Breiðablik - 01.08.1913, Page 5

BREIÐABLIK
37
ús vitnar í Malakía undir nafní Jesaja;
nefnir Abíatar í stað AhímeleksOi Matt-
eus eignar Jeremiasi orð Sakaría1 2 3) og
nefnir Barakia í stað Jojada. Höfundi
Hebreabréfsins skjáltast hvað eftir annað
þegar hanr. er að lýsa tjaldbúðinni3) og
fleira og fleira mætti halda átrarn að tína
til ef nokkur minsta þörf gerðist. Það
getur yfirleitt Æiiginn lesið svo guðspjöll-
in, t. d. frásögurnar um fæðingu Jesú,
eða upprisu, að hann ekkí sjái—hafi hann
augun opin—að mótsagnir eiga sér stað.
En auk þessa, sem rit biblíunnar þann-
ig hrekja hvert annað og rekast á, þá
tjáir ekki að neita því, að biblían rekst í
ýmsum atriðum á þekkingu nú ímans.
Það er t. d. alveg ótvírætt, að sú skoðun
á heiminum, sem ritningin gengur út frá,
er skoðun þeirra tíðar manna, með öllum
sínum annmörkum og ófullkomleikum.
Það er geng'ð út frá því, að jörðin sé flöt
og standi kyr, en sól, tungl, plánetur og
fastastjörnur snúist k'ringum hana.
Þetta er svo ótvírætt, að þeir sem sam-
ríma vilja, þeir neyðast til að neita nútíma
þekkingunni. Þeir geta ekki komist
kring um hitt. Nátturufræðisþekkingin
er vitaskuld mjög ófuilkomin, og hlýtur
að reka sig á þekkingu nútímans um
uppruna jarðarinnar, og „uppruna teg
undanna“ o. fl. Engum alvarlega og
einlæglega hugsandi manni getur heldur
komið til hugar, að höfundar biblíurit-
anna hafi þekt t. d. Ameríku eða Ástralíu,
eða ísland,hafi vitað utn heimsskautin og
helkuldann þar. Þeir héldu auðvitað að
því heitara yrði sem sunnar drægi, af því
að það vnr þeirra reynsla, svo langt sem
hún náði. Þeir héldu auðvitað eitis
og aðrir samtíðarmenn, að utan um þessi
fáu lönd, sem þeir þektu, lyki úthafið og
það næði svo til endimarka jarðarinnar.
Þá hefir og mannkynssagan sínar
1) Mark. 2,26.
2) Matt. 27,9 23-35-
3) Hebr. 9,2-3.
kvartanir frám að bera gegn bókstafsinn-
blásturskenningunni. Sérstaklega hafa
á síðustu tímum verið gjörðar margat Óg
miklar uppgötvanir í sögu austurlanda-
þjóðanna, og hefir sagan í því notið forn-
leifafræðinnar. En þessar uppgötvanir
fara að ýmsu leyti í bága við biblíuna, ef
hún er skilin samkvæmt bókstafsinn-
bíásturskenningunni. Og þó hafa þær
gjört annað enn þá meir. Þær hafa sýnt
fram á og leitt rök að því, að biblían er
ekki eins einstæð og fráskilin öllu eins
og menn héldu, heldur má rekja þræðina
utan að hentii á ýmsa vegu. Hún er á-
vöxtur eðlilegrar þróunar, liður í sögu
mannsandans. Hún hefir ekki risið upp
ein sér, eins og við sæjum blómlegt og
glæsilegt allaufgað tré rísa upp úr eyði-
sandi, þar sem ekkert líkt sæist á mörg-
hundruð mílna svæði alt í kring, heldur
er hún vaxin npp úr eðlilegum jarðvegi
innan um önnur tré.i) En eins og vita
má, getur bókstafsinnbl.-kenningin ekki
fallist á það. Ekki þarf guðs andi að
byggja á sögulegum grundvelli, ekki geta
hans ritstörf talist liður í sögu manns-
andans.
Eg vil nefna hér að eins eitt dæmi
þess, hve sögulegu skekkjurnar geta
verið miklar. Það er Daníelsbók. Eg
fer hér ekki út í það, hve rammskakt
hún er feðruð og tímafærð, og hve aug-
ljóst það er, að höfundur hennar er alls
ókunnugur tímanum yfirleitt þegar Dan-
íel átti að hafa lifað (á herleiðingatíman-
um). Eg nefni að eins nokkur einstök
atriði.2) Bókin byrjat á þessum orðum:
Á þriðja ríkisári Jójakíms Júdakonungs
kom Nebúkadnezar Babelkonungur til
Jerúsalem og settist um hana.3) En nú
vitum við af Jeremía, að Nebúkadnezar
1) Sjá t. d. Fried. Delitzsch: Bibel und Babel,
2) Eg fylgi aS mestu inngangsfræði g. t. eftir
próf. Harald Nielsson (í handriti).
3) Dan. l,i.