Lögberg-Heimskringla - 27.06.1963, Page 7

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 27. JÚNÍ 1963
7
Björn Axelsson
frá Reykjavík útskrifaðist frá
Georgia Institute of Techn-
ology í Atlanta, Georgia 8.
júní s.l. Hann hafði áður lok-
ið prófi í Textile Engineering
við Halifax Technical College
á England. Hann er kvæntur
Catherine Murphy frá Boston,
Mass. og eiga þau eina dóttur
Karen.
Björn dvaldi í Los Angeles
s.l. sumar en vinnur sem
stendur fyrir Aluminum Co.
of America í Tennessee. Syst-
kini hans þau Elizabet,
Thomas og Axel Axelsson
hafa átt hér heima í mörg ár.
Þau eru börn hinna kunnu
hjóna Axels Ketilssonar,
kaupmanns á ísafirði, síðar
eiganda Soffíu vérzluninnar í
Reykjavík, og konu hans
Ólafar Björnsdóttur frá ísa-
firði. Axel og Ólöf eru nú
bæði látin.
Björn faðir Ólafar var son-
ur Guðmundar Zakaríassonar
er bjó í Tungu í Steingríms-
firði, drukknaði á bezta aldri
frá konu og fjórum börnum.
Ekkjan, ásamt þremur börn-
um sínum, flutti til Ameríku
og ein af dætrum hennar
giftist Magnúsi Snowfield að
Mountain N. Dakota, um feril
hinna barnanna er ættingjum
þeirra ókunnugt.
Ketill faðir Axels, var
Magnússon fæddur að Laug-
arbökkum undir Ingólfsfjalli,
lærði skósmíði hjá Birni
Kristjánssyni í Reykjavík og
stundaði þá iðju til æfiloka á
Isafirði.
Þess má líka geta að hinn
kunni læknir í Álaborg í Dan-
mörku Kristján Ó 1 a f u r
Björnsson er móðurbróðir
þessara systkina. Dvaldi frú
Ólöf árum saman í Danmörku
hjá bróður sínum og yngsta
stúlkan, sem nú er hjúkrunar-
kona í Álaborg ólst alveg upp
á vegum Kristjáns læknis.
Kristján er ókvæntur og hef-
ur nú dvalið erlendis í 55 ár
og haldið þjóðerni sínu prýði-
lega vel enda gáfaður og hinn
mætasti maður.
Skúli G. Bjarnason.
Nokkur orð um fratfroveringar
Tattoveringar er gamall sið-
ur. Við þekkjum áhuga
margra á því að láta tattovera
sig, þegar þeir fóru fyrst til
sjós, og þóttust af því meiri
menn. Skemmtileg konu-
mynd, kvennanöfn, skútur,
akker o.fl. voru helztu mynd-
ir, sem menn létu skreyta sig
með.
Áður en rafmagnsáhöldin,
sem nú eru notuð við svona
skreytingar, komu til sögunn-
ar, var um sérlega kvalafull-
ar aðgerðir að ræða við tatt-
overingar. En nú eru komin
áhöld til þess, sem valda ekki
eins miklum þrautum. Þrátt
fyrir það fækkar óðum þeim,
sem láta tattovera sig.
Árið 1816 var sjóliðsforing-
inn Rutherford tekinn til
fanga ásamt 5 félögum sínum
af Maróíum, sem eru frum-
byggjar Nýja-Sjálands. Hjá
þessum þjóðflokki dvöldust
þeir í 10 ár og voru teknir
inn í samfélag Maróríanna.
Við inntökuna gengust þeir
undir ákveðna athöfn. En hún
var fólgin í sérstakri tattover-
ingaraðgerð. Sjóliðsforinginn
lýsti athöfninni á eftirfarandi
hátt: „Sérhver okkar var tek-
inn og haldið af tveimur
sterkum mönnum, meðan
tattoveringarverkið var unn-
ið. Tattoveringarmaðurinn
bjó til þykka leðju sem lituð
var trékolum. Niður í leðjuna
dýfði hann meitli, sem gerður
var úr beini. Hann beindi
síðan meitlinum að húð okk-
ar, og rak hann inn með
hamri. úr sárinu blæddi á-
kaflega. Tattoveringarmaður-
inn strauk blóðið í burtu og
athugaði, hvort vegsummerk-
in væru nægilega greinileg.
Ef ekki, beitti hann verkfær-
inu á ný í sama farveg. önn-
ur tæki voru einnig notuð,
var eitt gert úr hákarlstönn
og annað líktist tannhvassri
sög. Meðan á aðgerðinni stóð,
hreyfði ég mig ekki, og ekki
gaf ég frá mér eina stunu,
enda þótt kvalirnar væru
næstum óbærilegar,“ sagði
sjóliðsforinginn. „En félagar
mínir veinuðu átakanlega. í
fjórar klukkustundir vorum
við tattoveraðir með ýmsum
áhöldum og hold okkar var
bólgið í 3 daga. Ég var 6 vik-
ur að ná aftur styrkleika
mínum eftir aðgerðina."
