Kvennablaðið - 11.05.1926, Page 3

KVENNABLÁÐIÐ
3
starfsþráin vex. Hún tekur að ihuga
málefni þjóðar sinnar, við það bein-
ast hugsanirnar inn á nýjar brautir;
smámunir hverfa fyrir alvarlegri yfir-
vegun á velferðarmálum fósturjarðar-
innar, og hún tekur af hjarta undir
orð vors góða skáldajöfurs:
»Saga pin er saga vor,
sómi pinn vor æra,
_ tár pín líka tárin vor,
tignar landið kæra«.
það eykur henni þroska og fram-
fara, sem verður til stuðnings í dag-
legri lífsbaráttu, því að sú kona, sem
hefir áhuga fyrir velferð þjóðfélagsins,
hefir það eigi síður fyrir þeirri stofn-
un, sem er og verður undirstaða,
grundvöllur þess, — heimilinu. Par er
fyrsta og veglegasta starfssvœði hverr-
ar sannrar konu.
Flestir menn játa, að á heimilunum
byggist þrif og þroski þjóðfélagsins,
þá er og lýðum ljóst hve mikið er í
húfi, séu heimilin vanrækt. Á allflest-
um heimilum mun það verða mest
undir húsmóðurinni komið, hvort þau
geta talist góð. Þar er það höndin
hennar, sem mestu kemur til vegar,
stjórnsemi, umhyggju, nærgætni og ó-
tal mörgu öðru, sem góð húsmóðir
verður að hafa til brunns að bera, eigi
vel að fara. Á heimilinu nýtur konan
sín vafalaust best. Þar kemur gleggst
í ljós hvern mann hún hefir að geyma.
Orð, viðmót, athafnir, öll framkoma
hennar á heimilinu ber þess vott hvort
hún er hlýðin köllun sinni.
Heimilin kunna að vera og eru mis-
jöfn í mörgu að ytra hætti. Sum eru
rúmgóð og skrautleg, önnur eru þröng
og fátækleg, en andi og innræti hús-
freyjunnar getur sett blæ sinn á þau
öll. Eða hefirðu ekki komið á fátæk-
legt heimili, þar sem engin þægindi
voru eða skraut, en þó líður þér þar
svo undur vel, þú finnur vinsemdina
sjálfa taka þig i faðm sér, það býr
hlýleiki og velvild á brosmildu andliti
húsfreyjunnar. Handtak • hennar er
fast og fult af samúð, þótt hún þegi,
heyrirðu hana bjóða þig velkominn.
Þá er alkunna að afreksmenn allra
þjóða áttu afbragðs mæður. Við móð-
urknéin lærðu þeir margt það, sem
þeim /iugði bezt þegar hólmganga Hfs
þeirra hófst.
»Mitt andans skrúð, var skorið af
þér, sú skyrtan bezt hefir dugað mér,
við stormana helið og hjúpinn«, segir
Matthías Jockumsson í kvæðinu Móðir
min, og svipað myndu fleiri segja.
Edison, heimsfrægi vísindamaðurinn
telur að hann hafi átt móður sinni
það að þakka, að hann hafi orðið að
manni, skilningi hennar á upplagi hans-
og gáfnafari, og þvi, hve réttum tök-
um hún beitti gagnvart viljastefnu hans.
Honum segist svo frá, að hann hafi
verið óstýrilátur og latur, kennarinn,
sem kendi honum i barnaskólanum
var í stökustu vandræðum með hann.
Áminningar og hirtingar dugðu ekki
hót. Hann var kærður fyrir foreldrum
sínum, hvað eftir annað, faðir hans
var vonlítill um, að drengurinn yrði
að manni og lá við sjálft að hann
legði árar i bát og léli hann hætta
námi, — en móðir hans trúði því statt
og stöðugt að drengurinn væri gott
mannsefni, já efni í mikilmenni, eins
og sýndi sig. Allir aðrir höfðu gagn-
stæða skoðun. Drengurinn heyrði það
úr öllum áttum. Og einn dag hótaði
kennarinn að reka hann úr skólanum.
t*ann dag kom drengurinn grátandi
heim, mest vegna þess, að honum sveið
að verða móður sinni til skammar og
skapraunar. Móðir hans hlýddi á kvein-
stafi drengsins, og horfði um leið inn
í hrygga hjartað hans. Hún var ekki
vön að fjölyrða um fyrirætlanir sínar,
hún bjó sig í skyndi og fór á fund
skólastjórans. Hún sagði honum um-
svifalaust, að það væri hreinn og beinn
klaufaskapur að geta ekki kent Tóm-
asi litla, því að hann væri óvenjulega
skýrt barn og sérstaklega skilnings-
góður. Hún krafðist þess, að það yrði
skift um kennara, handa honum, og
hann fengi kennara sem gerði sér alt
far um að skiija rélt lund hans og
gáfnafar.
Hvort skólastjóra hefir verið það
ljúft eða leitt, hermir sagan ekki, en
Tómas fékk nýjan kennara.
