Baldur - 19.10.1903, Blaðsíða 1

BALMR.
I. ÁR. GIMLI, MANITOBA, 19. OKTÓBER 1903. Nr. 40.
Fornmenjasafn
Tiberfljótsins.
Sfðastliðið vor var þcss víða get-
ið í blöðum að prófessor Ciro Nis-
pi-Landi, scm er umsjónarmaður
minnismerkja og listasafna á ítalfu,
hcfði hugkvæmst að stuðla að þvf,
að farvcgur Tiberfljótsins væri
rannsakaður til þess að n& í þann
auð af gersemum, goðamyndum ög
peningum, scm hinir gömlu Róm-
vcrjar hefði offrað fijótsguðinum.
Um þetta efni segir Hayden
Church í ,,Pearson’s Magasinc“ á
þessa lcið :
,,Lfklega hefir engum manni
komið til hugar slík tillaga og ein-
um ítölskum mcnntamanni.
í fám orðum sagt fer tillagan
fram á að farvegur Tiberfljótsins
sje rannsakaður. Fljót þetta renn-
ur gegnum fegurstu hjeröð Norð-
urálfunnar ogígcgnum Rómaborg,
og aðallega þar hyggur hann að
finna megi óviðjafnanlegan auð á
fljótsbotninum,
Það, sem hann ímyndar sjer að
finna megi eru einkum peningar,
gullmunir, gimsteínum prýddar
gersemar, og önnur listaverk, er
öld fram af öld var kastað f fljótið,
sem offri til þcss guðs er Rómverj*
ar trúðu að heima ætti í þvf,
Hann hyggur að þar muni finn-
ast myndir af hinum gömlu mikil-
mennum og hetjum, bæði f gulli,
silfri og broncc, spm kastað hafi
verið í fljótið á þ.cim tfmum er trú-
arstrfðin voru sem tfðust, er um
langan aidur áttu sjer stað öðru
hvoru í þessari ævagömlu borg.
Sömuleiðis hyggur hann að þar
muni vcra sægur af vopnum, sem
fleygt hafi verið í fljótið ásamt
dauðra manna búkum að afsþfðnum
bardögunum.
En mcira vcrt en öll þessi lísta-
verk tclur prófessorinn Ijósastjaka
úr gulli, sem biblfan segir að guð
hafi skipað Móises — þegar hann
var eitt sinn staddur á Sinaifjalli —
að láta búa til. Ljósastjaki þessi
i var um langan aldur geymdur í
j Rómaborg, og sagan getur þess,
að honum hafi verið kastað í Tibcr-
fljótið.’
Prófcssor Ciro Nispi-Landi cr
alls ekki loftkastalasmiður, hann
er hálærður maður og höfundur að
ýmsum djúpt hugsuðum ritum um
gömlu Rómaborg, Rannsóknhans
| á sfígunni vakti hjá honum þá hug-
mynd, scm tillaga þessi byggist á.
Hann tók eftir þvf, að það hafði
verið siður Rómverja, jafnt rfkra
sem fátækra, að fleygja bcztu upp-
áhaldsgersemum sfnum í fljótið, og
um leið sá hann það, að Tiberfljót-
ið hafði um langan tfma verið mið-
punktur markverðra viðburða, bæði
voðalcgra bardaga og óviðjafnan-
lcgra sigurshelgihalda, skrautlcgra
skrúðgangna og þess valds, sein
hafði áhrif á allan heiminn. Þctta
vegscmdar tfmabil Rómaborgar
stóð yfir í 35 aldir.
Vonir próf*. Nispi-Landi’s um
góðan árangur af rannrókn Tiber-
farvcgsing byggjast á því, að í
hvcrt sinn er þurft hpfir að hrcifa
við botni eða bökkum fljótsins,
hafa ávallt fundist verðmiklar forn-
menjar,
S,em dccmi má nefna það, að
einu sinni þegar tveir stcinstólpar
voru settir undir Palatinabrúna,
fundust fornmenjar svo margar að
verð þcirra skifti miUjónum Líra,
Þcgar verið var að laga til grund-
völlinn undir aðalstólpú Garibajda-
brúarinnar, fundust margar fagrar
bronccmyndir, þar á meðal ein af
Bakkusi og önnur af Vcnus, og
þegar Cestiabrúin var stækkuð,
fundust maj-gir gamlir gullmunir,
þar 4 jneðal undurfagurt guljháls-
band, scm legið hafði þar u;n fipiri
aldir og cf til vill tugi alda,
í fjárhagslegu tilfiti ætlar maður
að nafni Chevalier William Muller,
cnsk-ftalskur að kyni, að sjá um
fyrirtæki þetta, en prófessorinn
verður sjálfur verkstjóri. Svo er
til ætlast, að innan skamms verði
byrjað á starfi þessu fyrir alvöru.
