Austurland - 17.09.1921, Blaðsíða 2

Bankabygg
Hænsabygg
Hrisgrjón
Sykur, höggvinn
Kandís
Epli, þurkuð
Apricots, —
Kerti
Eldspítur
Umbúðastriga
Seglgarn
Umbúðapappír
Ongla
Innanhúspappa
Krystalsápu
Stangasápu
Vetrarkjólatau
Karlmannafatnaði
sem roðar á fjallanna vegi
og blœinn sem hjalar við brekkur og tún
og bláliljur „gleymáu mér eigi".
Til þín ég sendi mín Ijúfustu Ijóð
er lífið mitt flöktir á skari,
þú eiga munt hjarta míns helgasta óð
þótt héðan ég bráðlega fari,
því þú hefur verið mér eitt og alt
sem yndi og lífsgleði veitir,
og án þín, veit trú mín, er tómlegt og kalt,
því tími né eilífð ei breytir.
undanfarin ár. Mun mörgum
þykja það hentugra handa hestum
og kúm, heldur en handa sauð-
fénaði.
Þegar heyfengur manna hrekst
og skemmist, er hætta á ferðum,
ef eigi næst til kjarngóðrar beitar
eða fóðurbætis. — Þá bryddir á
ormaveiki, skitupest og öðru fjand-
samlegu.
Hvað sem það kostar verðum
við að verjast gegn áfalla- og af-
fallahættunni. Aldrei er slíkt nauð-
synlegra en nú, þegar öll fjármál
eru í viðkynningarlausu öngþveiti.
Veðráttan í sumar hefur af og
til mint okkur á að við búum
norður við heimsskaut. Og haf-
ísinn tilkynti nærveru sína Qg á-
hrif. — Óvænt aðvörun eftir blíð-
viðra vetur. — Margir hugðu ár-
gæzku í aðsiglingu.
í þetta skifti verður það nær
eina úrræðið að hagnýta sem bezt
hið heimafengna. Horfa gætilega
til veðurs og rifa seglin varfærn-
islega. Offra einhverju af fénað-
inum í haust til að tryggja afkomu
bjargræðisgripaogærstofns.Reynsl-
an sýnir að þeir búa einna bezt,
sem bezt sjá fyrir fóðri handa
fénaði sínum.
Vopnafirði, 22. ágúst 1921.
Marteinn Bjarnason.
Símskeyti
frá
fréttaritara Austurlands.
Bretastjóm kom saman 4. sept. í
Inverness í Skotlandi til að ræða írsku
málin. „Daily Telegraph" segirstjórn-
ina hafa boðað fulltrúa Sinn-Feina á
fund 20. sept. „Daily Mail“ fullyrð-
ir að einasta skilyrðið fyrir samning-
unum af hálfu bretastjórnar sé, að
sambandi Bretlands og írlands verði
ekki slitið’ Ráðstjórnin rússneska
hefur hafnað skilmálum Bandamanna
fyrir hjálpinni. Bolsivikkar vilja sjálf-
ir ráða úthlutun matvælapna.
Lögjafnaðarnefndin mælir með því
að loftskeytastöðin í Reykjavík verði
stækkuð og að bygðar verði loft-
skeytastöðvar á Grænlandi.
Rvík 16 September
Misklíð hefur verið milli ríkisstjórnar-
innar þýzku og stjórnarinnar í Bayern.
Síðustu fregnir segja að alt Bayern-
ráðuneytið hafi sagt af sér. í mörg-
um bæjum úti um land í Frakklandi
hafa verkamenn gert verkföll, sakir
kauplækkunar, sem atvinnurekendur
hafa ákveðið. Grikkir mistu 18 þús-
und manns í orustunum við Tyrki
um Angora, en Tyrkir 12 þúsund.
Grikkjaher hefur látið undan síga.
Uppvíst hefur orðið um víðtækt sam-
særi meðal Tyrkja í Konstantinopel.
