Dagskrá - 01.02.1899, Qupperneq 2

126
Járngerður Eiríksdóttir.
Fædd 20- febr. 1812.
Dáin 24. okt. 1898.
Styttast dagar,
dvínar birta;
falla blóm,
fölna vellir.
En nöpur hríð
með norðan gjósti
leikur sér nú þar
sem laukar greru.
Byrgir sunnu
svartur mökkur;
þyknar í lofti,
þytur í runnum.
Kaldir stofnar
kveina sáran
og bjarkir fölvar
blöðum sviftar.
Ur heima högum
hverfa fuglar,
halda þeir hljóðir
til hlýrri landa;
yfir sollnum sjá
og svölum straumum
veifa þeir vængjum
veikbygðum.
Sjá þeir í fjarska
sólstöfuð lönd;
grænar hlíðar,
gróna dali.
Þrá þeir hvíld
í hlýju lofti,
og vegamóðir
að varpa öndu.
Ljúft var í sumar
að líta’ ykkur fljúga
hreiðra til
um heiðan geiminn,
með gjallandi róm
og glöðu hjarta,
dillandi scng
í svásum runnum.
Gaman var að ganga
um grösug engi
og sólglitað haf
við sjónhring líta.
Hrynjandi foss
í heiðum geislum
endurspeglast
í ótal litum.
En alt þetta breyttist
á augabragði;
féllu bjarkir
og fölnuðu engi.
Söngurinn þvarr
og sólblettir
hurfu skjótt
fyrir haustskýjum.
Ríkir nú dapur
raunablær
yfir láði
og lagardjúpi;
Hrímgaðar greinar
höfðum drúpa;
en angan þorrin
og ylmur blóma.
En sárast er þó
að sjá þig látna,
vina kæra
vaíða líkblæjum.
Von er þótt sýrti
fyrir sjónum mínum.
og harma skúrir
hrjóti af augum.
Þú varst það blóm,
er beztan ylm
lagði frá
um langa vegu, —
Er rósfagur röðull
í reifum kysti
þig fyrstum kossi
í Fljótsdal eystra.
Þú varst sú björk,
er beygði sízt
skakveður lifs
og skemdar stormar.
En gullfagrar greinar
gnæfðu hátt
og breiddust út
með blómknöppum.
En tímans öllu
tennur eyða;
blöðin þín hurfu
og blómin líka.
Loks stóðstu ein,
sem yfirgefin
á reynslunnar kalda
reiginhjarni.
En kjarkur þinn
og þol var hið sama;
öflug trú m
og einlægur'vilji.
Þú stóðst sem fastast,.
er feigðarhrönn,
börnin þín svalg
og bezta maka.
Og drotni þú trúðir
og treystir fast;
og hann fyr stoð
og styitu hafðir.
Hann var þín vörn
og við harmraun
ávalt þig studdi,
að aldurtila.
En guð er blíður,
börnum sínum;
blómgast lét hann,
á brjóstum þínum,
hlin einn fagran,
er höfuð teygði
hátt mót sölum sólar..
Þú varðir hann
frá voða þungum;
og alla sýndir
ást og blíðu. '
I hjarta hans sáðir
helgum fræum,
er spruttu af heilög
himin epli.
í hárri elli
við heim þú skildir,
sem farfugl á hausti
þú fluttir héðan,
Hljótt er því nú
á höfðings garði
og hlinurinn fagri
harmar þig látna.
Héraðsbrestur
hér er orðinn,
við þitt lát,
og vart mun slíkur
hafa orðið,
í Hróarstungu,
missir, engi
eða meiri tregi.
Enginn er svo knár,
að eigi bugi
dauðans hönd
og hvassar örfar.
Bendir hann sinn álm
á banastund
og blóm og aldnar
bjarkir nístir.
Andi þinn þráði
endurfundi,
ástvin hærra
í æðri heimi.
Lú'in var þín sal
af lífsandstreymi
og bognar herðar
af byrði þungri.
Eitt eg veit,
að aldrei eg þekti
kjarkmeiri sál
og kjærleiksríkri.
Trúaðra hjarta
°g tryggri lund,
og glöggara auga
á gott og ilt.
Enginn vissi þig
æðru mæla,
í hörmum lífs
eða heljar stríði,
en með trú
og trausti sterku
fólst þú þinn anda
í föður hendur.
Nú kveður þig sonur
með klökku hjarta
og þrístir kossi
á kaldar vanr.
Strýkur hann hóglega
hendi mjúkri
um bleikar kinnar
og brostin augu.
Þú leiddir hann fyr
frá litlri vöggu,
og hverja stund
hug hans gladdir.
Nú endurgeldur hann
elsku þína,
og grátinn fetar
til grafar með þér.
Þín blessuð veri minning og sofðu sætt í ró
í svölu skauti þinnar fósturmóður,
á eftir þér bráðum viðdauðans siglum sjó
og senn er úti lífsins barnings róður.
-----*x-—-
Svar
tii
séra Jóhans L. Sveinbjarnarsonar
frá
einum fríkirkjumamiinum í Reiðarfirði.
Motto: But he that filches from me my good name.
Robs me of that which not enriches him,
And makes me poor indeed.
Shakesþeare.
Hafi bróðir þinn gjört á hluta þinn, þá áte
hann, og iðri hann þess, þá fyrirgef honum
það. Kristur.
2. Þá kemur sj'óundadtigshelgihaldið.
Þar vænti ég að hann hafi náð sér niðri.
