Baldur - 10.09.1908, Blaðsíða 2

B A L D U R, VI. ár, nr. 20
ER GEKINN ÚT A
GIMLI, ---- MANITOBA

OHAÐ VIKUBLAÐ.
txt&
KOSTAR $1 UM ÁRIo.
BORGIST FYRlliFRAM
ÖTGEKENDUR:
TIIE GIMLI RRINTING &
PUBLISHING COMPANY
#
LIMITED.

UTANÁSKRIKT TIL BLAoSINS :
IB^iaDTTIR,,
GIMLI,
II_A_ZnT.
4Z*£í*Zí&.-J±3L. </
VX'V' ^ '-n* V - ✓ > ■<*>' '&r
V>rð á smáum ausfýaingjnm er 25 oen +
yrir þ i nlunjr iá’kwlengdar. Afsláttur er
nfi-ui á ítoerr aunlý^intiumjperi 'lúitaM j
blaðuu yfir lengri i íma. Vifwíkjandi
1 í ku<n aíalæbtiog öð um f jármáiurr bl»öf*
n 9,eru mMuu beöuir að snúa ajer aö ráö1
anninum.
Hver, sem hefir sjeð uppáþann
fund, og lítur svo núna í Brciða-
bljk og Sarneininguna, — að mað-
ur ekki tali um þessa skekkla okk-
ar hinna, sem enginn heilagur á
neins góðs af að vænta, — sá er
mælskur ef honum verður ekki j
orðfall.
Það fundarhald var annars átak- i
anleg lexfa. Það sannaði svo að j
ekki verður móti mælt skort hjá
þeim, sem sfzt skyldi á þvl, sem j
sfzt skyldi, — skort hjá íslenzkum
presturn á clsku til guðs.
“Hvernig svo sem ætti að hafa
verið mögulegt að inarka það af
, þessu fundarhaldi ?“ kann nú cin-
! hver að spyrja, og jcg svara því
\ mcð þvf að minna menn á vísu-
i partinn
I “fast bindur auður og ábati lönd,
andinn þó sameinar betur,
elskan þó bezt, —
hennar alveldishiind
yfir tckur“.
Hin sameigínlega elska, sem þeir,
sem þarna voru sainan komnir
sem forkólfar fólksins, báru til á-
kveðins og virkilegs ástvinar, ætt-
jarðarinnar sinnar, hún var engin
uppgjörð.
Bi.öðIN A Íslandi,
sem segja að við viljum a!a sundr-
ungu íslendinga heima, til þess að
sem flesta af þeim fýsi hingað vcst-
ur, þau fara villt f þvf, að halda að
okkur gcti öllum komið saman um
fA' ' ? -dw Yt* ‘kS
Úr ferðalagi.
Eftir J. P. Sólmundsnon.
Það er víst að bera í bakkafull-
an lækinn, að fara að segja fólki
ferðasögu, cn svo gcngur það nú
sarnt svona, að það er eins og menn
uppgefist aldrei á þvf, að spyrja
hvcrannan frjctta af fcrðum þeirra.
Við ultum oggengum lijer vest-
ur um allar jarðir f sumar, við Jó-
hannes Ólafsson, áfgreiðslumaður
Baldurs, og þóttumst kanna ókunn
uga stigu. Það er hreyfingarleys-
ið, sem gjfirir menn þröngsýna,
frcmur öllu fiðru. Þegar búið er
að fara og skoða þetta og hitt, þá
finr/st manni það á eftir eins og
heima f hlaðvarpanum hjá þvf, sem
áður var. Gæti maður skroppið,
þó ekki væri nema eina J"crð til
tunglsins, þá finndist manni ekki
eins mikið til um það á eftir, hvað
þetta jarðarkrfli okkar sje stórt og
þýðingarmikið.
