Lögberg-Heimskringla - 24.02.1995, Qupperneq 8

8 • Lögberg-Heimskringla • Föstudagur 24. febrúar 1995
Islenska þjóðin er ung
þjóð og íslendingar vita
í höfuðdráttum hvemig
landið byggðist og
hvernig þjóðin varð til.
Það er einnig vitað að til íslands
kom enginn nema á báti eða
skipi. Fyrstu aldimar eftir land-
námsöld vora allmiklar
samgöngur til Noregs og
höfðingjasynir fóra út í víking
framanaf og sóttu sér menntun
og margskonar fróðleik um
aðrar þjóðir. Islendingar hafa
þó ekki átt þess kost að skoða
skip frá þeim tíma er landið var
að byggjast. En nú stendur þetta
til bóta því verið er að smíða
víkingaskip í Héðinshúsinu rétt
vestan við gömlu höfninga í
Reykjavík. Fyrir byggingu
skipsins stendur Gunnar Marel
Eggertsson, skipasmiður, og
auk hans þórður skipasmiður
frá Stykkishólmi ásamt ungum
norskum manni. Þama er vérið
að smíða rennilegt víkingaskip,
langskip, byggt í sömu stærð og
Gokstad-skipið og sem allra
líkast því skipi. Talið er að
Gokstad-skipið hafi verið
smíðað um miðja níundu öld,
850. Það er því samtíma skipum
þeirra fóstbræðra Ingólfs
Amarsonar og Hjörleifs
Hróðmarssonar. Skipin sem
þeir sigldu á hafa þó líklega
verið klædd hærra upp og haft
hærri borð á síðunum. Skip
sem ætluð vora til þess að flytja
mikinn flutning á opnu hafi
voru þannig gerð og nefndust
knerrir.
Kjölur þessa nýja skips er úr
einu heilu eikartré og er rúmle-
ga 17 m langur. Þar við bætast
síðan tvö bogadregin stefni.
Skipið verður því yfir 23 m að
lengd. Hin bogadregnu stafritré
rísa hátt upp frá kjölnum. Inn í
hliðar þeirra eru súðborðin felld
og saumuð föst. Tíunda borðið
er þykkara og sterkara en hin
borðin og er nefnt meginhúfur.
Álitið er að það hafi verið
borðstokkur á eldri skipum
víkinga en þegar farið var að
setja mastur á þau og sigla
þeim, hafi borðum verið bætt
ofanvið meginhúf svo að sjór
flæddi síður yfír borðstokkinn
ef skipið hallaðist. Þegar
skipunum var lent við strönd
var þeim lagt flötum að
ströndinni og hallað þannig að
þau hvíldu á þessu borði og
kom mesti þunginn á megin-
húfinn þegar menn stukku í
land, leiddu skepnur í land eða
bára farangur af skipi eða í
skip.
Það má sjá á handbrögðum
skipasmíðanna að þeir kunna
til verka og vanda vel þetta
verk. Bygging þessa skips er
lofsvert ffamtak Gunnars
Marels.
Vonandi getur skip Gunnars
fengið hentugan stað þar sem
almenningur á þess kost að
skoða það og jafrivel að kaupa
siglingu með því. Eftirlíkingu af
skipum þeim sem talið er að
Papar hafi siglt á til íslands
þurfum við einnig að eiga á
sama stað.
Ráðgert er að hleypa skipinu
af stokkunum um mánaðamótin
apríl-maí. Smíði skipsins er rúm-
lega hálfnuð, en prufusigling er
ráðgert 12. maí næstkomandi.
Kostnaðaráætlun við smíðina
hljóðar upp á 18 milljónir króna.
Reykjavíkurborg veitti 10 milljó-
na krónu styrk til smíði skipsins
en eigandinn, Gunnar Marel
Eggertsson skipasmiður, lagði til
það sem upp á vantaði. Með
styrkveitingunni þá tryggði
Reykjavíkurborg reykvískum
skólabömum siglingu með skip-
inu í 50 daga á ári og verður
siglingin notuð til
fræðslunámskeiða á vegum
fræðsluskrifstofu Reykjavíkur
um lífið í sjónum með söguívafi.
