Kvennablaðið - 19.03.1913, Blaðsíða 4

20
KVENNABLAÐIÐ
Elnn »píslarTottnrinn«.
Á veggjum aðalstöðva »Tung Ming Hui’s í
Shanghai héngu margar ljósmyndir af þessum
píslarvottum. Sú myndin, sem vakti mesta eft-
irtekt, af því hún var stærri og betur gerð en
hinar, var af ungri konu. Pað var hugfangandi
andlit, yndislegt, kvenlegt, hugsandi, virðulegt
og fult af »karaktér«. Petta andlit sýndi konu,
sem var jafningi beztu kvenna, sem heimurinn
hefir þekt. Pessi tagra kona hét ungfrú Chow
Chin frá Nanking, dóttir auðugs kaupmanns
þar. Hún var meðal þeirra kínversku stúdenta
í Tokyo, sem heyrði þenna nýja frelsis-fagnað-
arboðskap og hún gaf sig sjálfa fyrir hann, með
lifi og sál. Hún prédikaði frelsisboðskapinn
fyrir þjóð sinni, með mælsku yfirburða ræðu-
manna og hún tók þátt í að lauma skotfærum
til Kína. Hún lagði allar sinar miklu eigur í
fjárhirzlu »Tung Ming Hui’s« félagsins og gaf
því máli, sem hún hafði vígt sig tii, hverja
hugsun i sinu skarpa og ötula höfði og hvert
augnablik af lífi sinu. Hún hafði sem stúdent
í Tokyo tekið upp japanskan kvenbúning og
bar hannjafnan siðan, sértilvarnar að nokkru
leyti. Einn af kennurum hennar var tekinn
fastur fyrir morð á einum Manchu-landstjórai
og af því að hjá honum fundust bréf frá henni>
sem báru böndin að hluttöku hennar í þessum
málum, þá var hún líka tekin föst. Dauðinn
var henni vís. Yflrheyrsla var að eins til mála-
mynda. Hún lagði enga vörn fram i réttinum,
en eftirlét beiminum það, sem mun skýra kom-
andi kynslóðum frá því, hvers vegna hún gaf
lif sitt fyrir föðurland sitt. Auðvitað var hún
tekin af lifl.
I*ær hætta lífl sfnn.
Hún var ein af þeim mörgu, sem gerðu alt
hvað þær máttu fj7rir málefni sitt. Eg hefi hilt
þrjár ekkjur hér i Peking, sem gáfu aleigur sínar
til »Tung Ming Hui«, og vinna nú fyrir sér með
kenslu. Eg hefi hitt margar konur, sem laum-
uðu skotfærum inn í Kína. Eina hefi eg hitt,
sem mánuðum saman hjálpaði til að búa til
sprengikúlur og margar aðrar, sem gerðu hvað
sem fyrir féll, sem félagið þurfti með. Allar
þessar konur hættu með því lífi sínu og þó þær
baldi höfðunum enn þá, þá mega þær þakka
það hatningjunni einni.
Konnr verða hermenn.
Sagt er, að stjórnarbyltingin kæmi eiginlega
alt í einu, og fyrri en hún átti að hefjast, af
því heilt forðabúr af sprengikúlum sprakk i loft
upp. Áskorun kom til hersins, að safnast saman,
og kínverskir stúdentar struku frá skólum víðs-
vegar um heim, svo hermenn söfnuðust og æfðust
fljótt. Konurnar voru ekki ánægðar með það,
að eftirláta karlmönnunum þessar síðustu skyld-
ur og ef til vildi, að þeir einir yrðu að leggja
lífið í sölurnar. Pangað til höfðu þær tekið
jafnan þátt í hættunum með þeim, og nú heimt-
uðu þær að fá að taka sama þáttinn í þeim og
þeir. Auðvitað neituðu foreldrar og kennarar
þeirra þeim um þetta og foringjar uppreistarinn-
ar hvöttu ekki til þess. Eg hefi aldrei getað feng-
ið að vita hvort konurnar fengu fyrstu hug-
myndina um hvað þær skyldu gera, frá karl-
mönnunum, eða þær áttu hana sjálfar. En
eitt er vist: Konurnar stofnuðu félög, sem þær
kölluðu: »Porðu að deyja«. Foringjarnir voru
ekki stúdentar frá Tokyo.
Pessi félög voru stofnuð til að taka þátt í
stríðinu, ýmist sem hermenn eða sem hjúkrun-
arkonur, sendiboðar eða hvað annað, sem fyrir
féll og þurfti með. Pær mynduðu reglulegar
herdeildir, en með konum sem yfirherforingj-
um. Ein af foringjunum hét herforingi Shang
Pei Chu'n; hún lifir hér í Peking. Hún hefir
gert hvaða skylduverk sem fyrir féll í hernum
og hversu hættulegt sem það var og verið einn
mánuð í fangelsi. Pegar lýðveldismennirnir
sigruðu, þá fékk hún frelsi.
Lærið fyrst að hjálpa þeirn særðn.
Pessar konur komu sunnan frá Canton, og
frá Shanghai, Peking, Hankow, Wuchang og
víða frá Norðanverðu Kína. Pær struku burt
úr skólunum og oft heiman að. Sumar voru i
trúboðsskólum, sumar voru kristnar, sumar voru
Confúsíustrúar. Pær vopnuðust og skipuð-
ust í herfylki, eins og karlmennirnir, en ætíð
með konur fyrir herforingja. Kvenlæknir við
stóran spítala í Shanghai, sagði okkur. að hún
hefði daglega veitt tilsögn i »hinni fyrstu hjálp
við særða menn«, i sjúkrahúsum, sem voru sett
upp þar í bænum af þeim konum, sem hér æfð-
ust til herþjónustunnar, og að þær hefðu verið
dætur hinna æðstu og beztu Kínverja.
Hversu margar »skjaldmeyjar« — eins og
blöðin kölluðu þær — vóru hér vitum við ekki.
Ef nokkur í Kina veit það, þá höfum við ekki
komist i kynni við hann. Pað lítur út fyrir að
menn hafi ekki einu sinni vitað hvað margir
karlar voru hermenn. En liklega hafa konurn-
ar í herþjónustunni verið frá tvö til fjögur þús-
und.
Við heyrðnm að herforingi Wu Moh Lun
hefði sett herbúðir sínar á hæð, skamt frá Nan-
king þar, sem sást yfir borgina og verið þar í
tvo mánuði með herfylki sitt, sem samanstóð
af 640 konum. Wo Moh Lun heríoringi sýndi
okkur sjálf þenna stað og sagði okkur frá lifinu
i herbúðunum. Pegar umsátin um Nanking hófst,
þá voru þær ekki kallaðar til að vera fremst-
ar, sem þeim urðu mikil vonbrigði, en sumar