Dagsbrún - 22.08.1916, Blaðsíða 2

100
DAGSBRÚN
hvað). Ég segi þetta öðrum
óvönum hjólreiðarmönnum til
viðvörunar. Ég gat ekki fylgst
með samferðarmönnum mín-
um, og þó skynsemin segði
mér að halda ekki hraðar á-
fram en ég gæti með góðu
móti, þar eð langferð var fyrir
höndum, þá var það árang-
urslaust. Því ógæfan vildi, að
ég var tiltölulega ókunnugur
ferðafélögum mínum, sem því
hlutu að álíta ódugnað minn
stafa af ómensku. Karlmenn
þola flest, ekki þó það að þeir
séu grunaðir um ómensku —
frekar alt annað. Skynsemin
fékk því engu ráðið hér; ég
knúði hjólið áfram með stærri
hluta úr hestafli, en mínir ó-
æfðu lærvöðvar gátu með góðu
móti framleitt, með þá einu
hugsun í kollinum að láta bil-
ið milli mín og félaganna vera
sem allra minst. Síðasta fjórða
hluta leiðarinnar var ég orðinn
svo lúinn, að hver smáhalli
upp á við gersneyddi mig allri
orku, svo ég fyrst á eftir gat
ekki komið hjólinu%áfram þó
slétt væri, og varð þá sem
snöggvast að fara af baki. Upp
allar brekkur gekk ég, en hví-
líkt göngulag! Ég var svo stirð-
ur að APAMAÐURINN UPP-
RÉTTI (javanski), hefði getað
boðið mér út í fegurðargöngu,
og THE MISSING LINK, mundi
hafa hlegið að mér (hann er
nú reyndar ekki lengur missing
eftir að leyfar mannverunnar,
sem lilotið heíir nafnið Evan-
thropus Dawsonii — heilamagn
1070 teningssentimetrar, — fyr-
ir nokkrum árum fanst í Pilt-
down í Kent í Englandi.)
Sem dæmi upp á viturleik
þeirra sem Islandi stjórna, má
nefna, að þar sem vegir eru
hœttulegastir, eru þeir (af sparn-
aðarástæðum) hafðir mjórri en
annarstaðar! Á einum stað,
þar sem vegurinn var 2—3 álna
hár (yfir lægð í hrauninu) var
ég rétt lentur beint á höfuðið
fram aí honum! Nú hafa sum-
ir kunningjar mínir sagt að
það væri harður á mér haus-
inn (hvort þeir hafa sagt það
af því að þeir héldu að lítið
gleddi vesælann, skal látið ó-
sagt) og að þetta brunna grjót
er stökkt, vita allir. En samt
— ég er mjög í vafa um hvort
það hefði verið hraunið sem
undan hefði látið, ef árekstur
hefði orðið! Á heimleiðinni
kom ég því af að skella á hjól-
inu — á hættulausum stað,
sem betur fór. Ég fékk afskap-
legann höfuðverk, en klifraði
þó strax upp á hjólið aftur.
Hálfri klukkustund síðar, eða
svo, var verkurinn farinn. Yfir-
leitt var heimleiðin leikur hjá
útleiðinni, sumpart af því að
ég var farinn að venjast við
hjólreiðina, en mest þó af því
að nú stóð útsynningurinn
(framb. ússi-ningurinn) beint
á bakið á mér.
Frá Hvassahrauni héldum
við gangandi nálega beint i
suður, ogstefndumá hnjúk, er
fjarlægðin, sem gerir fjöllin blá,
og hinn eðlilegi litur hans, sem
var rauðleitur, lét okkur sýn-
ast fjólubláan. Hnjúkurinn
sést á heríoringjaráðskortinu,
og konan á Hvassahrauni sagði
okkur að hann héti Snókafell.
Viðstaðan á Hvassahrauni
var nógu löng til þess að taka
stirðleikann úr fótunum á mér;
ég var hinn brattasti er við
lögðum af stað og allan fysta
klukkutímann, en þá fór að
draga úr mér, og skömmu
seinna komum við að því sem
heimilisfólkið á Hvassahrauni
í viðtali við okkur hafði nefnt
»brunann«. Það var nýrra
hraun er lá ofan á hinu, og
var margfalt verra yfirferðar.
