga. Haðanirnar kosta vinnu og
baðlyf, en vinnan fer fram á þeim
tfma, þegar hún er sem allra ódýrust,
og baðlyfin eru þegar útveguð með
samþykki allra þingmánna, svo að
það er einungis 8 daga innigjöfin, sem
bin almenna böðun getur strandað A.
En hvað kostar hún? 8anðkindm
þarf 2 pd. af heyi á dag. Fyrir
bóndi, sem býr á jörð, kostar hver
heyhestur að jafnaði minna en 2 kr.
eða með öðrurn orðum, pundið af út-
heyi kostar renjulega minna en ] eyri,
en í sumum árum kostar það meira
og svo mun haía verið í sumar. — I
venjulegum árum ætti bóndann eigi
að kosta meira 8 daga innigjöf en
16 iura á sauðkind, en ef hann þarf
að fá útlent fóður, þá kostar inni-
gjöfin lídega helmingi meira, en þó
ber þess að gæta, að ef hann kaupir
fitumikið fóður og blandar því í hey
sín, þá eykur hann notagildi þess
svo að hann vinnur upp verð útleoda
fóðursins. Yið aukin þrif á sauðfénu
sparast einnig fóður,ullin verður msiri
og betri, svo að í raun réttri er þar
nokkur hagur í aðra hönd.
Ef aptur á móti er eigi höfð al-
menn böðun, þá má til að banna
allan iburð í sauðfe, af því að
það má til að láta fjárkláð&nn
koma óhindrað í ljós, s/o að h»gt
sé að finna hann, hvar sem hann
er.
Loks má geta þess, að baðanirnir
eru ekki vandamiklar. J»egar menn
eru búnir að læra þær, er allt komið
undir samvizkusemi baðaranna. Aptur
á m5ti er ekki lítill vandi að finna
fjárkláðann, og svo verður að treysta
á s&mvizkusemi hvers einasta fjáreig-
anda, og mér liggur við að segja,
hvers einasta fjárhirðis. Efmennláta
fé sitt út, þá geta eigi aðeins heimil-
ismenn heldur og nágrannar og að-
komumenn vitað nm það. En hver
getur vitað um, þó að fjárhirðir beri
ofan í sauðkind með útbrot, ank þess
| sem hægt er að löga henni án þess að
| aðrir viti 'nver ástæðan er. A þennan
? hátt er hægt að dylja fjárkláðann.
á- ; Og þar sem mönnum vaxa baðanirnar
f •
átt að hætta þar við altnennar bað-
anir, þá mvndn bændur hafa heimtað
þær.—
Akurevri, 8. des. 1903.
Páll Briem.
Bréf frá Ameríku.
f>að hefir opt verið tekið fram, að
ef Vesturfarar vildu vinna eins vel
og kappsamlega hér heiroa sem þeir
jafnmikið í augum, þá er talsverð j n e y ð a s t til í Ameríku, þá mundu
j freisting til þess að forða sér frá j þeir eigi hér jafn óánægðir með at-
þeira.
j vinnuna í hinu „volaða föðurlandi“ og
Ef það er svo, að bændur í Suður- j eigi fíkjast í að komast semfyrstnéð-
{ Múlasýslu hafa fjárhús sin svo að an til þess að geta nnnið sér inn auð-
„iau leka hverjum dropa, svo að eigi er æfi í Ameriku.
w»gt að verja sauðfé frá að vökna í , I sænsku bl&ði stendur eptirfarandi
; 8 daga og ef menn jafnvel hafa engin ; klausa úr bréfi frá vesturfara til
} hús fyrir sanðfé sitt, þá sýnir þetta j kunningja hans heima:
, að vér stöndum á því stigí, að útrým- ! — _ „Fingurnir á mér eru nær
í ingin er ómöguleg. J>að er þáekkert, ’ stirðnaðir, og versna alltaf meir og
j sem getur kennt bændunum, nema ’ meir, ef eg á að halda svona áfram
Málaferli.
|>essi mál eru nýdæmd í landsyfir-
rétti:
Meiðyrðamál yfirdcmara Kristjáns
Jónssonar gegn ritstjóra „|>jóðólfs“:
Sektin t'ærð niður úr 100 kr. í 50 kr.
Meiðyrðamál bankastjóra Tr. Gunn-
arssonar gegn málafl.manni Einari
Benediktssyni. Sekt 100 kr. ómerk-
irig roeiðvrðanna og málskostnaðnr.
Meiðyrðamál síra porleifs áSkinna-
stað gegn Páli agent Bjarnarsyni 4
Sigurðarstöðum. Sekt 300 kr. og
málskostnaður fyrir báðum réttum.