En svo fórum við nú ekki einu
sinni til tunglsins, hvað þá lengra,
heldur bara hjerna vcstur í Saskat-
chevvanfylkið.
nokkurt ábatamál. Verkin sýna
merkin, að okkur kemur aldrei
saman um nokkurt andans rnál, en
þetta var fjöldanupa falslaust kær-
leikans mál. Þess vegna er það
bersýnilegt af þessu fundarhaldi,
að ef við elskuðurn guð alhcimsins
eins fölskvalaust eins og við elsk-
um einn lítinn blctt af yfirbotði
hnattarins, þá minntumst við þess
jafnrækilega að við erum guðs börn
eins og við minnurnst þess að við
erum Islands börn. f>á væri vest-
ur-fslenzk blaðamennska og önnur
sambúð ekki önnur eins hneysa
þeim, sern að henni eru valdir,
eins og hún er nú.
Á fyrstu dagleiðinni vestur frá
Winnipeg bar ekkert sjerstakt til
tfðinda. Við urðtim sjera h ögn-
valdi Pjeturssyni og fólki hans
samferða til Tantallonstöðvarinnar
við Quappelle-ána. Mættitengda-
fólk sjera Rögnvaldar honum þar
og flutti hann með sjer í hina
norðari
Vatnsda LSBYGGÐ,
f Dongola og Esterhazy pósthjet-
uðunum, en útvegaði okkur jafn
framt ökum rnn, til þess að‘flytja
okkur til syðri Vatnsdals'byggðar-
innar, til þeirra tengdabræðranna,
Við litum inn f höfuðstaðnum
okkar, henni Winnipeg,. um leið
og við fórum vestur; — komum
þar á “stóra fundinn" [íslands-
málafundinn], þar sem allir voru
eitt, af þvf að þeir fáu, sem órnög-
ulega geta lagt það á sálina að
vilja það, sem aðrir vilja, voru and-
Icga komnir f svo ágætan sóttvörð,
að þeirn var ómögulegt að sýkja
neitt frá sjer. Það væri betur að
danska pestin yrði jafnve! fyrir-
byggð á Islandi, núria þann io.
j Guðmundar Ólafssonar og Snorra
| Jónssonar. Var okkur þar svo tck-
ið, að í fyrstu hugðum við að við
hlytum að vera að njóta Einars
heitins Ólafssonar fremur en sjálfra
jjokkar, enda vil jcg enn gjarnan
trúa þvf að svo han verið að sumu
| leyti, en sfðar meir kornumst við
! þó að raun um, að gestrisni er svo
lofsverð veuja þar vestur allar göt-
i ur, að seinast getur maður helzt
! ekki álitið að maður sje að njóta
I neins annars sjer^taklcga, heldur
en þess hugarfars sem í fólkinu
býr sjálfu.
Við urðum svo heppnir að detta
þar ofan f Islandsmálafund, sem
haldinn var næsta dag. Að ein-
um cða tveimur undantcknum,
voru allir búendur þar viðstaddir, |
auk allmargra kvenna, sem ekki |
vildu heldur láta sig vanta, þegar
ísland var efst á bugi, Var þar
ekki á neins manns vörum við ann-
að komandi, en að fslenzkt fólk,
hvar f heiminum scm það væri,
gjörði h\’að sem hægt væri til þess,
að efla frclsi íslands sem sjálfstæðr-
ar heildar meðal þjóðanna. Virki-
legu ástæðuna fyrir því f sálarlffi
okkar Vestur-íslendinga virðast
ekki sumir frændur okkur heima
enn þá hafa gripið, og þaðernokk-
uð vafasamt hvort allir gætu hjer
gjört tjósa grein fyrir því, hvers
vegna þeir hafa orðið svo æstir.og
hrærðir út af þessu pólitiska máli
í annari bcimsálfu. Ástæðan er sú,
að hversu digurtsem við tölum um
þjóðernisviðhald hjer, og það að
sumu leyti mcð betri rökum cn al-
mennt er viðurkennt, þá er þó
megn ótti búinn að gagntaka hugi
okkar almennt, út af þvf að hjer
sitji enskur köttur við hverja ís-
lenz.ka veggjarholu, og að aldrei
vcrði skóla eða bókmenntabjallan
hengd svo á hann, hvernig sem
við ráðstöfum þvf þing cftir þing,
að ungarnir fari ekki veg allrar
vcraldar á sfnum tíma. Að sama
skapi sem “óttinn agar“ okkur
svona hjerna megin hafsins, fer
það svo að “vonin dregur“ það
sem hlýast. cr og bezt í oksur aust-
ur á bóginn, og svo komast taug-
arnar f spenning þegar hætta vcrð-
ur á þvf, að.sama geti máske kom-
ið fyrir f heimahögunum sjálfum,
þar sem engan hefði grunað slfkt.
