Austri - 16.06.1906, Qupperneq 2

NR. 20
A U S T R I
76
Enskura blaðaiuönnum heílr verið
boðið að koma til Svíþjóðar í snraar
til pess að kynnast landi og pióð. Ætla
Sviar að taka á móti peim með fögn-
uði mikSura og viðhöfn.
UNGVERJALAND. Eranz Jósep
keisari kom til Bndapest nú fyrir
mánaðamótin og setti pxr pingið.
Voru nú 3 ár liðin frá pví að hann
kom par síðast. En honum var nú
tekið par tveiai höndum og fagnað
jafnt af öllum stéttum. Utlit er samt
fyrir að hið núverandi ráðaneyti verði
ekki fast í sessi; var pegar komm
upp misklíð útaf verzlunaisamningi
roilli Austurrikis og Ungverjalands.
Höfðu ráðaneyti beggja landanna boð-
izt til að víkja úr sessi. En eigi var
pað afgjort er síðast fréttist hvort
svo yrði.
Poincaré, fjármálaráðherra Frakka,
heíir fyrir skemmstu skýrt frá pví &
ráðherrastefnu, að tekjuhallinn á fjár-
hagsáætluniuni fyrir 1907 muni nema
230 milljónum franka.
Ráðherraskipti hafa orðið á Italíu.
Heitír sá Siolitti, er myndað liefir hið
nýja ráðaneyti.
Óeiroir miklar enn á Sardiníu.
Hefir herlið^ð orðið að skerast í leik-
inn, en beitt svo raikilli vægð sem
unnt var( svo að fáir hafa fallið.
Simplon-göngin í gegnum Alpa-
fjöllin eru nú fallejprð. Voru pau
opnuð til almennra umferða 20. f. m,
af Victor Eœanuel Ítalíu konungi.
Mjög mikið umtal vekur pað um
pessar mundir i pllurn útiendum blöð--
um,að pað hefir verið borið á eigend-
ur hinna stóru kjptverzlunarhúsa í
Ameríku, að peir hefðn allskonar svik
og 3vívirðilega pretti í frammi við
útbúning á hinu niðursoðna kjöti, er
peir senda á markaðinn Er sagt að
peir kaupi skemmt og uldið kjöt,
sjúkar skepnur og sjálfdauðar, láta
peir svo hreinsa kjötið á efnafræðis-
legan hátt og lita pað, svo pað verði
ásiálegra og bragðbetra.
Roosevelt forseti hefir sett nefnd
manna til pess að rannsaka nákvæmi
lega hvort ásakanir pessar séu á rök-
um byggðar. En kjötbaróaarmr berj-
ast með hnúum og hnefum á móti
slíkri rannsókn, og virðist pað eitt nóg
til að sýna að peir vita sig seka á
einhvern hátt.
San Erancisco á að verða ein hin
fegursta fcorg í heimi, hvað bygging-
arnar snertir, er hún verðiir nú reist
úr rústum aptur. Hafa Amerikumenu
sent nefnd manna hingað til álfu
til pess að kynnast skrautlegustu
byggingunum,og útvega hina fullkomn-
ustu hyggingamenn pangað vestur.
„Otto Wathneu strandaður.
I>essi fregn kom einsog skúr úr heið-
skíru lopti. Barzt hingað með botn-
vprpuskipi, er kom 10. p. m. norðan
af Siglufirði og setti hér í land einu
farpegja, Larsen kaupmann, er verið
hafði með „Otto 'Wathne“, er haun
strandaði.
„Otto Wathne“ hafði komizt til
Siglufjarðar og ætlaði að freista hvort
ekki væri hægt að komast lengra
vestur, en pað reyndist ómögulegt
fyrir ís, sem ná rak óðflaga að landi
austur eptir. Sneri pví skipið við og
hélt áleiðis til Eyjafjarðar. Yarð pað
að fara mjög skammt frá landi vegna
íssins, og gekk með fullum hrað* til
að flýja undan honum. En er skipið
var út af svonefndum Hesthústpngum,
vestanvert á Siglunesi) pá rakpað sig
á blindsker. Yoru skipsbátarnir pegar
settir út, og bjargaðist allt skipsfóÍJiið
i pá. án pess pó að geta náð nokkru
af farangri sínum, pví sjór féll svo óít
inn í skipíð og pað lagðist strax al-
gjörlega á hlíðina.
