Alþýðublaðið - 23.10.1960, Qupperneq 4

; KOSNINGARBARÁTTAN
i í Bantíaríkjurram er nú að ná
' fcámarki, enda er aðeins hálf
í «r mánuður íil síefnu. Hinn
8. nóvember kjósa Banda-
! ríkjamenn forseta til næstu
fjögurra ára, 26 ríkisstjóra,
32 öklungadeiSdarþingmenn
' og alia þingirenn fulltrúa-
* deildarinnar, 437 að tölu. Að
! auki verða kjörnir fjölmarg-
1 ir ernbætt:smenn hinna ein
stöku i-íkja, dómarar, borgar-
* stiórar o<y aðrir sveita-
stjórnafulltrúar.
Það eru forsetakosningarn
' ar, og að vissu marki þing-
’ kosningarnar, sem mesta at
' hygli vekja, nú eiæs og endra
nær. Forseti Bandaríkjanna
■ er einn voldugasti og áhriia
j mesti maður heims, og þar
; af leiðir að miklu varðar,
; kver í embætti hans er valinn.
f Frambjóðendur til forseta-
■ fejörs eru fimm, en aðeins
tveir koma tií greina, John
1 F. Kennedy, frambjóðandi
‘ Ðemókrata, og Richard M.
; Nixon, frambjóðandi Repú-
i blikana. Annar hvor 'þeirra
’ verður kjörinn næsti forseti
Bandaríkjanna, -—■ — en
1 enginn getur enn um það
spáð hvor verður fjmir val-
* inu. SkoðanaJvannanir virð
i ast benda til þess, að cvenju
* stór hópur sé enn óákveðinn
eða neiti að segja hvorn fram
1 ibjóðandann hann stýður.
Sumir telja að þetta giidi
1 um allt að fjórðungi kjós-
! enda. Demókratar 'eru áll
mi-klu fjölmennari en
ítepúblikanar og munu vafa
lítíð halda meirihluta sínum
1 í báðum deildum þingsins.
' En við forsetakjörið eru
flobksböndin ótrygg og Eis
: -enhower va-r til dæmis kos
xnn með gífurlegum meiri-
hluta þrátt fyrir, að Repú
iblikanar töpuðu miklu fylgi
úm sama leytí. Ef Nixon æíl
■ár sér að vinna verður hann
•að höggva langt inn í raðir
Demókrata og frjálslyndra.
' Er kosningabaráttan hófst
hafði Nixon greinilega yfir
burði yfir keppinaut sinn.
Altir Bandaríkjame'nn þekktu
hann vegna starfa hans sem
varaforsetí og ,,eldhúsdeilur‘;
hans við Krústojvs ollu
miklu um það, að flokkur
hans ákvað að bjcða hann
fram. Nixon hafði farið víða
í erindum Eisenhowers og
sýnt, að hann var harður
baráttumaður, hafði mikla
þekkingu á bandariskum
stjórnmálum og alþjóðamál-
dm, en forustuhæfni hans
draga margir í efa,
Kennedy aftur á rnóti var
lítt þekktur utan- öldunga
deildarinnar, enda þótt hin
harða barátta hans fyrir að
■hljóta útnefninu Demókrata
hafi vakið á honum tals
verða athygli. Harrn er auk
þess mjög unglegur, og auk
þess er hann kaþólskrar trú-
ar, en það hefði fyrir nokkr
um árum þátt með eindæm
um að slíkur maður hefði
möguleika á að hljóta forseta
embættið.
Nixcn miðar kosningabar
áttuna sína við, að sýna aú
hann búi yfir ríkri reynslu í-
stjórnmálum vegna starfa
slnna hjá Eisenhower —Nix
on stjórninni“, Að öðru leyti
■er Nixon óákveðinn í afstöð
unni til fléstra mála, talar
mest um „sterka stjórn“,
öflugan forustumann og
nokkuð þykir á því bera, að
hann hagi máli sínu eftir því
við hvern hann talar. Nixon
er baráttumaður og vel að
sér í refjum stjórnmálanna,
ekki síður en Kennedy, og
notar sér öll meðul til að
afla atkvæða.
Kennedy leggur höfuðá-
herziu á að endurvekja sam
starf það, sem Roosevelt
tókst að koma á milli frjáls
lyndra í hinum stóru iðnað
arborgum nokkurra ríkjanna
og íhaldsamra Demókrata í
suðurríkjunum, og bænda og
verkamanna. Hann einbeitir
sér sjálíur að norðurríkjun
um en Lyndon B. Johnson,
varaforsetaefni Demókrata
annast baráttuna í suðurríkj
unum, Emnig hefur Kennedy
ferðast vítt og breitt úm
landbúnaðarhéruðin í mið-
ríkjunum, sem eru höfuðvígi
Repúblikana, en margir
bændur eru óánægðir með
stefnu flokksins í landbún
aðarmálum.
