Dagskrá II - 11.12.1902, Blaðsíða 4

4
D A G S K R A .
reglu sé fvlgt að bera hv fram sem k;
pað gjöra auðvitað sumir norðlendingar,
en það er rangt mál. Fundamót er
málskrípi; fundur er sama sem mót,
fundamót þýðir því fundafundur; það er
sama og þegar sagt er “gufudampur” eða
“ferðareisa”. þrír stuðlar eru oft í stað
tveggja og tveir höfuðstafir í stað eins;
spornað er rímað á móti varnað;
talað um ljóstýru í kerti, o. fl.
“Ota náði ég gönguteinum” er hnoð.
“Hún rís á fót úr rekkju ó s e i n” sömu-
leiðis; ‘ ‘náði’ ’ í þeirri merkingu og ‘ ‘ósein”
eru hortittir.
“Börn á róli hlaupa í hring” er
tæpast rétt. Ég hefi aldrei heyrt talað
um að menn hlypi á róli.
Einn vísupartur er þannig:
“Hvort jörðin er gráofnum grímuhjúp
sveipt
eða glitskikkju vorsólar búin,
er gulltoppu feðganna á himininn hleypt
af himnesku eldfjöri knúin”;
gulltoppu er hleypt á himininn, knúinni
himnesku eldfjöri, er víst hugsunin.
Ef að kemur fyrir í stað ef. það er
ljótt mál. það er hugsunarvilla þar sem
talað er um að sjá “árniðinn ymja og
andvarann hjala”, eða að heyra “grund-
irnar gróa og geislana skína”. Gjarnan
er skrifað fyrir gj arna, og greinarmerki
vantar víða. í lesmáli geta verið skiftar
skoðanir um hvar eða hvernig greinar-
merki skuli vera, en í ljóðum síður.
Dettur mér í hug gömul vísa, sem ýmist
er versta níð eða mesta lof, aðeins eftir
því, hvar tvær kommur eru settar. Vísan
er þannig:
“Grundar dóma, hvergi hann
hallar réttu máli;
stundar sóma, aldrei ann
örgu pretta táli.”
Séu kommurnar færðar aftur um eitt at-
kvæði, verður vísan last í stað þess að hún
er hól, þá verður hún svona:
“Grundar dóma hvergi, hann
hallar réttu máli;
stundar sóma aldrei, ann
örgu pretta táli”.
þá eru aðalgallarnir taldir og skal því
snúið að kostunum; þeir eru margir og
miklir. Má svo að orði komast, að hvert
kvæðið sé öðru betra, þótt rímlýti séu all-
mörg. þegar Guðmundur yrkir, er eins
og honum sé hlaðinn sinn köstur til
hvorrar handar, og hann hafi fullkomið
vald yfir báðum. í öðrum eru allar þær
hugmyndir, sem skapast geta í íslenzkum
heilum, en í hinum öll orð íslenzkrar
tungu í öllum sínum myndum. Hvert
skáld þarf að hafa þetta hvorttveggja, en
fáir hafa eins mikið vald á því og Guð-
mundur. Úr þessu efni smíðar skáldið
myndir, sléttar þær og fágar með því, sem
heitir rím og form og gefur þeim líf jafn-
ótt og þær fæðast; það líf sækir skáldið
inst inn í djúp tilfinninga sinna, eða rétt-
ara sagt, inn í helgidóm hjarta síns. I
gegnum það er það aðallega, sem myndin
talar til þess, sem sér hana eða heyrir.
Hvorugt þetta, rímið eða tilfinningarnar,
er hægt að segja, að hlýði Guðmundi eins
vel og mál eða hugmyndir.
Guðmundur yrkir um ást og sorg svo
snildarlega í sinni röð, að efasamt er,
hvort nokkur hefir þar ort af meiri 1 i s t,
en þó þannig, að sami maðurinn, sem
hlyti að gráta er hann læsi sorga- og ásta-
kvæði Kristjáns Jónssonar, gæti lesið ljóð
Guðmundar um sama efni með þurrum
augum. En listin er óviðjafnanleg.
(Framhald).
SVÍVIRÐILEG STJÓRN.
Stjórnin í Ontario lét fólkið skera úr
því með atkvæðum 4. þ. m. hvort það
vildi hafa vínsölu eða ekki. það var
samþykt með 40,000—50,000meiri hluta
atkvæða að vínsölubann skyldi komast á.
