Baldur - 23.11.1903, Blaðsíða 1

BALDTJK.
I. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 23. NÓVEMBER 1903.
Nr. 4V.
STJORNARFARIÐ í
CANADA.
408-
(Eramh.)
Af siigu hinnar ensku þjóðar má
sjá það, að konunginum og þegn-
um hans hcfir ekki ævinlega kom-
ið sem bezt saman, fremur hcldur
en annarstaðar í heiminum hefir
átt sjer stað. Þetta hcfir leitt til
þess að ráðgjafar þcir, sem kon-
ungurinn eða umboðsmenn hans
hafa sjcr við hönd, vcrða nú orðið
að standa í ábyrgð gagnvart þjóð-
inni fyrir þvf stjórnarfari, sem þjóð-
in er bcitt samkvæmt tillögum
þeirra. Konungurinn sleppur
þannig sýkn saka, og rcfsing þjóð-
arinnar kemur niður á þeim, sem í
það og það skiftið hafa gefið kon-
unginum þau ráð, scm þjóðinni
mislíka. Til þcss að konungurinn
skuli samt gjöra scm hreinast fyrir
sfnum dyrum og leggja sig sem
mest í framkróka við að gjöraþjóð-
inni til hæfis, hcfir myndast
ÁICVEÐIN HEFÐ
um það, hvernig kónungurinn cða
umboðsmenn hans skuli hcgða sjcr
viðvfkjandi kosningu ráðgjafasinna,
og skal nú hjer með nokkrum orð-
um gjörð grein fyrir þeirri mcð-
höndlun.
í /ijrsta lagi verður sá maður,
sem kvaddur er til þcss að vera
ráðgjafi, að eiga sæti í a n n a r i
h v o r r i d c i 1 d þ i n g s i n s.
I öðru lagi verður sjcrhver
slfkur maður að tilheyra þeim
stjórnmálaflokki, sem í þann svip-
inn cr f mciri hluta f n e ð r i
d c i 1 d þ i n g s i n s.
t þriðja lagi er það ekki til
siðs, að konungur eða landstjóri
velji sjer sjálfur hvern sjerstakan
ráðgjafa út af fyrir sig, heldur
kveður hann sjer til aðstoðar í því
efni þann meðlim þíngsíns, —
venjulega úr neðri deildinni, —
scm er viðurkenndur foringi þcss
stjórnmálaflokks, sem er í meiri
hluta í ncðri deild.
Þessum manni fclur hann það
verk á hendur, að velja sjer úr
hópi þingmannanna þá stallbræður,
sem hann kemur sjer saman við
um það, að takast á hcndur mcð
honum ábyrgðina á stjórnarfarinu.
Þegar þvf verki er lokið, tckur
konungurinn eða landstjórinn em-
bættiseið af þessum mönnum, og
er jafnframt fólgið í þeim eiði lof-
orð um þagmælsku viðvfkjandi
samræðum og bollaleggingum ráða-
ncytisins. Oftast tckst hVer ráð-
gjafi á hendur, að veita sjerstakri
stjórnarfarsdeild forustu, og venju-
lega lendir það á honum að flytja
þinginu í heyranda hljóði þær
stjórnartillögur, sem sjerstaklega
snerta hans verksvið, en svo ber
það stundum við, að flokksforing-
inn vill hafa fleiri með sjer í ráða-
neytinu hcldur en tala stjórnar-
deildanna vísar til, og eins kemur
það fyrir að einhver annar en hinn
sjerstaki deildarstjóri ber fram
stjórnarfrumvarp. Þegar slfkt
kemur fyrir af þeirri ástæðu, að
hinn sjerstaki deildarstjóri er bor-
inn ofurliði af stallbræðrum sínum
í ráðaneytinu viðvfkjandi þeim
málefnum, sem honum er ætlað að
bera ábyrgð af opinberlega, þá
neyðist hann til þess, að segja sig
úr ráðaneytinu, nema sætaskifti
sje höfð við hann í ráðaneytinu
eða hann sætti sig við að fallast á
það, scm mciri hlutinn vill vera
láta.'”'
Venjulega cr hverju ráðancyti
svo viturlega niðurraðað í fyrst-
Þetta hefir nýlcga orðið til
þess að Blair járnbrautamála-
ráðgjafi gekk úr hinu núver-
andi ráðaneyti hjer í Canada.