Skaðabótamál ekkjufxú Gruðrúnar
Bjarnardóttur gegn stiórn Holdveikra-
spítalans. Stjörnin sýknuð.
Mál Skúla Thoroddsen gegn rit-
stjóra ,,Vestra“. Skúli unnið 4, en
tapað 2 fyrir yfirrétti,
Yfirréttur sýknað ekkjuna Arnb.
Steíánsdóttur af kæru hins opinbera,
fyrir að láta grafa mann sinaí óvígðri
mold.
„Kong Inge“
ér e k k i strandaður. Skipið kom
með öllu heilu og böldnu tii Kristjáns-
- neyðin. pegar fjárkláðinn fer að taka j að þrælka. Eg fæst hér við snikkara- Norv^ eptir að lansa-
i 1 taum*Ra’ Pa getur hann kennt monn- | >ðn, sem þér mun kunn&gt, og megum | posten“, og leiðrétti blaðið þegar, þ.
; uro betur en umhyggjan fynr sjálfum við hvorki líta til hægri né vinstri ! 24. nóv., frásögn sína frá því deginum
þeim húsdýrum þeim, sem þeir ! meðan á vinnunni atendur, aðeins alltaf ! áður
| lifa af. | vinna í blóðspreng án nokkurrar hvíld- 1 „ Er Þessi síðari íre?n mÍög, gleðileg
I ® «» b* almenoa U. A ^ .r b» ** «1 ^an.
í böðun, þá «r ekki hægt að hafa sér- , En eg se nu a0 það var ljöta heimsk- j á ag sögn ag vera { förurn að sumri
staka böðun. pað eru auðvitað miklir : an af mér að fara frá Svíaríki. Frændi , hér anstan- og norðanland ,.
( erfiðleik&r á að hafa almemia böðun, minn F. í Stokkhólmi bauð mér einu j
■ en það eru líka erfiðleikar á sérstök- > sinui stöðu. En þá hafði Ameríku- j
j um böðunum. Yér skulum hugsa oss, ; sýkin gagntekið mig, svo mér héldu j MaiXHalát.
; að fjárkláði kæmi upp í Beruness.- ; engin bönd. En nú hefi eg fengið nóg j ÍIaRV 2. þ. m. andaðist að Valþjófsi
; hreppi. Ef eigi er hægt að baða þar j af sælnnni hérna. Fyrsta árið hér | s0nar> Sddur tnaður’ mjög^veí
i saaðfé, einsog hefir verið fyrirskipað, j léttist eg um 27 pund. Opt og einatt iatina og hinn efnilegasti, fríður sýu-
! hvernig er þá hægt að baða þar sjúkt i var eg sársvangur Nú gengur mér um og gjörfilegtr.
í fé og grunað. Nú vilja menn forðast ' nokkru þolanlegar. Eu það veit trúa j Nýdáinn er Olafur Arnason, bóndi
i böðun einsog heitart eld og fyrir það j mín, að verði eg nokkru sinni svo á Tókastöðum,úr lungnahólgu. Ólafur
getur verið, að eigi verði tekið fyrir j efnum búinn, að eg geti komizt aptur heitinn var maður ver lrtinn, og mun
; nægilega stórt svæði, svo að afleiðing- 1 heim til Svíþjóðar, skal þaö verða fyrsta { I1U hafa venð um fimmtugt.
; in verður sú, að fjárkláðinn kann að , varkið mitt að biðja F. frænda minn j ___
I koma þar enn upp. pá verður að ; fyrirgefningar fyrir það að eg bafnaði }
; baða þar í anuað smn. Efnúer komið j tilboði hans, því þeirrar heimskn j
; vor og menn orðnir heylausir, þá vevð \ minnar iðrar mig alltaf m«st, síðan eg
; eg &ð játa, að erfiðleikarnir myndu j var sá heimskingi að fara hingað
vera svo miklir, að það yrði tæplega f vestur“. j
í hægt að framkvæma böðtm. Hvernig !
’ sem eg virði þetta mál fyrir mér, þá
; finnst mér miklu hollara og betra að
j haf& almennar baðanir, ef hægt er að
* fá menn til að framfylgja þeim með
alúð.
Eg hefi eigi enn fengið svar O.
Mjklestads og get því eigi vitað hvern- j
ig hann lítur á málið. Eg hefi skrif- j ^
að honum og lagt til að hann færi j
austur sem allra fyrst, ! 12.
i
9.
lö.
Seyðisfirði 17. desember 1903. '
Tíðarfarið er alltaf mjög votviðra-
samt 02 snjór fallinn svo mikill, að alveg
er ófsert með liesta yfir heiðarnar, og jafn-
vel illfært fyrir gangandi menn. Er eigi
langt siðan, að Héraðsmenn voru i 26 tíma
að brjót.ast með hcsta yfir Fiarðarheiði, og
gangandi menn í 12 tíma.