En stjórnin segir, að minni hlutinn skuli
ráða. það er gott stjórnarfyrirkomulag
eða hitt þó heldur, sem hér kemur í ljós.
Ef stjórnin er sjálf með einhverju máli
og heldur að meiri hluti sé því hlyntur,
þá lætur hún meiri hluta ráða, ef hún
heldur að minni hluti sé með því, þá lætur
hún minni hluta ráða. Er nokkurs staðar
til meiri harðstjórn en þetta? Ekki oss
vitanlega.
Kosningarnar.
Arbuthnot endurkosinn bæjarstjóri.
þessir eru bæjarráðsmenn: J. C. Gibson,
John Russell, D. D. Wood, J. W. Cock-
burn, J. G. Latimer og F. G. Harvey.
Islendingar greiddu langflestir atkvæði
með Dales; þeir virðast skilja það öllu
betur en flestir aðrir, hversu mikla þýð-
ingu það hefir, að koma að verkamanna
fulltrúa; en allir mega þeir fyrirverða sig,
er svo voru latir, að þeir nentu ekki að
ganga fáein spor til þess að greiða at-
kvæði. Svefninn er sumum fyrir öllu.
Samþykt að leyfa ekki að strætisvagnar
gangi á sunnudögum meðþeim skilyrðum,
sem um var að ræða.
BRÉFIÐ OG HERMANNAGLETTUR
voru leikin 8. þ. m. Bréfið er mjög
efnislítið. Hermannaglettur eins. Hostrup
skrifaði þær aðeins til að mýkja reiði her-
skrílsins, eftir að hann hafði gjört honum
gramt í geði með “Andbýlingunum”.
Aðalefni hans er að hefja upp hermanns-
stöðuna, og það er ljótt. Sigurður Magn-
ússon leikur snildarlega, Páll Magnússon
mjög vel, Ólafur Thorgeirsson, Anna
Borgfjörð og Albert Jónsson laglega; Guð-
rún Indriðadóttir fremur vel, Valdimar
Magnússon og Kristján Jónsson laklega.
Nákvæmari dómur síðar.
Ný ljóðabók eftir Sigurbjörn Jóhanns-
son í Argyle, er komin út á kostnað
tveggja bænda í Argylebygð. Hennar
verður minst síðar.
Eiríkur Hansson, annað hefti nýút-
komið. þess einnig getið síðar.
Leikfjelag Skuldar
leikur “Nei-ið” og “Hjartadrotninguna”
að öllu forfallalausu 5., 6. og 8. Janúar.
JÓLABOÐ DAGSKRÁR.
Munið eftirað Guðbjörg Jóhannesdótt-
ir, 547 Ross Ave., veitir móttöku gjöfum
fyrir jólatréssamkomu þá, er Dagskrá
heldur fátækum börnum.
Kapitola
verður leikin af Leikfélagi Skuldar áður
en langt líður. það er mjög merkilegt
leikrit; flestir íslendingar kannast við
söguna.
Jólagjafir.
Fátt mun það vera sem menn geta val-
ið betra í hátíðagjöf handa vinum sínum
um næstu jól eða nýár, en
RIT GESTS PÁLSSONAR
sem nú eru bráðum fullprentuð. Pantið
þau hjá Sig Júl. Jóhannessyni.
United Brotherhood of
Carpenters and Joiners
of America
Deild þessa félags hér í bænum hefir
fund á hverju föstudags kvöldi í
TRADES HALL.
DAQSKRÁ II.
Gefin út af nokkrum Islendingum í Win-
nipeg.—Kemur út þrisvar í mánuði.
Kostar $1.00 árg. Til íslands $1.00.
Ritstjórnarnetnd : Sig. Júl. Jóhannesson,
F. Swanson, Stefán Thorson.
Utanáskrift til þeirra er :
Editor Dagskrá II.,
560 Sherbrooke St.,
Winnipeg.
Ráðsmaður : Wm. Anderson,
499 Young St.,
Winnipeg.
Auglýsingaverð : Smá-auglýsingar 250.
hver þumlungur dálkslengdar. Afslátt-
ur á stærri auglýsingum, eða ef samið
er um augl. fyrir lengri tíma.
Kaupendur verða að muna það, að era
ráðsmanni blaðsins aðvart er þeir sk ifta
um bústað, og geta um fyrverandi bú-
stað sinn.
PRENTARI M.PÉTURSSQN.