Gjallarhorn - 16.12.1904, Blaðsíða 2

138
OJALLARHORN.
Nr. 35
lagði hyrningarsteininn að er nú að
komast í framkvæmd, því sú bryggja
er eins nauðsynleg fyrir þenna bæ eins
og bátahöfn og skipakví út með firði
verður nauðsynleg fyrir sjávarútveg
okkar Eyfirðinga á sínum tíma og í
nánustu framtíð.
Ritstj. »N1«. hefir víst ætlað með
þessum línum í minn garð að reyna
að gera mig hlægilegan fyrir að eg
hafi með grein minni stutt skipakvíar-
málið í Oddeyrarbót sem eg sé þó
andstæður (eins og satt er). En sú
fyndni hans kemur í koll honum sjálf-
um svo hann fyrir það verður áð at-
hlægi allra heilvitra manna sem hugsa
um málið, því hér er ekki í raun réttri
framar um neina skipakvíarbyggingu
að ræða fyrst um sinn. Samkvæmt úr-
skurði — mjög heppilegum — stjórnar-
innar þarf fyrst að skoða alla staði
sem um gæti verið að ræða við Eyja-
fjörð, áður en ákveðið er hvar skipa-
kvíin skuli sett. Eg vil því biðja menn
að virða ritstjóra þessum til vorkunar
þó hann ekki gæti sagt rétt frá þess-
um framfaramálum bæjarins. Maðurinn
er nýlega kominn hingað, en veitir víst
ekki af að hafa tímann fyrir sér til að
hljóta fyrstu einkunn fyrir frásögn at-
burðanna.
Leikirnir.
I gömlum guðsorðabókum er skýrt
frá að lausnarinn og yfirboðarar hans
hafi ekki neina skömm á þó menn
skemti sér á einn eða annan hátt,
sem meinlaus er talinn og nákvæmar
er tiltekinn þar. Akureyringar eru
gleðimenn talsverðir og alveg á sömu
skoðun, og til meinlausra leikja telja
þeir »Heimkomuna« sem sýnd hefir
verið nokkurum sinnum í leikhúsinu
hér, og alt af fyrir troðfullu húsi af
áhorfendum.
Leikritið er meinlaust — víst er um
það — og leikendurnir leysa hlutverk
sín afardásamlega af hendi eftir dómi
þeirra sem álit sitt hafa látið í Ijósi
um það að þessu. Raunar ríkir nú |
það lögmál hér að ljótt sé að lasta
náungann og má vera að það ráði !
nokkuru í með hólið sem hér í bæ
hnígur hnausþykt og hunangi blandið
um athafnir allra manna ofan á að |
minsta kosti. Smá-athugasemdir sem
heyrast um handasýningu og Iófanudd
leikenda og þessháttar »kæki«, eru að
eins í laumi og ekki ætlaðar til þess
að komast fyrir fjöldans eyru, heldur
sagðar hér og þar undir »fjögur augu«.
Eg hefi lallað í leikhúsið öli þau
kvöld sem »Heimkoman« hefir verið
þar á boðstólum, og alt af hefi eg
haft gaman af að horfa á hvernig leik-
endur hafa leyst þar hlutverk sín af
hendi. Af karlmönnum í leiknum met
eg Ólaf kaupmann Eyjólfsson mest
og hans hlutverk tel eg líka bezt til
fallið að geta leyst vel af hendi. Á-
horfandinn hlýtur að bera virðingu
fyrir greifanum, sem hefir verið rek-
inn úr herdeiid sinni — ungur aðals-
maðurinn — vegna spilaskuldar, sem
hann gat ekki goldið, eu sem svo af
eigin rauileik hefir orðið aftur sjálf-
stæður maður, sem getur í hjarta
sínu hlegið að öllum þeim uppskafn-
ingum, sem mæta honum á Kfsgötunni,
og boðið þeim byrginn eftir eigin geð-
j þótta. Ólafur skilur hlutverk sitt til
fulls og leýsir það því vel af hendi.
