Garðar - 02.01.1894, Síða 1

Kostar 75 aura árg.
<12 blöB); einstök tölu-
blöÖ 8 aura.

Auglýsingar kosta 2 a.
hvert smáletursorö ; ann-
ars 1 kr. þuml. dálksl.
MÁNAÐARBLAÐ FTRIR REYKJAYÍK.
1. Rlað.
Keykjavík 2. janúar 1894.
Hvert er erindið?
Spurður mun »Garðar«, þar sem hann
L»er að garði, hvert sje erindið þess nýja
;gests, hvaða ákvæðisverk honum sje ætlað
í sveit sinna 14—15 fjelaga íslenzkra.
Fyrirsögnin leysir úr þeirri spurningu
mokkurn veginn.
»Garðar« á að vera það og gera það, sem
málgagn eitt, er hjer reis upp fyrir 3 ár-
um, hef'ði átt að vera og átt að gera, en
befir kafnað undir nafni greinilegar en
nokkur ættteri hefir nokkurn tíma gert.
Hann mun einkum gera sjer að skyldu
að færa í letur jafnóðum það, sem gerist í
bænum frjettnæmt, fleira miklu og smá-
vægilegra en þjóðblöðin flytja; fara orðum
um það sem gerast á, þ. e. fyrirhugað er,
fræðandi og leiðbeinandi eptir mætti; minn-
ast þess, er gerzt hefir fyrrum í höfuðstaðn-
um og enn má þykja fróðieikur í, skemmt-
un eða nytsemd. Allt með góðra manna
fulltingi og mikið vel ritfærra.
Blað þetta er ekki stofnað af nokkrum
skuggasveinum í fjelagi í því skyni að
smána og rægja einstaka menn, er þeim
eða þeirra nótum er illa við, en það eru
vitanlega opt og tíðum hinir beztu menn
bæjarfjelagsins eða þjóðfjelagsins. Það á
ékki slö vera ljónshúð fyrir asna að fela
sig í og ægja heimskingjum með ógeðsleg-
um hrinum. Það á ekki að vera f'íflshjúp-
ur fyrir neinn uppskafinn montálf. Það á
ekki að vera til þess gert að hafa hausa-
víxl á sönnu og lognu, nje til að þvæla
og stappa um hjegóma, nje til að mis-
þyrma tungu vorri með heríilegum mál-
leysum og hraklegum bögumælum. Það
mun ekki láta vaða á súðum um alla skap-
aða hluti, hvort heldur ritarinn hefir nokk-
urt vit á þeim eða alls ekki neitt, með
frámunalegum gorgeir og sjálfbyrgings-
skap, og komandi í hæsta lagi með eina
tillögu af viti — og hana þá aðfengna —
innan um hundrað loptkastala-axarsköpt
og lokleysuþvætting, og ætla svo að rifna
af' montbelgingi, ef þessi eina tillaga kemst
einhverntíma tfl framkvæmdar að einhverju
leyti og fyrir annara tilstilli. Blaðið mun
í einu orði ekki verða neitt sorpblað, er
heiðvirðum mönnum þyki eigi í húsum
hafandi fremur en annar óþverri, nje þýð-
T. árg.
ingarlaus glamurskjóða, hverjum meðal-
greindum mannitiieintóms athlægisog langt
fyrir neðan það, að nokkur mætur maður
virði það svars, hvaða haugavitleysur, róg
og lygi sem það fer með.
Reykjavík fyrir 100 árum.
Gaman mundi mörgum Reykvíking nú
þykja að vera horfinn ailra snöggvast heila
öld aptur í tímann og iíta Reykjavík aug-
um eins og hún var 1794. Hún hafði þá
f'engið kaupstaðarrjettindi fyrir rúmum 7
árum, en var þó enn með sama sniði og
hinir smærri verzlunarstaðir gerast nú,
enda harla fólksfá, varla meira en um 200
manna, er fast aðsetur höfðu í kaupstaðn-
um. Hjer var enginn bæjarfógeti og eng-
in bæjarstjórn. Höfuðstaðurinn var ekki
annað en þorp í Seltjarnarnesshreppi.
Ekki hefði ferðamaður úr sveit sjeð neitt
kaupstaðarmót á þorpi þessu fyr en hann
kom á móts við Traðarkot. Þar lá þá
vegurinn, og lengi síðan, yfir mitt lands-
höfðingjatúnið og yfir lækinn neðarlega.
Þá mátti líta vinstra meginn viö veginn
hús eitt allmikiö, þar sem landshöfðingja-
húsið stendur nú. Það var tukthús iands-
ins, reist þá fyrir nálægt 30 árum.
Þegar vestur yfir lækinn kom, tóku við
vörubúðir kaupmanna, með fram sjónum
vestur undir Aðalstræti, eða þar sem nú
er Hafnartstræti, fáar þó og smáar og frem-
ur óskipulega settar. í Aðalstræti voru
helztu byggingarnar, ullarverksmiðjuhúsin,
sem enn eru nokkrar menjar af, svo sem
»gamla prentsmiðjan« (nema suðurendinn)
og grindin í húsi M. Johannessens hinu
gamla, Aðalstr. 10, er síðan var kallað
Biskupsstofa, með því að þar bjó Geir
biskup Vídalín. Þá mátti heita að maður
væri kominn kaupstaðinn á enda. Stóðu
að eins tvö hús meiri háttar utan þeirra
endimarka: kirkjan, af timbri, í garðinum
Schierbecks, sem nú er (eða bæjarfógetans),
og latínuskólahúsið suður á Hólavelli, sömu-