Orðið tatíovera kemur úr
tahitiska orðinu „tatau,“ sem
þýðir að mynda sár, og það
var einmitt gert í lýsingunni
hér á undan.
Enn kvalafyllri eru áreið-
anlega aðferðir, sem frum-
stæðari þjóðir nota við tatt-
overingu, en þar er aðferðin
framkvæmd án nokkurrar
leðju eða áburðar, sem vissu-
lega dregur nokkuð úr sár-
saukanum.
Hvers vegna eru menn að
tattovera sig? Margir fræði-
menn hafa leitazt við að svara
spurningunni. Einn þeirra er
enski heimsspekingurinn Her-
bert Spencer. Hann áleit, að
siðurinn ætti rót sína að rekja
til blóðfórna, sem færðar
vóru við lát manna. Það er
einnig staðreynd, að ýmsir
þjóðflokkar á Suðurhafseyj-
uín notuðu sorgartattovering-
ar við lát vina sinna, en þá
tattorveruðu þeir viðkvæm-
ustu staði líkamans, svo sem
tunguna. Er hún þó vissulega
ekki áberandi staður til
skreytingar. Þessi aðferð
rennir stoðum undir það, að
tatoveringar séu meira en
skreytingaraðferð.
Frumstætt fólk tattoveraði
sig einnig ' til þess að refsa
sjálfum sér fyrir það að hafa
myrt einhvern mann. Einnig
var tattovering notuð til þess
að hræða burt óvini. Tattover-
ingar voru og framkvæmdar
til að þóknast forfeðrum sín-
um, og þá ekki sízt til að geta
litið sæmilega út, er komið
væri til fyrirheitna landsins
eftir dauðann.
Til er mynd — sú elzta
sinnar tegundar — af höfð-
ingjasyninum Timotiti á
Marquesaseyjum. Myndin er
frá árinu 1790. Sést þar, að
andlit mannsins er eins og
klofið ofan frá og niður með
svartri rák, sem var tattover-
uð á það. Átti þetta að merkja,
að hann væri skyldur að
hefna föður síns, sem myrtur
var af óvinum.
Tattovering þótti einnig
vörn gegn skæðum sjúkdóm-
um. í nytsamlegum tilgangi
voru systkin tattoveruð til að
koma í veg fyrir kynmök
bræðra og systra.
í Japan voru tattoveringar
aðeins stundaðar í þeim til-
gangi að prýða fólk, og fengu
þá aðeins fyrirmenn að njóta
skreytingarinnar.
Konungar og herforingjar
notuðu tattoveringar til að
senda leynileg skilaboð sín á
milli. Tóku þeir þá þræla og
rökuðu höfuð þeirra. Síðan
voru skilaboðin tattoveruð á
höfuðið og hárið svo látið
vaxa út. Þegar þrællinn var
aftur orðinn vel hærður, var
hann sendur af stað með
skilaboðin. Að sjálfsögðu
gekk þetta ekki of fljótt fyrir
sig, en á þeim tíma lá engum
sérlega mikið á og gilti einu
hvort styrjöld ríkti eða ekki.
Lífinu var sannarlega tekið
með ró.
1 síðustu heimsstyrjöld létu
Þjóðverjar tattovera blóð-
flokkastof hvers einasta her-
manns þeirra á vinstri u-pp-
handlegg. Kom það áreiðan-
lega mörgum að góðu gagni.
Fyrstu íbúar Evrópu, sem
tóku upp á því að láta tattov-
era sig voru sjómenn. Það var
ekkert undarlegt við það. Sjó-
mennirnir voru fyrstir, að
kynnast hinum frumstæðu
þjóðum á landafundaferðum
sínum.
En áhrifin, sem sjómenn-
irnir urðu fyrir hjá frum-
stæða fólkinu, voru gagn-
kvæm. Sjómennirnir lærðu
tattoveringar, en afkomendur
upphafsmanna tattoveringa
tóku upp ýmsar myndaeftir-
líkingar, sem sjómennirnir
létu tattovera á sig. Þannig
gleymdu afkomendur frum-
byggjanna upphaflegri þýð-
ingu tattoveringarinnar, sem
eins og fyrr er getið, var gerð
í félagslegum og trúarlegum
tilgangi.
Alltaf öðru hverju hefur
það verið tízkufyrirbæri að
láta tattovera sig. Síðasta
tízkfyrirbrigðið af þessu tagi
breiddist út um Evrópu á
seinni hluta 19. aldar.
Englendingurinn Suther-
land Macdonald, var þess
tíma mikli tattoveringarlista-
maður. Dagblöðin sögðu mik-
ið frá skreytingum hans á
kóngafólki og öðrum fyrir-
mönnum. Sutherland sótti oft
fyrirmyndir sínar til litskrúð-
ugra japanskra tréskurðar-
mynda.
