Öldin - 01.05.1896, Side 10

74
ÖLDIN.
sera síðan er kend við hann, og ekkert um
hafjiræði m. m. o. fl — Líti maður þann-
ig ein 50 ár aftur í tímann, verður fyrir
manni það afgrunn vanþekkingar í þessu
efni og þar af leiðandi skortur allra þæg-
inda, að manni ofbýður og hryllir við
þeirri tilhugsun, ef mannkynið skyldi ein-
hverra byltinga vegna verða af með öll
þau hlunnindi er hinar margvíslegu upp-
flndingar hafa haft í för með sér.
Því næst skýrir höfundurinn frá hvern-
ig framsóknin I uppgötvunum heflr sýnt sig
á hverjum áratug, aðteljafrá 1846ogenda
á 1896, að því er snertir útgáfu einkaleyfa
í einkaleyflsstjórnardcildinni í Washing-
ton. Árið 1816 voru þar gefin út 4,318
einkalcyfl; 1856 voru þau orðin 14,009;
1866 voru þau 51,784; 1876, 171,641: 1886
133,987; 1896 (áætluð tala einkaleyfa)
563,000. Þá fylgir og skýrsla er sýnir
hvað það cr, sem flestir hafa lagt sig cftii
að breyta til bóta, og er skýrsla sú á þessa
leið (tölurnar sýna fjölda einkaleyfanna,
sem veitt hafa verið fyrir uppfindingar til
bóta):
Til umbóta á vögnum og kerrum.. 20,000
“ “ hitunarvélum og stóm 18,340
“ “ hringjum, hespum og
hnöppum..............11,795
“ “ geymsluskrlnum alls»
konar................10,854
“ “ uppskeruvælum......10,155
“ “ plógum..............10,122
“ “ “mylnurn allskonar... 9,720
Höfundurinn segir fróðlegt að athuga
ltvar þetta stórfelda starfsvið séaðallega og
hverjir aðal-starfsmennirnir. “Starfsvið-
ið”, segir hann, “komast menn að raun um
að er nærri cingöngu á litlu belti liinj
mentaða heims, á sviðinu frá 30. til 50.
stigs norðurbreiddar í Ameríku og í Norð-
urálfunni á milli 40. og 60. stigs norður-
breiddar. Og öll þcssi stórvirki eru rétt
eingöngu að þakka tiltölulega litlum hóp
manna af Kákasusbynþættinum, sem hafa
orðið fyrir blessunarríkum áhrifum krist-
innar menningar”.
Ritgerð sína endar höfundurinn svo á
þessa leið:
“í yflrliti þessu, stuttu og ónákvæmu
eins og það er, er sýnt fram á nóg af hin-
um merkustu uppgötvunum, til að mynda
vegamerki á vorri miklu framsóknarbraut,
jafnframt og upptalningin fyllir oss með
aðdáun og undrun yfir úrræðum og olju
mannsandans. Með því að grafa í yður
jarðarinnar, hefir hann leitt til sín hulda
strauma af eldsneyti náttúrunnar; heflr
þar brotið upp fjárhirslur náttúrunnar og
borið burt þaðan gull og góða gripi, sem
huldir voru í skauti móður-jarðar. Ekki
þar með búið. Ilinn stórvirki, starf'sami
maður hefir einnig fundið ættfræði móður
jarðar og lesið þau blað fyrir blað. Þann-
ig heflr hann komist að þeim sannleika að
jörð vor er 60 miljóna ára gömul. Hann
heflr ekki verið ánægður með rannsókn
jarðarinnar einnar. Hann heflr jafnframt
rýnt út í geiminn og leitast við að skoða
ósýnilegar veraldir. Og með sjónaukan-
um og litmælinum heflr honum tekist að
ferðast um hinn ómælilega bláa geim, að
kanna, mæla, nafnfesta og ákveða stærð
og afstöðu himintungla svo miljónurn mílna
skiftir burt frá jörð vorri. Eldinguna hef-
ir hann gert að sendiboða sínum og sem
leiftur svífur hugur hans í bundnum orð-
um landa á milli á botni sjávarins. Hið
ósýnilega er gert sjáanlegt. Dauðir hlutir
eru látnir tala,—flytja rödd manns og orð
miklu fljótara en vindurinn fer. Hið
mikla afl í Niagarafossi er aktýgjað og lát-
ið vinna að vild mannsins og slíkt liið sama
gcra ótal önnur náttúruöfl,— oru neydd til
að vera til taks og þjóna manninum að
boði hans.
Vér sjáum þannig nýjan himinn, nýja
veröld. Að horfa á þá fegurð alla, allan
þann mikilleik og að hugsa um það alt,
— alt það vekur óþreyju og orsakar eins
og svima. Maður verður eins og utan við