Baldur - 17.05.1907, Blaðsíða 4

4
BALDUR, 17. ma! 1907.
Frá 3. s.
cfnum gaum. En ef þú tekur
þjer fyrir hendur að lesa og hugsa
fvrir þá oftar, þá reyndu að lesa
rjett og segja satt frá; og þ<5 þjer
hafi gengið það illa í byrjuninni,
þá er engin ástæða til áð gefast
Upp að heldur. Mannshöfuðið er
lengi að skapast, segir málsháttur-
inn, og þvf lengur er það að um-
skapast. ‘En eins lengi og lffið
varir‘, segja læknarnir,' ‘éins lengi
er von um bata‘, og því er von
um þig ‘vinur* sjertu enn á Iffi.
• Á Sósíalista ætla jeg ekki að
gjöra þjer til geðs að minnast f
þqssari grein, enda er ekki rúm
til þess nú. En um Argyle-búa
og sjálfan þig þarf jeg að fara fá-
einum orðum cnn :
J>ú hefir reynt að bera Argyle-
búum vel söguna ; það máttu eiga,
En eftirtektavert er það, að þú
sannar með orðum þfnum aðalatr-
iðið f því, sem jeg hefi um þá sagt.
Jeg benti á, að þeir hefðu beygt
hálsinn undir kyrkjuna. Á móti
þessu mæiirðu að vfsu, én telurþó
upp romsu af framlögum þeirra til
kyrkna, og hefir það fyrir aðal-
kjarnann f vörn þinni fyrir þá.
Þetta þykir mjer cinkennileg
vörn, og jcg sje ekki betur en að
muniKÍnn á okkur sje sá, að þú
teljir sama hlutinn lofsverðan, sem
jeg tel viðsjárverðan. Af þvf kyrkj-
an þeirra stendur nú í þfnum huga
fýrir kristindóm, þá álftur þú það
vott um kristilega siðmennirfgu, að
hafa verið rffur á gj'ifum til kyrkn-
ar.na, en af þvf að f rnfnum huga
stendur hún fyrir' kyrkjudóm, þá
áléit jeg það varhugaverða gjaf-
miidi, skoðandi hana f Ijósi þeirrar
sögu sém kyrkjan á að baki sfnu,
og f sambandi við sumar aðferðir
sem hafa verið brúkaðar innan
hennar hjer. Um það, hvorþessi
skoðun sje á betri rökum byggð,
er besst að lofa mönnum að ræða
sfn & milli; það gæti orðið gróð;
fyrir menn að ræða um þær sakir.
Fyrir ummæli mfn reiddust sum-
ir Argyle-búar mjcr, eins og þig
jangaði til, og ætla jeg ekki annað
að segja við þvf en þetta : reiðist
þeir þá sem það vilja. Jeg álft að
ummæli mfn hafi orðið þeim hollt
umhugsunárefni, þó þau væri ó-
sykruð. Ekki hafa samt allir Ar-
segja sitt álit eins og þú, ogþeirra
vitnisburður er nægilegur til að
sýna að þesskyns skoðanir eru til,
hvað sem ykkur Heimskringlu
líður.
E. Ó.
I veðrinu út af
“ Y afurlogum“.
Eftir
Stefhan G. Stephansson.
II.
Hvergi hefir sjera Friðrik tekizt
orðfæri og stfll eins vel og á ‘Vaf-
urlogum1, svo jeg muni. Jegkalla
hvorki málfræði nje stafsetningu
mjer til vitnis. Jeg veit $kki vit-
und um þá vætti, og væri það sið-
ur minn að signa mig, væri mjer
það aidrei eins áríðandi cins og áð-
ur en jeg nefndi þeirra nöfn, En
þó hefi jeg mína fjósakaris tilfinn-
ingu fyrir þvf, sem mjer finnst líst
f m.áli, og fer ekkert eftir hvað
menn kalla tilgjörð. Allterstund-
um nefnt tilgjörð, «em ekki er al-
venja, og svo verður sumtafþví
seinna að fyrirmynd. Menn !ofa
það, að rita eins og fólkið rabbar,
það sje svo dæmalaust Ijett og
Ijóst. Jeg hefi unað af þessum
nlörgu munnfyllum, af efnislausum
orðum scm teygja úr mæltu máli,
þegar þær koma til mín f rómi
lífandi manns, sem veitir þeim sál
og svip, en að lesa þær á bók, er
eíns og að hlusta á geispandi mann.
