Öldin - 01.12.1895, Blaðsíða 6

184
ÖLDIN.
Árni lá 4 fjallinu í þrjá sólarhringa og sá
þaðan til leitarmanna. En að því búnu
lagði hann til ferðar og segir fátt aí því
íerðalagi. Næstu 2 ár hélt hann til helzt
þar sem býli voru afskekt framarlega í
bygðum, eða hjá útilegumönnum. En-
1747 náðist hann aftur í hellir einum f'ram
af Bárðardal í Þingeyjarsýslu; var hann
þar hjá tveimur þjófum sem lagstir voru
út, og hétu Jón Erlendsson, ættaður að
sunnan, og ívar. Fundu Bárdælingar þá.
En af því Árni var með þeim og áður
dæmdur, var sjálfsagt að taka hann, þó
ekki yrði sannað á hann að hafa tekið hlut-
deild í þeirra handafia. Var hann þá fiutt-
ur vestur að Stóruökrum í Skagafirði til
Skúla sýslumanns Magnússonar, er síðar
varð iandfógeti, og nafnfrægur er í sögu
íslands. Hann unni mjög listum og hetju-
skap og kannaðist vel við Árna, og vissi
hversu mikill maður hann var, og fyrir
hvers tilstilli hann hafði lent í þessa ógæfu.
Var Árni þar um tíma í haldi að nafninu
til, en hvarf þaðan. Kennir Espólín óað-
gæslu Skúla það, og segir að hann hafi þá
íarið austur í Múlasýslu og skift um nafn,
en aldrei hafi borið á óráðvendni hans
framar,* og sýnir það að hann hefir elcki
verið náttúruþjófur, þó hann væri tældur í
það af Guðm. sýslumanni.**
*) MA lesa um þetta í Árbók Espólíns.
Þar segir, að Arni liafi verið vel að sér í mörgu
knár maður, þjóðhagi á smíðar og skraddari,
en það er víst prentvilla, og mun eiga að vera:
slcurðhagur, þvíhann var listamaður að skera
út letur og myndir. G. G.
**) Guðmundur sýslumaður Sigurðsson
deyði undir máitíð á Staðastað, að Gísla pró-
fasts Magnússyni, sem þar var frá 1746—1779,
og var margiætt um dauða sýslumanns.
Héldu sumir að hann hefði grandað sér með
eitri, og mundi það hafa verið orsökin, að ný-
búið var að haida vitnapróf að syðri-Görðum,
er rengdi framburð sýslumanns í máli er hann
hafði áður verið viðriðinn, og sýslumaður
hafði áður látið fara utan, enn var sent heirn
aftur til að fá frekari upplýsingar, og var eitt
af þeim þjófnaðurinn á Grundarfirði 1716,
Meðan Árni var í þessari útlegð segir
sagan að hann hafi gengið fram á mikinn
nautaflokk sem legið hafði úti svo vetrum
skifti. Fyrir þeim fiokki gekk graðungur
mannýgur og mannskæður; höfðu menn
ekki getað höndlað hann, og var kallað, að
hann væri orðinn tryltur. Hann var orð-
inn hárlaus aftur að bógum af hnoði og
rniklu umfangi; búið var að dæma hann
réttlausann og dræpann. Þegar graðung-
urinn sá manninn, réðist hann strax á móti
honum. Sá Árni ekki fært að flýja og
hörfaði upp grjótskriðu er þar var skamt
frá, og varði sig með grjótkasti, en svo var
boli áfjáður, að Árni taldi það með mestu
aflraunum sínum að eiga við hann. Fóru
svo ieikar, að boli hné dauður. Var þá
Árni kominn að þrotuin af mæði. Eftir
því sem vér getum komist næst, liðu tvö ár
frá því Árni fór frá Skúla sýslumanni og
þar til hann kom að Garði í Þystilfirði, á
laugardag fyrir páska, og bað um nætur-
gisting. Húsráðandi spurði hann að nafni,
og sagðist hann heita Einar Jónsson og
vera langferðamaður. Á páskadaginn fór
margt af fólki til Svalbarðskyrkju. Einar
bað bónda að lofa sér að vera um hátíðina,
og var það velkomið. En ekki var heima
á páskadaginn nema skríll, og var enginn
fær um að lesa. Einar bað um bækurnar
og söng og las svo vel, að tilheyrendum
Sro bættist nú viö nýr þjófuaður í Ólafsvík
1752. Þar voru brotnir glugRar í vöruhúsi
og stolið, og vissi enginn hver það hafði gert.
J. Espólín segir svo : að G. sýslumaður hafi
haft þann sið, að opna glugga á þeim húsum
og láta þar út kornvöru sem hann var að
miðla fólki — og þó hafði hann iykla að búð-
unum — og þykir Espólín það iieldur óböfð-
inglegt; líka að G. hatí verið grunaður um
þjófnaðinn, og fært í brígsli viö hann, og
muni hann hafa tekið sér það nærri, enda
heldur Espólín að varla muni hægt að fá
sönnui' fyrir orsöknm dauða iians. Vízilög-
maður Eggert Ólafsson skráði æfisögu Guðm.
sýslumanns og er þar nóg lof, þvert á móti al-
þýðu i’ómi eins og titt er um dauða menn.
G. G,