Baldur - 07.08.1909, Blaðsíða 1

«
STEFNA: |
Að efla hreinskilni og eyða *
hræsni í hvaða máli, sem fyrir w
jg rcemur, án tillits til sjerstakra |í
• flokka. j|
BALMR
AÐFERÐ:
Að taln opinskáít og vöflu-
Iaust, eins og hæfir því fólki,
sen er brotið. »f n 0 r r œ n u bergi
I1 *1 * * *1 ***** *Ai******* *•* HfaftAI* * * *?*.** Si* .*.* L, J
wn ..Hiii 11x n11 viiTi nitn iriiniii ni uii>Mirmn niini.iiin mimn m.i
VII. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 7. ÁGÚST 1909.
No. 3.
Gestur.
Gestur cr sá, er gistir.
Gestur er skammt á vistum.
Gestur ber skrúða glæstan,
Gestur á fróðleik mestan.
Gestur er gleði flestum.
Gestur sezt höldi’ ‘ið næsta.
— Gesti’ er fátt,— gættu vestur,—
gesti, þeim yngsta’ og bczta.
Gestur,— hve gnýja brestir!
Gestur,— ei tðm að hlusta.
Gestur,— hve brann sá gneisti!
Gestur, — ó— þrumu lostinn.
TJrgir í geystum gusti
glóhvarmar leiftrum sveiptir,
vonandi, efa ofar,
eftir þig farinn, stara
Helgi Tómasson,
á Reynistað’í Mikley, er dáinn,—
andaðist á heimili sínu 27. júlf
eftir aðcins sólarhringslegu, eitt-
hvað nálægt þvf sjutugur að aldri.
Lar er genginn errrn hinn fcrn-
mannlegasti fslenzkur búhöldur
sem verið hcfir fyrir vcstan haf,-
og þtí jáfnframt f ýmsum háttum
einn hinn hjerlenzkasti útlending-
ur, sem verið getur í smáu og af-
skekktu mannfjciagj.
\
Hann var upprunninn f Þing-
eyjarsýslu, cða f það minnsta voru
honum og konu hans, Margrjctu
Þórarinsdóttur, vel' kunnar stöðv
arnar kringum jökulsá.á Fjöllurn
enda fjekk Helgi heitinn á þvf að
kenna, hvað vosbúð og liarðviðn
fjallbyggðanna gat af sjer leitt.
Skömmu eftir giftingu túk hann
l.ðagigt svo dla, að bakið kreppt-
ist saman í hnút, og bjó hann við
það böl alla ævi sfðan. Hann
hafði að þcim tíma verið atorku
maður og kappsamur, enda fylgdi
það skaplyndi honui'n til hins sfð-
asta, svo jafnvel Ifkamlegu verkin
urðu drjúgari en nokkrar líkur
virtust til.
Helgi hcitinn var f fyrsta ís^
Iendingahópnum, sem settist að í
Mjkley, og hefir einusir.ni sfðan
flutt þar á milli bújarða, en hefir
að öðru leyti setið eins og skcr f
ölium þeim inn- og út-straumi,
sem flætt hcfir yfir það byggðar-
lag, eins og flest önnur nýlcndu-
svæði. Saga Miklcyjar hefir því
að miklu leyti orðið saga Helga
I ómassonar. Heimili k.ans hefir
c rðið J.að akkeri, sem allt fjclagslíf
eyjarinnar hefir snuist um, ai
hvaða átt sem hefir blásið.
Þcgar póstflutningur hófst ti!
eyjarinnar varð hann þegar f stað
póstmeistari, og hjelt þvf starfi til
dauðadags. í skólancfnd mun
hann einnig hafa setið frá þvf
að Mikleyjarskóli var fyrst settur
á stofn. Um mörg hin sfðari ár
hefir hann einnig allt af öðruhvoru
og stundum hvað eftir annað verið
sveitarráðsmaður fyrir cyjuna; og
f kyrkjumálum hefir þolgæði hans
átt langmestan þátt í þvf, að frá
því ástandi, sern var. í eyjunni,
þegar hann stóð þar uppi við 6.
mann gegn 32, sem fylgdu sjera
M. J. Skaftasyni að málum, er
þeim málum á eyjunni nú fyrir
allöngum tíma komið f það horf,
að þar er cinn lúterskur kyrkju-
fjelagssöfnuðyr að miklu leyti ráð-
andi lögum og lofum, — í það
minnsta að ytra útliti.
