Baldur - 20.06.1906, Side 1

Flugnahurðir og gluggar •
Bráðum korna flugurnar og þá
verða flugnahurðir og gluggar að vera *1
komin fyrir. Við höfum hurðir á
$1.00 og glúggana á 250.
ANDERSÖN & THOMAS,
Hardvvare & Sporting Goods.
538 Main St., cor.James St.,WPG.
BALDTJE
►®4<
STEFNA: Að efla hreinskilni og
eyða hræsni í hvaða máli, sem fyrir
kemur, án tillits til sjerstakra flokka.
AÐFERÐ: Að tala opinskátt og
vöflulaust, eins og hæfir því fólki
sem er af norrœnu bergi brotið.
Yeður
fyrir ísskapa. Við höfum úr
mörgu að velja—á $7.00 og upp
með smáafborgunum ef menn
vilja Komið og skoðið.
ANDERSON & THOMAS
»
{538 Main St..cor.James. St., WPG
Sjþ
IV. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 20. JÚNÍ, igoó.
Nr. 20.
BULDULAG.
Báran kveður buldulag,
brettir grön við sand;
fanna hvftum földum
feykir upp á land,
sverfur gljúfur og gil—
glymur hátt f þjöl—
sogar f sig ákaflega
aurleðju og möl.
Lætur hátt f huga mjer
heimsins öldurót,
sem f veðri vakir
—vinnur mein og bót,
togast öflin þar á
um sfn roð og bein.
Tyggur aldan tuttugasta
tannbitinn stein.
Báran syngur buldulag
bæði um höf og lönd,
inn f foldarfylgsnum,
fyrir handan strðnd.
Ómar eilífðarlag
yfir tfð og rúm;
þrífst þó enn f skollaskjóli
skuggi og húm.
Báran raular buldulag
bæði um Iönd og höf;
inn í foldarfylgsnum,
fyi ir handan gröf
ómar eilffðarlag—
öll vor laga gnótt
byggist á þvf eina Iagi
allt fram á nótt.
JÓN JóNATANSSON
FRJETTlR.
*
Einn af elztu stjórnmálamönn-
um Canada, Sir Hector Langevin,
dó hinn 11. þ. m. í Quebec.
Hann var nærri áttræður, og hcfir
mikinn þátt tekið í kanadiskri
Savage.
Svona frjett stendur f sfðustu
Heimskringlu :
,,Sjera Minot J. Savage.prestur
f New York-borg, hefir sagt af
sjer embætti af þeirri ástæðu, að
hann aðhyllist andatrúarskoðunina,
og fann sig því ekki lengur færan
að prjedika kenningar kyrkjunnar.
Það fylgir og fregninni, að fulltrú-
ar safnaðarins mundu hafa sagt
honum upp þjónustu, ef hann
hefði ekki sagt af sjer“.
Þessi frjett hefir óefað gengið
úr liðamótunum einhversstaðar á
leiðinni.
Þessi prestur hefir sagt af sjer
embætti sfnu sökum heilsubrests,
og ekki fyrir neinar aðrar ástæður.
Eins og Hkr. Ifklega veit, þá er
sjera Savage únftariskur prestur,
og á nýafstöðnu Únftaraþingi í
Boston, þar sem sjera Jóhann P.
Sólmundsson frá Gimli var við-
staddur, var einmitt talað um
burtför hans frá New York, og sú
ósk látin f ljósi, að honumyxi svo
þróttur að hann gæti aftur tekið til
stafcfe.
Dr. Savage er einn af allra
frægustu mælsku- og rökræðslu-
mönnum þessara tfma, f Ameríku,
og er orðinn þreyttur og slitinn af
þvf umfangsmikla starfi sem hanh
hefir unnið í langa tíð, enda er
hann nú orðinn aldraður maður.