Páll Jónsson kennari leikur gamla
Heinecke, óhreinlyndan, ómentaðan og
bæklaðan aumingja, sem álftur sjálfan
sig vera »gamlan heiðursmann«, en
sem sleppir aldrei neinu tækifæri til
að nfða náungann, þegar hann heyrir
ekki til, og hepnast Páli mjög vel að
sýna þær snöggu breytingar, sem eðli
slíkra manna heimtar. Halldór læknir
Gunnlaugsson hefir svo litla »rullu« í
þessum leik, að ómynd má heita að
slíkum snilling og hann er í leik-
kunstinni skyldi vera fengin hún til
meðferðar, en vel fer hann auðvitað
með hana sem við var að búast. V.
Knudsen verzlunarstjóri hefir örðugast
hlutverk þar sem hann leikur Robert
Heinecke, heimkomna soninn. Er sú
persóna gerð svo frá höfundarins hendi,
að áhorfendurnir eru ærið ósammála um
hvernig réttast sé »að taka hana«, en
þó þykir þeim flestum Knudsen færa
hana á þann veg að lítt sé lastanlegt.
Þykir mér honum helzt ábótavant í
að geðshræringarnar sem hann á að
komast í hvað eftir annað lýsa sér
ekki sem bezt á málfæri hans, en
aftur á móti mjög vel í hreiíingum
• og látbragði. Ludvig Sigurjónsson stud-
ent og Páll Halldórsson verzlunarmaður
leysa báðir hlutverk sín fremur laglega
af hendi en þó þykir mér sitt að hvorum.
Páll gerir sig »merkilegan« um of, þar
sem Kurt talar við systir sína, og
Ludvig hættir til að gera fullmikið
að ýmsu spaugi til þess að gefa því
er hann segir frekari áherzlu, en það
j hefir hann sýnt hér áður að Ieikara-
j hæfileika hefir hann ekki litla.
Kvenfólkið sem leikur í leik þessum
! segja menn að sízt standi að baki karl-
mannanna í leiklistinni og er eg því
áliti alveg samþykkur. Frú Svafa Jóns-
dóttir leikur Leonoru dóttir auðugu
hjónanna »í framhúsinu«, sjálfstæða
og mentaða stúlku, sem fer sínu
fram við hvern sem í hlut á og hefir
megna andstygð á yfirdrepskap og
auðæfamonti, sem ríkir í húsi for-
eldra hennar. Sú persóna þykir mér
langbezt sýnd af öllum persónum
leikritsins. Allar hreyfingar hennar
eru eðlilegar og óþvingaðar, ekkert
fálm eða hik á neinni þeirra en þó
lýsir sér í þeim svo mikill nettleiki,
að aldrei verða þær grófgerðar þó
hún í bræði segi foreldrum sínum til
syndanna út af meðferð þeirra á elsk-
huga hennar, eða velji bróður sínum
ýms bituryrði. Málrómurinn er þýður
°g þægilegur og lýsir geðshræringum
hennar mjög vel — víða afbragðsvel, —
framburðurinn er skýr og áherzlurnar
góðar. Ungfrú Friðrika Valdemarsdóttir
kemur einnig mjög eðlilega og óþvingað
fram á Ieiksviðinu og er hvergi smeik
í að láta í ljósi meiningu sína um eitt
og annað, en ekki hefir hepnast að
breyta andliti hennar svo, að hæfi í
útliti kvenvargi þeim er hún leikur.
Ungfrú Margrét Valdemarsdóttir hefir
hlotið maklegt lof fyrir leiklist sína
að undanförnu og einnig ferst henni
hér vel að sýna Ölmu, unga stúlku
fallega en fátæka, sem komist hefir í
kunningsskap við fjörugan strák og
rfkan, og þótt gaman að, svo hún er
ekkert á að slíta það félag, þótt
bróðir hennar krefjist þess með ákafa
miklum og sannfæringarkrafti. Frú
Halldóra Vigfúsdóttir leikur afbragðs-
vel konu Heinecke gamla, sem virðist
eiga að vera af lágum stigum og ekki
mentuð, en hvar sem er og hvernig
sem stendur á kemur móðurástin í
ljós hjá henni, svo hún reynir að
bera f bætifláka fyrir krakkana sína
á víxl, og það hepnast frú Halldóru
ágætlega. Að rfku hjónunum »í fram-
húsinu« kveður ekki nærri nógu mikið,
og sérstaklega vantar þau það látbragð,
sem þau þyrftu að hafa samkvæmt rík-
dómi þeirra og rembilæti, sem víða lýsir
sér í leikritinu að þau eigi að sýna.