Efnið f umræðunni loðir varla sam-
an út yfir eyðarnar, — maður hefir
ekki tekið mark á neinu. í ‘Vaf-
urlogum1 hcfir sjera Friðrik oft
tekizt að búa hugsanir sfnar svo
fagurt og fyrirferðarlftið, að þær
falla sjálfkrafa f lítið gróp f minni
manns, ef maður les með eftirtekt.
Svo hefir hann brugðið fyrir sig
einstaka fornyrði og eldri orðaskip-
an. Jeg kann þvf vel. Jeg man
svo langt, að í æsku minni vorii
það rfmnaskáldin og mennirnir
sem þá rituðu f eldri stíl, sem
greiddu mfna götu til Eddu og fs-
lenzku sagnanna, þó margt yrði
mjer samt óskiljanlegt. Það er
enn ekki ójþarft, að einhverjir þeir,
sem rita og vit hafa og vald á mál-
gyle búar tckið þcim illa, Um þá | inu frá eldri tfmum til okkar daga,
menn vcit jeg sem hafa tekið þe'm krui æskunni hjer og þar leiðina
mætavel, og einmitt f þeim anda,
sem ber vott um að þeir álfta sumt
af þvf viðsjárverðan kristindóm,
til bókmonntanna okkar fornu. og
bregði fyrir hana fornum, fallegum
orðurn og framsctning máls. Sá
sem siglir undir þvf flnggi. Ekki i Hmi kemur nógu fljótt samt. að-al-
get jeg huggað þig með þvf, að j þýðumaðurinn fslenzki verður að
Baldur hafi tapað f Argyle sfðan
þú byrjaðir að spauga, Dálftið
hefir hann grætt sfðan, og ef þú
leigja til þess lærðan manrt, að
kenna sjer að skilja sögurnar sfnar,
eins og þær væru ritaðar á Latinu
heldur áfram, á jeg von á að auki íeða Grfsku, ef hann annars vill
heldur við hann.
I sambandi við áskorun þfna um |
nokkuð um þær víta, Við megum
í illa við þvf enn. Svo þagna jeg
um þetta, en raula undir með
Steingrími:
‘Grammatfkus greítt um vðll
að sanna, aðsú skoðun sje til með-
a) Vestur-íslendinga, aðfArgyyle
sjé þröngsýnn hópur manna, má
benda þjer á tvö brjcf scm hafa I Gekk ineð tfnu-kcrin.
birz-t í þessu blaði, frá mönnum I:fann hirti spörðin, eg held öll,
scm eru naúðakunnugir f Argyle- En eftir skildi berin“.
byggð. Á meiru ætti varla að En það elur á þessum geig hjá
véra þörf fyrlr þig f bráð. Þessirimjer, við‘grammatfkus*, og þvf
mcnn ©:ga eíns. miki'nn rje.tt á að. i le.iði jeg miun hcst hjá hpuiiui.
Annars veit jeg hvað við mig
verður sagt, sem sje, að þó mjer
virðist eitthvað í ‘Vafurlogum1 vel
sagt, sje það allt saman yfirskin
höfundarins, hann fylgi ritningunni
og láti vinstri höndina aldrei vita
hvað sú hægri gjöri, og svo moki
þær hvor frá annari 4 mis, Hann
sje eins og þingmaður Gimlihjer-
aðs í járnbráutarmálinu í fyrra,
hann standi í sömu sporum, og
þori í hvórugan fótinn að stíga,
þvf ef hann færi annanhvorn til,
verði Galisíumaður undir öðrum,
cða íslendingur undir hinum, og
fhaldsatkvæðið sitt marið til ónýtis
úr honum. Engum er ails varnað,
og mjer ekki þess hel'dur, að þurfa
ekki að búa f Winnipeg, þar sém
mehn “sjá ekki málefni, heldur að
eins menn“. í seytján ár höfum
við sjera Friðrik verið einn dag
saman, og rabbað að eins um veðr-
ið, um Haginn og veginn eins Og
gamiir sveitungar. En þó jeg
vissi það fyrir víst, sem ekki ér,
að sjera Friðrik hyggði mig vera
Þorgeir Hávarðsson, sem hyggi
mann, að eins af þvf hann bæri
svo veb undir exi mfna, vildi jeg
reyna að unna honum sannmælis
samt, Kunni jeg mann 4 velli að
þekkja, t. d, f ‘Vafurlogum', hcfði
jeg sagt að sjera Friðrik myndi
heldur kjósa sjcr það sæti í sögu
Islendinga, sem Þorgeir Ljósvetn-
ingagoði skipar, en Jóns b'skups
Arasonar, Sje ‘Vafurlogar' það
sem mjer virðist, að aðalefni til,
andróður gegn rógrtum, ‘illskiftn-
inni milfi' ísléndinga vestan hafs
út af’ trúmáluní f uþpháfi, þá ér
mfnum ‘vonum fjé undir þeim
fólgið.