Ég þjáðist afskaplega af þorsta
og á einum stað, þar sem dögg
var á nokkrum stráum, sem
stóðu upp úr mosanum (hraun-
ið var alt kaíloðið af mosa, þó
óslétt væri) lagðist ég niður og
lapti döggina — flýtisverk var
það ekki. Nokkru seinna sá
ég hvar dálítið af bláberjalyngi,
alt glytrandi af dögg, stóð upp
úr mosanum, en mér fanst það
þá svo mikil fyrirhöfn að leggj-
ast niður, til þess að súpa dögg-
ina, að ég lét hana vera (og
mun hún því ósopin enn —
■þetta þeim til leiðbeiningar er
síðar fara um hraunið!)
(Frh). G.
Hvar á hún heima?
Hinn 4. júní þ. á. var með
símskeyti kært til verðlags-
nefndar yfir kolaverði á Akur-
eyri. V/2 mánuði siðar, eða um
þ. 18. júlí fekk kolari einn
kæruna til umsagnar. Þetta
hefir tekið jafnlangan tíma og
að senda bréf til K.hafnar og
fá svar til baka.
Skyldi verðlagsnefndin ekki
vita að á íslandi er sími, — eða
skyldi hún eiga heima suður
í Kaupmannahöfn?
Getur nokkur gefið upplýs-
ingar? F. J.
Nokkur orð um andatrú.
Eg hefi heyrt það haft eftir
Haraldi Níelssyni prófessor, að
hann hafi sagt frá því í einu
af erindum þeim, er hann flutti
á Akureyri nú fyrir skemstu,
að hann hafi setið til borðs og
matast með anda framliðins
manns. — Þykir sumum þetta
harla ótrúlegt, af þeim ástæð-
um að andar þurfi ekki fæðu
svo sem holdlegar verur, og
ganga nokkuð svo langt, að
þeir vilja rengja enn meira af
kenningum prófessorsins, fyrir
bragðið. — Eg vil nú sem
minst um þetta dæma, en að
eins benda mönnum á að þetta
er ekki eins ótrúlegt og í fljótu
bragði virðist. Fyrst er þess að
gæta, að andar geta holdgast,
eða tekið á sig likamlegt gervi
stöku sinnum, og þá er svo
sem auðvitað að þeim verður
matarþörf þegar í stað. Kann
eg fleiri dæmi um að andar
framliðinna hafi etið mat,
holdgaðir eða holdlausir. Þeg-
ar eg var í barnæsku, var á
heimili með mér prófentukerl-
ing á níræðisaldri. Hún var
greind vel og minnug; kunni
hún frá mörgu að segja. Við
vorum tveir strákar á líkum
aldri, og sóttum mikinn fróð-
leik til kerlingar. Hún sagði
okkur margt um anda,*) sem
hún hafði komist í tæri við,
einkum tvo þeirra, Írafells-Móra
og Eirík Skagadraug. Hún sagði
okkur, að þeim báðum hefði
orðið að skamta á hverju
kvöldi, ella hefði þeir riðið á
skyrsám í búrinu og spilt mat-
vælum, sem af tók. Einkum
hefði Móri verið frelcur til
matarins, og þurft mjög mikið
að eta; lítur helzt út fyrir, að
hann hafi verið holdgaður
andi. Það yrði oflangt mál að
segja frá öllu sem þessi kerl-
ing sagði okkur fóstbræðrum
um þessa tvo kumpána og
fleira, en mér þótti rétt að segja
frá þessu, þeim til athugunar,
sem rengja vilja prófessorinn.
Eg skal bæta því við, að þessi
kerling var mjög heiðarleg kona
og óljúgfróð.
Enn ætla eg að geta eins, er
sýnir að ekkert ilt þarf í bruggi
að vera þó andar séu á sveimi,
og að vel má samrýma kenn-
ingar um þá guðfræði og guðs-
ótta og góðum siðum yfirleitt,
eins og prófessorinn gerir.
Þessi kerling sagði okkur að
hún hefði látið lesa húslestur
á hverju kvöldi, og var ávalt
sungið fyrir og eftir Iesturinn.