Til þess að herða enn nú meir þar að,
virðist mér, sem hann hafi skotið þeirri
athugasemd inn í síðar, aðséra L. hafi
„lagt af embættiseið sinn, sem prest-
ur hins evangelisk lútherska frísafnaðar
í Reyðarfirði". Séra J. vill þó líklega
ekki gefa mönnum í skyn, að hér sé
um embættiseiðrof að ræðaf Eg skal
fúslega kannast við, að eigi sé alls kost-
ar rétt, að lesa slíkt á milli línaþeirra.
En eg verð aftur að geta þess, að all-
ur andi greinarinnar er orsök í því, að
mér flaug í hug, er ég las greinina, að
hefðu þessi orð átt að eins að sanna
lengd gjaldtimabilsins, þá hefðu þau
mátt vera miklu færri. — Ég vík mér
þá aftur að efninu og segi: „Söfnuður
vor er „evangelisk lútherskur" og prest-
ur vor er „evangelisk lútherskur", þótt
hann haldi helgan hinn sjöunda dag.
En próf. vil líklega heyra sönnun fyrir
orðum þessum. Hún er í té. Lút-
her var enginn trústofnari. Hann var
siðabótarmaður. Hann reis upp gegn
villum páfadómsins, þ. e. gegn þcim
trúarsetningum manna, er eigi væru
bygðar á guðsorði. Röksemdir hans
voru á þessa Ieið: Ef menn getasann-
að af biblíunni, að eg fari með villu,
þá skal ég taka aftur alt, sem ég hefi
sagt. Hann hafði lesið „kirkjufeðurna",
þó sagði hann ekki: „þetta segir A.
kirkjufaðir, þetta segir B“. Nei, hann
heldur upp biblíunni og hrópar: „Ef
þér getið ekki af þessari bók sannfært
mig um, að ég fari með rangar kenn-
ingar, þá vil ég ekki, og get ekki tek-
ið aftur það, sem ég hefi sagt, því það
er eigi ráðlegt að breyta á móti sam-
vizku sinni". Þetta var andi „kirkju-
föðursins* Lúthers. Hver, sem lætur
stjórnast af sama anda, er Lúthers sinni;
Lúthers trúar, þótt hann gjöri eigi páfa
úr honum. Ég skal að dæmi séra J.
sýna, að ég stend eigi einn uppi með
skoðun þessa. í „Sædemanden" 1882,
standa þessi orð eftir einn geistlegan
Lúthers játanda.-------„Vi hafe lært af
Morten Luther, som selv vidste det af
dyrekdöbt Erfaring, at vi ikke kaneller
skal lade Kirkefæ re og Kirkeforsaml-
inger afgjöre Salighedssagen for os,
men sætte Guds eget Ord i de hellige
Skrifter over alt, hvad de senere Kirk-
ensVejledere har sagt og ment og be-
dömme dem dercfter".
Næst er próf. ferhöndum um þetta
kirkjulega málefni, ráðlegg ég honum
að vitna einhvern tíma í biblíuna „máli
sínu til stuðnings". Því vér fríkirkju-
menn erum nokkuð svo biblíufastir, og
unum eigi vel, að presti vorum sé á-
mælt fyrir það, að hann hefir lúthersk-
an kjark til að andmæla opinberlega
því, sem liann trúir eigi vera samkvæmt
guðsorði, og fylgja þeirri skoðun sinni
i verki-
Ég get eigi bundist þess, áður en
ég lýk við mál þetta, að biðja próf.
að íhuga vandlcga með sjálfum sér,
hvorumegin hann myndi hafa verið á
„siðabótartímanum", með Lúther eða
páfa. Siðabótartíminn stendur enn yf-
ir. Drottinn nefir enn nóg verkefni
handa „Mótmælendum«. Það er að
eins vort að kjósa um, hvoru megin
vér viljum standa.
Nú vil ég leyfa mér að bera sam-
an prestana séra L. og séra J. að litlu,
og láta „lýðinn* dæma, hvor hafi sýnt
meiri „andans ávexti" í verkunum. Vér
skulum þá fyrst byrja á því, að bera
saman greinarnar þeirra beggja, og lesa
andann út úr þeim. Það mun sannast,
að hinn innri maður lýsi sér einna glögg-
ast í ritum og ræðum, því >af gnægð
hjartans mælir munnurinn«. Séra L.
gaf upp vænlega stöðu, sakir þeirrar
sannfæringar sinnar, að „framar bæri að
hlýða guði en mönnum". Hann hefir
„gerst fátækur", þótt auðgur væri, til
þess að geta unnið að því málefni, sem
hann trúði sér vera falið af Drotni.
Hann hefir brugðið upp því ljósi, sem
honum var gefið og stráð pundi sínu
út á millum margra hjartna, með þeirri
eldfjörugu og öflugu, en þó mildu her-
hvöt: að skipa sér undir merki frxkirkj-
unnar. Hann hefir mátt þola ávirðingu,
hæðni og spé af heiminum fyrir Drott-
ins málefnissakir, og eigi gefið sig að
Hvað hefir séra J. lagt í sölurnar fyrir
það málefni, sem hann trúir sér vera
falið af Drotni? Hann hefir setið
mestan sinn prestsskap á sama stað með
„vissum" launum, og nú seinast „mill-
um rósa" á hinu stöðuga „brauði" sínu
virtur og lofaður af heiminum, þ. e. bor-
inn á höndum" heimsins, svo hann veit
eigi hvaðþað er að, drepa hinum minnsta
fingri { jökullvötn þau, er „blóðvitnin"
urðu að vaða, þess slður kent ylinn af
eldi þeim, er þau máttu gegn-um-ganga.
Þegar dreginn er hringur utan um