Lögberg-Heimskringla - 20.10.1977, Síða 6

6
LOGBERG-HEIMSKRXNGLA, FIMMTUDAGINN 20. OKTOBER 1077
JÓN TRAUSTI
ANNA FRÁ STÓRUBORG
SAGA
FRÁSEXTÁNDU ÖLD
é
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ
REYKJAVÍ K
Munkurinn stóð um stund og horfði til himins, eins og
spámannleg andagift. væri yfir honum. Svo lét hann fall-
ast. á kné við kistil, sem stóð frammi undir dyrunum og bað
hát.t fyrir munni sér með hálfsyngjandi rómi:
„Maria, drottning, móðir miskunnseminnar, jómfrú al-
visa, bið þú fyrir oss.”
,,Þú ert svangur og þyrstur, pater, þú ert kaldur og
þreyt.tur. Settu þig nú inn til piltanna og láttu þér hlýnn.
Mat skaltu fá nógan.”
Munkurinn ansaði engu, en tautaði eitthvað fyrir munni
sér.
„Eða kannske þú viljir heldur setjast inn til stúlknanna?
Eg skal biðja þær að vera góðar við þig og misbjóða i engu
heiiagieik þinum.”
Anna vissi það vel, að ekkert kom Halli verr að heyra
nefnt á nafn en kvenmann.
Munkurinn lét enn sem hann heyrði ekki.
En hann stóð á fætur og augu hans brunnu enn draugs-
legar en áður.
,,Þú hefir ekki skriftað langalengi,” sagði hann fast og
dimmt.
„Ertu viss um það?” sagði Anna og hló við.
„Þú hefir ekki skriftað — ekki fyrir mér, sem er hinn
eini sanni þjónn guðs. Sú fyrirgefning syndanna, sem þú
kannt að hafa fengið hjá villutrúarmönnum, er einskis
virði.”
„Svo? Heldurðu það?“
Anna hló enn, en svipur hennar var þó nokkuð farinn að
harðna.
„Hvað er það, sem liggur á borðinu hjá þér?”
Munkurinn benti á samanvafinn skinnstranga. Þvengir
voru dregnir í gegnum hann, og héngu á þeim nokkur vax-
innsigli.
„Það er jarðakaupabréf,” mælti Anna.
„Ha-ha! Þú kaupir jarðir og safnar að þér auði. En þú
kaupir ekki þína sálu frá hreinsunareldinum með jarðar-
kaupum. — Hvað varstu að sauma, þegar ég kom inn?”
„Má ég ekki sauma hvað sem ég vil?” mælti Anna og
ertnin skein út úr henni.
„Þú fleygðir því upp í rúm, þegar ég kom. Eg átti ekki
að fá að sjá það. — Skriftaðu fyrir mér!”
Anna stóð á fætur. Það var gáski og glettni í svip hennar,
en þó höfðingleg alvara og mikillæti á bak við.
„Finnst þér nokkur þörf á, að ég skrifti?” mælti hún.
Hún lét kápuna falla frá sér að framan, og skýldi henni
þá ekkert nema kyrtillinn.
Beitið náði ekki nándar nærri utan um hana.
“Allir heilagir munkar og einbúar!” sagði munkurinn og
krossaði sig.
Anna stóð kyrr og hafði skemmtun af því ofboði, sem
kom á munkinn.
„Sparaðu latinuna,” mælti hún hlæjandi. „Segðu heldur
eitthvað, sem ég skil.”
Munkurinn stóð lengi orðlaus. Loks stundi hann upp:
„Einnig þú ei’t fallin! — Einnig þú hefir bi-ugðist mér.”
„Svo-o?”
Munkurinn brýndi röddina.
„Hver er það, sem þú hefir leitt til syndar? — Hver er
það, sem fallið hefir með þér?”
„Maðurinn minn!” mælti Anna með mestu hógværð. „Mað
urinn minn, sem ég hefi valið mér sjálf. Rúmið þama er
rúmið hans.”
Munkurinn stóð steinhissa. Aðra eins óskammfelni hafði
hann aldrei vitað.
En Anna héit áfram:
„Hvernig við erum gift, — ja um það ætla ég að kljást
við vandamenn mína á sinum tíma. Það kemur ekki þér
við, pater. Þú átt að leggja blessun þína yfir okkur. Hún
er góð, — það sem hún nær.”
„Aldrei, aldrei! — Þú syndarinnar ambátt, sem lifir í
holdsins girndum og fýsnum! — Ekki er furða, þó að þú
hafir hliðrað þér^hjá þvi að skrifta!”
Ef þú þarft aðstoð læturðu mij;
vita?
Þessi cr revndar of dýr, hún á
að vera í gestaherberginu okk-
ar!
Ég er klár á þvi að Siggi okkar
sé mikið efni, en gæli hann
ekki eins b.vrjað að teikna
blómvendi og þesshállar?
Það fer ekki milli mála, það er
vindspcnningur, maður minn!

Meiri alvara var farin að færast á svip önnu.