Hver einasta ræða, sem hannhefir
flutt af stólnum f seinni tfð, hefir
verið tekin og prentuð jafnóðum,
og send út um vfða veröldu, af
þvf hann er ein stærsta hugs-
niðurstöðu um það hvernig hún 1 til að skilja og komast f rjetta af- |
sje. Og hún fyrirskipar fólki j stöðu við náttúruna og náunga j
engar vissar reglur til að finna I sinn, þvf í þvf er framförin og j
sannleika náttúrunnar; og ef-anda-
trúarrannsóknir geta leitt einhvern
sannleika í ljós, þá eru þær eins
rjettmætar í hennar augum eins
og hverjar aðrar rannsóknir, sem
menn gjöra.
þroskinn innifalinn. Hann á að
reyna að byggja upp siðfcrðislega
undirstöðu undir framferði manna
f samræmi við hugsun og fræðslu
þessara upplýstari tfma, fyrst og
fremst, hvað sem fornum skoðun-
um viðvíkur—hann á að reyna að
Únítarakyrkjan er hópur af frf- ■ byggja Upp hj£ mc5nnum skynsam-
Iega heimsskoðun í samræmi við
þekkingu vorra tfma á heiminum,
sem gæti verið undirstaða undir
skynsamlegt framferði. Kyrkj-
unnar aðalþýðing á að vera sú
að þroska hjá mönnum þær hugs-
anir sem geta verið undirstaða
undir heillavænlegt framferði í
daglegum störfum, prfvatstörfum
eða pólitiskum störfum. Menn
þurfa að gá að því, að hver einasti
sjálfráður verknaður byrjar f hugs-
un, og ef hugsunin er óskynsam-
leg, eða ill, verður verknaðurinn 6-
skynsamlegur og iliur, ef hann er
og Sir John Abbotts.
pólitík. Hann var mikill vinur
kaþótska klerkalýðsins í Ouebec, ! analind sem únltariska kyrkjan á.
og var oft óþarfur þeim sern vildu I En af Þessu Ieiðir að maðurinn er
losna við áhrif kyrkjunnar á lands- i nauðbeygðurtilaðvera nýr og frum-
mál. Ráðgjafi var hann bæði f; le§ur f hverri ræðu> °S Þar sem
ráðaneyti Sir John A. Macdonalds; hvert stórmálið í hugsanaheimin-
um er tekið fyrir eftir annað og
brotið til mergjar frammi fyrir
hóp þroskaðra manna, sem gjöra
stórar kröfur, en bíða þó ó-
þreyjufullir eftir því sem Dr.
Savage hefir að segja, þá er skilj-
anlegt að þróttur hans sje svo bil-
aður eftir hans langa starf að hann
þurfi hvíld. Það er nokkuð annað
að taka vfð hugsunum annars
Það er nú enginn vafi á þvf, að
sjólisforinginn rússneski, Rojest-
vensky, á að koma fyrir herrjett
Rússa. Hann er ákærður fyrir
hugleysi og ódugnað f orust-
unavið Japan á Koreusundi.og bú-
ast sumir við að hann vcrði dænd-
ur til lffláts, ekki endilega af því
að kærurnar sjé sannar, heldUr af
þvf að hermálastjórn Rússa þarf!manns en að hugsa þær hugsanir
að komast hjá þvf að sjer verði senl aðrir taka við, og Dr. Savage
kennt um ófarir flotans, íyrir það ! hefir gefið meira en hann hefir
að hún hafi sent Rojestvensky f
orustu með ónýt skip og illa æft
lið. . Þeir halda vfst að þeir geti
þenkjurum, og hún á þessvegna
eitt grundvallaratriði,sem sáhópui
stendur utan um, og það grund-
vallaratriði er TRÚFRELSI.
Hún var stofnuð til þess að vernda
og útbreiða þetta sameiginlega
grundvallaratriði allra fríþenkjara,
og hún er sá eini kyrkjulegi fjelags-
skapur á jörðunni sem það gjörir.
