Frækorn - 05.07.1906, Side 1

VII. ÁRG. REYKJAVÍK 5. JÚLÍ 1906. 27. TBL.
Merkir pislarvottar.
i.
John Wycliffe er nefndur morgunstjarna
siðbótarinnar. Hann var enskur guð-
fræðingur, fæddur hér um bil 1324.
Vegna guðrækni sinnar og sjaldgæfra
hæfilegleika fékk hann eitt af hinum helstu
embættum andlegu stéttarinnar. En er
hann talaði opinbérlega á móti spill-
ingu rómversku kirkjunnar, var hann sett-
ur frá embætti, og páfinn fyrirdæmdi
margar af kenning-
um hans. Hann var
kallaður á guðfræð'
ingaftmd. en varði
svo vel mál sitt,
að engin ákvæði
voru gjörð móti
liouum. Hann hélf
áfram enn djarflegar,
að tala á móti spill-
ingu páfaveldisins og skipunum þess. Rá
var hann aftur kallaður á prestastefnu,
en fyrir skipun konungs látinn laus aftur.
Rað er eftirtektavert, að þó hann héldi
áfram að ráðast á helstu grundvallaratriði
rómversku kirkjunnar, þá komst hann hjá
forlögum þeim, sem aðrir máttu sæta
undir líkum kringumstæðum. Hann dó
1384, en 40 árum þar á eftir var kenn-
ing hans að nýju dæmd á kirkjufundi.
Rá var einnig skipað fyrir að grafa upp
bein hans, brenna þau og strá öskunni
í fljót, sem flytti hana til sjáfar. Rað
má taka sem fyrirboða þess, sem nú er
komið fram, að kenning hans hefir breiðst
út um heiminn. Hið mikilvægasta starf
hans var hin fyrsta þýðing af biblíunni á
ensku.
II.
Jóhann Huss, hinn n^fnkunni siðbóta-
maður frá Bæheimi, var fæddur 1370.
Hann gekk á háskólann í Prag, og þar
varð hann doktor í guðfræði, og fékk
einnig meistara nafnbót. Árið 1398 varð
hann kennari við háskólann í Prag, og
drotninggjörði hann
að skriftaföður sín-
um. Um þessar
mundir lærði hann
af ritum Wycliffs,
hversu kirkjan mis-
brúkaði vald sitt, og
lalaði um það op-
inberlega, þótt páf-
arnir veittu honum
ofsóknir. Fyrir kenningu hans byrjaði
siðbót á háskólanum, og þó tilraunir
væru gjörðar að hindra hana, þá út-
breiddist hin nýja kenning meir og meir.
Loks var honum stefnt á kirkjufund, og
kastað í fangelsi, og eftir nokkurra mán-
aða fangelsisvist var hann dæmdur til að
deyja á báli. Pótt hann við bálið væri
hvattur til að atturkalla kenningar sínar,
þá neitaði hann því ákveðið, og þar til
hann kafnaði af reyknum hélt hann áfram
að biðja og syngja með skærri röddu.
Hann var brendur 1415. Aska hans