„Einn maður og ein kona, — það eru guðs lög,” mælti
hún. „Þau hefi ég ekki brotið. — Líttu á, hérna er Nýja
.testamentið, — prentað. Eg hefi lesið það allt spjaldanna á
milli. Þar stendur ekki eitt orð um það, að guði sé nunnu-
lífið þóknanlegt. Um þetta hafið þið þagað, latínumunkarn-
ir, eða ekki vitað það. — Páll postuli hvetur okkur konurnar
meira að segja til að giftast, og elska mennina okkar.”
Munkurinn sortnaði i framan upp á miðja krúnu.
„Trúarvillu-drós!” hrópaði hann. „Þú ert þá einnig far-
in að lesa bækurnar, sem guðníðingarnir í Skálholti gefa
út. — Og þarna er fyrsti ávöxturinn”.
Hann benti framan á hana. Anna hló storkunarhlátur.
„Daðurkvendi!” æpti hann. „Bölvun guðs er yfir þér
slökktur. Ekkert stendur þér opið nema helvíti!”
Anna greip kálfskinnsstrangann af borðinu og gaf munk-
inum utan undir með honum, — fyrst hægra megin, svo
vinstra megin, svo aftur hægra og vinstra megin. — Hörð
innsiglin dönsuðu um vangapa á honum.
„Snertu mig ekki! Snertu mig ekki!” æpti munkurinn yf-
irkominn af reiði og sársauka. — „Snertu mig ekki! Þú ert
óhrein!”
En Anna lét höggin dynja á honum, þar til hann flúði úr
loftinu.
-----Daginn eftir lét Anna söðla sér hest og reið á glær-
um ísum upp að Hrútafelli. Hallur grámunkur hafði þar
húsaskjól um þessar mundir.
Hún fór ekki af baki, en kallaði munkinn út til sín.
„Það er best að þú eigir ólina, sem ég lamdi þig með í
gærkveldi,” mælti hún. „Vertu skriftarfaðir minn fram-
vegis, ef þú vilt. Hér er ekki um marga að velja. En ef
okkur kemur illa saman, þá veiztu, hvað þú færð.”
Síðan henti hún í hann kláfaskinnsstranga með innsiglum
og reið af stað.
Munkurinn varð heldur glaður, þegar hann rakti sundur
strangann. Það var gjafabréf fyrir sex hundruðum i jörð.
ÞRBDJI ÞATTUK
1. FKIiHJIi OG GLEÐI
Árum saman hafði Island allt skolfið af hrolli og kvíða. —
Árum saman hafði ófriður og úlfúð geisað um land allt.
Aldrei hafði verið jafnstyrjaldarsamt síðan á Sturlunga-
öld.
Og allt hafði endað með skelfingu.
Mestu og bestu menn landsins, Jón biskup Arason og syn-
ir hans, voru lagðir á höggstokkinn í Skálholti. Danskir
leigudátar stóðu vopnaðir á alþingi árið eftir og skipuðu
málum manna.
Fólkið kveið grimmd og grályndi konungsvaldsins, og
það engan veginn að ástæðulausu. En þó var annað, sem
margir kviðu enn meira. Það var stjórnleysið og agaleysið
i landinu.
Það var fullur fjandskapur milli Norðlendinga og Sunn-
lendinga, og að hinu leytinu var fullur fjandskapur milli
páfaterúarmanna og Lúterstrúarmanna. Leynistraumar hat
ur og hefnigirni leindist um allt þjóðlífið. Enginn vissi, hve-
nær þeir kynnu að brjótast upp á yfirborðið og lita landið
blóði.
Suður á nesjum voru orðin mikil tíðindi. Norðlenskir ver-
menn höfðu farið að umboðsmanni konungsvaldsins og drep
ið hann.
Fleiri víg voru unnin, og öll stefndu þau að því að hefna
Jóns biskups og sona hans.
Sunnanlands var fólk gripið af ótta og skelfingu. Það var
sagt og því trúað, að norðlenskir flugumenn væru dreifðir
um allt Suðurland og sætu um hvern mann, sem verið hefði
í sökum við Jón biskup eða ráðum við aftöku hans. Enginn
vissi, hvar þeir voru. Enginn vissi, hvar næsta vígið yrði
unnið.
Sögur gengu um það, að grunsamir menn, sem enginn
vissi nein deili á, hefðu verið á sveimi kringum Hlíðar-
enda, þar sem Páll Vigfússon sýslumaður, bróðir önnu,
bjó. Hann hafði verið einn af skæðustu andstæðingum Jóns
biskups, og margir héldu, að Jón biskup hefði átt við hann,
en hann talaði hæðilega um hálfan annan kotungsson; hann
hefði verið heili kotungssonurinn, en Daði í Snóksdal sá
hálfi. Og hann hafði verið kvaddur til ráða í Skálholti, er
þeir feðgar sátu þar í haldi. Að ráðum hans hefði ekki verið
fylgt, vissu Norðlendingar auðvitað ekkert um. Ekki var
því ástæðulaust að halda, að um hann væri setið, ekki síður
en aðra. Og sýslumaður var mjög var um sig.
Framh. í næsta blaði.