Kvennablaðið - 31.08.1916, Síða 2
KVENNABLAÐIÐ
58
þeim, af því engin fræðsla hefir verið
fyrirskipuð, né til í þeim efnum, þegar þess-
ar stöður voru stofnaðar, og mennirnir því
venjulega algerlega óhæíir i þær.
í borgunum, þar sem þéttbýlið er mest,
þarf á mestri eftirlitssemi að halda í ýms-
um efnum. Par hafa ríkin og bæjarstjórnir
gert ýmsar fyrirbyggjandi ráðstafanir og
sett eftirlitsmenn í ýmsum efnum, t. d.
fátækrafulltrúa, heilbrigðsfulltrúa, bygging-
arfulltrúa, eftirlitsmenn eða umsjónarmenn
við verksmiðjur og annan stóriðnað, eftirlits-
menn með heimilisiðnaði og atvinnuskrif-
stofum til þess bæði að fyrirbyggja atvinnu-
leysi og afleiðingar þess. Sömuleiðis eru
bæjarstjórnirnar farnar að setja á fót almenn-
ar húsnæðisskrifstofur.og reglubundiðeftirlit
með minni íbúðunum. Fátækrafyrirkomu-
laginu er farið að breyta í betra horf og
Ioks er farið að gera gangskör að því að
bæta meðferð á ungbörnum og uppeldi og
meðferð verkalýðsins yfir höfuð.
En allar þessar stóru og ólíku þjóðfélags-
legu breytingar heimta margháttaða þekk-
ingu og vinnu.
Til þess verða ríkin og bæja- og sveita-
félög að setja margskonar starfsmenn. Af
þeim verður aftur að heimta, ekki einungis
persónulega hæfileika og áhuga fyrir ýms-
um þjóðfélagsstörfum, heldur einnig marg-
háttaða fullkomna þekkingu bæði bóklega
og verklega, sem á við hvert af þeim störf-
um, og við það verða erfiðleikarnir meiri
að fá hæfa starfskrafta í allar þessar ólíku
sýslanir. Því hefir í flestum löndum, eink-
um þeim stærri, verið gerðar ýmsar ráð-
stafanir til að koma á fót heppilegri fræðsu
í þessum efnum, stundum að tilhlutun ein-
stakra manna, en oftast aðallega að tilhlut-
un rikisins, og bæjarfélaganna, til þess að
fá vel hæfa þjóðfélagslega starfskrafta í
þessar margháttuðu sýslanir.
þannig eru t. d. í Englandi margsháttar
þjóðfélagslegar fræðslustofnanir, ýmist sér-
stakar, eða í sambandi við helstu háskól-
ana. Kenslan við þessar námsstofnanir er
bæði munnleg og verkleg og miðar til að
undirbúa:
1. Eftirlitsmenn heilbrigðis, bústaða og
iðnaðar.
2. Aðstoðarmenn handa bæjarstjórnum, og
við atvinnuskrifstofur.
3. Fólk sem gefur sig við að standa fyrir
fátækrahælum, góðgerðastarfsemi, eða
annari starfsemi þjóðfélaginu til vel-
ferðar.
4. Stjórnara iðnfélaga, hlutafélags kaup-
skapar o. s. frv.
Munnlega og bóklega fræðslu í bæjar-
félagsstjórn og starfsemi, i iðnaðarlöggjöf,
heilsufræði og meðferð líkamans, sömul. í
þjóðmegunar-heimspeki, og hagfræði. Sam-
hliða fyrirlestrum í þessum efnum, eru
nemendurnir látnir skoða ýmsar almennar
stofnanir í þessum efnum, t. d. iðnskóla,
skóla handa andlega eða líkamlega fötluð-
um, betrunarstofnanir fyrir börn, barna-
garða, sjúkrahús, fátækrahæli, barnaheim-
ili, verksmiðjur, heimilisiðnaðarstofnanir,
atvinnu-skrifstofur og íbúða og iðneftirlits-
skrifstofur.
Aðalhagsýniskenslan fefr fram að nokkru
leyti í þessum síðasttöldu skrifstofum, og
að nokkru leyti í hjálparskrifstofum borg-
anna og góðgerðafélaganna. Þar taka
nemendurnir þátt í allri skriflegri vinnu,
t. d. að setja upp embættisbækur, skrá-
setning, bréfaskriftir o. s. frv.
Bæði bóklega og munnlega námsskeiðinu,
ásamt praktizka náminu, er ætlast til að
sé lokið á einu ári. En ef óskað er eftir
vitnisburði þá stendur það í tvö ár.
í Þýzkalandi er séð um að þessir þjóð-
félagslegu starfsmenn fái sérlega góða
fræðslu, jsem er sameginleg fgrir konur og
karla. Námskeiðin eru nokkuð misjöfn
bæði að lengd og fyrirkomulagi. Þannig
er t. d. í Frankfurt am Main kenslustofn-
un, með 2.—3. ára námskeiði, með 30
kenslustundum á viku. Fræðslan tekur yfir
allar greinar af þjóðfélagsstarfsemi og er
bæði bókleg og munnleg, og hagsýn, eða
verkleg. Munnlega kenslan er um heilsu-
fræði og þrifnað, uppeldisfræði, rikis- og
umboðsfræði, fátækrastjórn og stjórn barna-
hæla, skrifstofustörf, og samhliða þessu