Eiríkur hélt sig venjulega undir
baðstofulofti — baðstofan var
portbygð. Sagði hún að það
hefði ekki brugðist, ef Eiríkur
var þar til staðar á annað borð
þegar lesið var á kvöldin, að
hann tæki undir þegar, er byrj-
aður var söngurinn, og syngi
hástöfum undir pallinum með
fólkinu, bæði fyrir og eftir.
Lítur út fyrir, eftir þessu að
dæma, að Eiríkur hafi verið
góður og guðelskandi, að minsta
kosti í aðra röndina. Þó hafði
hann verið hrekkjóttur með
köflum.
Það er annars merkilegt
hvað menn geta verið vantrú-
aðir og vildi eg með þessari
grein þó stutt sé, hafa stuðlað
til þess, að menn »vendi sig af
þeim vonda sið«.
26A 1916. Aguila.
★ * ★
¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥
Grein sú er hér er á undan,
stóð í blaðinu »Norðurland«
29. júlí í ár, án nokkurra at-
athugasemda frá ritstjórans
*) Þeir voru þá nefndir draugar,
þykir mér og flestum það miklu Ijót-
ara orð, og var fallega gert að velja
þeim framliðnu, er hingað vitja aftur,
betra heiti og virðulegra.
hálfu. Dagsbrún flytur hana
sem ágætt sýnishorn þess, á hve
háu stigi hjátrúin er á íslandi
á því herrans ári 1916. Grein-
arhöf. mislíkar, hvað menn eru
vantrúaðir, en hann er svo sem
ekki í vandræðum! Hann sækir
bara þá »holdguðu anda« íra-
fellsmóra og Erík Skagadraug
^ og hleypir þeim á vantrúna!
Sanna kristindóminn með þjóð-
sögunum, það er alveg nýtt!
Þvottahús Khafnarbæjar.
Kaupmannahafnarbær ætlar
að fara að koma sér upp þvotta-
húsi, sem á að þvo fyrir spítala
bæjarins. Þvottahúsið á að vera
útbúið með allra nýjust þvotta-
vélum og á að kosta 540 þús.
kr. Gert er ráð fyrir að Khafnar-
bær spari sér 100 þús. kr. á
ári með því að ráðast í þetta
fyrirtæki.
Sjómannskonan.
í 25. tbl. Dagsbrúnar f. á.,
stendur bréf frá stúlku, sem
ritað er út af troflstjóradýrkun-
argreininni margnefndu. Þegar
ég leit yfir bréf þetta, datt mér
fyrst af öllu í hug: »Skyldu
allar stallsystur þeirrar »ólof-
uðu« skrifa þegjandi undir álit
hennar, og vera hugsunarhætti
hennar samþykkar« ? Og reynsl-
an virðist benda á, að svo sé.
Að minsta kosti hefir engin
kona hreyft mótmælum gegn
bréíi þessu, þó furðulegt sé.
í áminstu bréfi stendur svo-
hljóðandi klausa: »Ég er búin
að marg sjá það, að lif flestra
þeirra kvenna, sem giftar eru
mönnum, sem eru altaf heima,
er að mestu ein samfeld þræl-
dómskeðja, altaf þarf að vera
að »stoppa« og »bæta« á þá,
altaf þarf að vera að elda
graut og annan mat ofan í þá,
og altaf þarf eitthvað að vera
að »uppvarta« þá«.
Svo mörg eru þessi orð —
en heilög eru þau ekki. Þau
sýna manni ofan í þann af-
grunn þjóðspillingar og öfug-
streymis, að liklegt er, að flest-
ir snúi sér þaðan, með viðbjóð
og hryllingi. Þau sýna, að bréf-
ritarinn, ungfrúin »ólofaða«, er
stödd á hápunkti andlegrar
spillingar. Hamingjan frelsi
hvern heiðvirðan svein, frá að
lenda i klóm þvílíkrar kven-
sniftar.
Ég efast ekki um það, að
flestar konur telja það ákjós-
anlegast, að mennirnir þeirra
séu sem mest heima. Eða hvað
er þá orðið af ást og umhyggju
og fórnfýsi konunnar, þegar
hún telur skylduslörfin á heim-
ilinu »þrældómsstörf«. Skyldu
ekki margar konur þakka
hamingjunni fyrir þá sælu, að
mega tilreiða og bera »mann-
inum sínum« mat, dagana þá,
þegar »stormarnir geysa og