Austri - 01.12.1906, Blaðsíða 2

NR. 43
A U S T R I
162
Jónasson spítalahaldari, Gaðm. Jóns-
son, Arnastoðum.
Vatnsskatti var ennfremur jafnað
niður pannip: að kr. 1,34 komu niðar
á hverjar púsund krónur í virðingar-
verði húsa, og 85 aurar á hvern mann.
Vatnsskattarinn var alls 510 kr. —
Símaskeyti
frá fréttaritara Austra í Reykjavík.
(Utl. fréttirnar með leyfi Dagblaðsins)
„Keykjavík 26. nóvember kl. 6,3o e.m.
Millíðnafélag í aðsigi.
Talað hefir pað verið á kaupmanna-
samkundunni í Kaupmannahöfn, að
Thor. E. Tulinius, Austur-Asíufélagið,
Salomon Davidsen o. fl. ætli að stofna
stóreflis verzlunarfélag, sem leggi
nndir sig íslenzka verzlun. Mælt er
að félagið hafi tryrgt sér verziaoir
Gránufélagsíns, 0rum & Wullfs, Tul-
iniusar, Lefolii o. fl. Aimennur ís-
lendingafundur í Kaupmannahöfn sam-
mála um að sporua við slikri einokun
aí öllum mætti.
Voðastormur í Noregi
á föstudagsnóttina. Ejöldi fiski-
manna drukknaður; nokkra mótor-
báta og hafskip vantar ennpá.
Gyðingar á Rússlandi
fá réttarbætnr.
Stolypm hefir lýst pví yfir að hann
ætli að koma á með lögum endurbótum
á réttarstpfu Gyðinga á Rússlandi
hversu mikilií mótspyrna sem hann
mæti.
Hlutíeysi Noregs.
Berliner Tageblatt skýrir frá, að
sendiherrar Noregs hafi vakið mála-
leitun við stórveldin um pað, að pau
gangi í ábyrgð fyrir hlutleysi (Neut-
ralitet) Noregs. Frakkland, Rýzka-
land og Rússland svara vel, en Breta-
stjórn vill íyrst vita álit Svíastjórnar,
Maður fannst danðnr.
J>orsteinn þorsteinsson, verkamaður
í klæðaverksmiðjunni Iðunn, sem hvarf
fyrir eitthvað hálfum mánuði, fannst
i fyrradag dauður i Tjörninm.
(Fregnir pær sero hér eru á undan
eru áó'ur prentaðar á fregnmiða Austra
26. f. m.)
. Reykjavík, 27. növ.
Rausnarlegar gjaflr.
Bæjarstjórn Alasunds geíur Akur-
eyri tv0 tilbúin hús, nokkurn rúm-
fatnað og matreiðsluáhöld. Kaup-
mannafélagið par kostar flutninginn
paðan t.il Akureyrar strax,
Frá stúdentafélaglnn i Höfn.
Tillaga stúdentafélagsins í Höfn
nm að fallast á fánatillögu studenta-
félagsins í Reykjavík felld með 23
gegn 19 atkvæðum. Önnur tillaga,um
andróður gegn standmynd Kristjáns
konungs 9., einnig felld.
Keykjavík í dag kl 8 f. m.
Danir æflr.
Fregnriti stórblaðsins Times segir
polinmæði Dana pyotna útaf sínýjum
æsingakrpfum íslendinga. Engin
stjórn reyni samninga við Islendingaá
grundvellinum: íslenskt frír kí sam-
einað Danmörku.
Spánska ráðaneytið
hefir sagt af sér.
Hermann Trier
hefir lagt niður oddvitastarf í
bæjarstjórn Kaupmannahatnar og er
genginn ur landvarnarnefndinúi.
FjárBkaðar tölnverðir
urðu í Borgarfirðij Kjós, Mosfellssveit,
^írnessýslu og Rangárvallasýslu;hesíar
líka fenntir.
ííorskur Generalkonsull
er Ólafsson, eigandi Duusverzlunar,
orðinn.
Á haustíerð með ,Hólum‘.
£ó eg viti, að nóg sé til að setja í
Anstra er ekki víst nema að ritstjóri
gefi samt rúm eptirfarandi athugunum
frá gpmlum bónda aðkomnum úr allt
öðrum landsfjórðungi.