Prófessorinn hefiraf sögu Róma-
borgar sýnt og sannað, að ávallt
þegar eitthvað hefir verið átt við
fljótsbotninn, hefir eitthvað fund-
ist, en þó getur sagan þess hvergi,
að mikið hafi fundist í einu.
Sagnirnar um fórnir til fljóts- j
guðsins byrja með sögu Rómverja.
Til þess að gjöra skiljanlegan þann
sið, að kasta verðmiklum munum f
fljótið, segir Virgil frá þvf, að On-
cas lofaði föðurnum Tiber (fljóts-
guðinum) því, að ef hann vcrnd-
aði sig gcgn hættu, skyldi hann
alla tfma tilbiðja hann og færa
honum virðingarmerki og gjafir“.
En það voru ckki eingöngu Róm-
verjar, sem fórnuðu föðurnum Ti-
ber. Hjátrúin hjá öllum hinum
suðrænu þjóðflokkum virðist áþeim
tfmum að hafa verið á lfku stigi,
svo að þeir af þeím scm bjuggu
nálægt fljótinu, fórnuðu fljótsguð-
inum gersemum sínum, Húnar,
Gotar, og Vandalir, flcygðu mest-
um hluta af þvf, scjn þeir rændu í
Rómaborg, f fljótið, jbúar Róma-
borgar fleygðu einnig sjálfir ó-
grynni fjár í fljótið, til þcss að það
fjclli ekki í hendur óvina sinna.
Þannig kcjnst sagan að orði, cft-
ir það að Magentius Saxa bcið ó-
sigur fyrir Konstantin : ,,Ekki að
eins miklum fjölda dauðra manna
og særðra, ógrynni vopna ogverð-
mætra muna, heldur og öllum auði
og herkostnaðarsjóði Magcntiusar,
var varpað í fljótið til þess, að fyr-
irbyggja að það fjclli í hcndur
hinna sigursælu óvina“.
Pi-ófessorinn hefir ekki látið sjcr
nægja órökstudda vigsu fyrir þvf,
að fljótið hafi að geyma verðmiklar
gersemar. Hann hpfir skift fljót-
inu í deildir og búið sjcr til skýrslu,
dregna út úr sðgunni, þar sem
getið er um að nafngreindir menn
hafi flcygt einum eða öðrum ger-
semum í þessa eða hina deild fljóts-
ins. Þannig álftur hann t. d., að
hinn helgi gull-ljósastjaki frá dög-
um Móisesar, sem hann langar svo
mjög til að finna, muni veraínánd
við páfahöllina og Pjeturskirkjuna,
f þeirri deild fljótsins, sem næst
er hinu nafnfræga Angelossloti.
Prófessorinn segir : ,,Það er á-
reiðanlega víst, að hinn hjátrúar-
fulli Alerik sncrti ckki eða ljet
snerta á helgum hlutum ; og það
er jafn áreiðanlegt, að ljósastjakinn
var sjeður í Rómaborg 509 og 529.
Jeg tcl það vfst að lfkingarmynd
sú, sem fyrirskipuð var á Sinai-
fjalli, sem stóð í tjaldbúð Davíðs
konungs, sem borin var umhverfis
Jerfkóborgarveggi, sem varí miklu
í afhaldi hjá Cæsar og Pompejus,
Isem Tftus frelsaði frá hinni al-
I mennu eyðileggingu í Jerúsalem
og flutti sigri hrósandi til Róma-
1 borgar, þar sem þúsundir eftirþús-
undir komu til að veita henni lotn-
ingu, hafi að sfðustu verið kastað f
fljótið af Gyðingum, enda segja
lærifeður Gyðinga það sjálfir“.
Einusinni var því haldið fram,
að aldrei myndi finnast hestur sem
I gæti hlaupið harðara en ,,Flora
Tcmplc'1, scm hljóp míluna á 2
; mfnútum og 19)4 sekúndu árið
1859. En síðan hafa margirhestar
hlaupið mfluna á skemmri tfma, t.
d. „Maud S.“ árið 1885 á
,,Sunol“ 1891 á 2'8„Nancy
Hanks“ sama ár á 2'4", og á þessu
| ári „Lou DilIon“ á tveimur mfnút-
um, enda er það sá fljótasti hestur
sem heyrst hefir getið um fram að
þessum tfma.
Engin fyrirhöfn er of mikil til
að uppgötva sannleika.