Það sem honum varð þó minni-
stæðast og til mestrar blessunar, að
því er hann sjálfur sagði, þegar hann
var orðinn fulltíða maður, var það,
að móðir hans lagði hönd á öxl hans,
horfði með bliðum alvörusvip í augu
hans og sagði: »Eg treysti þér, Tómas«,
»0g því trausti mátti eg ekki bregð-
ast«, bætti Edison við. Reynslan hefir
sýnt að hann gerði það ekki. Og eg
tel víst, að hinn heimsfrægi snillingur
sé sammála skáldinu okkar góða, sem
kemst þannig að orði, þegar hann
minnist móður sinnar um leið og hann
lítur yfir liðna æfi:
•
»Eg hefi pekt marga háa sál,
eg hefi lært bækur og tungumál
en enginn kendi mér eins og pú;
hið eilífa og stóra, kraft og trú,
né gaf mér svo guðlegar myndir«.
Skáldin hafa löngum kveðið móður-
ástinni lof, og þannig gert hana ódauð-
lega, það er meir en góðra gjalda vert,
en sem betur fer á hún annað æðra
lífsmagn við að styðjast. Hún er eins
og ilríknr vermandi arinn, þangað leit-
ar hugurinn á kyrlátum stundum,
kynslóð eftir kynslóð, og kallar þar á
endurminningar horfinna tima, þá
finnum vér að vorar beztu æfistundir
áttum vér því að þakka, hve trúlega
móðir vor reyndist helsta köllunar-
verki sínu.
Og vafalaust hefirðu gengið inn í
stórhýsið, þar sem var auður og alls-
nægtir, þar sem auga þitt uudi við
fögur listaverk og eyrað við unaðs-
semd hljómanna, en ekkert af því
jafnaðist þó á við alúð húsmóðurinnar,
viðmót hennar var þér þreyttum hvild,
eins og barni í móðurörmum.
Eg horfi á þær i anda, hinar góðu
húsfreyjur, sem voru og eru sómi og
prýði heimilanna, bæði að fornu og
nýju, sem báru húsmóður-heitið með
réttu. Vel sé þeim öllum, bæði þeim
sem örlátlega veittu öðrum af gnægð
sinni, en engu siður hinum, sem
voru í ætt við fátæku ekkjuna í must-
erinu forðum. Margt og mikið á þjóð
vor þeim að þakka, því það var móð-
ur-höndin sem stýrði vöggunni, það
var mddur-höndin sem benti barninu
á veginn, sem liggur heim.
Hér nemum vér þá staðar andspænis
hinni helgustu köllun konunnar.
Móðernið á lang-dýpstu tökin í sér-
hverju konuhjarta, er ríkasti og öflug-
asti þátturinn í sálarlifi hennar. Þannig
er umbúið frá hendi skaparans.
Hjá vöggunni er altari konunnar.
Þar fórnar hún dýrustu fórnum sínum,
þaðan berast heitustu bænirnar hennar
í hæðir, þar falla helgustu tárin, hvort
sem þau eru knúð fram af harmi eða
fögnuði. Þar er helgidómur hjartans,
sem engin mannleg tunga fær lýst,
sem enginn skilur nema hann einn,
er lagði móðurástina í eðli konunn-
ar. —-------
Skáldið kveður:
»Hvi skyldi eg yrkja um önnur fljóð,
en ekkert um pig, ó' móðir góð?
Upp, pú minn hjartans óður!
Pví hvað er ástar og hróðrar dís,
og, hvað er engill úr Paradís,
hjá góðri og göfugri móður?«
Allir, sem eiga heilbrigða og óspilta
hugsun, taka undir þessi orð, og renna
um leið þakklátum huga til móður
sinnar, með þeirri játning i hjarta og
á tungu, að bezta gjöfin ungu barni
er og verður góð móðir.
Konur og pólitík,
Svo heitir grein í Skutli 1. þ. m,
sem mig langar til að athuga lftið eitt.
Ýmislegt er þar rjett athugað um for-
dóma ka^nanna gegn störfum kvenna
að almennum málum, en i meginatrið-
um greinarinnar er eg ósammála ritstj.
Skutuls. Hann telur það »vott um sorg-
lega litinn skilning á okkar pólitiska
lifi«, ef konum kvennalistans »ægi við
að ganga i þessa föstu og harðsnúnu
fiokka, sem hjer eru«. »Þvi að meðal
mestu annmarka þess er einmitt skortur
á föstum flokkum með góðu skipulagi«.
»Foringjar flokkanna verða nær dag-
lega að dekra við liðsmenn sína á ýmsa
vegu eða eiga á hættu að missa þá.
Suma verða þeir að kaupa íje eða fríð-
induro, öðrum vérða þeir að þola opin-
bera lesti«, segir hann.
Sje þetta rjett, þá sýnir það að leið-
togunum er annara um að lafa við
völd en um almenna samviskusemi, og