Frækorn - 15.01.1903, Blaðsíða 6

6
FRÆKORN.
Enn um blótsyrði
—O —
„Ætíð kann illa skarta
á tungu’ og vörum þér
nafnið svikarans svarta;
slíkt kristnum forðast ber.
Blót illt og bölvið hér
blíðri guðsblessun sneiðir,
með bölvun sálu deyðir.
en áfellis aflar sér."
Ounnl. Snorrason.
I »Frækornum« f. á. g og io. tölubl.
hef eg lesið 2 greinar um blót, og er
það nýtt að hin ísl. blöð flytji greinar
þess efnis. En það er þó furða mikil,
að hin kirkjulegu blöð landsins skuli
eigi hafa hafið máls um slíkt, að vara
menn við þessum almenna, en þó afar-
Ijóta og syndsamlega lesti.
Svo má að orði kveða, að nálega
hver einasti maður viðhafi blótsyrði í
daglegu tali, meir aða minna. Jafnvel
margir góðir og vandaðir menn og virð-
ingarverðir eru alls eigi lausir við það.—
En af hverju kemur þetta ? Af rótgrón-
um vana, barnsvana, íhugunarleysi, skeyt-
ingarleysi; en eg vil segja: sjaldnast af
eiginlegri illri hugsun, nema þá er
mönnum rennur í skap, menn reiðast.—
Menn eru svo vanir orðnir að heyra töl-
uð blótsyrði, og að tala þau sjálfir, að
mörgum manni finnst þau sem hvert ann-
að almennt mál. Þeir sjá eigi, að þetta
er ljótt og syndsamlagt, »því vaninn
gjörir að vömm er fríð,« Hið illa og
ljóta getur komist í svo almennan og
rikan vana, að menn sjá ekki skaðvæni
þess né skömm. Blót lætur mjög illa í
eyrum þeirra, er eigi temja sér það.
Heyrðu mér, góði bróðir, hver sem þú
ert. Vera má, að þú sért vandaður
: maður og í heiðri hafður að maklegleik-
um. En ef þú ert blótsamur, þá kalla
eg það blett á þér, já, ljótan blett, sem
þú getur eigi brott skafið né numið á
neinn annan hátt en þann, að þú hættir
slíku orðalagi. Orð þín geta haft eins
mikið gildi og fært eins góðan árangur,
þótt þau séu eigi »krydduð« blótsyrðum,
ef þau eru vel og skynsamlega hugsuð
og valin Vort kæra móðurmál er auð-
ugt af áherzluorðum, sem betur eiga við,
og eru fegurri en blótsyrði. Og eg segi
þér satt, vinur og bróðir, þú munt eigi
missa neitt af virðingu þinni, né tapa
áliti þínu hjá fólki, þótt þú skiftir um
orðalag á þennan hátt.
Nokkrir bera það í bætifláka fyrir blót-
semi sína, að Jj ir meini alis ekkert með
slíkum orðum, því að það lljóta, er þeir
nefna, sé ekki til. Ekki skal eg í þetta
sinn þrátta um slíkt, né reyna til að
sanna, að þetta sé meir en nöfnin tóm,
En spyrja vil eg yður, bræður góðir.
Meinið þér alls ekkert, er þér segið
stundum í reiði: »Farðu til h . . . ,«
eða »A . . . taki þig,« og fleira líkt
þessu. Þetta er talað með áherzlu eins
og óbæn, og lítur út sem óskin komi af
heitum hug, og samt meinið þér ekkert
með þessu! En slík orð eru þó óguð-
leg, sem enginn kristinn maður ætti að
láta sér um mnnn fara. Minnumst þess,
er Kristur sagði: »Fyrir hvert illyrði,
er mennðirnir mæla, skulu þeir á dóms-
degi reikningsskap ljúka.« Matt, 12 36.
Bræður góðir, varist allan vondan munn-
söfnuð; hann prýðir engan mann, miklu
fremur lýtir menn afskaplega. Verið get-
ur, að sumum þyki skemtan góð að
ófögrum orðræðum og gárunga hjali. og
verið getur, bróðir, að þú, sem vilt var-
ast slíkt, sætir snuprum og spéglósum
af því að þú vilt eigi »vera með.« En
hirtu eigi um slíkt, hver á að vanda sig.
Illt samtal spillir góðum siðum. Það er
sönn prýði á hverjum manni að varast
blót og allar ófagrar orðræður og gár-
ungahjal, sem kristnum sómir eigi. Já,
jafnvel þótt vér kynnum að heyra ein-
hvern »fína« manninn eða heldri menn
hafa slíkt orðbragð í munni sér, þá skeyt-
um því ekki. Þeir geta verið oss til
fyrirmyndar í öðru en því.
Allir, sem nokkurn taum vilja hafa á
tungu sinni, þekkja hve torvelt er að
temja hana — torveldara en flest annað.
En hvað tjáir um að tala? Fæst af
því, sem mikið er í varið, getur fengist
fyrirhafnarlaust. Viljir þú kunna eitthvað,
bróðir, hlýtur þú að æfa þig í því og
hafa áhuga á því. Svo er um dygðina.
Viljir þú verða auðugur að dyggðum, hlýt-
ur þú að æfa þig í þeim og slá aldrei
slöku við. Og þér mun takast það með guðs