Á sumrin er ráðgert að bjóða
íslenskum og erlendum
ferðamönnum í siglingar. Skipið
er smíðað úr sérvalinni eik og
fura frá Svíðjóð og Noregi og
segir Gunnar að efniviðurinn sé
af sömu gerð og í upprunalegum
víkingaskipum. Skipið mun vega
15-16 tonn.
MORGUNBLADID
The Icelandic nation is-relatively
young and Icelanders know
much about how their land was
built and how the nation came
into being. Icelanders also know
that the only route to the country was
across the ocean. It was the Viking ship
which made settlement in Iceland possible.
During the first centuries after settlement
there were frequent travels to Norway and
chieftains’ sons went abroad with Viking
bands to win fame and fortune and
knowledge about other nations.
But modem Icelanders have not been
able to view and admire the Viking ship
which first brought our ancestors to the
shores of Iceland. This will soon change,
thanks to Gunnar Marel Eggertsson, a
shipbuilder in Reykjavík, who is building a
Viking Ship in co-operation with another
Icelandic shipbuilder and a young
Norwegian. The ship they are building is a
lean Viking longship, built in the likeness
of the Gokstad-ship. The Gokstad ship
was a true Viking longship, long, lean and
predatory; manned by sixteen pairs of oars.
It was and still is a marvellous example of
shipbuilding, representing the culmination
of centuries of technological development.
Its seaworthiness for ocean crossing was
demonstrated in 1893 when an exact repli-
ca sailed from Norway to Newfoundland
during stormy weather in precisely 28 days.
It is estimated that the Gokstad ship was
built around the middle of the nineth cen-
tuiy, or 850 A.D. It is therefore from the
same period as the ships which brought the
blood-brothers Ingólfur Amarson and
Hjörleifur Hróðmarsson to Iceland, Their
ships most likely had higher side boards,
though. Ships built for transporting cargo
on the open seas were built that way and
were called “knörr”. The knörr was
designed for deep-sea work in all weather.
She was the real maid-of-all-work of the
northem seas.
The keel on this new ship is made from
one oak tree and is just over 17 m long.
Onto the keel are fastened two arched
stem-posts which make the ship just over
23 m long (75 feet). The arched stem-posts
rise high up from the keel. Into their sides
the side boards are attached and nailed
tight. The tenth board is thicker and
stronger than the other boards and is called
the main hull. It is thought that the early
Viking ship had a gunnel, but with the
arrival of masts and sails, boards were
added above the gunnel to prevent sea
water from flowing over when the ship
slanted. When landing on the beach the
ship was laid flat against the beachhead
and tumed on the side resting on the main
hull when unloading.
The craftmanship on the new ship is
excellent and the men obviously know
their job. Building this ship is a great initia-
tive by Gunnar Marel Eggertsson.
Hopefully a suitable place will be found to
display the ship to the public with an
opportunity to sail. It would also be inter-
esting to build a replica of the ship thought
to have been used by the earliest inhabi-
tants of Iceland, the Irish hermits who fled
with the arrival of the Vikings. They are
thought to have arrived on small boats
made by stretching skin over a wooden
frame.
The ship is now half built and the plan
is to launch her at the end of April or the
biginning of May, with a maiden voyage set
for May 12. The cost is estimated around
Can. $360,000. The city of Reykjavík grant-
ed a Can. $200,000 loan, with the owner
Gunnar Marel Eggertsson financing the
rest. The city’s involvement was contingent
on the ship being made available for educa-
tional voyages for school-age children 50
days each year. Instructions will be given in
ocean biology and nautical history. During
the tourist season, the ship will be made
available to foreign as well as Icelandic vis-
itors. The building material is specially
selected fir and oak from Sweden and
Norway, which is the same kind of timber
as the early seafarers used. The ship weighs
about 15-16 metric tonnes. Gunnur Isfeld