Öldin - 13.01.1892, Blaðsíða 2

OLDIN
gefín út hvern Miðvikudag
að 17 McMickcn Stv. (12th Str. S.'(
af OLAl'SSON & CO-
(II. Or.AFSHos. M. Pkti.kson.)
Kitstjóri og ráðsniaðr
(EDITOIt 4 BCSINESS MANAOEH) í
Jón Ólafssnn
ÖLDIN kostnr: 1 ár $1,50; fi mán
$0,80; 3 mán. $0,50. ‘ Borgist fj rirfram
Á Islandi kostar árg. 4 kr.
Awjlýsiwja-verð: 1 þuml. dálks-
lengdar eitt sinn $0,25; 1 þuml. 1 mán
$1,00; 3 mán. $2,50; 6 mán. $4,50; 15
mánuði $8,00.
----------^-----------------------
Sendið peninga í registreriiðu bréfi
póstávísun (I’. O. Money Order) eða
Iixpress Co. ávísun eða ávísun á banka
í Winnipeg (ekki á utanbœjarhanka).
Öll bréf og borganir sendist til:
Olafsson Co.-------P. O. Jlox 535.
Winnipeg, Man.
Gefið gaum !
Þessir menn hafa meðal annara um-
boð til að veita móttöku borgunum
til vor og kvitta fvrir: Hr. Björn
Halldórsson og hr. Br. Brvnjólfsson,
Mountain, N. Dak.; hr. Stigr 'l'hor-
waldson, Akra, N. Dak.; hr. S. M. S.
Askdal, Minneota, Minn ; lir. K. H.
Johnson, Spanish I'ork, Utah; lir. L.
Hrntfjörd og lir. Tliorir Bjarnarson í
Duluth, Mi. n.; hr. Sw. Björnson, Se-
attle, Wash.; tir. Ohr. Christinson,
Calgary,. Alta; hr. St. G. Stephanson,
Poplar Grove, Alta; hr. Jón Sigurðs-
son, Victoria, I’. <; hr. Johann Hall,
Scofield, Htaii.; hr. <1. Tliorsteinsson,
Gimli, Man.; lir. Stone Anderson, Bel-
mont, Man.; lir. Jón Friðfinnson, Brú,
Man.; hr. ('apt. Joh. Helgasor. West
Selkirk, Man.; iir. Paul Johnson, Bran-
don, Man.; lir. < . K.Caspar, Lundar.Man.
OI.AFSSON & CO-
Liðna arið.
\yér viljum stuttlega ilima aug-
iitb yfir helztu viðburði liðna árs-
ins, oj svo sórstaklega á eftir minna
á ina helztu menn, sem hafa látizt
á árinu.
Canada. Hér Jiefir verið heldr
stórviðrasamt í jió itíkinni á liðnu
ári. Sambaíidsþingið var rofið af
stjórninni í Ottawa, og boð.ið til
nýrra kosninga í marz. Þær fóru
svo, að aftrhaldsflokkrinn (stjórnar-
fljkkrínn) liafði sigr, en meiri hluti
hans á þingi varð minni, en nokkru
sinni áðr; og sigrinn var fenginn
með stúrfenglegurn fjáraustri til
mútna og með því að æsa ujiji for-
dóma einfaldasta og óupplýstasta
hluta lýðsins, telja honum trú um,
að frjálslvndi flokkrinn vildi ráða
landið undan diotningu og sameina
það Bandaríkjunum. Einnig sveik
stjúrnin sér út talsvert af atkvæðum
með því að láta í veðri vaka, að
hún ætlaði að gera verzlunarsamn-
ing við Bándaríkin; en það sýndi
sig síðar, sem allir máttu og fyrir-
fram vita, að það var tómt kosn-
inga-tál. Stjórnin varð að fá pen-
inga hjá einokunar-mönnum og
^erksmiðjueigendum, t'il að verja í
kosninga-mútur; en þeirra fylgi
vissu allir að oigi gat fengizt, ef
stjórnin ætlaði sór í alvöru að gera
verzlunarsamning við Bandaríkin. —
Svo dó Sir John Ma'cdonald skömmu
eft.'r að þing byrjaði, og síðan hef-
I ir stjórnin mát-t heita á fallanda
j íæti. Um saina lcyti komu fram á
: þiiigi þungar kærur og sakargiftir
j gegn ýmsum ráðherrunum og öðrum
j embættisniönnuui og ' þingmönmim,
er handgengnir vói;u stjórninni, uni
fjárdrátt og sviksemi. ()g þótt
stjórnin og meiri hluti hennar í
þinginu gerði alt til að bæla þetta
niðr og legði rannsóknarnefud þeirri
er þingið skipaði út af þessu til-
éf.ii, allar þær tálmanir í veginn,
sem unnt var, þt var þ» almenn-
ingsálitið svo æst oiðið, að þing-
ið sá sór ekki fært að sýkna alla
þá er í hlut áttu. Einn ráðgjafinn
^Sir Hector ,L ngevin) veltist úr
sæti, og handgenginn vinr hans
(McGreevy) var rekinn af þiugi.
