Kvennablaðið - 24.08.1907, Blaðsíða 2

68
KYENN ABLAfelt).
vorri hendi. Minna getum vér ekki gert oss
ánægðar með. '
En hvað hefir þíngið og landsstjórnin gert
hingað til fyrir dætur þjóðarinnar? Pessar
upþvaxandi konur, sem eiga að verða mæður
og fóstrur ungu kvnslóðarinnar. Hún hefir
ausið út heilum 6000 kr. þeim til mentunar á
siðasta fjárhagstimabili, en á sama timabili hefir
bún varið yfir80,000 kr. til fræðslu karlmannanna.
Auðvitað segja menn, að konur hafl átt kost
á, að komast að sumum þessum karlmanna
skólum. En þegar reglugerð þeirra tekur ekk-
ert tillit til þess að öðru leyti, ekki svo mikið
að konum sé séð fyrirsérstakri leikfimiskenslu,
og þeim siðar, þegar þær vilja hafa gagn af
náminu, er gert ómögulegt, að fá nokkra þá
atvinnu, sem lífvænleg er, þá er ekki von, að
margar konur hafl efni og vilja til, að verja
mörgum árum til þess náms, sem þær geta
aldrei haft þeningalega hagsmuni af.
Pess er varla að vænta, að góðir og fullkomnir
kennarar fáist með þeim launum, sem kvenna-
skólarnir liafa að bjóða. Forstöðukona kvenna-
skólans í Reykjavik, sem þó ætti að sjálfsögðu, að
vera hclzti kvennaskóli iandsins, hefir í laun
600 krónur, auk húsnæðis og liita, sem reikn-
að er um 150 kr. Forstöðumaður sjómanna-
skólans hefir 2000 króna laun auk húsnæðis,
hita og ljósa, og hinn kennarinu 1000 krónur.
Lægsti fastakennari mentaskólans heflr 2000 kr.
i Iaun og hinir 2400—2800 kr.
Við Akureyrarskólann hafa kennararnir
2400—2000 kr. i árslaun.
Og þó eru hér ekki taldir forstöðumenn
mentaskólans eða gagnfræðaskóians á Möðru-
völlum.
Við kvennaskóla landsins utan Reykjavikur,
eru launin víst heldur lægri. Stundakensla við
Reykjavíkur kvennaskóla er borguð með 50
aurum, en 35 aurum handa konum þeim, sem
kenna handavinnu. A þvi geta menn séð að
varla sé unt að velja úr kennurum, meðan slík
smánarborgun er í boði. Við barnaskóla Reykja-
víkur er þó stundakennsla borguð með 75 aurum
og við mentaskólann með 1 kr. — Og þó tala
menn um jafnrétti, og að allar konur þurfi og
eigi að hafa sérmentun!
Nei, ekkert annað en gagnger breyting á
þessu ástandi, er viðunandi. Kvennaskólarnir
eiga að vera kostaðir af almannafé eins og aðrir
skólar. Barnakenslan þarf að lagfærast alment,
og að venjulegt barnanám sé heimtað af þeim
stúlkum, sem sækja um inngöhgu í kvennaskól-
ana, svo kvennaskólarnir þurfi ekki að gerast
að barnaskólum. Sérstakan námsstyrk þarf að
veita efnilegum stúlkum til þess að þær getiverið
minst3 veturískólanum, og kennslan öll að vera
þannig löguð, að samhengi sé i henni. Hús-
sljórnarkennslan þarf að vera skyldunámsgrein
fyrir allar utanbæjarstúlkur, enda búi þær allar
i kvennaskólanum. Rær stúlkur, sem ekki búa
þar ættu engan námsstyrk að hafa.
En þótt kvennaskólinn kæmist í þetta horf,
þá dregur það ekkert úr nauðsyn sérstaks hús-
sfjórnarskóla bæði til sveita og hér i Reykjavík.
Samhliða búnaðarskólunum ætti að koma á fót
búnaðar- og hússtjórnar-kennslu handa sveita-
konunum. Á þann hátt gætu báðir skólarnir
liaft gagn hver af öðruui. Matreiðslan handa
öilum færi fram í búnaðardeild kvenna. Sönm-
leiðis gætu þær haft ræstingu alls skólans á
hendi, þvotta, léreftasterkjun o. fl. Þarættigóð
ullarvinna og vefnaður einnig að vera kend
að vetrinum, og meðferð mjólkur og smjörgerð
árið um kring.
En þrátt fyrir þessa kennslu mundi ekki veita
af sérstökum hússtjórnarskólum, aðjninsta kosti
einum, þar sem stúlkur gætu fengið goða kennslu
eftir fyrirmynd beztu liússtjórnarskóla i Dan-
mörku. Ef vér þykjumst geta spiláð á eigiú
spýtur sem þjóð, þá ættum vér ekki að þurfa
að senda dætur vorar til annara landa til að
læra daglegan matartilbúning og hússtjórn. Og
sízt ættum vér að þurfa að sníkja þar út þann
námsstyrk, sem dætur vorar ættu rétt til að fá
hér heima.
Hússtjórnarskólar liér heima, sniðnir eftir
beztu nútímaskólum Danmerkur, — sem nú eru
viðurkendir beztir hússtjórnarskólar Norður-
landa — og lagaðir eftir íslenzkum staðháttum
og þörfum, sem hefðu veruiega góðum kennslu-
konum á að skipa, mundu verða íslenzkum
stúlkum ódýrari og að mörgu leyti notadrýgri,
en skólar erlendis gætu orðið, af því kennslan í
erlendum skólum byggist mikið á, að hagnýta
sér afurðir landanna. En hér j'rði á sama hátt
að taka tillit til þess, sem ætti bezt við og nota-
drýgst yrði hér á íslandi. Sömuleiðis mun
mörgum stúlkum verða erfiðara fyrst í stað, að
námið færi fram á öðru máli en íslenzku. Að
minsta lcosti hefl eg þekt stúlku sem hafði geng-
ið 2 ár á hússtjórnarskóla í Danmörku og var
þó ekki svo fær í dönsku, að hún gæti ritað
hana stafrétt.