Alþýðublaðið - 24.06.1962, Blaðsíða 5

mwW%WW*W*MMWWWWW4MtMWWWWW«MMWMMW*WWWWMM»WWWWWWMM>MWW«%M4WMWMMiWWWiWWW»%WWWWi
HVAR sem tveir menn eð'a fleiri
hittast, ber stöðvun fiskiskip-
anna á góma.
— Ætlum við að láta tum-
arið líða, án þess að síldveiði-
skipin losi landfestar? segja
menn. Hvernig; er þetta með
togarana? Eiga þau dýru skip
að grotna niður í margra mán-
aða verkfalli? Þannig talar fólk.
Allir eru sammála um það, að
koma verði fiskiskipunum sem
fyrst á veiðar, utan það, að ein-
staka maður kveðst vilja selja
togarana úr landi og losa okk-
ur við þá. En þegar farið er að
ræða um ástæðurnar fyrir stöðv
un fiskiskipanna kemur*ágrein-
ingurinn upp. í kjaradeilunum
tveimur er það svo, að sjó-
menn hafa stöðvað togarana, en
útvegsmenn síldveiðibátana. —
Síðustu togarasamningar voru
gerðir 1. nóvember 1958 og síð-
an hafa eklti verið gerðir heild-
arsamningar fyrir togarasjó-
menn, en að sjálfsögðu hafa
orðið breytingar á kjörum tog-
arasjómanná í samræmi við
breytingar á fiskverði, sem síð-
an liafa orðið. Samningum þess-
um var sagt upp fyrir tveimur
árum, en eltki var boðað verk-
fall fyrr en í vor. Ekki verð-
ur því annað sagt, en að tog-
arasjómenn hafi sýnt mikla bið
lund. Hitt er annað mál, að
togaraútgerðin á í fjárhagsörð-
ugleikum og getur ekki staðið
undir kauphækkunum án ao-
stoðar hins opinbera. Þegar Iög
in um Aflatryggingasjóð sjávar-
útvegsins voru sett á síðasta
þingi, en samkvæmt þeim eiga
togararnir að fá bætur úr
sjóðnum, var ekki gert ráð fyr-
ir miklum kauphækkunum til
togaranna. Gjaldþol hins nýja
sjóðs er því ekki það mikið, að
hann geti tekið á sig að bæta
togurunum þær kauphækkan-
ir, sem sjómenn fara fram á.
En ei að síður mun togaraeig-
endum það ljóst, að þeir fá
enga sjómenn á togara sína upp
á óbreytt kjör. Togarasjómenn
LAUNADE LURNAR
verða vlssulega að fá kjarabæt-
ur ekki síður en verkafólk í
landi. En hvernig á að veita
þeim slíkar kjarabætur, ef tog-
araútgerðin sjálf er ekki fær
um að greiða þær? Ja, senni-
lega verður ekki komizt hjá
því, að hið opinbera taki það
á sig að' einhverju leyti að
hversu langt verkfallið á tog-
urunum er orðið. En deilan um
hlutaskiptin á síldveiðibátun-
um virðist ekki auðleystari held
ur. Samningar sjómanna og út-
vegsmanna um kjörin á síld-
veiðiskipunum eru frá 1959, þ.
e. utan Vestfjarða og Vest-
mannaeyja. Samkvæmt þeim
greiða kjarabætur togarasjó-
manna, beint eða óbeint. Stærri
þjóðir hafa orðið að láta togur-
um sínum í té beina styrki und-
anfarið vegna tímabundinna
erfiðleika þeirra. Og við verð-
um að fara svipaða leið vegna
þess, að okkar fábreytta at-
vinnulíf þolir ekki að missa
þessi mikilvægu atvinnutæki.
Deilan um kjör togarasjó-
manna hefur reynzt örðug úr-
lausnar eins og bezt sést á því
Þessum samningi hafa út-
vegsmenn nú sagt upp og í
rauninni hafa þeir sett á verk-
bann. Fara útvegsmenn fram á
það, að' hlutur skipverja verði
lækkaður á þeim forsendmn,
að' kostnaður útgerðarinnar
vegna hinna dýru tækja hafi
hleypt svo mjög fram öllum
samningum fá skipverjar um
það bil 52-54% af brúttóafla.Það
eru venjul. 10-12 skipverjar á
síldveiðibátum með hringnót.