Með Inga koaungi komu allir skip-
verjai' af „Ofcto Wathne“| að undrn-
tsknum skipstjöra, stýrimanni og liá-
seta pe:rn er stóð við stýrzð, er ó-
happið vildi til( vuðapeir eptir par
nyrðra prr til uppboð er afstaðið.
Kona skipstjórans varð og eptir fyrir
norðan.
Skipstrand petta er hið höímuleg-
asta, eigi sizt fyrir skipstjórann sjálf-
an, hinn gÓðkunna P. tioueland, er
jafnau hefir verið heppinn í förum.
En eigi mun honum að neinu leyti um
að kenna fremur en eðrum skipvei'jum;
skipstjóri og stýriinaður voru biðir á
stjórnpalli. og vélarstjóii stóð við vél-
ina, tilbúinn að stöðva hana hveuær
sem á þvrfti að balda- Ea fulla ferð
varð skipið að fara pateð hætta var
á, að ísiniii sesn rak óðfluga að,kreppti
pað upp í land.
i’rá Skotlaadi,
Bréf til Eljótsdæla
frá Háironi Einnssyni,
M’dland 20. maí,
Kæru sveitnngar!
Meðan eg var ’ieima og hafði eigi
aðrar pjóðir pekkt en mína eigin, pótti
mér pað altaf „interessant“ að lesa
eða heyra sagt frá ýmsu pví, sem er-
lent var og ef eg náði í eiuhvern,
sem kironi göð skil á slíku af eigin
reynd, beið eg með spenningi eptir
hverju orði hans. petta skapaðj hjá
mér margskonar ímyndanir um er-
lent ásigkomulag, en eg var óánægður
með að lifa við ímyndanir einar sam-
an, eg vildi eínnig lifa í skoðun,
pví sjón er sögu ríkari og reynsia
lestri gagnlegri.
Kæru vinii! Eg er nú búinn að f4
pá ósk uppfyllta, svo vel, sem eg eptir
ástæðum get búizt við s j á og s k o ð a
í staðinn fyrir að lesa, heyra um og
ímynda mér, sem eg nú hefi komizt
að raun um að hefir talsvert blekkt
mig.
Aður hefi eg skrifað ykkur sitthvað
frá Danmörku. Mér pykir pví rétt-
ast að senda ykkur nokkrar línur
einnig héðan. Ef pið eruð eins og eg
í byrjuninni gat um að eg hefði verið,
ættuð pið að hafa gaman af peim.
Eg var í vetur á Eaglandi, fyrst i
Cambridge hjá Meistara Eiríki Magn-
ússyni og frú hans, slðan á búgarði í
Essexfylki og nú loks hér á Skotlandi
í Ayríylki, einnig á búgarði.
Eg naut hinnar megtu gesrrisni og
njálpsemi hjá peim Meistara Eiríki
og frú Sigríði. Eu eg er pó langt
frá fyrsti og einasti fátæki landinn,
er að garði peirra hef borið og pau
hjálpað og liðsinnt án pess að taka
nokkuð fyrir, og verð víst ekki sá
síðasti pótt pau bæði séu kominn á
hian aldur. Hanu 73 ára en húu 74.
Samt eru pau enn ern og ung í anda
ekki. nriðar en margir eru um tvítugs-
aldurinn, og sívinnandi.