Sjera FYiðrik cr héldur ekki
heppnari með sitt má), þó hann
mæli með þvf, að nú eigi að láta
taka hréínt úr höggi. Hann var
hreinn og beinn iýðstjórnarmaður
f grein um stjórnarmál íslands, í
blaði sfnu ‘Breiðablikum1, Vest-
ur-Islendingar yfir höfuð, grobba
um ekkert eins mikið eins og iýð-
stjórn sfr.a og frclsi. Þarna hefði
sjera Friðrik átt að tala fyrirmunn
þessarar lýðstjórnar trölla-trúar,
þessa fagurgjallandi frjál.slyndis.
En viti menn, verri dembu hefir
hann aidrei fengið fyrir flónsku
sfna og skrflskaparhátt, og sú
demba kom sunnan úr Bandaríkj-
um, og það frá höfundi sem á það
kvaðst trúa, scm var aðalefnið f cr-
indi sjera Friðriks ; að hafa skilið
og skift við Danakonúng, yrði ís- \
lar.di bezt, Þeir “sjá menn, ekki
málefni“ iýðstjórnarmennirnir ifka,
sunnan úr Minnesota norðurtil a Í A T H Y G L I.
Marvitoba, Hitt lá f augum uppi, |q
að aukaatriðin f erindi sjera Frið- fjj ^
riks um þetta inftl, eins og þar sem 13S Vantar að kaupa nokkrar
hann var að gizka t vonirnar um )óðir á G i m 1 i, ef verð og
viðskiftahug Dana til íslendinga,, | skillnáiar er sanngjarnt.
og hvernig Játvarður Englakon-j i£
1 dfi *
ungur myndi skerast f málin, gátu i'á
sýnzt vera gripin úr lausu lofti,
jafnvel þeim, scm aðhyllast iton-
unglausa lýðstjórn, crt þau voru
samt ekki úthúðunarefni. Sjera-
jónskan sá aðallcga aldrei neitt
nýtilegt f neinu fslenzku, nema[|
sjáifri sjcr yg fpmscigunum. Það;
eldir eftir af henni, en hún var
aldrei sannspá nje sigursæl.
Það er iíka hugsanleg álíka um;
vöndun og hún var, og á betri
gögnum byggð, en svo hamslaus
að hún hálsbrýtur sjálfa sig, “Mað-
ur getur ekki Varast það, að fugl-
arnir í loftinu fljúgi yfir höfuðið á
manni“, segir Vídalfn einhver-
staðar, “en maður getur varast að
þeir hreiðri sig f hárinu“. Mjer
ætti að takast það, sem er sköll-
óttur fyrir lifandi löngu,
Sfðan jeg ias ‘Vafurloga1 á jóla-
nóttina í vetur, hefi jeg setið á
krossgötum fram 4 miðnætti, tvisv-
ar f viku, hvert það kvöld sem
pósturinn kom. Margir urðu álf-
arnir og ýmisiegt á boðstólum. En
aldrei kom hann, álfurinn með flot-
skjöldinn, sem freistaði mfn, þvf
jeg býst við að bfta í hjá honum,
þó að sjera Friðrik hafi varað mig
s við þvf. Jeg átti lfka varla von
á honum enn, það kom enginn
austan frá íslandi, þar sqm þeir
kváðu vera allra fsmeygiiegastir,
Þcssir, sem jeg hefi orðið var við,
voru flestir frá Winnipeg, og fóru
lftið með flot, sem von er, þar
hlýtur að hafa farið margur feitur
bitinn i kosningakæfuna nýsoðnu.
