Dagskrá - 19.07.1897, Blaðsíða 1

Kemur út hvern virkan dag.
Verð ársfjórðungs (minnst
75 arklr) kr. 1,50. í
R.vík mánaðarl. kr. 0,50.
— ArsQórð. erlendis 2,50.
Verð árgangs lyrir eldri kaup
endur innanlands.
4- krónur.
II, 16.
Réhykjavík, mánudaarinn 19. jú!í.
897.
Hjá Vaítý, eccellenza.
!
Jeg leyfði mjer að víkja á tal við dr. Valtý í dag,
í því skyni að fá sannar fregnir af því, hverjar horfur
hann álíti nú á máli sínu á þinginu — því nú nálgast
sá tími sjálfsagt, að hin nafnkunna stjórnarskrárnefnd
ieggi álit sitt fram fyrir neðri deild, hvort sem það
verður í tvennu eða þrennu lagi, eins og sumir hafa
spáð. — Jeg skal hjer stuttlega skýra frá samræðu þeirri
er jeg hafði við hans eccellenza, dr. Valtý, um hina
miklu »stjórnarbót«, er Danir hafa samið oss til nanda,
og falið doktornum af einskærri góðvild og umhyggju-
semi fyrir velferð landsins að bera upp á þingmanna-
bekkjunum.
Eptir stuttan inngang til samtals við dr. Valtý sagði
jeg meðal annars:
»Það er nú altalað hjer um bæinn, eptir yður
^álfum, að Nellemann gamli, hinn slungni og lævísi
bragða-Mágus, hafi samið þetta blessað frv., sem hefur
verið kennt við nafn yðar á þinginu. Jeg er einn af
þeim sem trúi því laust, að ráðgjafinn okkar, sá núver-
andi, hafi látið vinna þetta verk fyrir utan vebönd
stjórnardeildarinnar íslensku«.
»Jeg hef engan um það frætt hver hafi samið frum-
varpið — en svo mikið get jeg sagt yður, að embættis-
mennirnir í stjórnardeiidinni hafa allt af verið frv. mjög
mótfallnir«, segir dr. Valtýr, og brosir við.
»Embættismenn? Nú, þjer teljið Rump ekki þar
með; — en þjer fyrirgefið, þó við teljum þá nú alla í
sama númerinu hjerna heima. Þegar við tölum um ís-
lensku stjórnardeildina, teljum við Rump þar með, efstan
á blaði. — En það gjörir nú hvorki til nje frá; — að-
alatriðið er, að við höfum víst haft rjett að mæla, sem
höfum álitið frv. eiga uppruna sinn að rekja tií íslenska
riðaneytisins í Höfn«.
»Jeg hef alls ekki jatað heldur að það sje rjett.
Jeg hef ekkert um það sagt — og jafnlítið hafa hinir
fyrir sjer, sem segja að Nellemann hafi samið það.
Þetta leyndarmál er fyrir einskis rnanns brjósti nema
mínu«, segir hans eccellenza, og leggur vinstri hendina
hóglega á frakkabarminn.
»En mætti maður spyrja, hver á eiginlega hugmynd
ina eða hver hefur íyrstur fundið upp tillögurnar, svo
við víkjum nú frá því hver hefur klætt þessar hugsanir
í búning?«
»Jú, það skal jeg segja yður, með ánægju. Það er
jeg sjálfur og enginn annar — hvað sem hinu líður, hver
hefur samið eða orðað tillögurnar«.
»Hvernig haldið þjer að standi á þeim ýmigusti,
er i(embættismenn’.’ stjórnardeildarínnar höfðu á þessu
frumvarpi ?«
— »Hm. Það skal jeg ekki segja. Þeir vildu engu
svara nema því sama sem áður hafði komið fram í hinum
alkunnu stjórnarauglýsingum. — Bara segja blátt nei, og
punktum«.
»Ætli Islendingarnir hafi verið á sama máli ?«
»Það hygg jeg. Þeir munu heldur hafa viljað fá
hreint nei frá stjórninni ufn aliar breytingar heldur en
frumvarp mitt kæmist á framfæri«.
»Nú, þeir eru þá orðmr ófrjálslyndari, íslendingarnir
sjálfir, heldur en ráðgjafinn. — Það var eína bótin, að
þjer vissuð að hvorum endanum þjer áttuð að snúa yður,
þar sem þjer fóruð beint uop í tip-top manninn, Rump
sjálfan«.
•— »Já, jeg vissi hverja leiðina jeg átti að fara, það
er víst og satt. •— 'Það getur vel verið að ^embættis-
mennirnir” sjeu í rauninni ekki síður velviljaðir heldur
en ráðgjafinn — en það er ekki nóg. Maður verður
líka að hafa hin rjettu hyggindi til að bera til þess að
geta metið slíka uppástungu sem þá er jeg hef komið með«.
»Þeir hafa auðsjáanlega ekki verið færir um að finna
púðrið í tillögunni«, segi jeg — »en hvað gjörir það;
yðar eccellenza og hinn núverandi ráðgjafi skiljið báðir
hve heillavænlegt það er«.
»Já, guði sje lof. Við Rump skiljum það vel -
°g Jeg er sannfærður um að íslendingar skilja það líka
þegar frumvarpið er orðið að l'ógum«.
»Já, en æri nú 'ekki eiginlega of seint að skilja
það þá, ef : vo skyldi nú fara aö rjettarbótin reynd-
ist öll 1 orði ::n engin a borði. Er þá ekki heldur síðla
að grípa það ?«
»Betra er seint en aldrei«.
»En apropos. Hvað segið þjer um sendinefnd ef
frv. yðar skyldi verða fellt ?«
»Sendinefnd tölum við ekki um fyr en seinna. Það
er ekki búið að feiia frv. mitt enn þá«.
»Adieu. Svo bitti j yðar eccelenza aptur þegar búið
er að fella það, og taia bccur við yður um sendinefn iina«.