Alþýðublaðið - 25.02.1961, Blaðsíða 11

Varla er nokkur lögregla
jafnfræg í veröldinni og
Scotland Yard. Þau afbrot
sem þessi fræga lögregla hef-
ur upplýst nema tugum þús-
unda í liinnj 120 ára sögu
hennar. Það er varla til það
mál, hversu flókið sem það
er, svo Scotland Yard upp-
lýsi það ekki fyrr en seinna.
Bæði á friðar og stríðstímum
gegnir þessi lögregla þýðing-
armiklu hlutverki, enda hef-
ur hún á að skipa heilum her
framúrskarandi vel mennt-
aðra manna og reyndra.
Uppruna þessarar frægu
lögreglu er að leita aftur á 18.
öld. Um 1870 voru til urn-
ræðu á þinginu í London*
þýðingarmikil trúarleg og j
þjóðfélagsleg mál, sem vöktu
mikið umtal og eftirtekt. Lá-
varður nokkur, George Gor-
don notfærði sér ástandið til
að kalla saman svonefnt
„götuþing“. Hann fór um fá-
tækrahverfin, og safnaði
lægri stéttunum í kringum
sig sem fylgdu honum með
glöðu geði. Á skömmum tíma
höfðu safnast saman um 60
þús. manns reiðubúin til að
fara rænandi um borgina og
hagnast á þeirri ringulreið
sem komin var á. T. d. var
einu sinni ráðist á Newgate
fangelsið og það tekið með á-
hlaupi, og 300 glæpamenn
látnir lausir. Að því loknu
þusti múgurinn í áttina til
Englandsbanka. En þar voru
fyrir velvopnaðar sveitir her
manna sem skutu miskunn-
arlaust á fjöldann. Viður-
eigninni lauk með því að eft-
ir lágu á götunni yfir 500 —
drepnir og særðir. Nokkru
seinna var svo 21 forsprakki
hengdur.
Þessi uppreisn varð til þess
að sett var á fót stofnun sem
koma átti í veg fyrir að slík!
fyrirbæri gætu endurtekið
sig, og berjast á móti þeim.
Mikið var um glaspi í London
í byrjun 19. aldar. Þar voru
um 8000 verzlanir, þar sem
hægt var að kaupa og selja
stolinn varning. Bankarán
voru nærri daglegur viðburð-
ur og algengt að börn tækju
þátt í innbrotum. Handtekin
börn voru svo mörg, að setja
varð upp sérstakan barna-
skóla í Newgate-fangelsinu.
Metropolitan lögreglan var
svo stofnuð 1830. Þangað
voru aðeins ráðnir sterkustu
og hæfustu menn sem þar að
auki fengu sérstaka skólun
áður en þeir tóku við starfi
sínu við stofnunina. Þessir
lögregiuþjónar voru vopnað-
ir skammbyssum, sverðum og
stuttum rifflum. En brátt
kom í liós. að þessar „sýni-
legu“ lögreglusveitir voru
ekki nægilegar til að berjast
á móti glæpunum. Við þessa
lögreglu þurfti að bæta öðrum
hóp, sem vann án þess að eft-
ir þeim væri tekið og klædd-
ust ekki einkennisbúningum.
Þannig varð til sérstök leýni-
lögregla, sem nú gengur und-
ir nafninu Scotland Yard.
Nafnið sem hún hlaut stafar
ekki af því að hún hafi á ein-
hvern hátt verið í tengslum
við Skotland, heldur bar sá
hluti hinnar gömlu konungs-
hallar, Whitehall, þar sem
lögreglan var til húsa, þetta
nafn, og festist það nafn brátt
við lögregluna.
Glæparannsóknadeild Scot-
land Yard hefur í þjónustu
sinni hundruð sérfræðinga á
sviði Ijósmyndunar, efna-
fræði, rithandarfræði, lækn-
isfræði, skurðl^kningar, sálar
fræði o. s. frv. Fingrafarasafn
ið hefur að geyma milljónir
fingrafara afþrotamanna. —
Scotland Yard notar alla
beztu, nýtízku tgekni sem tii
er í heiminum á sviði glæpa-
rannsókna. Sarfsmenn þess
mynda net um allan heim, sem
vinnur nótt og dag. Þegar
Scotland Yard tekur mál að
sér og hefur leit að afbröta-
manni, lýkur þeirri leit ekki
fyrr en sá seki finnst.