Frá Vatnsdælum hjeldum við
svo norður til Churchbridge-stöðv-
anna, til þess að ná í lestina, sem
þar fer vestur. Flutningsmaður
okkar þangað var hr. Sigurður
Johnson, einn þeirra Islendinga
sem fóru hjer að vestan f Afrfku-
strfðið. Hann er hinn gjörvileg-
asti maður ogfrfður sýnuín, ogsvo
! rauplaus og gætinn f frásögnum,
| að lýsing hans á þvf, sem fyrir
augu hans og eyru herir borið á
þeim ferðum, virðist í alla staði
hinn trúverðugasti fróðleikur.
Gegnir það furðu, hvcrsu skarp-
lega jafr. ungur maður hefir leitast
við að skilja hugarfar og viðmót
óvinaþjóðanna, og draga af því ó-
hlutdrægar ályktanir, þótt hann
sjálfur stæði undir vopnum annar-
ar hliðarinnar. Kann jcg honum
hinar beztu þakkir fyrir viðkynn-
inguna.
U'ramhald).
Fátækt, armæða og ill meðferð,
styttir tffið en lengir ekki.
Haltu áfram að lifa án þess að
hugsa um að dauðinn bfður þfn,
i eða að þú átt hann f vændum.
Ilvern hlut á sfnum stað og
sjerhvérju starfi ákveðna stund.
THE LIVERPOOL & LONDON &.
GLOBE INSURANCE CO.
» w w
Eitt sterkasta og áreiðanlegasta lífsábyrgðarfjelag f heimi.
w ^ u
Tryggir hús fyrir eldsvoða, bæði f Gimlibæ og grenndinni,
» « &
G. THORSTEINSSON, agent.
Gimli.-------Man.
Hæstraóðins orgel
i
píanó.
Hinir einu.umboðsmenn fyrir
Heintzman & Co. pfanó.
J. J. II. McLaan <0 Co. Ltd.
528 Main 3t. WlNNIPEG.
Samræður við vini okkar um
orgel og pfanó eru okkar ánægju-
efni, þvfokkurcr óhættað ábyrgj-
ast hvaða hljóðfæri, sem valið er
úr okkar búð. Þær. tegundir, scm
við hÖfum á boðstólum, eru allar
reyndar að þvf, að standa frcinstar
allra þeirra hljóðfæra, scm seld eru
hjer í landi.
Vcrkfallið.
Ifinn 6. ágúst flutti Lögbcrg
svo hljóðandi frjctt :
“Iðnaðarmenn, er v’inna á vcrk-
stöðvum Canad. Pacific járnbraut-
arfjelagsins um endilanga Canada,*
hófu verkfall í gærdag, vegna þess
að fjelagið vill ekki ganga að
kröfum þeirra, er þeir fara
frarn á uni kauphœkkun“ .**
Þessi frásaga hlýtur að vera
sprottin afvítaverðu hirðuleysi uth
sannleikann, þvíóhugsandi er það,
að Lbg. vilji vísvitandi spilla mál
stað þcssara verkfallsmanna. Það
hefir ekki verið beðið um neina
kauphœkkun, svo verkfallið stafar
ekki af þvf, að neinni slíkri kröfu
i hafi vcrið synjað.