Héraðsmenn urðu að koma hestunum hér
fyrir í firðinum, af því þeir álitu heiðina
ófæra með þá uppyfir aptur.
H ú s b r u n i. Aðfaranótt þ. 11. desember
brann ívernhús. skraddara- og Ijósmynda-
verkstofur Eyjolfs Jónssonar til kaldra kola
svo skjótlega, að litlu varð bjargað úr
eidinum, nema mónnum og lá þó nærri að
þar yrði híð sorglegasta slys, pví surnt af
16
Að «ndingu vil eg geta þess, uð
samkvæmt lögum þeim, sem alþingi j ^3
samþykkti síðastl. sumar, heyrir fjár- \
kláðamálið eigi lengur undir amtmenn- j 14.
ina, heldur undir landsstjórnina. Síð- |
an í sumar hefir verið búizt við því j
með hverri póstferð að fregnin kæmi j
um að lögin væru staðfest. En þetta
er eigi orðið enn, mér vitanlega. Af-
leiðingin getur orðið sú, að réttar-
óvissan getur orðið frarnkvæmdum öll-
um til tölrverðrar tálmunar. En
mann ættu eigi að uota sér þetta,
heldur styðja framgang málsins sc-m
bezt þeir gætu.
Eg hefi ful'a von um að menn séu
nú nálegá búnir að útrýma fjárkláð-
anum í Eyjafjarðarsýslu og þingeyj-
arsýslu, í útsveitunum hafa menn
verið mjög illa staddir raeð hey, en
s&mt hefir eigri heyrzt t;l bænda þar
æðruorð, og eg er viss um,að efhefði
Log frá alþingi.
pessi lög staðfesti konungur 3. okt.
auk stjórnarskrirbreytingarinnar:
8. Lög um aðra skipun á æðstu um-
hoðsstjóru Islands.
Lög um kosning til alþingis.
Lög um viðauka við lög 8. növ.
1895 úm hagfræðlsskýrslur.
Lög nm hafnsögitskyldu í Isa-
fjarðsrkaupstað.
Lpg um eptirlit með þilskipurn, húsfólkinu varð svo naurolega fyrir, að það
sem notuð eru til fiskíveiða eða hafði eigi tíma til að klæða sig nema til
vöruflutninga. s hálfs, einkum stóð það mjög hœp-ð með að
Log Uin kosningu fjögurra nýrra bjarga móður Eyjólfs skraddara, Gróu
pingmanna. ! Eyjólfsdóttur.
Lög urn verðlaun fyrir útflutt það var úrsmiður Eriðrik Gíslasoti, er
srojör. ; fyrst tók eptir að kviknað var í húsmu.
Lög um að skipta Gullbringu- > Hafði hann verið seint á ferli og gengið
Og Kjósarsýslu í tvö sýslufé'- j fram hjá húsi Eyjólfs Jónssonar og yur
l0g- - | um brúna á Ejarðará og tók hann þá ekki
Lög um heimild til lóðasölu fyrir j eptir að kviknað væri í húsinu. En er
íteykjavíkurkaupstað. ! hann, að skammri stundú liðinni, kom
17. Lög um viðauka við lög 14. des. j aptur, þá stóð mikið af norðurenda bygg-
1877 nrn tekjuskatt. ingarinnar. myndaskfu-inn og nokauð af
saumaverkstæðinu, í ijósum loga að innan,
Vakti þá Friðrik þegar húsfölkið og för
síðan og vakti fólk í næstu húsum. Komu
slökkviáhöldin ffjótt til staðar og nóg fólk
til aðstoðar, En eldurinn magnaðist svo
Höfðinglega gjöf
send’ fyrverandi stórkaupmaður
V. T. Thostrup Seyðisíj&rðirkaupstað fljótt. að ómögulegt var að bjarga húseign
s n e m m a í vetur: hlntabréf upp á
10,000 kr. Hefir b-ejaretjórnin þakk-
að herra Thostrup þessa höfðingsgiöf
í nafui bæjarins.
pað hefir gleymzt að geta þessa
fyr hér í blaðinu.
Eyjölfs, og höfðu menn fullt í fangi með
að verja nálæg hús fyiir eldinum. sem þó
tókst.
það var giptusamlegt, að Friðrik Gíslason
varð var við eldinn svona snomma. þvi eila
hefðí fólkið, er allt svaf uppi á lopti. ver’ð í
hinum mesta lífsháska statt, er bálið færðist
mjög fljótt yfir allt húsið n>ðri.