Dagskrá - 02.01.1897, Side 2

T^O
I’að liggur fyrir utan efni vort hjer að sýna fram
á hve vanhugsaðar eru allar upjTastungur í þessa att eins
og nú er kotnið máluni í stjórnarbaráttu vorri. Hver
einasti maður, sem vill líta með alvöru á stjórnarbótar-
mál vort, getur án langrar íhugunar fært sjálfur tíu á-
stæður fyrir eína gegn slíku gönuhlaupi. — En það sem
vjer ætluðum að minnast á hjer, ersambancl þessarar uppá-
stungu við vesturfarapólitík einstakra manna, sem þiggja
laun fyrir hvert höfuð, sem þeir geta tælt eða leitt út
úr landinu.
Vestanvjerarnir vita að »algerði aðskilnaðurinn« er
óframkvæmanlegur. — Þeir vita að ekkert annað gæti
hlotnast af tilraunum Islendinga í þá átt nú sem stendur
heldur en algerð ónýting stjórnarbótarmáls þess sem Is-
lendingar hafa flutt gegn Dönum nú um góðan áratug.
— En einmitt þetta gæti orðið vatn á þeirra mylnu.
Þeir gætu sagt sem svo við fólkið: »Þið sjáið, að
Danir eru ósveiganlegir og láta ekki undan rjettmætum
kröfum ykkar. — Þið hafið engin vopn og getið því
ekki gjört uppreisn. — Engin önnur þjóð lætur sjer
heldur detta í hug að skipta sjer af viðureign ykkar og
Dana. — Það eina sem þið getið gjört til þess að hefna
ykkar er að flýja burt úr landinu. — Well! Við skulum
flytja ykkur yfir til landa ykkar f Winnipeg eða Nýja-
Islandi!«
Vesturfarapostularnir hafa ekki neina sjerstaka á-
stæðu til þess að aðhyllast fremur eina en aðra stefnu
í pólitík Islendinga. — Og væri það ckki eigin hagn-
aðar vegna, mundu þeir fullt svo vel geta fylgt þeim
flokki sem vill fyrst um sinn fara fram á betri stjórnar-
lög fyrir landið í sjerstökum málum þess. — En það er
þetta eitt á móti: Stjórnarbótin gæti ef til vill fengist!
Meira að segja, hún hlyti að fást að nokkru leyti innan
skamms, væri rjett farið að! — Þá mundi nýtt líf fær-.
ast í þjóðina, álíka eins og varð við síðustu stjórnarbót
1874. — Nýir átvinnuvegir mundu verða opnaðir, fjár-
lög landsins munnu verða samin samviskusamlegar og
undir pólitiskri ábyrgð, og kjarkur, ættjarðarrækt og
framtakssemi mundi vakna hjá þessu seiga, kjarnagóða
fólki, sem byggir dali og strendur Islands þann dag í
dag, þó langt sje á milli bæjanna.
Og hvað yrði þá úr pólitisku óánægjunni? Islend-
ingar mundu hvíla við þessa stjórnarbót að minnsta
kosti einn, tvo, áratugi, og svo fyrst fara að tala um
sjálfstjórn í almennu máhinum, þegar þeim væri vaxinn
betur fiskur um hrygg undir nýrri og betri skipun hinnar
endurskoðuðu sfjórnarskrár. — En pólitiska óánægjan á
einmitt nú strax á næstu árum að geta notast sem
nokkurs konar fieygur eða lyftistöng til þess að spenna
fólkið út í flutningaskipin, og sópa dollurunum inn í
vasa postulanna.
Þess vegna kváðu þeir ætla að reyna að tefla
»skiluáðinum< inn í stjórnarbaráttu vora.
lfn þeir hafa að sögn ekki getað fengið neinn enn
sem komið er til að hjálpa til þess að mynda þennan
nýja pólitíska flokk, enda ér ekki fýsilegt að takast á
hendur það ætlunarverk, sem Jóni karlinum Olafssyni
hefur reynst ofvaxið. Hann rjeðist í það, hjerna uin
árið, undir líkum atvikum, að mynda þess konar »að-
skilnaðarflokk«, en honum mistókst það algerlega, og
á hann þó ekki marga jafningja sína hjer að dugnaði
til slíkra hluta. •
Og nú verður þó enn erfiðara uppdráttar með þess
háttar brugg-gerð með hverju ári sem líður.
Fólkið er farið að elska þetta land, eins og það er,
og þekkingin á ónotuðum auðsuppsprettum þess eykst
og þróast með þroska hinnar uppvaxandi kynslóðar. —
Vjer viljum ekki hafa neina mansala hjer! Vjer viljum
byggja landið uþp og safna kröptunum, en dreifa þeim
ekki. Vjer viljum ekki þola að fólkið sje svikið opin-
berlega út úr landinu, og vjer lýsum hvern þann varg
í vjeum sem beitir fjárplógsbrögðum til þess að bæla
niður vöxt og viðgang þjóðar vorrar.
Það mun verða erfitt fyrir hvern Vestanvjera sem
er að fá nokkurn hjer á landi fyrir sig til þess að leggja
»aðskilnaðarnetið«. — En þó svo færi að einhver gerð-
ist til þess, mundu fáir koma í veiðarfærið.
Þaö er ekki orðið eins auðvelt og áður var að leiða
almenning hjer á landi á villigötur, hvort heldur er í
stjórnarbótarmálinu eða útflutningamálinu. — Og það er
orðið mikið hættumeira að vinna á móti þjóðinni en
með henni.
Þetta ættu hinir slungnu Vestanvjerar að hugleiða
áður en þeir reyna að fá nokkurn fyrir sig til þess að
leggja netin.
.,Berklasýki“.
Þó jeg sje ekki læknir eða lærður maður leyfi jeg
mjer samt að snúa mjer til »Dagskrár« með athuga-
semdir þær sem hjer fara á eptir með von um að hvorki
þjer, herra ritstjóri, nje heiðraðir lesendur blaðs yðar
þykkist við mig eða hneykslist á því þótt jeg sje ekki
sömu skoðunar og allir aðrir á því máli sem um er að
ræða.
Jeg endurtek það fyrst að jeg hef ekki þá þekk-
ingu sem þarf til þess að skýra skoðun mína vísinda-
lega, en af því að maður þarf þó víst ekki að hafa
iðkað vísindanám til þess að geta orðið berklasjúkur,
nje heldur að vera læknir til þess að taka þátt í alþýð-
U’gmu umræðum um sjúkdóma, eðli þeirra, orsákir
cða mcðferð, hef jeg ekki viljað halda mjer lengur frá