Tilgangurinn að fara að setuliði
Bandamanna þar í borginni og strá-
drepa það. Sendimaður Sinnfeina á
ráðstefnu með L. Georg 13. septem-
ber er farinn aftur til Dublin, til að
gefa skýrslu, og er þá búist við
svari Sinnfeina. Daily Chronicle segir
ófrið hafinn milli Rússa og Rúmeria.
Rússneskar hersveitir séu komnar
yfir landamæri Rúmeniu. Aþenufregn
segir Búlgara og Rússa hafa gert
leynisamninga um samtaka aðför að
Rúmeniu, Serbíu og Grikklandi.
Kristianíuskeyti segir íslenska síld
hafa verið í fyrsta sinn verðskráða þar
í vörukauphöllinni 13. september.
Verðið ákveðið 85 krónur norskar
fyrir 85 kg tunnur.
Gullfoss fór til útlanda í gærkvöld.
fullfermi, fjöldi farþega.
Stýfðir vængir.
Eftir Holt.
Ný kvæðabók, eftir áður ókunnan
höfund. Utgefandi Ársæll Árnason,
eða svo sýnist, þó að ótrúlegt kunni
það sumum að virðast, er þeir lesið
hafa bókina.
Óþakklátt , verk er að fetta
fingur út í verk manna, en skyldu tel
eg það mína og annara, er um bæk-
ur rita, að segja afdráttarlaust hversu
bækurnar virðast hafa mikið gildi,
eða hvort þær hafa það nokkuð. Sé
það ávalt gert, þurfum vér eigi að
óttast þó að nýtt skáldrit komi með
tungli hverju.
Sjálfsagt er að gæta allrar gætni,
þá er um er að ræða unga höfunda,
er virðast hafa eitthvað til brunns að
bera, sem eigi fær enn fyllilega í Ijós
komið. Ennfremur tel eg meiri þörf
þess, þegar menn dæma um góð
skáldrit, að skýra þau og vísa almenn-
ingi á veg þann er leiðir til skilnings
á þeim, en að elta ólar við smávægi-
is galla, er á kunna að vera og hverfa
fyrir kostunum. Góða bók er sjálf-
sagt að gera sem glæsilegasta í aug-
um manna.
Öðru máli er um það aö gegna,
þá er fullþroska menn, sem auðsýni-
lega hafa ekkert til brunns að bera
eða nauða lítið — og þá helzt eitt-
hvað utan skáldskaparins — hella úr
sér ókjörum af leir, smekkleysum,
rímvillum, málvillum, hugsunarvillum
og öðru slíku góðgæti. Og verður
eigi of hart úr hlaði riðið gegn slíku
illþýði. í þessu sambandi ætla eg að
segja frá dálítilli smásögu. f fyrra
skrifaði eg ritdóm, frekar harðorðan,
um þá ný útkomið skáldrit. Höfund-
urinn, sem mér var kunnugur per-
sónulega, reit mér all-harðort bréf,
og meðal annars sýndi hann fram á
það, að sumt af því, er eg heföi tal-
ið úalandi og úferjandi hjá sér, fynd-
ist hjá öðrum eins skáldum og Matt-
híasi Jochumssyni og Þorsteini Er-
lingssyni. Má vera að þeir, er á líku
stigi standa andlega og þessi rithöf-
undur, líti á sama veg á þetta. En
frá bæjardyrúm heilbrigðrar skynsemi
bætir það enga yfirsjón að ýmsum
hafi orðið hún á. Og þess ber um-
fram alt að gæta, að þeir sem gera
margt stór vel eiga skilið ólíkt meira
umburðarlyndi en hinir, sem alt gera
stór illa. Og það er á allra vitorði,
að oft kom það fyrir Matthías Joc-
humsson, að honum fataðist taum-
haldið á skáldafáknum. En það var
að eins á mill snildar sprettanna. Og
fyrir kom það, að skáldinu Þorsteini
Erlingssyni brást bogalistin. Þarf
eigi annað en minna á:
„Augun Ieka eins og hor
ofan í biskupsdali.