Svo er hitt sem mjer baggar,
maður á að sjá til fjögurra kyrkna
frá sætinu sfnu á krossgötu. Mjer
héfir að eiris sýnst rofa til þriggja,
því jeg tel ekki hjallinn hans Jóns
mfns Gottvill f Ottawa, mjer virt-
ist það bara vera kapella við ensku
Isiandssöguna hans, Þessar þrjár
kyrkjur, sem jeg þóttist koina
auga á, voru, hinna fyrstu-
lúthersku — jeg skrifa það f einu
órði, eins og ‘Pre-Adamites' á
erisku —Tjaldbúðarmannanna og
TJnftaránna. En kannske opnast
á mjer skýgnurnar fyrir hfnni
fjórðu með framtfðinni. Maður
þraugar svóna þangaðtíl, og þakk-
ar hverjum álfi fyrir gott boð.
“Jeg greiddi atkvæði með Buc-
hanan af þvf að jeg þekkti Fre-
mont“.
Gen. Grnnt.
Hve margir eru þeir ekki sem
gætu tekið undir með honum nú á
dögum og sagt: “Jeg kaus ‘Buc-
hanan* af þvf jeg þckkti ‘Fre-
morit' ? “
Maí 1907.
YEITIÐ
S. M. Þ. M. F. F. L.
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 3i
Tunglkomur.
Sfðasta kv. 4. kl, 3,. 24 m.
Nýtt t. 12. kl.
Fyrsta kv. 20. kl.
Fullt t.
2, 30 m.
2, 30 m.
27. kl. 7, 49 m-
ÁGRIP AF HEIMILISRJETT-
ARREGLUGJÖRÐ FYRIR
CAN ADA-NORÐVESTUR-
LANDIÐ.
J>ær ’sectionir1 f Manitoba, Sas-
katchewan og Alberta, sem
númeraðar eru með jöfnum tölum,
og tilheyra Dominion stjórninni
(að undanskildum 8 og 26 og öðru
landi.sem er sett til sfðu),eru 4 boð-,
stólum sem heimillsrjettafI8nd:
handa hverjum (karli eða konu),
sem hefir fjölskyldu fyrir að sjá,
og handa liverjum karlmanni, scrrl
hefir fjölskyldu fyrir að sjá, og
handahverjumkarlmannisem éryfir
18 ára að aldri; 160 ekrur eða }&
úr ’section1 er á boðstólum fyrir
hvern um sig.
Menn verða sjáifir að skrifa sig
fyrir þvf landi, sem þeir vilja fá, f
landst 'kustofu stjórnarinnar, f þvf
hjeraði sem iandið er f.
Sá sem sækir um heimilisrjett-
arland getur uppfyigt ábýlis-
skýlduna 4 þrenrtan liátt:
1. Með þvf að búa f 6 mánuðj
á landinu á hverju ári í þrjú ár, og
gjöra unibœtur á þvf.
2. Með þvf að balda til bjá
föður (eða móður, ef faðirinn er
dauður), sem býr 4 landi skammt
frá heimilisrjettarlandi umsækjand-
ans.
3. Með því að búa á landi,
sem umsækjandinn á sjáifur í nánd
við heimilisrjettarlandið sem hann
er að sækja um.
Sex mánaða skriflegan fyrirvara
þurfa menn að gefa Commissioner
of Diminion lands f Ottawa urn
að þeir vilji fá eignarbrjef fyrir
heimilisrjettarlandi.
W. W. CORY,
Deputy of the Minlster of he Interlor
60 YEAR8*
EXPERIENCE
Traoe Mark»
Designs
.... COPVRIGHTS Ac.
Anyone sendtng a eketch nnd deBcrintlon mny
qulckly p.scertaín our opinion free vuetbor an
lnvent.ion ie prohably patentable. romHtunion-
tionfistxictlyconttdenMal. HANDB00K 0» Patenta
sent free* OWeat acency for Recurirn* pateuts.
Patents faken tbroufifh Munn A Cix recetT»
wpeciul notiae, without eharfiro, intbo
B3F HUS
tekin f
ELDSÁBY RGÐ.
G. Thorsteinson.
Gimli.-- Man.
A hanttemiioíT llhmtratcd weekly. I.nrgent eht-
cntation ot attt ecKmttfiq,t1onrnal. Ternia, $3 a
yeur: fnnr reontha, tl. SOldbyall newMtealera.
& CO Broadway, NewYork
Br&noh Office* C2ö F Washinirton. I>. C.
^ Dr. O. Stephensen L
643 Ross St. U
WINNIPEG, MAN. J
'fií' Tclefón nr. 1498. Vi