Eitt sinn skreytti hann
brjóst frægrar leikkonu, Ellen
Terry, með mynd af Shake-
speare. Já, amerísk listakona
lét hann tattovera á brjóst sín
,,Kvöldmáltíðina“ listaverk
Leonardo Da Vincis.
Af öðrum frægum tattover-
ingarmönnum má nefna
bræðurna Riley, sem störfuðu
bæði í Englandi og Ameríku,
South og Burchett í London
og Thomson í Norfolk.
1 byrjun þessarar aldar var
í tízku og mjög vinsælt á
Frakklandi, að konur létu
tattovera ýmsar fataeftirlík-
ingar á líkama sinn t.d. var
algengt að sundskýlueftirlík-
ing var vandlega tattoveruð
um lendar kvennanna.
1 frönsku stjórnarbylting-
unni tíðkaðist að láta tatto-
vera á líkama sinn pólitísk
slagorð.
Smá skemmtisaga er sögð
um Karl 14., Jóhann, sem var
forfaðir sænsku konungsfjöl-
skyldunnar. Hann var áður
franskur marskálkur.
Einu sinni fékk hann alvar-
legt nýrnasteinakast, og til
þess að lina kvalirnar ætluðu
líflæknar hans að taka af
honum blóð. 1 lengstu lög
færðist hans hátign undan því
að rétta fram handlegginn,
sem læknarnir vildu taka
blóðið úr. Að lokum gafst
hann þó upp vegna óbæri-
legra þrauta. Og til allrar ó-
hamingju gátu nú læknarnir
lesið af óafmáanlegu letri
orðin, Mort aux rois, drepið
konungana.
Óafmáanlegu? Já, á þeim
tíma var aðeins með tvennu
móti hægt að ná óheppilegri
tattoveringu af sér. í fyrsta
lagi með því að skera burtu
húðflötinn, sem myndin var
á og fá þar með ljótt ör. 1
öðru lagi var hægt að tatto-
vera aðra mynd ofan í þá
gömlu og þannig afmá þá
fyrri. Reyndar voru til ýmis
Framhald á bls. 8.
On a Visil io Iceland
Framhald frá bls. 2.
(Lutheran Cathedral) which is
across the street from Ice-
land’s Parliament building.
There are a number of beauti-
ful statues erected in various
parts of the city which in-
clude a statue of Leif Eiríks-
son very similar to a statue
erected in his memory on
Shilshole Bay in Ballard. The
statue here was given and
paid for by the U.S. Govern-
ment and raised in the year
1930 in commemoration of the
millennium when the Parlia-
ment of. Iceland was founded
in the year 930.
Sightseeing in the capital
city shouíd include a visit to
the University, the hot
springs reservoirs, the mus-
eums, the Cathedral and the
Althing (Parliament build-
ing).
Some of the main attrac-
tions for visitors are the
Gullfoss (Golden Falls), a
beautiful waterfall about 70
miles from Reykjavík and the
great Geysir, the famous hot
springs from which spouts a
jet of boiling water nearly
200 feet in the air^ The care-
ful planning of our chartered
trip and the tremendous wel-
come received by all of our
group in Icelaíid was fan-
tastic and we have never
experienced such hospitality.
All our party have been taken
on tours by bus and ferry and
entertained at the home of
the Honorable Ásgeir Ásgeirs-
son, President of the Re-
public of Iceland.
The coastline of Iceland is
3,700 miles. The road system
now has a total length of
5,625 miles. Iceland has about
30 active volcanoes. About
20% of thecountry is covered
by post-glacial lava-flows and
about 80% is uninhabited.
About 97% of the total
population are members of
the state church (Lutheran).
The study of religion is in-
cluded in the curriculum of
the schools, beginning with
the first grade through junior
high school. There are about
115 clergymen and parishes
in all of Icelánd so far as the
state church is concerned.
Under the authority of the
Government one of the Lut-
heran clergymen is the youth
director for all of Iceland and
one of the principal organiz-
ations for such activity is the
YMCA which is considered in
this country as an arm of the
church.
In recent years, the travel-
ling public has gradually been
“discovering” Iceland. The
number of visitors is increas-
ing each year and tourists
from all over the world enjoy
their stay in this country
which is so different from any
other.
I have been a member of a
service club, known as Rotary
International for more than
20 years and have a reason-
ably good record for perfect
attendance. All of Iceland is
in Rotary District 126, has 15
clubs and 487 members.
The landing of our charter-
ed airplane is considered by
all newspapers published in
this land.as a historical event
in that this was the first' non-
stop passenger flight from the
West Coast of America to
Iceland.
In the preparation of this
news article, it has been my
privilege to have the steno-
graphic services from a mem-
ber of the staff of the United
States Embassy located in the
city of Reykjavík.