Áhöfnin fær I fyrsta Iagi 40%
af brúttóafla. Auk þess eru við-
bótarhlutir til yfirmanna, ca.
4% til skipstjóra, 2% til vél-
stjóra og 1. stýrimanns, hvors
um sig og 1% til 2. vélstjóra. Og
að lokum fá skipverjar G% or-
lof. Eru þá ótaldir nokkrir
smærri liðir.
útgerð'arkostnað'i. Segja þeir, að
hin nýju tæki, kraftblakkir,
nylonnætur og ratsjár hafi stór
aukið aflann og hleypt frain
tekjum sjómanna án ■ þess, að
útgeröin hafi borið meira lír
býtum í hagnaði. Sjómenn hafa
hins vegar ekki viljað fallast á
að skerða kjör sín frá því, sem
nú er og segjast eiga að njóta
góð's af auknu aflamagni. Út-
gerðarmenn segja, að það sé
sanngirniskrafa, er þeir beri
fram um það, að tekxð verði
tillit til hins aukna kostnað-
ar, við hin nýju tæki og sjó-
menn sýni ekki nægilegan skiln
ing á réttmæti kröfu þeirra.
Segja má, að í deilu sjómanna
og útvegsmanna hafi deiluað-
ilar haft hlutverkaskipti. Nú
eru það útvegsmenn sem heimta
„kjarabætur” og ætlast til þess
að þær' gangi fram skjótlega.
En þeim ætti ekki að koma það
á óvart, þó fyrirstaða verði nokk
ur, þar eð ekki hefur það svo
sjaldan verið hlutskipti þeirra
að hafna kröfum sjómanna urn
bætt kjör. Og enda þótt kröf-
ur útvegsmanna séu vel rök-
studdar er það eðlilegt, að sjó-
menn séu tregir til þess að af-
sala sér þeim kjörum, er þeir
nú hafa fyrir lakari kjör.
Sannleikurinn er sá, að út-
vegsmenn geta að nokkru ieyti
kennt sjálfum sér um það, að
gildandi samningar eru þeim ó-
hagkvæmir. Strax og veiðarnar
með hin nýju tæki hófust, hefðu
þcir að sjálfsögð'u átt að fara
fram á, að nýir samningar væru
gerðir fyrir þær sérstajtlega og
þá hefðu getað verið
tvenns konar samningar i
gildi, eftir því hvort hin gamla
eða nýja vciðiaðferð væri not-
uð. En þetta gerðu þeir ekki
og mun ástæðan sú, að þeir
hafi ekki gert sér grein fyrir,
að kostnaðurinn við hinn nýja
útbúnað yrði eins mikiil og
raunin hefur orðið á. T. d.
töldu þeir nylonnæturnar
mundu endast lengur en útlit
er nú fyrir.
Þegar þetta er ritað, er enn
ekkert útlit fyrir samkomulag
um kjör bátasjómanna. Norð-
menn eru byrjaðir síldveíðar
hér við land og rússnesk síld-
veiðiskip eru væntanleg. Aug-
Ijóst er því, að íslendingar geta
ekki haft síldveiðiskip sín bund-
in í höfn öllu lengur. Það verð-
ur því að leysa deiluna þegar í
stað.
wtwwwwwMWiwwwiwwwwvww
12 gerðir sófasetta — 7 gerðir borðstofuborða
8 gerðir borðstofuskápa — 9 gerðir borðstofustóla
Ótal gerðir svefnherbergissetta
ftuk þess fjölbreytta úrvals nýrra húsgagna sem aS ofm er getiS höfum vi5 hafiS starfrækslu B-deildarinnar, sem annast um sölu notaSra húsgagna fyrir yður t. d.
ef fólk vi!l skipta um húsgögn þá seljum við þau eldrl
SKEIFAN
KJÖRGARÐI
SKMI 16975
Þiljuvöllum 14, Neskaupstað
ÚTIBÚ í*orgeir Kristjánsson, Homafirði
Húsgagnastofan, Borgarnesi
ALÞÝDUBLAÐIfl - 24. júní 1962 5