J>að er pi fyrst, að pað má sann-
ast á skipstjóra Hólat að „enginn
gjprir svo öllura líki og ekki Guð í
himnaríki“. Honum er bölvað fyrir
hvað hana sé á ept'r áætlan og hon-
um er líka bölvað, ef hann ekki bíður
á hverri vik og hverjum vog, á meðan
peir eru að dróglast við að afgreiða
haDn; pað er nú ekki að tala um ef
hann óveðurs vegna neyðist til að
hlaupa framhjá einhverrí höfn, ef hafn-
ir skyldi kalla, sumstaðar hér á aust-
arlandi. — Nei, polinmóðari mann
og meira góðmenni en skipstj. 0rsted
er,held eg ómögulegt sé að lá til peirra
ferða. En annað var pað, sem eg sá
opt tefja fyrir, pað var pað.að skips^
höfnin öll er dönsk og misskilur
landann opt og tiðum og peir pá
aptur. T. d. spyr stýrimaður einu
sinni heldri mann og hreppstjóra:
„har De Earseddel?“ „Earselur,"
gegnir hinn^ er ekki á pessum tíma
árs“, o. s. frv., langa pulu! í pðru
sinni var pað, að bátur kemur hlaðinn
að skipshlið í hvassviðri; skipsmenn
kalla: „vend baaden“. J>eir á bátnum
misskilja, taka fastara í kaðalsendan. í
staðinn fyrir að Lafa staf'naskipti svo
lán var að báturinn sökk ekki af á-*
gjöfum. Eg tala nú eirki um hvaða
tímatöf er opt hjá brytanum og pjón-
nm hans á 2. plássi af misskilningi.
J>?í mætti ekki pingið annars setja
pað upp við „bið>sameinaða,‘ að minsta
kosti á strandferðabátunum sé íslenzkt
eða íslenzku talandi fólk? Hvernig
skyldu aðrsr pjóðið una pví, að t.a.m.
fyrir endilöngum Noregi væri tómt
pýzku- eða Irpnskutalandi fólk á öll-
um póstbátum? Eg held að allur sá
sægur af stýrimannaefnum sem við
eignumst árlega, gerðu réttara í pví að
leíta sór fjár og frama í útíenzkri
pjónustu heldur eon að biða eptir pví
að verða kapteinar á einhverri inn-
lendu kollunni.
---------Já, já, ferðin gengur vel,
en sejn og seigltíleg er afgreiðslan á
flestum fjörðum. Alstaðar eru Noið-
mannalevfar (auð hús) og lykt af síld!
Eptir pví sem norðar dregur finnst
mér keimur af fólki mannborlegr'jkunn-
ugir koma fram til að hitta kunningja
og fá sér „neðan ;,í pví“ og rahba
saman; en —núfer sjáanlega að fljóta
meiri politik í tali manna og „að-
skiluaðar“-hugmyndin aðbeiaá góma.
Datt mér í hug: „fórður andar nú
handan:“ nú andar af Guðm. Hannes-
syni. Ekkett er sem sljákkar í pess-
um ,,aðskilnaðar“m0nnum eða stjórnar
andstæðingum, eins og pað, að kon-
ungur vor hafi sagt Ríkisdeginum, að
sinn vilji væri að íslendingar fengju
pað itjórnarfyrirkomulag, sem peir
bara sjálfir vilda, — pá eins og falla
peir í stafi yfir pví.
Nú kemur pá sjálfur Eyjafjörður,
sem skerst svo langt inn í landið og
endastöðin „Akuröre" (segja Danir).
Hann var fagur og sléttur, pvi logn
var. Og pegar innar dregur, byggð á
báðar hliðar; viða lagleg timburhús
„bleikir akrar og slegin tún.“ En
strjálbyggt held eg petta pættí nú
samt í öðrum löndum. 0ðru meginn
við fjarðarbotninn stendur bærinn, á
tveimur eyrum, hann eins og slitnar í
sundur og er óásjálegri fyrir bragðið.
Akureyrin er upp unnin, en á Odd-
eyrinni er sjálfsagður v0xtur og við
gangur bæjarius, enda par nög rúm í
fljótu áliti, pó Akureyii um nokkra
tugi ára yrði líkt og Rvík núna, um
10 púsnnd manns. — Mitt í milli
eyranna gnæfir Gagnfræðaskólinn hátt
upp á haið, eins og kastali; rojög lag-
leg bygging, on nokkuð lág. J>ar fyrir
neðaii, í brattri brekkunni, stendur
3pítaiinn og læknishúsið fétt hjá;fannst
mér sem myndi pað ervitt nokkuð fyr-
ir sjúklingana að staulast upp svona
bratt til læknis síns. Eegurst bygging
á Akureyri er máske „Hotel Akur-
eyri“. Eu ekkert hús sá egparjárn-
varið, eins og títt er á Suðurland’,
allt stílað npp á skraut og prj&l: Eu
skrautgerð er líka pjóðarein.
kenni Norðlendinga! Og peir vita
líka af pví. J>ví verður heldur ekki
neitað að bændur og aðrir sem komu
í kaupstaðinn meðan eg stóð par við?
eiu betur til fara og miklu prúðmann-
legri heldur en pegar bændur t. a.
m. úr Arnessýslu eða Kjalarnesi og
par um kriog, koma ofan í Rvik. En
byggingarnar sýnist mér tilhaldslegar
Turnar víða og gluggasvalir (Altan)
nær á hverjum kumbalda. Er pá ekki
nógu svalt hjá Norðlendingnm, pegar
sumarið er kannske einar 10—12 vik-
ur af öllu árinu? J>að hlýtur líka að
auka súg í húsi, og par sem pau eru
ekki járnvarin, pá hljóta pau að vera
svo eldnæm, að ef eldsneysti fýkur úr
einu húsi á annað, hlýtur að kvikna i
öllum pessum húsum, eiusog í tré-
spónahrúgu. Sú gaf líka raun vitni,
pví sama kvpldið sem við komum, bar
að hinn stóri bruni á Oddeyri, sem
hlöðin hafa skýrt frá- Sömu húsin
með háu tnrnunum sem við vorum að
skoða um kvöldið, voru rjúkandi ösku-
hrúga um morguninn. Og með hverju
stöðvaðist eldurinn pá. Með pví að
reistar voru bárujárnsplötur á eitt
húsið og svo sl-ausið vatni á segl-
dúk par utan yfir.
