Kvennablaðið - 11.04.1912, Page 5

KVENNABLAÐIÐ
13
inn, þxn aö »hvað ungur nemur, gamall temur«
og þá mundi þeim fækka sem missa tennur
sínar á unga aldri.
I\"ý bóli.
Af nýrri bókum, er snerta áhugamál
kvenna, má án efa telja merkasta bók þá,
er skáldkonan Óliva Schreiner fyrir skömmu
gaf út. Bókin kom út í sumar, í sænskri
þýðingu og nefndist: »Kvinnan ock arbe-
tet«. Höfundur bókarinnar er hollenzk að
ætt, en hefir lengst af dvalið í Suðurafríku
(Kaplandinu). Og bókin er, eins og hún
nú birtist, að eins útdráttur úr margfalt
stærra riti. Handritið að því eyðilagðist í
Búastríðinu.
Bók þessi hefir að efni það mál, er
einna þýðingarmest er öllum liugsandi kon-
um; störf kvenna í þjóðfélagi nútímans.
I}egar um stöðu kvenna í þjóðfélaginu
er að ræða, færa talsmenn kveufrelsisins
það máli sínu til sönnunar, að þjóðfélagið
geti eigi án starfs þeirra verið, að konan
með sínum sérstöku hæfileikum, sem séu
frábrugðnir hæfdeikum karlmannanna, hafi
þar alveg sérstakt verk að vinna. Þessi
röksemd hefir verið misbrúkuð, rifin út úr
réttu samhengi, og gerð að aðalkjarna máls-
ins. Aftur hafa aðrir spurt sjálfa sig, hvorl
þessir kvenlegu hæfileikar eigi samt sem
áður hefðu jafn-þýðingarmikið verk að
vinna við störf konunnar í þágu heimilis-
ins, heimilislífinu ti! viðlialds, og þó hún
færi að vasast í opinberum málum. Þetta
tvent, afskifti kvenna af þjóðfélagsmálum
og sérstaða hennar sem eiginkona, móðir og
húsmóðir, hafa lengi þótt ósamrýmanlegar.
þvi standa enn margar konur ráðþrota og
vita ei hverja leiðina þær skuli fara, hverri
stefnunni eigi að fylgja. Til allra þeirra á
bók Ólivu Sclireiner erindi. Þar sjá þær
málið, er hér er um að ræða í hinu rétta
ljósi. Þar er eigi vitnað til haturstilfinn-
ingar hinna »undirokuðu« (kvennanna)
gagnvart ofbeldinu (karlmönnunum). þar
er vitnað í eigin ábyrgðar- og skyldutil-
finningu kvennanna sjálfra, gagnvart sjálf-
um sér, eiginmanni, börnum og mannkyn-
inu í heild.
Aðaltilgangur bókarinnar, efnið í þrem
f}Trstu kapítulunum er, að sýna, að sú kona,
er lifi að eins á framfæri mannsins, en
leggi ekkert til liins sameiginlega heimilis,
sé »sníkjudýr«, jafn skaðleg þjóðfélagslík-
amanum og sjúkdómsbaktería líkaina
mannsins.
Höf. sýnir hverjum breytingum köllun
og staða kvenna hefir tekið. Hvernig alt
starfssvið þeirra hafi breyst. Áður, á tím-
um styrjaldanna, var aðalhlutverk konunn-
ar að ala börn, byrgja löndin upp að her-
mönnum og halda ættkvíslinni við lýði.
Vér lifum á friðsamlegri tímum. Nú vinna
vélar margt það, er kvennahöndur áður
unnu; þær hafa dregið mörg störf úr hönd-
um kvenfólksins.
Við þessar breytingar eykst krafan
um mentun kvenna. t*að er þvi. að áliti
höf., tvímælalaus rétlur þeirra, að fá að
starfa á öllum starfssviðum með sömu skil-
yrðum og karlmenn. Fái konan eigi þenn-
an rétt, nej'ðist hún til að lifa »snikju-
dýra«-lífi, er óholt er öllu þjóðfélaginu.
Höf. sér engin vandkvæði þess, að konan
starfi á öllum sviðum til jafns við karl-
menn. Aðeins hún þekki og skilji skyldu
sina gagnvart þjóðfélaginu og kynslóðinni,
þá skyldu og ábyrgð, er fylgir aðganginum
að opinberu störfunum. Þetta er þeim mun
þýðingarmeira, sem það er móðirin er mest
áhriíin hefir á barnið. Undir þroska lienn-
ar og hæfileikum, er kominn þroski kom-
andi kynslóða.
Þetta er þá aðalatriði bókarinnar. Auk
| þess er meðal annars sýnt hverja þátttöku
j konan mundi sérstaklega taka í þjóðfélags-
málum, ættu þær aðgang að þeim. Þar
! af leggur höf. (af skiljanlegum ástæðmn)
mesta áherzlu á afnám hernaðar.
Óll sýnir bókin að hún er bvgð á
; revnslu sjálfstæðrar, starfandi konu. Að
j nokkru leyti er hún að eins brot, brot úr
| hinu stóra ritinu er glataðist, en þessi brot
j hefir höf. geymt i 12 ár, og enginn efi er
' á, að hún á þeim tíma hefir steypt þau