Leikur þessi er að ölln samtöldu
yfirgripsmestur og vandasamastur þeirra
sem hafa verið sýndir til þessa hér í leik-
húsinu, og eiga leikendurnir þakkir
skyldar fyrir að hafa ráðist í að taka
hann til meðferðar. Er meira virði að
horfa á slíka leiki, sem sýna eitt og
annað merkilegt úr daglegu lífi, held-
ur en ómerka smáleiki, sem engin á-
hrif hafa og eru flestum gleymdir
strax og þeir eru komnir úr leikhús-
inu. Ber eg hið bezta traust til leik-
félags þessa að það haldi áfram í
sömu átt og það er byrjað, og veit
eg einnig að það mun ætlun formanns
þess (hr. V. Knudsens), sem sérstak-
lega hefir sýnt dugnað mikinn og ó-
sérplægni að koma sýningu »Heim-
komunnar« í framkvæmd. porgnýr
-----------------------
Aukaútsvör
á Akureyri árið 1905.
[Aukaútsvörin frá fyrra ári eru milli sviga
til samanburðar ]
Ágúst Kr. Guðmundss. verzl.m. (10) 12
Árni Árnason, Hafnarstræti 25 (10) 12
AðalsteinnHaIldórss.,vélastjóri (20) 20
Ásgrímur Guðmundss., skipstj. 10
Axel Schiöth, bakari (16) 16
Ásgeir Pétursson, kaupmaður (20) 25
Anton Jónsson, trésmiður (10) 12
Anna Tómasdóttir, ekkjufrú (20) 30
Bjarni Einarsson, skipasmiður (25) 25
Björn Jónsson, ritstjóri (17) 18
Björn Bjarnarson, Glerárgötu 3 10
Bogi Daníelsson, veitingam. (20) 35
Bebenze, H., skraddari (12) 15
Carl Schiöth, verzlunarstjóri 12
Chr. Havsteens útvegur (70) 60
Davíð Sigurðsson, trésmiður (22) 40
Davíð Ketilsson, kaupmaður 20
Dinesen, G. B. fiskikvíaform. (10) 10
Dahl, H. P. vindlagjörðarm. (12) 14
Danmark, fiskiveiðafélag (50) 50
Eggert Laxdal, kaupmaður (55) 30
EggertEinarss.,gosdrykkjasali (11) 12
Erlendur Sveinsson, skraddari 10
Einar Gunnarsson, kaupmaður 15
Einar Jónsson, málari (12) 15
Einar Einarsson, verzlunarm. 10
Endersen, R., skipstjóri 50
Friðbjörn Steinsson, bóksali (i4) 20
Friðrik Þorgrímsson, úrsmiður 10
Friðrik Kristjánsson, kaupm. (50) 50
Fr. Möller, málari (10) 10
Friðrik Möller, póstafgr.m. 12
Frímann Jakobsson, trésmiður (12) 12
Félagsbakaríið (30) 30
(12)
(80)
(13)
Geir Sæmundsson, prestur (3.5)
Halldór Gunnlaugsson, læknir (12)
18
90
10
Guðmundur Vigfússon, skósm.
Guðmundur Hannesson, læknir
Guðmundur Ólafsson, trésm.
Guðlaugur Sigurðsson, skósm. (13) 13
Guðl. Guðmundss., bæjarfógeti 90
Gránufélagsverzlun (275)275
Gudmanns Efterfl. verzlun (185)185
40
12
25
10
25
30
10
20
Halldór Briem, kennari
Hallgrímur Einarss., myndasm.
HallgrímurDavíðss.,bókhaldari
H. Schiöth, kaupmaður
H. Jensen, bakari
Hlutafélagið »Eyjafjörður«
Höepfners verzlun
IngólfurBjarnason, sýsluskrifari
Joh. Christensen, verzlunarst.
Jóhann Ragúelsson, kennari
Jóhann Vigfússon, verzlunarst.
