Fréttir - 04.11.1915, Blaðsíða 2

142
F R E T T I R
[4. nóv.
jforðarfarar heilir á húfi.
Yilhjálranr Stefánsson íinnur nýtt
land og býr sig í nýja norðnrfor.
(Frh.).
Mörg hreindýr voru þar og önnur dýr
heimskautalanda, nema engin bjarndýr urðu
þeir varir við. Á Jónsmessudag komu þang-
að gæsahópar úr suðri og þá fóru farvegir
að fyllast af leysingum í sólarhitanum. Því
máttu þeir félagar ekki tefja, heldur urðu
að flýta för sinni áður ísar gerðust ófærir.
Á suðurleið komu þeir í eyjar nokkrar áð-
ur ófundnar og námu þær til handa Canada.
Þeir röktu sig nú suður með stórum eylönd-
um, áður kunnum, skildu eftir sleða á góð-
um stað og segir síðan ekki af ferð þeirra
fyr en þeir komu aftur til þess staðar, er
þeir höfðu Iagt upp frá þann 21. febrúar.
Þangað komu þeir 8. f. m.
Á allri þessari för hafði þeim ekkert slys
viljað til, annað en að eitt sleðahlass hafði
vöknað hjá þeim. Engínn mannanna varð
einu sinni lasinn og alla hundana komu
þeir með aftur i góðu standi. Þeir höfðu
næturból i snjóhúsum, er þeir þjuggu til
á kveldin, að sið Eskimóa. Um 100 vættir
af keti og spiki brúkuðu þeir á leiðinni,
mest af sel; þeir veiddu seytján hreindýr.
Þann 11. ágúst, daginn eftir heimkomuna,
bar þangað skipið Polar Bear, þriggja ára
gamalt, er gengur fyrir seglum og olíu, eftir
vild. Stefánsson keypti það fyrir 20. þús.
dali og útbjó það til tveggja ára með vist-
um frá skipi þá nýkomnu, er stjórnin hafði
sent til leiðangursmanna. Vilhjálmur ætlaði
þegar að leggja norður á hinu nýja skipi,
en hælti við, með því að áliðið var sumars.
En með vorinu leggur hann norður á því,
í svo kallað Beauforts haf, ef veður leyfir
og ísar. Beauforts haf er ókannað; halda
sumir að þar sé hafsdjúp mikið, en aðrir
að þar séu slór lönd. Ferðir hafa verið
gerðar þangað, en orðið hafa þær að engu.
Þetta, sem nú var sagt, er ágrip af því,
sem Vílhjálmur hafðist að frá því að hann
lagði upp í vetur. En frá því er hann
skildi við mannabygð i fyrra vor og lagði
norður á ísana með sínum tveim norsku
félögum, segir Vilhjálmur sem nú skal
greina:
»Það var aðal tilgangur leiðangursins að
rannsaka hið ókunna haf, fyrir norðan Ame-
ríku, vestur af eyjaklasanum. Það hlutverk
var ætlað vænsta skipinu, Karluk. Segl-
skútan Alasaka átti að kanna Coronation
flóa og seglskipið Marv Sachs átti að vera
til vara og liðsinna því af þessum tveim
skipum, sem mest þurfti á að halda og
jafnframt kanna hafið þar sem það fór
um.
Nú fór alt sem ætlað var, nema að Kar-
luk hvarf, og er sú saga sögð áður hér í
blaðinu, í ritgerð eftir einn af þeím mönn-
um, er með Vilhjálmi gengu af skipinu. Tek-
ur Vifhjálms frásógrt þar til, er hann lagði
norður á ísana 27. mars í fyrra og varð
ekki fyr til ferða búinn en 9. apríl. Þeir
voru þrír saman, svo sem fyr getur, með
einn sleða og 1236 punda hlass, mest mat-
væli handa sjálfum þeim og hundunum, er
endast átti í 40 daga; þeir höfðu segl 2 vætta
þungt, til að slá undir sleðann og ferjast
yfir vakir, tvær byssur og 360 skotstikla.
»Tveim dögum eftir að við höfðum skil-
ið við hina, skall á okkur það versta veð-
ur, sem við fengum á allri ferðinni; ekki
vakaði ísinn við það, heldur hrannaði hann
í stórar bungur og borgir, er hvert jaka-
báknið hlóðst á annað ofan; svo mikið
gerðist að um þetta, að jakar, sem við
höfðum farið yfir daginn áður, mílu vegar
frá náttstað okkar, voru að eins nokkur
hundruð fet frá honum að morgni. Nokkur
fet frá tjaldinu hlóðst upp jakahamar, tutt-
ugu feta hár, og ef einhver jakinn hefði
hrunið á tjaldið, þá hefðu þar orðið sögu-
lok.
Okkur skilaði allvel áfram, enda varð
fyrir okkur sléttur is, nýlagður, í þynra
lagi; höfðu þar orðið vakir í ísinn, stórar
sem höf, í jafndægrastormum í marsmán-
uði og síðan lagt yfir í vægu frosti. Nú var
bjart allan sólarhringinn og farið að votta
fyrir sólbráð. Það var Ijóst, að þessi þunni
ís mundi verða ófær eftir tvær eða þrjár
vikur. (Niðurl.).
Islensku símamennirnir.
Eftir
H. de Vere Stncpoole.
(Frh.)
Briem gekk nú niður af stjórnpallinúm og
þangað sem stórbáturinn hékk í bátkrókun-
um á stjórnborða. Hann var alveg við há-
stokkinn og hásetarnir voru komnir upp í
hann. Eiríkur og menn hans stigu nú einnig í
bátinn og Briem kom á eftir og settist á
afturþóftuna. Eimvélin rendi svo bátnum hægt
og hægt niður, hann kysti öldurnar og var
ferðbúinn.