Hann feilir sig ekki við það,
sem meiri hluti ráðaneytisins
vill viðvíkjandi meðhöndlun
járnbrautarmálanna.
unni, að hverjum sjerstökum er út-
hlutað það, sem hann er álitinn
öðrum frcmur hæfur til að takast á
hendur. Þess vegna er það ævin-
lcga alvarlegt atriði fyrir stallbræð-
ur hans, að taka fram fyrir hönd-
urnar á honum f þcim efnum, sem
vænta má, að þcir hafi ekki eins
gott vit á eins og hann.
Þegar meðlimir ráðancytisins eru
búnir að sverja embættiseiða, og j
takast á hendur formennsku vissr-
ar stjórnardeildar, verða þcir af
þeim, sem eru neðri deildar þing- j
menn, að ganga upp á nýjan leik j
fram fyrir kjósendur þcirra kjör- i
dæma, sem hafa sent þá á þing, j
til þess að vita hvort meiri hluti j
þeirra er þvf samþykkur, að þeir j
færist ráðgjafastarfsemina í fang. |
| Sje þeir endurkosnir í kjördœmum !
sfnum heldur. allt áfram eins og til j
] var stofnað, en annars verður for- j
maður ráðaneytisins að leita fyrir j
j sjer eftir nýju ráðgjafaefni þangað
til <>11 skörð cru fyllt.
Meðan sá stjórnmálaflokkur, sem i
fylgir ráðaneytinu að málum, held-
j ur meiri hlut atkvæða f neðri deilcl j
! þingsins, situr ráðaneytið kyrrt að ^
völdum. Hvcnær sem einhverj
tillaga frá ráðaneytinu cr felld með
meiri hlut atkvæða í neðri dcild, j
þá er litið svo á sem mciri hluti
þjóðfjelagsins, fyrir munn fulltrúa
j sinna, sje orðinn andvfgur ráða- :
I neytinu f stjórnmálaskoðunum.
Þcgar slíkt kemur fyrir verður
landstjórinn að mynda nýtt ráða- j
j neyti, mcð sama hætti cins og áð-
j ur. Hann felur þcim manni, sem
j cr viðurkenndur foringi þeirra scm
j hafa fellt frumvarp stjórnarinnar,
að taka að sjer ráðaneytisfor-
j mennskuna, og velja sjcr nýja stall-
j bræður úr hópi þeirra manna, sem
þá eru orðnir f meiri hluta.
Þótt það komi stundum fyrir, að
stjórnaskifti verði með þessum
hætti, þá er hitt tfðara, að skiftin
verði samkvæmt úrslitum almennra
kosninga. Það þarf, eins og gefur
að skilja, að verða eitthvað meir en
lítið athugavert við framferði for-
ingjanna í hvaða flokki sem er til
þess, að liðsmenn þeirra í þinginu
sjálfu beri vopn á móti þeim. Það
er sambland af trúmennsku gagn-
vart leiðtogum sínum og stall-
brœðrum og ótrúmennsku gagn-
vart kjördœmi sfnu og þjóðfjelag-
inu, sem kemur ýmsum flokks-
mönnum iðulega til þess, að greiða
atkvæði sitt með ranglátu stjórnar-
frumvarpi heldur en að láta flokks-
foringja sína bíða lægri hlut á þingi.
Hversu langt hver einstakur þing-
maður gengur f þessu efni, er allt
komið undir þvf, hve miklu sið-
ferðisþrcki hann hefir á að skipa.
Oftast verða stjórnaskifti á þann
hátt, að þjóðin, við almennar kosn-
ingar, sendir mciri liðsafla í hóp
andstæðingaflokksins heldur en í
flokki þeirra manna, sem áður hafa
setið að völdunum, og verðurlánd-
stjórinn þá að skilja það sem mót-
mælayfirlýsingu frá þjóðinni, og
kröfu hennar um að breyta til með
hinar ýmsu stjórnarfarsstef’nur, sem
átt hafa sjer stað að undanförnu.
Stundum kemur það fyrir, að
einn flokkur vinnur sigur sam-
kvæmt ákveðnu stjórnmála-pró-
grammi, cn breytir svo, þegar til
kemur, samkvæmt gagnstæðu
stjórnmála-prógrammi fyrirrennara
sinna. Slfkt er hið fyrirlitlegasta
athæfi, sem enginn kjósandi mcð
óskertri sðmatilfinningu ætti að
fyrirgefa. Þegar fulltrúarnir sVfkja,
þá eiga kjósendurnir að refsa.
(Framh.)
Læstu hjarta þfnu en láttu á-
sýnd þína vera opna.
Aðalkostur ungbarnsins er sak-
leysi, æskumannsins kurteisi, full-
orðna mannsins atgjörvi og gamla
mannsins hyggindi.