En bæði viti a lir, að þið eru fleiri
af ráðgjö.unum, sem eru eins sann-
sekir .eins og Sir Hector, og svo
er að smákoma fram iippljóstr á
nýjum og nýjum óknyttnm, svo að
það má búast við róstusömu þingi
á ný í ár, og allólíklegt að stjórn-
in haldist við út þetta ár. Þ.vð er
enginn sá afburð .rnaðr í henni nú,
seiu þjóðin ber sviplíka virðing
fyrir eins og fyrir gamla Sir Jolm.
Þótt hann væri brellinn og alment
álitinn meðvitandi og meðsekr í
fjárprettum á stjórnaitíð sinni, þá
hafði hann ýrnsa sanna rnikilmenn-
is eiginleika til að bera, Hann
hafði sett sór stórt takruark : s un-
eining allra landeigna Breta í Noiðr-
Ameríku í eina veldisheild (Dom-
inion), og liann náði þessu tak-
marki, þótt vojmin, sem liann beitti,
væru ekki ávalt öll lie.ðirleg. En
slíkt befir heimrinn jafnan tilhneig-
ing tíl að fyrirgefa þeim, senr set.-
sér stórt takmark og nær því. Sir
John anðnaðist að sameina öll lönd
Breta hór í N.-Amer., að Newfound-
land einu fráskildu, í eitt banda-
veldiDominion of Canada.
Af einstökum fylkjum er helzt að
geta um Qaebec. Þ.ir hafa þau tíðindi
orðíð, að forsætisráðherranum, Mer-
eier vóru. bornar sviplíkar sakargift-
ir eins og Ottawa-stjórninni., um
fjárprétti. Frjálslyndi flokkrinn var
við völd í Qubec, og Mercier var
forsprakki hans í því fylki. Mónn-
um eru þau tíðindi, sem þar hafa
orðið, svo ný í minni, að ekki
þarf um þau að fjöiyrða, endr er
það ruál óútkljáð cnn.
Hór í Manitoba er helzt meðal
tíðinda að geta þess, að Jos. Martin
lögstjórnarráðgjati fúr frá völdum,
sagði af sér til að leita kosningar
til bandaþingsins, en náði lienni
ekki. Þar næst má telja þ ð er
þing og stjórn veittu Iludson Bay
járnbrautarfó.'. §1,50),000 styrk f
peningum til að leggja járnbraut-
ina. Þxiðja og merkasta málið, sem
vert er að gela, er skólamálið.
Hæstiréttr Canada kvað upp með
dómi, að skólalög fylkisins væru ó-
gild, kærnu í bága við stjórnar-
skrána. En stjórnin hér áfiýjar því
máli til enska stjórnarráðsins (Privy
Cuuncil).
fíandarilin. Þar liafa á liðnu
ári látizt m.ugir inerkisraenn, svo
sem vér ínunum síðar geta. Ann-
ars hafa þu' engii' stórviðbuiðir
orðið. Yið útlend ríki hafa ríkin
útt nokkurn ágreining: Við Eng-
land út af Bæringshafs-veiðunum,
og er það óútkljáð enn þá, en þó
i í'Jj'áðið að leggja þ:.ð í gerð; við
- It.nlíii út af niorðuninn í New Or-
| leans, og hefir þ v sá endir á orSt-
ið, að Bandu'. ætla að greiðv bætr.
