Frækorn - 25.03.1902, Blaðsíða 2

26
áður en þeir hafa nokkuð til að byggja
»n}!ja húsið« al. Og þessi stefna þykir
þeim skynsöm !
2. Trúin á annað lif.
A þessum pistli byrjar dr X með því að
segia í aðfinningaskyni við trúuðu menn-
ina:
♦ í’ótt undarlegt sé, eru þeir allajafna
frakkastir á að dæma um það hiklaust,
sem þeir minnst vita um.«
Þess væri nú að værita, að annar eins
maður og dr. X geri ckki sjálfur slíkt hið
sama. Hann er samt ckki kominn lengra
en út í byrjun 3. pistils fyr en hann
kemst þannig að orði um það, hvernig
menn bera sorgina Og aðskilnaðinn við
dauðann :
» En það megið þér vera vissir um, að ekki
bera þeirbetur slíkan aðskilnað,sem áannað
líf trúa og öll þess gæði heldur en hinir,
sem vantar sannfæringuna um það.«
Svo »hiklaust« dæmir dr. X; en auð-
vitað veit hann »minnstum« þetta. Hann
þekkir ekki hinar 1500 millj. manna, sem
í þessum heimi lifa, og veit alls ekki,
livorl þeim mundi betur líða eða eins
vel, ef |>ær væru jafn trúarsnauðar og
hann er (Meira um þetta, þegar talað
verður um 3. pistil.)
Svo fer dr. X að athuga hugmyndir
manna um annað líf. Honum finnst þær
geta ekki .sfaðizt próf skynseminnar.
Eg vil lífa á »ástæður« hans.
Hann segir :
»Ef lífið eftir dauðann á að svara á
nokkurn hátt til þeim hugmyndum, sem
almennastar eru um það, þá þarf með-
vitund og persónulegleiki hvers manns
að haldast, einnig endurminningin um
líf hans hér á jörðu.«
l’að er alveg rétt. En honum finnst
þetta »mjög erfitt að skilja«. Ilinn sljói
skilningur doktorsins er samt engin sönn-
un móti tilveru annars lífs. Doktórinn
skilur ekki einu sintii, hvernig hið yfir-
standandi líf er byrjað, eða hvernig því
er farið. Og »frægustu spekingar heims-
ins« hafa enn ekki getað svarað spurn-
ingunni: Hvað er lífið ? En samt semáður
efast víst ckki dr. X um að lífið sé til.
Ekki skilur dr. X heldur, hvernig end-
urfundir vina og barns og móður gætu
átt sér stað hinumegin, þar sem kristna
trúin lofar oss dýrðlegum ltkama, frá-
breyttum þeim, sem vér höfum hér. Svo
segir hann :
»Til þess að þetta sé mögulegt þarf
guð að gera óskiljanlegí kraftaverk.«
Eins og guð geti ekki gert neitt það,
sem dr. X skilur ekki! Mér er það
fuil-ljóst, að guð geti gert ótal kraftt,-
verk, sem doktorinn hvorki gæti skilið
né skýrt.
Doktorinn hcldur áfram :
»Hugsum vér nú lífið halda áfram til
eilífðar, þá vaknar fyrir oss ósjálfrátt
spurningin: Hvaða innihald getur það
endalausa lít haft, sem sífellt fullnægi
sálum manna og geri þá sæla?«
Svo segir hann, að kristna trúin geri
það að innihaldi lífsins að lofa og veg-
sama guð. Og að gera það allt afþyk'-
ir honum næsta »hégómlegt«. En þettá
er ekki rétt hjá doktórnum. Kristna
trúin gerir ekki þetta að innihaldi eilífa
lífsins. Hún kennir, að »guð er kær-
!eikur.« Endimark lífsins er að verða
guði líkur, þ. e. að verða hluttakandi í
hinumóeigingjarnaeilífa kærleika. En þetta
er nægilegt innihald eiiífs lífs.
Dr. X virðist annað líf vera óhugsan-
legt vegna þess, að endimark þess sé
fullkomnun, en fyrir sér sé fullkomnun
það sama sem »hinn meðvitundarlausi,
eilífi friður—Nirvana, sem sumir Budd-
istar hugsa það.«
Ef vér gengjum út frá því, að guð sé
ekki til, þá gætum vér ef til vill komist
út í slíkar gönur. En ef guðs tilveru er
trúað, þá verður niðurstaðan allt önnur.
Guð er. fullkominn bæði í tilveru og í
meðvitund. Vér getum ekki hugsað oss
guð í neinu slíku Nirvana-ástandi, sem
doktórinn. talar um.
En ef fullkomnun og meðvitund er
hugsanlcgt hjá guði, þá er það líka hugs-
anlegt viðvíkjandi voru cilífa lífi.
I raun og veru verður spurningin um
annað líf spurningin um tilveru guðs.
Hugmynd vor um tilveru guðs dregur
það óhjákvæmilega með sér, að vér hljót-
um að hugsa oss áframhald lífsins. An
annars lífs væri heimurinn að eins for-
máli bókar, sem aldrei yrði skrifuð. Hæfi-
leikar mannanna geta þroskast takmarka-