Þetta grundvallaratriði er hinn
sjerstaki fáni únftarisku kyrkjunn-
ar, og hver sem stendur undir
þeim fána hefir rjett til að hugsa
og rannsaka eins og honum lfzt,
því únftarakyrkjan gjörir sig ekki
scka f þvf að afneita sínu grund-
vallaratriði — trúfrelsisatriðinu —
með þvf að fyrirskipa vissar skoð-
anir, og vissar rannsónkaraðferðir,
enda þótt það sje ríkjandi hjá
meðlimum hennar mjög sameigin-
legar skoðanir um mörg atriði.
Sá skyldleiki í skoðunum, sem þar
á sjer stað, kemur ekki af því, að
únítariska kyrkjan fyrirskipi mönn-
um að hafa lfkar skoðanir, eins og
aðrar kyrkjur gjöra með sfnum trú-
arjátningum, heldur kemur sá
skyldleiki til af þvf, að óháð hugs-
un einstaklinganna leiðir þá oft og
tfðum inn á sameiginlegar skoðan-
ir.
Únftariskur klerkur getur ekki
gjört endilegan úrskurð um eitt
einasta trúarbragðalegt eða skoð-
analegt atriði innan Únítarakyrkj-
unnar, sem að sjálfsögðu gildi fyrir
nokkurn annan heldur en hann
sjálfan, en fyrir sjálfan sig getur
hann gjört hvaða úrskurð sem
honum sýnist, og ef aðrir vilja
fallast á hans úrskurð þá er þeim
það heimilt, en þvf atriði má Úní-
tarinn aldrei gleyma að hann
stendur undir trúfrclsismerkinu.
Starf Únítaraklerksins er fyrst
og fremst það.að draga fram fyrir
fólkið eins mikið og hann getur af
hugsunum samtíðarinnar og for-
tfðarinnar, og útskýra þær eftir
látið Rojestvensky bera syndir
hermálaráðgjafanna; en jap'nisku
foringjarnir hafa borið vitni urn
það, að Rojestvensky hafi varizt á
þegið f þvf efni.
Hvað viðvíkur andatrú þá hefir
hún ekkert að gjöra við burtför
hans frá Ncw York.
Únftarakyrkjan upp á leggur
engum að útiiykja sig frá andatrú-
meðan skip hans voru sjófær og 1 ,, , ,
. J ö! arrannsóknum; hun bindur fólk
gátu nokkuð gjört, svo heiminum j
, , • , . . , , ekki niður við vissa trúarstaura,
verður ekki komið til að trúa þvf, ; ’
að stjórnin eigi cngan þútt f ósigr- jiieiciur biður hún fólk að rannsaka
inum.þó hún taki Rojestvcnsky af; náttúruna f kringum sig, og reyna
1 að kornast að sem greinilegastri
unninn í samræmi við hugsunina,
Menn hafa á öllum tímum, sem
eðlilegt er, tekið heimsskoðanir
kyrknanna sem undirstöðu undir
framferði sitt, og afleiðingin er
engan vegin góð, enda gat ekki
óskynsamleg heimsskoðun leitt af
sjer skynsamlegt framferði.
Gömlu heimsskoðanirnar hafa
verið keyrðar yfir fólk með trúar-
játningum, sem fólki hefir verið
komið til að játast undir, og með
þvf lofast til að taka ekkert tillit
til þess sem náttúrufiœðislegur
fróðleikur nútímans kenndi mönn-
um um tilveruna—lofast til að
hafa alvarlega gát á þvf, að láta
sjer ekki fara fram að þekkingu
allt til dauðans. Auðvitað svíki^
mcnn hópum saman þetta loforð,
bæði opinberlega og á laun, sem
betur fer. En væri ekki betra
að gefa engin loforð um að standa
í sömu sporum alla æfi, svo ekki.
þurfi að svfkja nein loforð, úr þvf
flestallir svfkja þau að einhverjp
leyti nema að nafninu ?