Yfir höfuð hafa pau gjort margt og
mikið fyrir ísland, en mér vitanlega
hefir Island, eða réttara sagt íslend-
ingar, ekkert gjört fyrir pau. Marga
eldri menn mun pó reka minni til
atorku Meistara Eiríks í pví að safna
fé á Englandi og flytja til íslands
harða árið 1882, En hitt vita víst
færri hvað hann hefir unnið í kyrpey
til sóma fyrir /ósturjgrðina; eg mema
í hókmennf aleju tillxti. — Hann hafði
í vetur nýlokið við pýðingu Heims-
kringlu á ensku, sem William heitinn
Morris hafði byrjað á með honum.
En síðasta og vandamesta bindið:
Ættartölar, tilvísanir^ registnr og at-
hugasemdir var eíngöngu hans verk
og var lokið lofsorðí á pað í enskum
ritdómum. Meistari E. M. er líka í
sniklu áliti i hóp lajrðra manna fyrir
lærdóm sinn.
Erú hans, Sigríður Einarsdóttir,
hefir hvað eptir annað unnið verðlauc
Islandi til handa á heirassýningum
erlendis, sem hefðu getað orðið land-
inu að miklu liði ef rétt hefði verið
móttekið.— En hennar var som gjörð-
in fyrir pví — pótt svo væri eigi.
—Húsbóndi minn í Essex átti 22 bú-
garða og hafði ráðsmenn fyrir flestum
peirra. Sonur hans var bústjóri á
peim búgarði sem eg var á. Bændur
par eru margir stóreignamenn og
reka búskapinn í stórum stíl. En
að mínu áliti getur fremur fátt afbú-
skaparmáta par átt vel v'ð heima.
Landið par er oldótt leir- og mold-
arland. Jarðvegur er feitur og frjór
og gefur mikínn gróða. Margt hafa
bæodur par pó við að stnða s. s.
illgresi og orma. ^að tekur langa
/ítna að vínna bug á pessu, en vinnu
kraptur er par ódýr, af pví að fólkið
fci’ svo margt og keppni um að fá
vinnu mikil. Kaupgjald er pví mjög
lágt, pegar miðað er við pað hve allar
matvörur eru dýrar, eg tek til dæmis
smjpr og kjpt. Smjorpundjð lkr. 20.
a. og kjötpund 60 a. Verkamennpar
fá ekkert annað á búgprðum enkaup-
ið, peir leigja í smáhúsum, sem venju-
lega eru spottakorn frá og leggja sér
pví allt sem peir með purfa. Hjúa-
hald í sama skilningi og heima er
pví ekki að tala um.
I Essex er töluverð fjárrækt. Eéð
er allt kollótt, hvítt eða mögótt með
langa rófa sem er stýfð af pví meðan
pað er ungt. Rað er haft í mjög
víðum járngrindum, sem eru ábjólum.
Auk heys er pví gefið bæði korn og
mikið af maugd (sem er stór rófuteg-
und)( pað verður heldur feitt og er
kindin 2 vetra seid til slátrunar fyrir
50-60 kr.
Kýrnar eru með ýmsum lit, mest
svartar og skjoldóttar, allar hyrntar*
J>ær fá sama fóður og féð og auk
pess kiskur úr bómullarfræi. J>ær
mjólka fremur vel. Mjólkin er send
raeð járnbraut til London og er vel
borgu?.
A hverjum bæ eru auk fjár og
nautpenings: hestar, svín, hundar,
kettir, hænsni, endur og dúfur sum-
stáðar.
Husaskipun er fremur óregluleg og
ekki eins smekkleg og á bóndabýlum
í Danmorku.
Ibiðaxhúsið stendur eitt sér, en
gripahús og h'löður í pyrpingu rétt
hjá. Eramundan gripahúsunum er
svolítill forgarðnr með skúr k eina
hlið, fyrir dýrin til að standa inn í ef
úrkoma er. J>an eru eins mikið höfð
í pessum gprðunt eins og í húsum, í
garðana er dreift hálmi og heyrinli
fyrir gripina til að liggja á. yíburð-
urinn er látinn safnast par pangað
til hann er orðinn pykkur og er hon-«
um pá ekið út á akra og settur par
í lága og flata hauga fyrst um sinn
pangað til hans pykir purfa með á
akrana. |>etta er Hagt frá pví að
vera heppilegt. pví bæði er pað tví-
verknaðar að ferma og afferma vagn-
ana tvisvar og svo fer altaf fpluvert
af leginum til spillis, par sem ekksrt
eiginlegt haugstæði er, en staðurinn
sem peir standa á fær óparílega mikið
af áhurði pví mest af ieginum sígur
par mður og tolurert niður fyrir pá
dýpt sem plógurinn tekur.
