Dagskrá - 12.07.1897, Blaðsíða 3

39
að tilgöngur eru ávallt í hitum á vorin og fram eptir
sumrinu, en margir munu þeir vera, sem ekki vita af
hvaða ástæðu það er.
Landið hitnar meira af sölarhitanum en sjórinn, og
þar af leiðandi verður loptið heitara uppi yfir því
(landinu;) en eptir því, sem loptið hitnar, þenst það út
og verður ljettara, það leitar sjer því rúms bæði upp
og. út á við; streymir það þannig út yfir loptlög þau
er næst liggja hafinu; kalda loptið er þyngra og held-
ur sig neðar, en kalda og heita loptið sækja eptir að
blandast saman. Streymir því kalda loptið frá hafi til
lands; það verður ætíð síðari hluta dags, venjulega frá
kl. 4—7. Á kveldin kólnar landið fyr en sjórinn og
jafnframt loptið uppi yfir því; hefur það alveg hinar
sömu afleiðingar og áður er sagt, loptið uppi yfir haf-
inu, sem er heitara, streymir upp og út, og loptið uppi
yfir landinu, sem orðið er kaldara streymir á haf út af
sömu ástæðu og áður er sagt. Þetta verður ávalt síðari
hluta nætur og á morgnana. Sjómenn geta því næst-
um verið þess vissir að í hitatíð eru ávallt tilgöngur.
Þetta væri svo mikilsvert fyrir þá, ef þeir kynnu eður
vildu hagnýta sjer það. Jeg hef stundum verið gramur
við formenn mína, þegar tilgöngur hafa verið á vorin,
og róið á hverjnm degi. í stað þess að hafa leiði báð-
ar leiðir og geta þannig sofið til skiptis og verið óþreyttir,
ef farið væri að eins og skynsömum mönnum sæmir,
höfum við orðið að berja og róa okkur dauðuppgefna
úr landi og í land. Það er ekki ofgóð staða að vera
sjómaður þótt ekki sje gjört allt til þess, að það verði
enn þá verra en það þarf að vera.
Að síðustu vil jeg minnast á það, hve óvarlega sjómenn
fara með líf sitt; er það einkum á siglingu. Þá fara
þeir opt svo ógætilega, að slíkt væri tæpast ætlandi ó-
reyndum og gapalegum unglingum hvað þá æfðum sjó-
mönnum. »Það er best að vita nú hvað bátkollan þol-
ir«, segja þeir, og sigla þá svo mikið að engu má muna
ef vel á að fara; enda drukkna tiltölulega mjög margir
af opnum bátum og nálega allir á siglingu.
Sá, sem tekst það á hendur að stjórna skipi, hann
verður að gæta þess, hve mikil ábyrgð hvílir á honum,
hann hefur í hendi sjer líf og heilsu háseta sinna og
hann er skyldur til að forða þeim frá öllum óþörfum
hættum. Það sjest opt í blöðunum, að þessi og þessi
hafi »siglt sig um koll« og það þykir ekkert athugavert,
því er slengt upp á guð og náttúruna eins og mörgu
öðru, en jeg er sannfærður um að það er opt sjálfum
mönnum að kenna; þeir leika sjer með líf sitt og ann-
ara, rjett eins og það væri einhverjir smámunir. Það er
fagurt og nauðsynlegt fyrir sjómennina að vera hug-
rakkir og ótrauðir, en þeir eiga hvorki að leggja sig í
hættu nje erfiði að óþörfu.
Seltirningur.
Myndin,
[í’ýtt].
. (Niðr.)
Jeg hef áður sagt frá því að þetta var mynd af ungri
stúlku. Það var höfuðið og hálsinn, og var það mjög
líkt myndum Sullys.
Það mótaði dauft fyrir handleggjunum og brjóstinu
og myndin flaut í yndislegum hárbylgjum. Hún var í
fögrum ramma, skreyttum og gylltum með máriskulagi, það
var ómögulegt að hugsa sjer fegurra listaverk en þessa
mynd. Jeg held það hafi samt hvorki verið snilldin á
verkinu njc andlitsfegurðin, sem var framúrskarandi, er
olli þeim áhrifum, sem myndin hafði á mig. Naumast
gat það heldur verið að jeg hefði ímyndað mjer að
þetta væri lifandi vera. Hefði það verið, þá hlaut jeg
að komast að rjettri niðurstöðu þegar jeg skoðaði hvern
einstakan part af myndinni og sá rammann. Jeg húkti
lcngi frammi fyrir myndinni og horfði stöðugt á hana.
Þegar jeg loksins hafði gruflað það upp, hvað það var,
sem hafði hrifið mig svona, settist jeg aptur á rúmið.
Jeg hafði komist að þeirri niðurstöðu að áhrif myndarinnar
á mig voru af því að höfuðið var svo líkt lifandi veru;
hafði mjer því orðið bilt við í fyrstu og orðið hálf
ruglaður af öllu saman’ Jeg var gagntekinn af djúpri
og helgri lotningu, tók ljósastjakann og ljet hann aptur
þar sem hann áður hafði verið. Þegar jeg þannig hatði
komið í veg fyrir að jeg gæti horft á myndina lengur
tók jeg aptur bókina og fór að lesa. Jeg fletti jafn-
skjótt upp í bókinni þar sem sagt var frá þessari mynd
og las þar sögu þá, er hjer fer á eptir:
»Hún var yndislega fögur og elskuleg stúlka; en
bölvuð veri sú stund, þegar ástarörfar Amors hittu
hjarta hennar. Hún giptist málara nokkrum, sem var
niðursokkinn í starf sitt og gaf ekki gaum að neinu
öðru. Hún var ung og fjörug, ljek sjer við allt, og sá
ekki nema bjartari hliðina á neinu. Þar sem hún var,
þar var ætíð gleði, sól og sumar í sálum mantia; hún
átti enga óvini nema pensilinn og önnur málaraáhöld,
þau voru hennar einu óvinir, þau gjörðu mann hennar
þurran og leiðinlegan í viðmóti. Það var því sannnefnd
sorgarstund fyrir hana þegar maður hennar kvaðst vilja
mála hana. Hana hryllti við að hugsa til þess. En
hún var auðsveip og hlýðin og játti því án nokkurra
athugasemda. Hún sat fyrir dag eptir dag, viku eptir
viku í dimmu herbergi hátt uppi í turni. Smám sam-
an þokaði málverkinu áleiðis. Hann var svo niðursokk-
inn 1' starf sitt, að hann veitti því enga eptirtekt, hversu
ill áhrif þetta hafði á konu lians. Hún sem var gleðin
sjálf, hvernig átti hún að geta gjört sjer gott af því að
sitja þannig tímum saman hreyfingarlaus eins og dauður
drumbur? Hugur hennar drógst smám saman frá manni
hennar, hún fjekk loksins hálfgjörða andstyggð á hon-
um. Það var hann sem bakaði henni þessi voðalegu