Baldur - 20.04.1903, Qupperneq 2

2
BALDUR, 20. APRíL 1903.
BALDUR
ergefinn útáGIMLI, MANITOBA.
Kemur út einu sinni í viku.
Kostar $1 um árið.
Borgist fyrirfram.
Útgefendur:
NOKKRIR N’Í-ÍSLLNDINGAR.
Ráðsmaður: G. TuORSTEINSSON.
Frcntari: JóHANNES VlGFÓSSON.
Utanáskrift til blaðsins:
BALDUR,
Gimli, Man.
Veið á »nnáum »ng’ý*ÍDgum er 25 cente
fyiir FumluDg dá'kslengdar. Afs!áttur er
gefiDn á etœrri anglýíingum, sem birtast í
blaöinu yfir lengri tíma. V.ðvíbjandi
elíkum afalætti, og öð;um fjármálum blaði
in«, eru menn btðuir að anúv ajer að láði-
manninum.
MÁNUDAGINN 20. AI'KÍL. I9O3.
Um vínsölu á Gimli.
Eín* og mönnum mun kunnugt
orðíð, er einn Gimlibúi að sœkja
um hóteSs'Vfnsölulcyfi, telja sumir
það með framförum en aðrir hafa
gagnstæða skoðun og segja: dýpra,
dýpra.
Hclztu ástæður mcðmælcnda
þessarar stofnunar eru : ,,meira líf,
aukin verziun, meiri aðsókn að
bœnum, nýjar tekjur í sveitarsjóð
fyrir leyfið'L
Fað gcgnir furðu hvað mönnum
getur tekist að snúa ranghverfunni
út fyrír sfnum og annara augum,
og svo er með þessar ástæður. Þó
þeir sjeu vonandi ekki margir sem
fallast á þær, þá cru þeir til sem
gjöra það.
Hvernig lagaðar hreifingar (’lff
itni þeir kallaj myndu það verða
scm stofnun þc««i kæmi á stað ?
Myndu menn verða frarokvæmdar-
samari við það, að eyða tfma og
peningum f slæpingi í og kringum
drykkjuholu, eern fyrstu vfnsölu-
hótel f smáboejum ætíð eru. Ætlí
að búskapurinn gefi meiri arð ?
Ætli að menn ráðist fremur í ný
framfarafyrirtæki ?
Eru líkindi til að menn auki inn-
kaup sín f öðrum greinum eftir að
bafa cytt peningum sfnum til vfn-
kaupa ? Ef ekki er hægt að sýna
fram á að- jnenn verði duglegri,=
nýtari mcnn mcð þvf að ncyta vfns,'
þá cr þessi ástæða einskis virði, svo
vcrzlun f öðrum grcinum gctur ekki.
aukist eða grœtt á þessu fyrirtæki.
Hverjir skyldu það verða sem
fcrðast eða flytja í bœínn fremur
fyrir það þó þarsje drykkjugnæpa?
Jú, það er hugsanlegt að bœrinn
yrði stöð fyrir draslara og óróa-
seggi, sem ekki haldast við þar scm
betri stjórn og meiri menning er
búin að búa um sig. Enginn góð-
ur verzlunarmaður gengst fyrir því
að reka verzlun eða önnur fyrirtæki
þó drykkjustofa sje til á staðnum.
h'lestir eða fjöldinn af þeim scm
verzlunarfyrirtæki reka af hvaða
tegund sem er, eru nú orðið ýmist
bindindismenn, eða hafa í öllu falli
skömm á drykkjuskap, cins og all-
ur bctri hluti fólks f þessu Iandi
hefir. Þeir sem ætla sjer að koma
til að reka einhver störf eða við-
skifti í bœnum, gera það því eins
fyrir því þó engin vfnsala eigi sjer
þar stað. Það er vitaskuld ekki ó-
hugsandi að hlaupaagentar, sem
ekki hugsa um annað en að fara
einu sinni um og fara með sem
mesta peninga í burtu úr nýlend-
unni, mundu nota tækifærið til að
fylla menn ’gratis*, til þess að geta
því betur snuðað inn á þá vöru
sinni, en svoleiðis náungar eru þeg-
ar orðnir hjer sem annarstaðar
versta Iandplága.
Og þá eru nú $100 tckjur f því
fyrir sveitina, það munar um ann-
að cins. En vilja menn svo gjöra
sjcr grein fyrir hvaða útgjöld leiða
af þvf fyrir sveiti.na. Fyrst cr að
koma upp fangahúsi á Gimli, og
setja þar fastan lögregluþjón, einn
eða fleiri, auk ýmislegra málaferla
og kostnaðar scm af þvf getur lcitt,
en fangahús og lögregluþjónn á
Gimli er ó h j á k v æ m i 1 e g t, og
mundi það fara nær þúsund dollara
kostnaði áári, dágott business. Jeg
get ekki trúað þvf að nokkur sá
maður sje til sem fer að hugsa al-
varlega út f þetta mál, sem geti
svo eftir alvarlega, samvizkusam-
lega íhugun komist að þeirri niður-
st ð ’, að löggilding vfnsölu á Gimli
sje bcenum, grenndinni eða sveit-
inni tií heilla.