í öllum mannfjelagsmálum, sem
á annað borð olli nokkrum flokka-
skiftinguin, var Flclgi heitinn
ævin'ega sjálfsagður foringi ann-
arsvegar. Ýmsir urðu til þess,
eins og gengur, að etja þá kappi
við hann, — þar á meðal lim eina
tfð, eftir sínum litla mætti, sá sem
þetta ritar; — en undantekningar-
Iftið mun það hafa verið, að hann
kæmi sínu til vegar — á endanum.
I því kemur það bezt fratn, hversu
fornmannlegur þessi íslenzki iand-
námsmaður var f skapi,—af hvoru
hann átti meira, rólegri, langsýnni
hyggni eða ósveigjanlegu þolgæði
En nú ætlar Baldur að vera
ósköp alvarlegur á móti, og sýna
kunningja sfnum af hverju hann
eigi ekki að vera að stríða sjer.
Það má ekki lasta Baldur fyrir
það, að flytja brot úr brjefum.
Það er engin þekking eins nauðsyn-
leg eins og þekking á tfðarandan-
um, og hann kemur hvergi nokk-
urstaðar jafnglöggt í ljós eins og f
sendibrjcfum. Sá, sem les, fær
auðvitað eftirþanka af því, sem
hann sjer að annar hefir skrifað.
“Ójá, svona hugsar hann þá,
þessi,” verður lesandanum ósjálf-
rátt að orði, og það er einmitt lyk-
illinn að allri andlegri framför, að
ein sálin vigti og mcti afurðir
hinnar.
Annað þarf lfka útskýringar við.
“Ekki eitt orð ujn kyrkjuþing og
málfrelsi Únftaraprestsins,” segir
f brjefinu, og hiif. finnst, sem von
er, að það hefði þó staðið Baldri
næst að segja eitthvað um þetta.
Orsiik er til alls, og svo er um
þcssa þögn Únítaraprcstsins.
Svo er mál mcð vexti, að sú
hliðin, sem Únftarapresturinn á
miklu hægra mcð að mæla bót,
kom fram gagnvart honum mcð
sfnum vanalega þussaskap. Ga/ð
arpresturinn stökk upp á nefið á
sjer f sama hranaskaþnum, sem
hann beitti gegnum allt þingið,
svo þarna máttu sjera Friðriks
THE (JIMLI FRUIT STORE.
Eyddu 5 centum
fyrir^ $1 viröi af ánægju
handa vinum þínum.
PÓSTSPJALD kostar svo LíTIn, en ánægjan, sem það veitir,
er svo mikil, að enginn ætti að láta þurfa að minna sig á að gleyma
ekki vinum sfnum.
JEG hcfi ævinlega það nýjasta og fásjeðasta, — auk algengu
tegundanna, — af póstspjöklum.
YKKUR er ævinlega velkomið að skoða spjöldin, jafnvel þó þið
kaupið ekkert; — en ef þið kaupið þau', þá er allt strax við hendina,
borð, blek og penni, til afnota ókeypis.
TT_A.3SriSrES KIT?,ISTJ'A.3SrSS03Sr.
leikurinn er það, að það gegnir
miklu minni furðu, hvað hann er
slóðalegur, heldur en hitt, að hann
skuli ekki fyrir löngu vera stein-
dauður, — eins og andstæðingar
hans gjörðu sjer þegar í upphafi
vissar vonir um.
OFT JEG IIUGSA
HEIM TIL ÞÍN.
var og er vandi að segja; cn pm menn leggja til orustu út úr sjer
það getur engum blandast hugur,
að þessi fatlaði maður hefði ekki
um nærfellt heilan mannialdur
verið sá hjeraðshöfðingi, sem hann
var, ef sáláratgjörvið hefði ekki
óviðkomandi manni. Að þvf leyti
á Únftarapresturinn þeim vingjain-
legt viðmót upp að unna; — en
þar með cr lfka búið. Skoðanir
þeirrar hliðar eru í eðli sfnu únít-
staðið á styrkvari fótum en lfkamt-j arískar skoðanir, en frá Únítara-
prestsins sjónarmiði svo fyrirlitlega
meðhöndlaðaj' að honum er ómög-
ulegt að vinna það fyrir almenni-
viðmót, að fara að mæla
hreystíff.