Trúarbrögð Kennedys
hafa mjög verið til umræðu
í kosnmgabaráttunni og hef
ur hann svarað öllum spurn
ingum um þau hreinskilnis
lega hvenær sem þau heíur
horið. á góma. Ekki er ólík-
legt að kaþálskir menn kjósi
Nixon.
hann í stórum stíl en aftur
á móti tapar hann leinhverju
af afkvæðum mótmælenda
vegna trúar sinnar. Nú er
hafin víðtæk herferð ýmissa
mótmælendaformgja gegn
Kennedy og frægur guðfræð
ingur þeirra Norman Vincent
Peale gekk svo langt, að
halda fram opmberlega;, að ó
ráðlegt væri að kjósa kaþólsk
an mann í forsetaembættið
þar eð þá hefði páfinn feng
ið 'öruggt tangarhalda á
■Bandaríkj unum. Síðan tók
Peale orð sín aftur og hvað
það hafa verið „heimskulegt11
af sér að taka þátt í haturs
herferðinni gegn Kennedy
og sýndi sá gamli klerkur
þar með, að máttur jákvæþr
ar hugsunar er mikill.
Hvað er það svo, sem þess-
um tveimur ágætu stjórn-
.málamönnum ber á milli?
Því er ekki auðsvarað. Mörk
in milli flokkanna eru óskýr
í augum útlendinga, stefnu
skrár þeirra ieru nauðalíkar
og málflutningur sörnuleiðis.
Demókratar hafa barizt fyrir
auknum ríkisafskiiptum af
ýmsum málum en Repúblik
anar eru eldheitir stuðnings-
menn frjáls framtaks. Það
þarf þó ekki að taka fram,
að hið kapitaliska hagkerfi
er hsiiagt í augum beggja
flokkanna.
Utanríkismálin eru hið
eina, sem teljandi deilum
hefur valdið í kappræðum
þeirra frambjóðendanna, og
þá einkum afstaðan til eyj-
anna Quemoy og Matsu und
an Kínaströnd. Kennedy lét
svo um mælt, að ekki ætti
að leggja áherzlu á að
verja þessar eyjar en Nixon
kvað það skyldu Bndaríkja-
manna að verja þær hvað,
sem það kostaði. Báðir slógu
þó síðar af ummælum sín.
um og virðast vera sam-
mála um, að þær skuli að
eins varðar ef kommúnistar
reyndu að taka þær í sam
bandi við innrás á Fórmósu.
Kennedy hefur gert það að
einu helzta áróðursefni
sínu, að undir stjórn Repú
íblikana hafa gengi og virð
ing Bandaríkjamanna erlend
is hrakað að mun og samtím
is hafi ekki verið lögð nægi
Ieg áherzla á framleiðslu-
aukningu heima fyrir og haíi
þetta allt verið í hag Rússa.,
Nixon svarar því til, að virð
ing Bandaríkjanna hafi ald-
rei verið meiri og gengi
þeirra verði aðeins tryggt <ef
Republikanar hafi völdin á-
fram.
Þessar deilur forsetaefn-
anna eru ekki stórkostlegar á
Framhald á 13. síðu.
4 23. okt. 1960 — Alþýðublaðið
il
RIGNINGARNAR í sumai
virðast ekki hafa haft neiu
áhrif á straum ferðamanna
um Evrópu, því samkvæmt
þeim skýrslum sem fyrir
liggja hefur hann orðið eirn
meiri en í fyrra. Á Ítalíu var
fjöldi þeirra meiri en í fyrra,
sumpart vegna olympíuleik-
anna, þótt þeir væru hins
vegar ekki eins vel sóttir e.ing
og gert hafði verið ráð fyrir.'
Til Þýzkalands komu um 4
milljónir ferðamanna, Spán-
ar nærri 5 milljónir, til Bret-
lands um hálf önnur milljón.
Mestur var ferðamanna-
straumurinn þó til Frakk-
lands eða yfir fimm milljón-
ir. Hvorki Frakkland né
Sviss hafa nokkru sinni veriS
jafn vel sótt af ferðamönnum
eins og nú í sumar, þrátt fyr-
ir allar rigningarnar.
Hjálp hðfidð
nýjum ríkj-
um
MEÐAL þeirra mála, sem
sumarþing Efnahags- og fé-
lagsmálaráðs SÞ íjallaði um,
var einróma samþykkt um al-
þjóðlegt samstarf til að hiálpa
ríkjum sem nýlega hafa hlotið
sjálfstæði. í umræðum um
þetta mál var hvað eftir ann-
að vitnað til hinnar alvarlegu,
þróunar, sem hefur átt sér
stað í Mið-Afríku.
Til grundvallar umræðun-
um lá skýrsla frá Dag Hamm-
arskjöld framkvæmdastjóra
S.Þ., þar sem bent er á, að
auka þurfi hjálp S.Þ. á þess-
um vettvangi um a. m. k.
2.500.000 dollai'a árlega á
næstu árum til að ráða bót á
hinum miklu vandamálum
þeirra átta Afríkuríkja, seni
hafa hlotið eða hljóta fullt
sjálfstæði á þessu ári.
í ályktun sinni fer Efna-
hags- og félagsmálaráðið þess
á leif við Hammarskjöld og
formann Tækniaðstoðar S.Þ.,
að þeir geri eins ýtarlegar á-
ætlanir og kostur sé um hjálp
til þessara átta landa, sem síð-
an verði lagðar fyrir Allsherjj
arþingið í. haust og fund
Tæknihjálparinnar í nóvem-
ber.