: eftirlifandi aðstandenduni nokkurra
| af þeim er myrtir vóru; loks hafa
‘ B.-vnd vr. átt, og eiga enn, í ágrein-
j ingi við Chili, og er það enn ó-
■ útkljáð mál. A árinu iiefir stjórn
í Bandar. gert vei'zlunarsanininga við
j ýmis í'íki í Suðr-Ameríku víðar
Danmörk. Þ.vr hefir alt staðið í
j gamla þófinu í stjórnmálunv. Of-
j beldisstjórn Estrújis sitr ]»ar enn við
I völd; grundvalkr'ög lr.ndsins liafa nú
veiið fitun troðin þar í heilan
mvnnsi'ldr; þjóðin hefir enga dáð
haft í sór 1 i 1 rð lirinda ófögnuð-
inum og lagaleysinu af sór, og
einveldið blómgast þvr nú öllu ó-
mildara heldr cn fyrir 1818. Mút-
stöðurtokkrinn er klofiun og lítil
út-sjón fyrir umskifti þar að sinni.
Noreyr. Þar hefir veiið ákaft
stjórnarstríð í landi. Bfægri-flökks
stjúniin, sem túk við völdum, er
iSverdrup ' fór frá, og liafði haldið
þoim mcð stuðningi ,,kauínanna“
(O.'tedals-flokksins), varð að fara frá
snemma á árinu. Koin ]».i til valda
vinstri inanna stjóvn undir forustu
Steens rektors. Hans stjórn heldi'
áfram aðskilnaði á stjórn utanríkis-
npla Noregs og Svíþjóðar og vill
að Noregr hafi sendiherra og ræðis-
menn (comuU) fyrir • sig, þar sem
hagsmunir Noregs og Svíþjóðar fa:i
ekki saman í utanríkismálum, en
só enda viða gagnstæðir. Telr
þetta því eðlilegra og réttlátara,
sein Noregr, þótt mannfæwi só, er
mikíu méira verzJnnar-laud og &
þriðja stærsta verzlunarllota í heimi,
miklu stærri en Svfar. Arið þing-
kosningav, sem fram fóru í haust,
hafði stjórnin rnikinn og góðan sigr,
svo að hún hefir meiri hluta á
þingi, fleiri atkvæði heldr en hæði
hægri menn og „kanínur“ samtals.
— Meiri athygii og spenning en
’ nokkurt annað mál vakti þó Ofte-
dalshneykslið, sem vór höfum lítil-
lega um getið áðr í Ijlaði þessu.
Emjlánd. Þar hefir fátt til stór-
tíðinda hoiið. Helztu tíðindi hafa
verið klofningr írska (iokksius eftir
að Uppvíst varð um vinskap Par-
nells og Mrs. O’Shea. Flafa McCar-
thyingar horið svomikinn sigr úr
býtum í þeirri deilu, að er Par-
neJÞ d.í, var þingmaðr af þeirra
fiokki kosinn eftirmaðr Parnells. í
öllum aukakosningum, sem fram
haf.i f.vrið á Irlandi síðan klofn-
ingrinn varð, haí'.i Parnells-liðar að
eins sigrað í einni. — Pfinsinn af
Wales, konungsefni. vort, vakti tals-
verða hneykslun af sér á árinu með
því að vera hluttak.rndi í fjárhættu-
| sj»ili, þar sein rangt \nr við haft
i í spilinu. Svo hefir guðræknum
enskuin þegnum og vaxið í augum,
hve liljóðbært hefir o ð ð í seinni
líð um frilJur hans og kvennafar
Intns yfir höfuð.