*
Baldur samhryggist Mikleying
u.11 yfir hínu snögga fráfalli þessa
I
frumhcrja byggðarinnar. Fár þeirri meðhöndlun nokkra bót.
legt
mun sá fátæklingur hafa koinið til
Það er auðvitað síður en svo, að
Mikleyjar, sízt 4 síöan árum, sem hjmr eigi það skilið af Únítara-
Hclgi 1 ómasson hcfir ekki að em- 1 presti, að hjáljiað sje til að kasta
hverju leyti stutt með ráði cða dáð 1 steínum úr götu þeirra, en sann-
a þeirra frumbýlingsárum. Lað leikurinn á það ævinjega skilið, að
dylst engum kunuugum, að nú er rCynt sje að bjarga hoimm, og
á Mikley skarð fyni'skildi, scm' þcssvegna fer það svo, að ekki
verður unnt að hiiðra sjer hjá þess-
um urnræðum, hvað mikil sem úlf-
Iengi mun sjá merki til.
j. r. s.
úðin er annarsvegar og hin svo-
kallaða lempni hinsvegar.
Utn það, að Baldut sje lftill og
latur, skal ekki mikið sagt. Það
cr ekki allt komið undir stærðinni;
og að segja hann latan, dytti eng-
Borin liönd fyrir liöfuð.
“Latur ertu, lörfum búinn,
lítiii vexti, Baldur ininn,”
Þessi orð standa í brjefi frá ein-
um velmetnum kaupanda Baldurs, \ um kunnugum í hug í alvöru,
sem nýlcga skrifaði 1 itstjóramyhd- I Þau báru sig illa hjerna framan af,
inni stutt gamanbrjcf, og er að'blöðin, sem alitaf hafa verið á
rcyna a^ pipra hann upp.með þvf,! spena hjá stjórnmálaflokkunum.
að stríða honúm svolftið, en allt Það hefir ekkert íslenzkt vikublað
þó f gamni og góðvild í blaðsins • orðið hjcr án stjórnarstyrks eins
garð. j gamalt cins og Baldur, og sanu-
-:o:0:o:-
Oft jeg hugsa heinítil þfn
hugum Ijúfa Isagrundin;
þú varst aðal-unun mfn
önnur betri’ ei síðar fundin.
Þó mig langi þig að sjá,
það er aðoins vonarbjarmi;
jcg mun aldrei aftur ná
unaðsró hjá þfnum barmi.
Þfn hafa margan mætan hal
móðurbrjóstin fögru alið.
Dáðríkara drcngjaval
dróttir aðrar fá ei talið.
Stundum þó þjer ami ís,
áköf frost og miklir snjóar,
aldrei sonaást þfn frýs,
aftur sólin barm þinn frjóar.
Þess jeg nái óska að
óháð frelsi brátt þú hljótir:
þrældómshiekkja vondan vað
vinir þfnir sundur brjóti
Sjáifstæð varstu, sjálfst^eð vert,
sjálftæð öll þfn börnin verði,
ekkert þeirra auðnu skcrt
ætti’ að líkjast gamla Merði
Frelsissólin sje þfn vörn
sunna meðan skín á jörðu,
öll þfn verndi óskabörn
ófrelsis við böli hörðu.
B. K.
Á KOFANUM DUNDI
HRÍÐIN HÖRÐ.
----:o:0:o:----
Á kofanum dundi hrfðin hörð,
helgaddur nfsti frón.
Bljúg þá til drottins bæn var
gjörð;
á börurtum lfk var Jón.
Börnin grátandi báðu þá,
— byrgt var af sorg og nauð,—
en ckkjuna’, er varma vætti brá,
vantaði Ijós og brauð.
gekk á
Grátþrungin, klæðfá
braut,
guð þá af hjarta bað,
að láta nú þessa linna þraut
og lfkn sjer að veita’ i stað.
I búðina glæsta gekk hún inn,
gnótt var þar, — ljós og brauð.
“Hjálpaðu mjer nú, herra minn,
þvf harðri’ eg er stödd f napð.”
Miskunarleysis “nei” á ný
næddi frá hjartans rót;
hann hugsaði: “get jeg gjört að
því,
þó gangi þjer flcst á mót?”
og kærleiksvana kuldaglott
kipraði níðings skinn;
að hörmunum gjörði háð og
spott,
harðbrjósta ræninginn.
* *
*
Gulliu sól reis frá austri etity,
af Ijett var hrfðin dimm.
í kofa hrörlegan kornu menn,
köld voru lfk þar fimm.
Enginn maður gat auir.ra sjeð;
— eru lffsbrigðin tvenn:
dauðinn hann líknar djörfung
með,
þá daufheyrast guð og menn.
P.
t