Frá þvf í desember í fyrra og
■ fram cítir öllum vctri gaf fjelagið
j fæstum af srniðum sfnum meira en
j 40 klukkustunda vinnu f að cins 3
víkur úr hverjum mánuði. I þessu
mun fjelagið þykjast hafa farið ejrts
að ráði sfnu eins og aðrar vinnu-
veitingarstofnanir urn sama leyti,
en sýnilegt er þó hvcrjum, sem
ríokkuð vill athuga, að þetta fjelag
hefði frcmur getað látið þetta ó-
gjrirt, heldur en flest önnur fjelög,
hjer í Ameríku í það minnsta.
Hlutabrjef þess fjellu aldrei f verði,
þótt annara fjelaga hlutabrjef hröp-
uðu daglega, og það sýnir ljósast
hvert álit fjárgróðamenn höfðu á
fjárhagsástandi þcss, og þörfinni
til þcss að kreppa skóirin að þjón-
um sfnum þegar verst ljet í ári.
Þessi aðþrenging kom líka mönn-
j unum svo líðiiega sem mest gat
1 verið. Þeir höfðu margir hverjir
; iagt út f fasteignakaup, og vissu
! ckki af (riðru fremur en dauða sfn-
j um, heldur en þeir hefðu vissar
tekjur á að byggja. Stytting
; vinnutímans f fyrravetur varð því
; inörgum þeirra að stórtjóni.
<
* Nú er Canada orðið kvenn-
kyns, svo við búum f Canödu!
** Leturbreytingin er okkar.
Með vorinu bætti fjelagið ekki
úr skák. Þá (esti það hvcrvetna
upp tilkynningu um það, að eftir
máriuð ætlaði það ekki að viður-
kenna fjelrig (LTnions) verkamanna
sinna, og fór jáfnframt að færa
niður kaup eins og eins manns f
hverju verkstæði. Þetta var að
hefja stríð opinberlega, enda fór
fjelagsstjórnin : ekkert dult með
sfna fyrirætlun. Hún sagðist ekki
vilja eiga h|n amerikönsku verka-
manria-saimbönd yfir höfði sjer, og
af þvf að hún þyrfti ekki að vcra
upp á það komin, ællaði hún sjer "
ekki að láta það vera svo frain
vegis.
Það var nú sýnilegt, að hverju
fjelagið hafði verið að stefna yfir
veturiun, — draga menriina fram
af svo skornum skammti yfir lang-
varandi tfma, að þeir yrðu orðnir
peningalega merglausir, þegar
þeim yrði sagt stríðið á hcndur.
(Framh.)
Sjómaður, sem hafði ráðið sig á
skip er a-tlaði til Vestur-Indfa,
mæíti vin sfnum skömrrtu fyrir
burtförina, cr reyndi með <>llu móti
að telja hann frá þvf að fara.
‘Hvar dó faðir þinn ?‘ ápurði
vinujrinn.
‘Hann drukknaði af skipi sem
fórst‘.
‘Og afi þinn ?‘
‘Hann drukknaði f fiskiróðri í
voðaveðri1.
‘Og langafi þinn ?‘
‘Hann drukknaði á leiðinni til
Amerfku. Skipið rakst á klctt, og
cnginn komst lífs af'.
‘Þorir þú þá að leggja útísvona
hættulega ferð, fyrst faðir þinn, afi
og langafi hafa allir drukknað ?‘
‘Hvar dó faðir þinn ?‘ spurði
sjömaðurinn.
‘í rúminu sfnu', svaraði hinn.
‘En afi þinn og langafi ?‘
‘Þeir dóu allir á sama hátt, f ró
og spekt í rúmum sínum'.
‘Það er mesta furða að þú skul-
ir þora að leggjasttil svefns f rúmi
þfnu, fyrst faðir þinn, afi og lang-
afi dóu alíir í rúmum sínum*.