Hið einkgnnilegasta við þetta
vínsölumál er, að það fjekk tilveru
og stuðning sinn frá lúterska söfn-
uðinum fi. Glmli. Það er ekki ncin-
.um blöðum um það að fle-tta, að
hefðu helztu kirkjumennirnir á
Gimli ekki ritað undir beiðni um-
sœkjanda um Icyfið, þá hefði hann
ekki fengið hinar naúðsynlegu und-
irskriftir ; „jafnvel sólin er blett-
ótt“ segir hjerlendur málsháttur.
Að því scm mjer er kunnugt, er
það f fyrsta skifti í kirkjusögu
Vesturheims, að ,,kristin“ kirkja
styður að útbreiðslu vínsölu, á op-
inberan liátt f það minnsta.
Jeg hefi einnig heyrt að sumir
flokksbrœður mfnir, liberalar, sjeu
með þessu fyrirtæki, en jeg hefi
engar sannanir fyrir þvf, og vona
að það sje e k k i s a 11, það er
svo margt skrafað fyrir og um kosn-
ingar, sem ekki er mjög áreiðan-
legt.
Þvf hefir verið bent að mjcr af
þeim sem eru mótfallnir vfnsölu, að
sveitarstjórnin ætti að hnekkja þvf
að leyfið fengist. Þeim sem þcssa
skoðun hafa skal jeg gefa þær upp-
lýsingar, að afstaða svcitastjórna
er sú, að þær hafa ekkert með vín-
sfiluleyfi að gjöra, annað en að á-
kveða gjaldið fyrir leyfið f sveitar-
sjóð. Þær mega setja það mest
$100 og minna ef þeim sýnist, þar
með er búið. Það er fylkísstjórn-
in sem veitir leyfin eða sama scm,
nefnd manna er hún setur til þess
að fjalla um þau mál.
En það cru til Iagaákvæði sem
heimila gjaldendum, að biðja sveit-
arstjórnina um að semja aukalög
sem fyrirbjóði vínsölu í sveitinni.
Bciðnin verður að vera undirrituð
af tuttugu og fimm af hverjum
hundrað kjósendum, cða fjórða
hluta allra kjósenda samkvæmt
seínasta kjiirlista sveitarinnar. Lög-
in gjöra ráð fyrir þvf, að sveitar-
stjórnin skuli ekki semja þannig
líiguð aukalög nema samkvæmt
þcssari aðferð. Þegar svo sveitar-
stjómin hefir samið aukalögin, skal
hún bera þau unclir atkvæði kjós-
enda, og öðlast þau gildi ef þrfr
fimmtu hlutar ailra sem eru á sein-
ustu kjörskrá grciða atkvæði með
þcim.
Þjer sjáið þvf gjaldendur og
kjósendur í Gimlisvcit, að það er f
yðar eigin höndum hvort þjer vilj-
ið koma upp vfnsöluhótelum í sveit-
inni eða ekki.
Jeg er í engum efa um það, að
fjöldi yðar er á móti vfnsölu, og ef
svo cr, þá rísið nú upp og komið á
aukalögum f sveitinni sem banní
vínsölu. Til þcss lofa jcg yður
mfnu eindregnu fylgi, þó það baki
mjer óvinsældir einstakra manna,
virði jeg einskis.
Good-Templar stúkan á Gimlí
gjörir aúðvitað það sem hún getur
til að styðja þá mcnn, sem hafa á-
kvarðað að leggja fram mótmæli
gegn þvf að leyfið sje veitt, annað
gctur hún ekki gjört í þessu sjer-
staka tilfelli. Lögin gjöra ekki ráð
fyrir að önnur mótmæli heyrist,
sjeu tekin til greina, en þau sem
koma frá þeim sem búa meðal
næstu tuttugu fjölskyldna við hið
fyrirhugaða hótel. Mótmæli frá
Good-Tcmplurum eða öðrum eru
þvf ekki lagalega tekín til grcina,
nema að svo miklu leyti sem þau
styrkja málstað mótmælenda leyf-
isins.
Stúkan á Gimli hefir þegar.á-
kvarðað, að hjálpa mótmælendum
mcð fjárframlögum, sem þurfa að
fylgja mótmælunum til fylkisstjórn-
arinnar, og hún hefir safnað undir-
skriftum undirmótmæli frá almcnn-
ingi í Víðinessbyggð og orðið vel
ágengt. Þctta^ýnir þvf að hjerað-
ið f kringum Gimíi er ekki með
vínsöluleyfi. Þrátt fyrir þessa við-
leitni vora bindindismanna á og
kringum Gimli, er ómögulcgt að
segja hvaða árangur sú viðleitni
vor hefir, því nefnd sú er þessi
leyfi veitir er verkfæri í höndum
stjórnarinnar og fær orð fyrir að
vera ókærin og partisk, ekki frem-
ur nú á tfmum en endranær.
Það sýnist liggja næst fyrir
Good-T emplara stúkumar vfðsveg-
ar um nýlenduna að rfsa nú upp
og setja upp bænarskrá til sveitar-
ráðsins fyrir næsta fund, 22. maf,
að biðja um aukalög sem banni vín-
sölu í sveitinni. Jeg skil ekki ann-
að, en þær fái fylgi og liðsinni allra
hugsandi manna sem hafa velferð
sveitarfjelagsins á hjarta, hvort
þeir eru bindindismcnn eða ekki.
Þetta kostar auðvítað mikla vinnu
og fyrirhöfn, og það dugar ekki
annað en vinna afdráttarlaust að
þvf þar til aukalögin cru samþykkt.
Mjer er óhætt að segja það, að
stúkan á Gimli er rciðubúin að
vinna f þessa átt, og hún hefirráð-