ÞAÐ DYLST engum sem
telft hefur kappskákir að góð-
ir skákmenn verða að hafa
mikið þrek líkamlegt og and-
legt, umfram allt sterkar taug
ar. Þetta er ef til vill ein skýr-
ing þess að ungir og reynslu-
litlir menn ryðja nú hvar-
vetna þeim eldri úr vegi. Tal
við hann lakara tafl á hverj-
um morgni í fimm daga. Það
voru dapurlegir morgnar. —
Mér er því með öllu ósárt um
að birta tapskák þessa eftir-
minnilega andstæðings.
Sikileyjarvörn.
Hvítt: Ghitescu.
Svart: Gheorghiu.
varð heimsmeistari tuttugu og 1. e4 c5
þriggja ára. Fischer skák- 2. Rf3 d6
meistar: Bandaríkjanna fimm 3. d4 cxd4
tán ára, Friðrik íslandsmeist- 4. Rxd4 Rf6
ari sextán ára, Ingi R. Jó- 5. Rc3 a6
hannsson Reykjavíkurmeist- 6. Bg5 e6
ari sautján ára og svo mætti 7. Bc4 Be7
lengi telja. Nú hefur sextán
ára unglingur orðið skákmeist
ari Rúmeníu. Hann heitir
Gheorghiu og er ætlunin að
kynna hann í þessum þætti
með einni skák úr rúmenska
meistaramótinu.
Andstæðingur hans tefldi
hér á stúdentaskákmótinu
1957 og er mér enn í fersku
minni því að ég varð að tefla
MADRID. (UPI). „Loksins
höfum við fundið gröf Kó-
lumbusar“ sagði fyrir nokkru
þekktur kennari í líffræði
við Yale-háskólann 1 Banda-
ríkjunum, Goff að nafni. —
Spánskur háskólakennari,
Manuel Jimenez Fernandes
er þar á annarri skoðun,
enda hefur hann ráðist hörku
lega á kenningar hins
bandaríska starfsbróður síns.
Með því hefur aftur hafizt
deilan um grafarstað Kó-
lumbusar sem sérfræðingar
hafa lengi deilt um.
Það er einnig mjög um-
dailt meðal sérfræðinga
hvort Kolumbus hafi raun-
verulega fæðst í Genúa
1451 af ítölsku foreldri eins
og almennt hefur verið álit-
ið.
Prófessor Goff telur sig
hafa gert uppgötvun sína í
gamalli dómkirkju í Ciudad
Trujillo, höfuðborg Dómín-
íkanska lýðveldisins. íbúar
borgarinnar trúa því einnig
að enginn annar en sjálfur
Kólumbus hafi þar geymd-
ar jarðneskar leifar sínar í
neðanjarðarhvelfingu kirkj-
unnar. í raun og veru er vit-
að að tengdadóttir Kólumb-
usar, María af Toledo, ætl-
aði sér að flytja jarðneskar
leifar hans til Ameríku og
jarðsetja í þessari fyrstu
kirkju hins nýja heims. Af
gömlum bréfum má sjá að
Filipp II. veitti henni leyfi
til þessa flutnings. Náttúru-
hamfarir eiga þó að hafa
gert þessa ætlun hennar að
engu.
Þegar Kólumbus dó 1506 í
í smáborginni Valladolid á
N-Spáni, var hann sann-
færður um að hann hefði
fundið sjóleiðina til Austur-
Indía. Þegar Kólumbus dó
var hann í nánu sambandi við
munkana í Kartauserklaustr-
inu f Sevilla og var það
sennilega síðasta ósk hans að
verða jarðsettur þar, enda
lét fjölskylda hans líka flytja
lík hans þangað þrem árum
eftir dauða hans. 35 árum
seinna kom María tengda-
dóttir hans frá Toledo til
skjalanna með þeim ásetn-
ingi að láta grafa jarðneskar
leifar hans upp og flytja þær
til þess lands sem Kólumbus
hafði fundið.