Júlíus Sigurðsson, útbússtjóri
Jón Borgfjörð, söðlasmiður
Norðmann, kaupmaður
(25)
(10)
(30)
(330)330
Jón
Jón Dalmann, myndasmiður
30
50
10
25
35
18
65
10
12
70
10
40
15
20
(200)200
(50)
(35)
(32)
(17)
(65)
(10)
(10)
(50)
(40)
(26)
Jón Stefánsson, ritstjóri
Jón A. Hjaltalín, skólastjóri
Jón Guðmundsson, trésmiður
Jónas Gunnarsson, kaupmaður
Jónas Gunnlaugsson
Jakob Gíslason, kaupmaður
J. V. Havsteen, konsúll
Jakob Jakobsson, skipstjóri
Jósep Jóhannesson, járnsmiður (15)
Jósep Jónsson, keyrari
Jóhannes Þorsteinsson, kaupm.
JóhannesStefánss., verzlunarst.
Kristján Sigurðsson,bókhaldari
Kristján Markússon
Kristján Sigfússon, kennari
Kolbeinn Árnason, kaupmaður
Kristín Árnadóttir, Brekkug. 13
Lárus Thorarensen, verzlunarst.
(15)
(12)
(18)
(20)
Magnús Jónsson, úrsmiður (60)
Magnús Blöndal, kaupmaður (22)
Magnús Kristjánsson, kaupm. (50)
Magnús Þórðarson, kaupmaður
Metúsalem Jóhannsson, kaupm. (20)
Matth. Jochumsson, skáld (28)
N. Lilliendahl, kaupmaður (12)
Ólafur G. Eyjólfsson, kaupm. (20)
Olgeir Júlíusson, bakari (10)
O. C. Thorarensen, lyfsali (30)
Oddur Björnsson, prentsm.eig. (20)
Otto Tulinius, kaupmaður (100)100
10
15
15
20
15
18
10
10
25
15
10
60
30
50
10
30
25
15
15
10
40
30
Páll Þorkelsson, kaupmaður
Ragnar Ólafsson, verzlunarst.
(22)
(3 5)
SíldarútvegurChr.Havsteeno.fi. (50
40
35
50
25
25
12
40
10
10
40
20
25
(125)120
IO'
(50) 50
(40) 40
(5o)
(10)
(15)
(32)
(75)
(25)
(10)
(36)
(10)
Síldarútv.ogíshúsO.Wathn.erf.
Sigurður Sigurðsson, járnsm.
Sigurður Sumarliðason, skipst.
Sigurður Hjörleifsson, ritst.
Sigurður Bjarnason, trésm.
Stefán Jónasson, Hafnarstr. 29
St. Stephensen, umboðsm.
Stefán O. Sigurðsson, kaupm.
Stefán Stefánsson, kennari
Snorri Jónsson, kaupmaður
Snorri Snorrason, skipstjóri
Sigvaldi Þorsteinsson, kaupm.
SigtryggurJóhannesson,kaupm.
Sigtryggur Jónsson, snikkari
Sigmundur Sigurðsson, úrsm.
Thorgeir Clausen, nótaform.
Verksmiðjufélagið á Akureyri
ValdemarGunnlaugsson,skósm. (1 5)
Vilhelm Knudsen, verzlunarst.
Vigfús Sigfússon, hóteleig.
Vésteinn Kristjánsson, skipst.
Þorvaldur Atlason, útgerðarm.
Þorvaldur Davíðsson, útbússt.
Þorvaldur Guðnason, húsm.
Þórður Lýðsson
Þórður Thorarensen, gullsm.
Þóra Kristjánsdóttir, ekkja
Aukaútsvör samtals 5,870
Gjaldendur 606.
í niðurjöfnunarnefnd eru: Sigurður
Sigurðsson, járnsmiður, Friðrik Krist-
jánsson. kaupmaður, J. J. Borgfjörð,
söðlasmiður, Þórður Thorarensen, gull-
smiður, Kolbeinn Árnason, kaupmaður.
75
12
15
30
15
10
(65)100
10
12
20
10
10
18
25
krónur.
(25)
(18)
(25)