Þctta er einmitt það sem Únft-
tararnir hafa opin augu fyrir. Þeir
sjá, að það, að játast undir trúar-
í játningu, leiðir f langflcstum til-
fellum til sviksemi í þvf að halda
loforðið, af þeirri einföldu ástæðu
að menn eiga svo bágt með að
standa í stað, þó menn sje að berj-
ast við það,og kalli það trúarbrögð.
un orðin þröskuldur á leið einhvers,
sem afleiðing af því að mönnum
er allt af að opinberast meira og
meira af tilverunni,
Únítararnir standa þvf, sem
kyrkjudeild,trúarjátningarlausir, að
öðru leyti en þvf sem við kemur
þeirra grundvallarlega sambands-
atriði—trúfrelsisatriðum, og^ svo..
getur hver um sig gjört þá trúar-
játningu sem honum lízt, og gjört
þær rannsóknir sem honum lfzt,
hvort sem það eru audatrúarrann-
sóknir eða aðrar rannsóknir. Únír
tarakyrkjan stendur opinfyrir að
taka við afrakstri allra rannsókna,
h&n var stofrmð í þvf, augnamiði,
með sina trúfrelsisfána, og engumj
manni gat því komið til hugar að
ýta Dr, Savage út úr Únítara-
kyrkjunni þó. hann hneigðist að,
andatrúarrannsóknum, og elcki.'
gat honum sjálfum, heidur komið
til hugar að segja af sjer fyrir þær
sakir, enda er ástæðan fyrir burt-
för hans af öðru tagi, eins og tekið
hefir verið fram. Það er lfka„
engin nýung. að Ð r. Savage
hneigist að andatrúarstefnunni;
og ef hann hefði þessvegna átt að,
skilja við embætti s:tt, þá hefði
hann átt að vera farinn fyrjr löngu.,
Hann hafði fyllsta rjett innan
Únítarakyrkiunnar til að hallast.að •
þesskonat skoðun, rjptt ejns. pg
hver annar Únftari hcfir rjett ti; .
að Iáta það ógjörti.
E..Ó,
F>EIR ERU FUNDN-
IR!
V
mcmiirmn-sem láta, sjié-r uiphugað't
að engan sltuU; vanhaga: um„lum-.
bcF,“ af þeirri ástæðu að-hann fft- -
ist elíki á Gimti1, og sem eru jafn
Ijúfir- f.viðmóti þegar þú kaupir af
þeim 10 fet eins og þegar þú kaup- -
ir 1,000 fet. Þessir menn cru .
þeir. A. E, Kristjánsson og H.
Kristjánsson. Finnið þá að máli
eða skrifið þeim ef þ;ð þarfnist
„lumb<:r‘ ‘.
föngum, svo að þær geti orðið að Unítarakyrkjan sjerj fyr9t> að
i menn geta ekki fyllilcga haldið
KRISTJANSSON BRO’S.
LUMBEB
Gimli, Man.
sein auðmeltustu andansfóðri fyrir '
þá,scm þurfa að eyða tíma sfnum |
í önnur dagleg störf; og þar næst
er það eðlilega hans verk að taka
þátt í borgaralegum störfum þegar
hann hcfir tök 4 þvf. í stuttu
við gömlu trúarjátningaruar, af þvf,
menn geta ekki gjört að þvf að
láta sjer fara ögn fram, þó sumir
spyrni hælum við, og f öðru lagi
i máli er starf hans það, að draga | viðurkennir hún> að trúarjátning,.
inn f únítarisku kyrkjuna scm jsem b>’SSð væri á vfsindalegum
ímest af þeim hugsunum sem } skoðunum nútlmans og sem máske
; fræðsla nútfmans bendir á að sje f dag gæti fullnægt kröfum hugs-
!
1 uppbyggitegar og hjúlpi munnum 1 andi manna, yrði ef til vill 4 rn.org-
J? BONNAR &1>
HARTŒY |
BARKISTERS Exc.
P. O. Box 223, Vj>
/{V W'
WINNIPEG, —MAN.
>i\€€
Mr. Bonnar er
/|\hian langsn jailasti málafærslu-ýl/''
naður, sem nú er f þessu W
X x»
As fylki- tSf/
Ji-
*€€€€€€€€€^