En þá hafði Sevilla orðið
fyrir geysilegum flóðum
vegna rigninga, svo ýmsir
hlutar borgarinnar voru á
kafi í vatni og þar á meðal
var Kartauserklaustrið, svo
þak kapellunnar stóð eitt
upp úr vatninu.
Þaðan hélt hún svo til
Ameríku, en á ferðaleyfi
hennar er ekki að sjá að hún
hafi haft nokkra líkkistu með
ferðis hvað þá að minnst sé
á Kólumbus. í skjölum
munkanna er heldur ekki að
sjá nokkurs staðar minnst á
þennan flutning.
Goff prófessor trúir því
hins vegar að María hafi
ekki haldið til Ameríku án
þess að taka með sér hinn
dána tengdaföður sinn. Sönn-
un hans fyrir þessari skoð-
un er ein blýkúla, sem
hann fann við uppgröftinn í
áðurnefndri kirkju í Cuidad
Trujillo. Það er vitað af
skrifum Kólumbusar í ferð
hans til Kúbu og Haiti á St.
Maríu 1492, að hann þjáðist
af gömlu skotsári, þótt það
hafi seinna ekki verið hon-
um nein veruleg Íiindrun á
ferðalögum hans. Það éin-
kennilega við þessa kenningu
er þó, að þessi fundna kúla
er greinilega úr gamalli
spánskri byssutegund, sem
vísar svo aftur á þá um-
deildu 0g leyndardómsfullu
kenningu, að Kólumbus hafi
um tíma, áður en hann varð
aðmíráll, barizt gegn Spán-
verjum sem sjóræningi.
Endanlega sönnun fyrir
þessum umdeildu atriðum í
(Tal hefur meðal annarra cft
noíað þessa uppbyggingu hvíts
með góðum árangri. Svartur
hótar nú 8. — Rxe4).
8. De2 b5
9. Bb3 o-o
10. o-o b4
(Hvítur hefði sjálfsagt beíur
leikið 10. a3 og tryggt riddar-
ann í sessi en vonast greini-
lega til að geta notað b6-reit-
inn með góðum árangri. Raun-
in verður þó allt önnur).
11. Ra4 Bb7
12. f3 Rc6
13. Be3 d5
(Allir eru leikir svarts öflugri
en hvíts og staðan sveigjan-
legri. Eina von hvíts er enda-
tafl en svo langt kemst hann
aldrei).
14. Hfdl Rxd4
15. Bxd4 Da5
16. Rb6 —
(Eftir 16. Bb6, Dd5. 17. Dxb5,
axb5. 18. Rc5, Bc6, stendur
svartur heldur betur).
16. — dxe4!
(Skiptamunsfórnir hvu vera
hans uppáhald).
17. Rxa8 Dh5
•18. Df2 —
(Nú var 18. Bb6 betri leikur).
18. — exf3
19. gxf.3 Bxf3
20. Hd3 Bxa8
21. Hg3 e5!
22. De3 Re4
23. Bb6 Rxg3
24. Dxg3 Bh4
25. Dh3 Bh2f
(Hvitur gafst upp).
Ingvar Asmundsson.
Sá þrettándi
Framhald af 2. síðu.
tískar, en nú geta þeir meira
að segja íyrir tilstilli tíma-
ritsins fengið bækur frá hin-
um vestræna heimi.
Fyrir ári síðan beindi blað-
ið þvi að lesendum sínum,
hvaða höfunda þeir læsu
h'éízt. Þessir reyndust vin-
sælastir:
1. Ernest Hemnigway
2. Graham Greene
3. Aldous Huxley
4. Thomas Mann
5. Albert Camus
Meðal hinna fyrstu 20 voru
aðeins einn Rússi, Sjólokov
og var hann sá þrettándi í
röðinni og olli það töluverðum
skelk meðal hinna flokks-
Alþýðublaðið — 25. febr. 1961 ||
v