St. D.
Utan urheimi.
|>að var karlmannnaheimboð á
‘Wíndsorhöll hjá Edward konungí og
meðal hoðsgestanna voru, bískupinn
af Candterbury og skrifari konungs,
Knollys generáll.
Meðan setið var undir borðum,3egir
konungur í spaugi við biskupinn:
„Segið mér, háæruverðugi herra,
hvert af kraptaverkum gamla Testa-
mentisins pér teljið undursamlegast.“
Biskupinu hugsaði sig lítið eitt um,
en áður en hann gat svarað, sagðí
general Knollys:
„J>að er án efa sagan um spámann-
inn Elías, sem varð nppnuminn til
himna í eldvagni og sveið pó ekki
buxurnar sinar á #itjandanuaa“,
Allir viðstaddir horfðu smeikir til
biskupsins og héldu að hann mundi
reiðast. En hann broiti aðeins og
mælti ofur rólega:
„Nei, yður skjitlast gjörsamlega,
generáll góður. Hið undarlega3ta
kraptaverk Gamla Testamentisins er
ssgan nm hann Bileam. Hann átt
eins og pér munið, asna, sem opt
svaraði, án pess að húshóndi hans
spyrði hann.“
Knollys generáll póttist ekki hafa
borið mikinn sigur hér af hólmi.
— Ameríkumenn eru alpekktir
gróðabrallsmenn, og eru peir beinlínis
hugvitssamir í pví að finna npp nýja
og nýja gróðavegit en eigi ræður sam-
vizkan oíc kærleiki til náungans jafn«
pví verki hjá peim. Einn slikurgróða-
brallsmaður hefir nýlega komið fram
á sjónarsriðið par vestra og hefir
á boðstólum skírnarvatn úr ánni
Jórdan! Yatninu er ausið úr ánni 1
áraur, sam forsiglaðar ern í viðurvist
embættismanaa og síðan flutt til Ame-
ríku. J>ar er vatnið aptur selt í smá
skömmtum á fiosknm, Og kvað fijúga
út. En engín reynsla er enn á pað
korain, hvort krakkar peir sem skírðir
eru úr pessu Jórdans-vatni muni verða
betri Guðs-börn en hin, sem skírð eru
úr vatni úr bæjarlækuum!!
— Hingað til hafa listamennirnir
optast látið sör nægja að mála pað
sera er á yfirborði jarðar og ofan
sjávar. En nú er amerískur málari,
Pritchaed að nafní, farinn að sýna
oss málverk af útlitinu neðansjávar.
Hefir hann látið gjöra sér kafara-
búning pannig útbúinn, að hann getur
setið i makindum tímunum saman á
sjávarbotni og málað allt pað sem
fyrir augun ber. Fykja málverk hans
einkennileg og „landslagið“ neðansjáv-
ar víða fallegt.
— Sendimenn frá Síams konuugi
heimsóttu nýlega HákonNoregs kon-
ung og færðu honum heiðursraerki frá
konungi sínum, Tók Hákou kon-
ungur peim Síamsmönnum með sæmd
mikillí og fögnnði. Noisk bloð pykj-
ast hafa fengið vitneskju nm að koma
eigi á nánira viðskirtasarabandi milli
Síams og Noregs
— í októbermánuði hljóp af stokk-
unum við Wallsend við Tyne. stærsta
gufuskip sem bygat hefir verið til
pessa, og var pað nefnt „Mauretania“;
petta tröllslega skip er 790 fet á
lengd, 33 púsund smálestir að stærð,
vélin hefir 60 pus. hesta afi og knýr
skipið áfram 29 mílur á vöku, en
vólin brennir líua ca. 1000 smálestúm
af kolum yfir daginn. Ejörirn reyk-
háfar eru á skipinu og er hver peirra
155 feta langur. Ætlast er til að
skipið verði 5 daga á leiðinni frá
Quenstown á íilandi til New-York.
„AlJ)ýðublaðið“
er málgagn verkmanna^ sjömanna,
bænda o. s. frv., — pað blað ættu
allir að sjá og lesa, sem uona fresli
og jafnrótti. Blað petta befir viða
um land fengíð göðar viðtökur. A
Isafirði og grennd t.d. hefir pað um
90 kaupendnr og víða i tmærri kaup-
túuum 50—70. En hvað marga hér?
J>að fæst hjá undirr. og kostar 2
kr. árgangurinn.
Pótur Jóhannsson,
Búðareyri.
SKANDINAVISK
Exportkaffe Surrogat
P. Hjorth & Co.
Kjöbenhavn K.