Verkvél ir eru góðar og sterkar, en,
að eg heid, óparflega puagar fyrir
hestana. jpeir endast par líka illa;
eru otðnir alveg úftrugaðir eptír 20
ár. — ilienn eta par eigi hrossaket—.
Um handverkfæri er pað sama að
segja að pau eru froinur þung og
prevtandi að vinna með. Englend-
ingar vilja hafa það allt syo sterkt og
endingargott. — Korntegundir sem
par eru ræktaðar eru: hafrar, bygg,
liveiti, og baunir og af rófum turnips
og maugd en lítið af kartöfhim,
A fætur er farið kl. 5i/2 og pá
strax til verka og unnið tii kI. 5i/2 á
kvöldin með 2 stunda hlö. Morgun-
verður er frá kl. 9—10 en nnðdagur
frá 2—3. Rað sem menn neyta er
me.it hveitibrauð (rúgbrauð pakkist
eigi) og ýmiskonar káfcmeti, p?í pað
er ódýrast. Menn drekka mikið te
og töiuvert af öli. þar eru mörg öl-
gerðarhús og drykkjukrær. Migfarð-
aði pó á pví hve sjaldan eg sá mean
drukkna.
Fóikið er kurteist og gott í sér, er
mjög kirkjurækið og fer sumt í kirirju
2var á dag eða jafnvel 3var því svo
opt er messað í s ioium kirlrjum. Al-
staðar er stutt til kirkna.
Skemmtanir meðal verkalýðs varð
eg eigi var við. Lifið er fremur tii—
breytuigalítið.
Eramh.
fJónas Jðnatansson
bóndi á Hrauni í 0xcadal í Eyja-
firði er nýlega látinn, 84 ára gaxaull.
Dagnaðar-og merkisbóndi, greindur og
vel metinn.
Steingrímnr Jönsson
sýslumaður kvað eiga að verða
konungfijórinn pingmaður. Hefir hon-
nra og veríð boðið í piugmaníjaförina
til Danmerkur í sumar.
Dansknr olaðamaður,
Laurits Th. Arnskov, var nú með
Hólum á leið til Reykjavíkur. Hann
er fréttaritari tyrir blaðamanuafélagið
„Centralen“ í Kaupmannahöfn og
kemur hingað til iands í tilefai af
piogmannaförinni. Var tilgangur hans
að kynnast nokkuð nánar íslenskri
pólit’k og fiokkaskipuninni í landinu.
Hann ætlar heim aptur með „Botníu“.
Ritsimastaurarnir.
Agætlega fljótt og vel gengur fyrir
flokki peim sem hér er að setja staur-
ana niður, eru peir nú komnir upp
á Efri Staf. Heldur verkstjórinn að
lrann getj haldið áfram yfir heiðina
viðstpðulaust. Eyrst ætlar hann samt
að strengja práðinn á staurana alla
leið upp á Efri Staf. Verður hann
nokkra daga að pví verki, og á peim
tíma rennur snjórinn mikið af heiðinni.
Jarðarför
frú Guðlaugar M, Jónsdóttur fór
fram, einsog ákveðið var, að Breiða-
vaði 7. p, m,, að viðstpddu mikíu
fjplmenai, á 3 hundrað manns. Ræðnr
fluttu: Einar prófastur Jónsson og
sóknarpresturinn síra Vigfús þórðar-
son.
Heyerdahl ingeniör
lagði á stað héðan í fyrradag áleiðis
til Grlmsstaða til pess að líta par
eptir ritsímalagningunni. Með Heyer-
dahl fór Helgi kennari Valtýssen.