FrakMand. Það má nú með
fnllvissu segja, að herútbúnaðr
Frakka allr sé nú í það lag kom-
inn, að þeir standi öllum öðrum ;
þjóðum framar; en aftr hafa Þjóð-
vei'jar misst sína reyndu og frægu
foi’ingja. Vinskapr Frak'ka við
Eússa hefir mjög trygzt þe'tta ár,
og þtð eigi all-lítið við það, cr
Frakkar ileyttu fyrir Eússastjórn
stóru ríkisláni, er allir hugð'.i á-
vinnanda verk, eftir að allir uuð-
menn gyðingakyns höfðu haft sam
tök um» Ttð sjiilla lánstrausti Eússa.
Þó fer tvennum sögum uin, með
hverjuin kjörum Frakkar hafi lánað
féð, og ætla sumir, að það hati
orðið all-dýrt lán.
Þreuninijur-sainbandld, Þýzkaland
Austrríki og l'ugvei'jitlaml, hafa átt
f. iðsemdar-ái'i að fagnu. I Þý/.ka-
landi sitv nú Caprivi kanzlari fastr
í .sessi. A ilhjálmi' keisari eru inenn
sífelt í vafa um, hvoi't sé fremr
„ofviti'* eða hálfgildings vitfirrin.gr.
— I Italíu hefir Crispi, stjórn-
vitrasti maðr landsins) orðið að
víkja l'i'á völdum.
Ibisslaml. Samsæri til að ráða
keisarann af dögum eru þar árlég
tíðindi, og þyí vatla til nýjunga
teljandi. Hallærið og ofsóknirnar
gegn gyðingunum hafa verið helztu
viðbuiðirnir.
t Asíu eru merkustu tíðindin:
jarðékjálftarnir miklu í Japan og
uppreistin í Kína.
I Suðr-Aincríl'ii, llefir á árinu
verið gerð tilraun til stjórnarbylt-
ingar bæði í Chili og Bandaríkj-
um Brazilíu, á báðum stöðum af
forsetum þjóðveldauua ; og hafa þeir
orðið undir á báðurn stöðum.
MANNALÁT. Konungar og að~
ahmmn: Piins Chun, fáðir Jvín-
verju-keisara; Kalakaua, kunuugr
yfii' Sandvíkreyjum ; prins Balduin,
konungsefni Belga; emírínn af Af*
ganistan ; jirins Jeromo Napoleon ;
Nikulás stórfui'sti í Eússlandi; Karl^
konungraf Wurtpinborg ; Dom Pedro
uppgjafa-keisari Brazilíu; b.irtoginn
af Devonshire.
ir ermenn: Shermann hershöfð-
ingi og Porter aðmíráll í Banda-
ríkjunum; Moltke hershöl'ðingi í
Þýzkalandi.
Stjómmálamcnn: Wm. Yrindom
íj ármálaiáðlieria Bandaríkjanna ;
Cbas. Bradlaugh, euski, heiðni þing-
maðrinn nafnkunni; Dr. Ludwig
Windhorst foringi kaþólska flokks-
ins á ríkisþingi Þýzkalands; jarl-
inn af Granville; Sir John Macdon-
ald; llaunibal Hamlin, fýrv. vara-
fjrseti Bandaríkjanna; Jules Urevy
f,yrv. forseti franska þjóðveldisins;
Balmaceda; Boulanger; I’ai'uol l ; W«
H. Smith, forseti neði'i málstofu
parlamentisins; Chi'isten Berg í
Danmörku: Edward Buhver-Lytton,
sonr skáldsins Bulwers, sendib0rra
F.ngla í París.
Mentameun: George Bancroft,
ameríski sagnfræðingi inn; Alex.
Ki .glako, enskr signfræð.ngr; James
Eussel Lowell, ameríska skáldið.
fílaðamenn: Albert Wolff, við
„Figaro“ í Paris; Gaorge Jones,
ritstjóri N. Y. ,, I imes“.
Auðmenn: Joliu Plankington og
Jaraes Lúdington, Viáðir í Mihvaukee,
Wis; Baririg bankari í Lundúnuin;
F. rl. Barnum.
Listainuðr: Málarinn Meissonnier.
Fyrsta aiika-kQsningin.
Það fór fram auka-kosning á
þingmanni nýlega í North Lanark,
til sainl) ndsþingsms, til að fylla
sæti, er autt var oi'ðið. Það er