í sama velfangi lögðust hásetarnir á árar
og reru af alefli til lands. Þeir höfðu ekki
komið í land í Tonkin og enginn þeirra
hafði stigið fæti á land síðan að þeir fóru
frá Dillí í Tímor, svo að þeir hjöluðu og
hlóu eins og krakkar. Jafnvel ræðararnir,
sem sveittust við árina, hlóu líka þó að þeir
vissu vel um áreynsluna, sem beið þéirra,
því að ekki datt hinum háu »símaherrum«
í hug að snerta á reku eða jarðhöggi meðan
þeir höfðu nokkurn sjóara eða innfæddan
mann, til að þræla fyrir sig.
Briem var mjög kompánlegur við menn
sína þegar ekki var meira vandaverk fyrir
höndum en þetta. Sjálfur hafði hann verið
fiskimaður í byrjun, en brotist áfram af
sjálfsdáðum og var hann hreykinn af því.
Þótt hann gæti verið reglulegur harðstjóri á
skipsfjöl, þá var það ekki því til fyrirstöðu,
að hann tæki sér neðan í því með fólki
sínu þegar á land var komið, en alt var það
í hófi. Er slíkur félagsskapur með yfir- og
undirmönnum óhugsanlegur nema meðal ís-
lendinga og Norðurlandabúa ef allur agi á
ekki að fara út um þúfur.
Þeir voru nú nærri komnir að lendingunni
og svifu stórir valir yfir höfðum þeirra eins
og þeir vildu bjóða þá velkornna. Þeir görg-
uðu ámátlega og rann væl þeirra saman við
brimhljóðið. Eiríkur sat við hliðina á Briem
og sá nú vel til landsins upp af ströndinni.
Japan er ólikt öllum öðrum löndum. Ás-
arnir hafa sérstaka lögun og trjágróðurinn
líkist ekki skógum annarsstaðar. Upp frá
ströndinni voru hrísgrjóna-ekrur og furutré
með flötum, útþöndum greinum, sem báru
eins og dökkgrænar flygsur við heiðskæran
himininn, er sýndist fagurblár í háloftinu.
Húsin voru úr viði með þykkum hátmþök-
um, sem voru eins og gríðarstórir hattar. En
starsýnast varð Eiríki á fólkið, sem stóð í
fjörunni. Að sjálfsögðu voru japönsku síma-
mennirnir þar og auk þeirra fjöldi sveitafólks,
sem streymir að þegar ókunnugt skip leggur
að landi. Ekki sá hann þar neitt kvenfólk
og hann var heldur ekki að gæta að því.
Hann var með ailan hugann við Iendinguna.
Þó að hann væri mesti fullhugi og kynni
ekki að hræðast, þá liafði hann sérstaka ó-
beit á brimlöðri, svo að nærri lék hræðslu.
Hann dreymdi eitt sinn draum í barnæsku,
eins og kemur fyrir að ungbörn dreymir.
Honum þótti brimlöður og hafrót vera alt í
kringum sig og löðrið varð að óstjórnlegum,
hvítum hestum, sem æddu að honum og
ætluðu að rífa hann í sundur með tönnun-
um og traðka hann til dauða undir hófum
sér. íslensku hestarnir og brimlöðrið við
fjörugrjótið í Reykjavík áttu nú sjálfsagt sinn
þátt i draumnum, eða hver kann að vita
nema að hann hafi þurft að horfa upp á
druknun einhvers á einhverju öðru stigi til-
vexunnar. Ja, hver veit það? En svo inikið
er víst, að hann dreymdi þetta aftur og aftur
og var þá oftast þunglyndur nokkra daga á
eftir, því að hann hélt að draumurinn vissi
á ilt.
Báturinn lá kyr örlitla stund en þaut svo
eins og örskot upp að fjörunni borinn af
tígulegri, gnæfandi öldu. Árunum var kipt
inn á svipstundu, mennirnir stukku út í sjó-
inn, er tók þeim í hné og drógu bátinn upp
á sandeyrina.
Lándsfólkið þyrptist að bátnum og komu-
mönnum. Sínxamennirnir töluðu frakknesku
og Briem tók þá þegar tali um símamálin.
Nokkrum skrefum álengdar stóð hópur
kvenna og voru þær jafnólíkar algengum
japönskum konum og enskar eikur hinum
kræklóttu japönsku furutrjám. Þær voru
fríðar og hávaxnar, hraustlegar og bronslitar
á hendur og andlit. Blíndu þær á sjómenn-
ina og höfðu sýnilega gaman af.
»Þarna er kvenfólkið, sem eg var að segja
þér frá«, sagði Magnús. »Þær láta karlmenn-
ina þræla fyrir sig og dusta þá til ef þeir
svíkjast um. Þær eiga heima í þorpinu þarna
sem þú sérð húsþökin gægjast upp yfir ás-
brúnina«.
»Hvernig fer það nú með tóbakspundið
og nýju'stígvélin?« spurði*Helgi Ólason, sem
var með í förinni. »Þú mátt vtst taka til
handanna þegar í stað«.
»Komdu«, sagði Eiríkur, »þá geturðu séð«.
Hann gekk nú í hægðum sínum áleiðis til
kvenfólksins ósamt Helga og Magnúsi, en
þær fóru að hlæja þegar þær sáu þá nálgast
og töluðu enn hærra. Var helst að heyra, að
þeim Iitist vel á þá. Eiríkur rciddist og vildi
óvægur segja þeim lil siðanna. Honum fanst
það nú ekkert ótrúlegt, sem Magnús hafði
sagt, að þær kúguðu menn sína og keyrðu
þá i bóndadeygju. (Frh.).