-----Bókin „Stýfðir vængir", er
snotur að ytra útliti, prentun, pappír
og formi. En hún verður eigi alveg
eins glæsileg þegar vér leggjum hana
frá oss að loknum lestri.
Höfundurinn hefur verið sjúklingur
á Vífilsstöðum og líklega ort sér þar
til hughægðar. Og það hefði hann
átt að láta sér nægja. Hefði síður
átt að freista lofsins og frægðarinn-
ar.
Bókin skiftist aðallega í tvent.
Gróðurlausa andlega eyðimörk og
meira eður minna aðfenginn gróður.
Má þar benda á áhrif eldri skáldanna
— og einnig hinna yngri. Ekkert
væri við því að segja, þó að höfund-
urinn hefði orðið hrifinn anda hinna
nýrri stefna, sem nú eru að gera vart
við sig og þeir eru á hæsta risið,
Stefán frá Hvítadal og Davíð frá
Fagraskógi/ Um Stefán er það að
* Nefna má einnig sem brautryðjanda í
íslenzkum bókmentum síðustu ára,
segja, að hann flytur fegrandi áhrif
nútíðarljóðskálda Norðmanna inn í
íslenzkar bókmentir, en Davíð legg-
ur rækt við þjóðkvæðastílinn, sem
reyndar hafa aðrir karlar — og eigi
sízt konur, hallast mjög að. Og verð-
ur eigi sagt að hann hafi á honum
neinn einkarétt, frekar en Stefán á
hinu erlenda blóði er hann örvar með
blóðrás íslenzkrar ljóðlistar. í hverju
landi eru til svonefndir skálda-„skól-
ar“. En hjá Holt hafa áhrifin ekki
orðið til að koma á flugvængjum
breiðum og flughröðum, heldur hafa
þau gefið oss nokkur kvæði í anda
all-merkra skálda, þunn eins og vatns-
blöndu og stráð fagurfræðilegum kór-
villum.
Rímgallar eru æði margir. Á eg
þar eigi eingöngu við það, að vikið
sé frá venjnlegum rímreglum. Það
má gera þann veg, að vel fari á.
Hefur Davíð frá Fagraskógi sýnt það
Ijósast manna. En rímgallarnir hjá
Holt eru þann veg, að þeir spilla
hljómi og hrynjanda, ef nokkur væri,
og misþyrma eðlilegu máli og áherzl-
um. Dæmi hljóðspillis: stuðl-
ar stilla og slaginn. Tvístuðlað:
„Eg' finn einhver andstæðuöfl inn í
fylgsnum míns hjarta — einatt sem
vilja til hliðanna beggja mig toga".
Áherzluvillur: Töfrandi hafmeyjar
höfðum upp skjóta“, „Einasta, sem
er í sannleika um vert“, o. s. frv. o.
s. frv. hundrað sinnum.
D æ m i m á 1 v i 11 aj: „Þ e g a r að
— unggæðingsþrá — snildar-
s o n (þgf.) — e n d i (fyrir endir) —
— Er hann kóngur, sem
mildi og kærleikur dvín —
og sem kvelur sín börn eft-
ir dutlungum sín (málvillur, hor-
tittir, smekkleysur, o. s. frv.) Hér
aö eins talið örfátt af allri gnægðinni.
Hugsunarvilla, að eins eitt
dæmi:
„Harpa mín! stiltu nú strengina þína,
sláöu nú fegurstu tónana mína.“
Harpan á að slá strengi skáldsins
og slá fegurstu tóna hans. Alment
slógu umferðasöngvararnir, sem þessi
marg-afturgengna hörpulíking á rót
sína að rekja til, hörpur sínar, en
þær ekki sjálfar sig.
skáldið jakob Jóh. Smára. Er hann
sérstæður aö efni, meðferð, stíl, orða-
vali og máli, en áhrifa hans hefur enn
eigi vart orðið.