Dagskrá - 15.09.1897, Page 2

246
atvinnu bæði iðnaði og framleiðslu ef hún á að geta
grætt á þeim straumi af fólki er bætist bænum ár-
lega og sem mun aukast að miklum mun innan skamms
tíma.
Fáheyrður dugnaður.
Margs er getið í blöðunum, sem síður á við að
fræða almenning um heldur en þann eindæmis dugnað
sein einn af íbúum Reykjavíkur hefur sýnt og sem hjer
skal minnst á.
Sigurður Þórðarson heitir maður, búsettur hjer í
bænum og blásnauður einyrki. Hefur hann um mörg
ár unmð baki brotnu dag út og dag inn, að því að
yrkja upp lóðarblett nokkurn, sem hann hefur fengið
mældan sjer við Skólavörðustíg efst, fyrir ofan alla
húsabyggð, til vinstri þegar farið er upp eptir.
Sigurður gamli hefur ekkert verk látið óunnið og
ekkert tækifæri ónotað til þess að vinna sjer eyri og
eyri, og allt hefur hann lagt samviskusamlega í einn
sjóð — í því skyni að geta á sínum tíma byggt sjer
og sínum sómasamlegt hús til íbúðar.
Það er nú fyrst í sumar að hann hefur ráðist í að !
byggja. Hús það sem hann hefur reist er laglegt og |
vel smíðað tvíloptað íbuðarhús rjett hjá lóð þeirri sem
hann hefur ræktað upp.
Enginn talar svo um Sigurð gamla að hann undr-
ist ekki yfir því, hve miklu þessi einstæðings fátækling-'
ur hefur getað áorkað með eigin handafla sínum, og
allir eru á sama máli um það, að eigi nokkur heiðurs-
kross skilinn fyrir ötulleik sinn og ósjerplægni, þá sje
það Sigurður gamli Þórðarson.
Bændafundir.
Það sem stendur búnaði fyrir þrifum ásamt mörgu
öðru hjer á landi, er samvinnuleysi og fjelagsskortur;
hver baukar sjer án þess að veita því eptirtekt, hvernig
nágrannar hans haga verkum og framkvæmdum og fær
engar leiðbeiningar. Búskaparlagið verður því næst eins
margbreytilegt og bændurnir eru margir. Mjer hefur
komið til hugar hvort ekki mætti ráða bót á þessu með
því móti að bændur hjeldu með sjer fundi á hverju
ári í hverju hjeraði á einhverjum hentugum stað til þess
að ræða þau mál, er að búnaði lútaogyfir höfuð öllu því
er þeím væri annt um. Þar ættu þeir að bera saman
búnaðarháttu sína til þess að hver gæti lært af öðrum,
því það er alveg víst að mismunandi fyrirkomuiag er á
ýmsu og væri því ráðlegt að taka það upp er vænlegast
þætti samkvæmt þekking og reynslu; þar gætu þeir einn-
ig rætt um verzlunarmál og margt fleira. Þannig lagaðir
fundir gætu haft hvetjandi og örfandi áhrif á hjeraðslífið
yfir höfuð og orðið til hinna mestu framfara frá mínu
sjónarmiði.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Kaupmenn fyr og nú.
Nú á tímum þykir það annálsvert, ef einhver kaup-
maður talar eitthvert orð í þá átt, að takmarka sölu á-
fengra drykkja; það þykir órækur vottur um hinn ein-
lægasta mannkærleik og það er rjett, þegar miðað er við
kaupmenn yfirleitt, sem að nokkru leyti lifa á fáfræði
annara, sem reka þá atvinnu að gefa ósjálfstæðum fá-
ráðlingum kost á því að fleygja frá sjer vitinu, að eyði-
leggja heilsu sína andlega og líkamlega; sem hafa hjá
sjer opinn fleytifullan brunn hinnar voðalegustu glötunar
og eyðileggingar, bölvunar og svívirðu, til þess að hver
sem er nógu heimskur, nógu hugsunarlaus um hagi sjálfs
sín og annara, hafi alltaf tækifæri til þess að ganga úr
flokki skynsemi gæddra vera og niður fyrir allt það, er
aumast og viðbjóðslegast skríður á guðs grænni jörðu.
Það má gangaað því vísu, að allir sem þessa at-
vinnu stunda, gjöri það einungis af hugsunarleysi; jeg
vil ekki geta þess til um nokkurn þann mann, sem með
rjettu getur talist ærlegur borgari, að hann væri svo
gjörspilltur að gjöra slíkt að lífsstarfi sínu ef það væri
ekki í hugsunarleysi gjört ;þótt ólíklegt megi virðast að
nokkur sje svo blindur að augu hans hafi enn ekki opn-
ast fyrir skaðsemi áfengisnautnarinnar; að jeg ekki tali
um jafn viðbjóðslegt og óguðlegt athæfi eins og það, að
hafa opnar brennivínsholur líkar þeirri sem blasir við
hverjum manni í útnorðurhorninu á „Hótel Island", þar
hefur að líkindum margur biðið skipbrot á framtíð sinni,
bæðihjeríReykjavík ogvíða annarstaðar að, eða að minsta
kosti væri full ástæða til þess. Það er vonandi að ekki
verði langt liðið af 20. öldinni þegar enginn maður
finnst á íslandi svo spilltur, að hann geti gjört sjer slíkt
að atvinnu.
Til þess að sýna nútíðar kaupmönnum hversu langt
þeir eru á eptir stjettarbræðrum sínum áður fyr, að mann-
úð og miskunsemi, vil jeg leyfa mjer að taka upp dá-
lítinn kafla úr „íslendingi" frá 1862, 3. ár. 9. tölubl. Þar
er fyrst farið mörgum og hörðum orðum um ofdrykkj-
una og afleyðingar hennar og þvínæst er tekin þar upp
yfirlýsing frá náléga öllum kaupmönnum sunnanlands, er
jeg set hjer orðrjetta.
„Með því skiiyrði, að allir kaupmenn í Suðurum-
dæminu eða verslunarhöfnum, Reykjavík, Hafnarfirði,
Keflavík, Eyrarbakka og Vestmannaeyjum, gangi í fje-